Κλάδος υγείας: Αντιμέτωπος με την αύξηση του φορολογικού συντελεστή

Η παγκόσμια οικονομική κρίση, οι κυβερνητικές πιέσεις και η μεταβαλλόμενη δυναμική της αγοράς ενός κλάδου που έρχεται αντιμέτωπος με τις σημαντικές μεταβολές και τις ραγδαίες μεταρρυθμίσεις στον τομέα της υγείας είναι πιθανόν να επηρεάσουν τον πραγματικό φορολογικό συντελεστή στον κλάδο των επιστημών της υγείας. 

Σύμφωνα με μία μελέτη της PricewaterhouseCoopers (PwC) Pharma 2020: «Η φορολογία του μέλλοντος- Ποια λύση θα επιλέξετε;» (Pharma 2020: Taxing times ahead – Which path will you take?).  Η ανταπόκριση του κλάδου σε αυτές τις τάσεις, συμπεριλαμβανομένης και της συνεχώς μειούμενης χρήσης του δημοφιλούς φαρμακευτικού μοντέλου, θα κάνουν τον φορολογικό σχεδιασμό πιο πολύπλοκο και θα τον καταστήσουν μεγαλύτερη πρόκληση για τα στελέχη φορολογικών θεμάτων που απασχολούνται σε φαρμακευτικές εταιρίες και σε εταιρίες που δραστηριοποιούνται στον χώρο της υγείας.

Η έρευνα της PwC βασίστηκε σε δείγμα 35 ανώτατων στελεχών φορολογικών θεμάτων από εταιρείες φαρμακευτικές, ιατρικές και βιοτεχνολογίας. Τα βασικά της συμπεράσματα είναι τα εξής:

• Έξι στα δέκα στελέχη φορολογικών θεμάτων συμφωνούν ότι η αύξηση του πραγματικού φορολογικού συντελεστή για τις φαρμακευτικές εταιρείες και τις εταιρείες υπηρεσιών υγείας είναι αναπόφευκτη

• Το 63% των συμμετεχόντων στην έρευνα συμφωνεί ότι το κόστος της αύξησης των φόρων στους οργανισμούς θα περάσει στους καταναλωτές, εκτός κι αν βρουν τρόπους να λειτουργήσουν πιο αποτελεσματικά και να αλλάξουν ριζικά την προσέγγισή τους στην έρευνα και την ανάπτυξη, καθώς και στις πωλήσεις και το marketing

• Το 62% των στελεχών ειδικών σε φορολογικά θέματα που πήραν μέρος στην έρευνα δήλωσαν ότι αναζητούν τρόπους να μεγιστοποιήσουν τις πιστώσεις φόρου καθώς και κίνητρα για έρευνα και ανάπτυξη

• Όλα τα στελέχη δήλωσαν ότι η ζήτηση για ειδικούς σε φορολογικά ζητήματα θα αυξηθεί σημαντικά, καθώς τα φορολογικά ζητήματα γίνονται όλο και πιο πολύπλοκα

• Περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες δήλωσαν ότι τα ανώτατα στελέχη της διοίκησης ζητούν τη συμβουλή τους για τη  λήψη στρατηγικών επιχειρηματικών αποφάσεων και ως εκ τούτου έχουν επιρροή  στη διοίκηση της εταιρείας. Παρ’ όλα αυτά, το 34% δήλωσε ότι τους συμβουλεύονται με καθυστέρηση και το 9% των στελεχών ότι ενημερώνεται μετά το γεγονός για στρατηγικής σημασίας αποφάσεις που επηρεάζουν φορολογικά την επιχείρηση.

Ο κ. Michael Swanick, επικεφαλής του παγκόσμιου δικτύου φορολογικών υπηρεσιών της PwC σε φαρμακευτικές εταιρίες και εταιρίες που δραστηριοποιούνται στο χώρο της υγείας, δήλωσε: 

«Για να εξακολουθήσουν να είναι επωφελείς  τόσο στους μετόχους τους όσο και στην κοινωνία, οι φαρμακευτικές εταιρείες και οι εταιρείες των υπηρεσιών υγείας πρέπει να λάβουν στρατηγικές αποφάσεις για τον τρόπο με τον οποίο θα δώσουν ώθηση στην καινοτομία και στην κερδοφορία. 

Για να πραγματοποιηθεί όμως αυτό, χρειάζεται αναβάθμιση της θέσης των ανωτέρων στελεχών κάθε εταιρείας που ασχολούνται με φορολογικά θέματα.»

«Ο φορολογικός σχεδιασμός δεν αποτελεί ένα θέμα για μεταγενέστερη συζήτηση. Είναι παράγοντας ζωτικής σημασίας για να αναπτυχθούν τα μακροπρόθεσμα επιχειρηματικά σχέδια, καθώς και για δραστηριότητες αγοράς, συγχώνευσης ή πώλησης.
 
Ο φορολογικός σχεδιασμός θα αποτελέσει επίσης έναν από τους καθοριστικότερους αποφασιστικούς παράγοντες για την πνευματική ιδιοκτησία, την παραγωγή και την παροχή υπηρεσιών, συμπλήρωσε η κ. Μαίρη Ψύλλα, Partner της PwC στην Ελλάδα, επικεφαλής του τμήματος Tax Advice.

Η Pharma 2020: Η φορολογία του μέλλοντος «Ποια λύση θα επιλέξετε;» είναι η 5η κατά σειρά μελέτη της PwC για το θέμα αυτό και εξετάζει τους σημαντικότερους παράγοντες που επηρεάζουν και διαμορφώνουν τη φαρμακευτική αγορά. 

Δίνοντας έμφαση στις προκλήσεις και ευκαιρίες του μέλλοντος από φορολογική άποψη, η μελέτη διευκρινίζει ότι οι παρακάτω παράγοντες κάνουν πιο πολύπλοκα τα φορολογικά ζητήματα.

Οικονομικές και κυβερνητικές πιέσεις: πίεση στους «φορολογικούς παραδείσους»

Η παγκόσμια ύφεση έκανε τις φορολογικές αρχές σε όλο τον κόσμο να ψάχνουν εναγωνίως για νέα έσοδα, έτσι ώστε να ξεπεράσουν τα διευρυνόμενα ελλείμματα στον προϋπολογισμό και τις νέες δαπάνες που σχετίζονται με τις μεταρρυθμίσεις στον κλάδο της περίθαλψης. 

Οι κυβερνήσεις ανησυχούν και ως εκ τούτου εστιάζουν την προσοχή τους στη χρήση «φορολογικών παράδεισων» που δίνουν στις πολυεθνικές τη δυνατότητα να στέλνουν τα κέρδη τους σε offshore εταιρίες. 

Οι κυβερνήσεις θα συνεχίσουν να εξετάζουν προσεκτικά τις πρακτικές των τιμών μεταβίβασης, με στόχο τον περιορισμό της κατάχρησης των μεταβιβάσεων δαπανών ή κερδών μεταξύ εταιριών. 

Η οικονομική πλευρά των offshore δραστηριοτήτων θα αποκτήσει όλο και μεγαλύτερη σημασία. Σύμφωνα με την PwC, ο εντοπισμός των κρατών που είναι απρόθυμα να συνεργαστούν μπορεί να αυξηθεί, ενώ οι εταιρίες που συνεχίζουν να χρησιμοποιούν «φορολογικούς παράδεισους» θα μπορούσαν να έρθουν αντιμέτωπες με οικονομικά πρόστιμα και αρνητικές επιπτώσεις στη φήμη τους.

Οι φορολογούμενοι θέλουν να απολαμβάνουν μεγαλύτερα προνόμια με τα χρήματα που καταβάλλουν για περίθαλψη και εστιάζουν τις προσπάθειές τους στο να αυξηθεί η παροχή επιτυχημένων θεραπειών. 

Αντίστοιχα, η προσοχή των εταιριών που κατασκευάζουν φάρμακα και συσκευές μετατοπίζεται από το μοντέλο που έχει ως επίκεντρο αποκλειστικά και μόνο το προϊόν σε ένα μοντέλο παροχής υπηρεσιών, που στόχο έχει τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τον πελάτη και την πρόληψη ή ίαση, αντί για τη συνεχιζόμενη θεραπεία μίας ασθένειας. 

Έτσι, μαζί με άλλους συμμετέχοντες συνδυάζουν παραδοσιακά προϊόντα με ολιστικές θεραπείες, συμπεριλαμβανομένης της διαγνωστικής παρακολούθησης, εξέτασης φυσικής κατάστασης και συμμόρφωσης. 

Εξάλλου, με την πρόοδο των πιο προσωποποιημένων ιατρικών και προσαρμοσμένων στον πελάτη προσεγγίσεων όσον αφορά την πρόληψη και τη θεραπεία, οι φαρμακευτικές εταιρίες αναπτύσσουν όλο και πιο πολύπλοκες και ευαίσθητες θεραπείες, πολλές από τις οποίες χρειάζεται να κατασκευαστούν σε στενή σχέση με τον πελάτη.

Με την αύξηση των παρεχόμενων υπηρεσιών και την προσαρμογή της παραγωγής στους ασθενείς ή στην αγορά, τόσο η εφοδιαστική αλυσίδα όσο και η παραγωγή πνευματικής ιδιοκτησίας θα εξαπλωθούν γεωγραφικά. 

Οι φαρμακευτικές εταιρείες, αλλά και οι εταιρίες υπηρεσιών υγείας δεν θα έρθουν αντιμέτωπες μόνο με νέους και υψηλότερους φόρους ως φορείς παρεχόμενων υπηρεσιών, αλλά θα έχουν λιγότερη ικανότητα να κατανείμουν τα κέρδη σε περιοχές με μικρότερο φορολογικό συντελεστή. 

Επιπλέον, η απόφαση να εντοπίσουν παρόχους υπηρεσιών στην τελική αγορά θα μπορούσε να δημιουργήσει μονιμότερο καθεστώς σε πολλαπλές φορολογικές δικαιοδοσίες, αυξάνοντας τον κίνδυνο της διπλής φορολόγησης σε διεθνείς εταιρείες ή μεταξύ εταιρειών όσον αφορά την τιμολόγηση, τα ποσοστά του δικαιώματος χρήσης, τους τόκους, τα τέλη διοίκησης, τις επιχειρηματικές δαπάνες και τα ακαθάριστα έσοδα.

Περίπλοκοι επιχειρηματικοί συνδυασμοί

Η ανάγκη διεύρυνσης του συρρικνούμενου κλάδου των φαρμάκων έχει προκαλέσει αύξηση των συγχωνεύσεων και εξαγορών, των διακανονισμών in-licensing και της διαμόρφωσης συνεργασιών και κοινοπραξιών, μία τάση  η οποία αναμένεται να συνεχιστεί σύμφωνα με την  PwC.  

Καθεμία από αυτές τις στρατηγικές έχει σημαντικές φορολογικές επιπτώσεις, ανάλογα με το πώς μία εταιρία αιτιολογεί τα στοιχεία που αφορούν την εξαγορά, με το πώς έχει διαρθρώσει την καταβολή τελών και πώς κατανέμει τα κέρδη και τις ζημίες μεταξύ διαφορετικών νομικών προσώπων.

Ανταγωνισμός για την εξεύρεση επενδύσεων στον φαρμακευτικό κλάδο και σε εκείνον των επιστημών υγείας

Οι φαρμακευτικές εταιρείες και οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην υγεία ενδιαφέρονται να αναπτύξουν πνευματική ιδιοκτησία σε περιοχές που προσφέρουν οικονομικά και φορολογικά κίνητρα και να επεκτείνουν την παρουσία τους σε αγορές που παρουσιάζουν προοπτικές ανάπτυξης. 

Ο διεθνής ανταγωνισμός εντείνεται, για να προσελκύσει νέες επενδύσεις από φαρμακευτικές εταιρίες και εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο της υγείας, ιδιαίτερα από αναπτυσσόμενες αγορές, όπως η Κίνα. Σύμφωνα με την PwC, η τάση αυτή μπορεί να οδηγήσει την αύξηση του κέρδους  στην Ανατολή, αλλά οι εταιρείες θα χρειαστεί να ισορροπήσουν την αύξηση των εσόδων με υψηλότερο φορολογικό συντελεστή και πιθανό έλεγχο των τιμών.

Ο κ. Simon Friend, global επικεφαλής του παγκόσμιου δικτύου υπηρεσιών της PwC σε φαρμακευτικές εταιρείες και εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο χώρο της υγείας, κατέληξε:

«Για τη διαχείριση των πραγματικών φορολογικών συντελεστών, οι φαρμακευτικές εταιρείες και εκείνες που δραστηριοποιούνται στον χώρο της υγείας θα πρέπει να αναπτύξουν έναν φορολογικό σχεδιασμό σε συνάρτηση με τα νέα επιχειρηματικά τους μοντέλα και να εκτιμήσουν τον κίνδυνο ανάλογα με την ευκαιρία. Ο φόρος θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν από την αρχή, μία τάση που  ήδη παρατηρείται σε όλο τον κλάδο».