Στη μέγγενη των διεθνών οίκων η ελληνική οικονομία

Στη δίνη του κυκλώνα έχει περιέλθει η ελληνική οικονομία με υποβαθμίσεις από διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οίκους αλλά και συνεχείς συστάσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για αναγκαίες πλέον μεταρρυθμίσεις αλλά και βαθιές τομές στην οικονομία.

Ο Υπουργός Οικονομικών στις πρώτες συναντήσεις τους με τους Ευρωπαίους ομολόγους του και τον Ευρωπαίο Επίτροπο Χοακίμ Αλμούνια αντιμετώπισε εχθρικό κλίμα, το οποίο έχει προέλθει από το έλλειμμα αξιοπιστίας της χώρας μας.

Οι Ευρωπαίοι εταίροι μας, αντιμετωπίζουν πλέον ανοιχτά την ελληνική οικονομία με έντονη επιφυλακτικότητα και ζητούν την προώθηση άμεσων μέτρων προκειμένου να μειωθεί το έλλειμμα του κράτους. 

Οι υποβαθμίσεις από την Standard & Poor’s και την Fitch για την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας εκτόξευσαν το spread του 10ετούς ομολόγου 251 μονάδες επιβαρύνοντας περαιτέρω τους όρους δανεισμού του Δημοσίου. 

Στις 8 Δεκεμβρίου, η Fitch Ratings είχε ανακοινώσει την υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας σε BBB+ από A-, με προοπτικές αρνητικές. Από την πλευρά της η S&P είχε προειδοποιήσει για το ενδεχόμενο υποβάθμισης στις 7 Δεκεμβρίου. Ο οίκος είχε δώσει τότε δίμηνη προθεσμία στις ελληνικές αρχές προκειμένου να πειστεί για την αποτελεσματικότητα των σχεδίων τους για το δημοσιονομικό νοικοκύρεμα.

Όσον αφορά τα τεκταινόμενα στο εσωτερικό μέτωπο η κυβέρνηση έχει να αντιμετωπίσει την καυτή πατάτα του ασφαλιστικού, τις αλλαγές στη φορολογία και την προσπάθεια ανασυγκρότησης των δημοσιονομικών της χώρας. 

Όλα τα δεδομένα αποδεικνύουν ότι πλέον η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας είναι στο «κόκκινο» και οι μεταρρυθμίσεις και τομές -που μέχρι τώρα ήταν μόνο επικοινωνιακά τρικ- θα πρέπει να υλοποιηθούν άμεσα καθώς δεν υπάρχει χρονικό περιθώριο για καμία καθυστέρηση. 

Η κυβέρνηση μέχρις στιγμής ισορροπεί σε τεντωμένο σχοινί καθώς από την μία προσπαθεί να ικανοποιήσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλλά και να τηρήσει τις προεκλογικές τις δεσμεύσεις, πράγμα που αυτήν την ώρα δε φαντάζει καθόλου εύκολο.  

 

 

 

Όσον αφορά τα στοιχεία για την εγχώρια οικονομία τα δεδομένα δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά. Η αξία των ακάλυπτων επιταγών διαμορφώθηκε στα 189,2 εκατ. ευρώ το Νοέμβριο παρουσιάζοντας αύξηση 23,47% σε σχέση με το Νοέμβριο του 2008.

Παράλληλα σύμφωνα με τα στοιχεία της «Τειρεσίας ΑΕ», τη χρονική περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2009 οι ακάλυπτες επιταγές ανήλθαν σε 2,8 δισ. ευρώ και σε τεμάχια σε 286.586.

Το Νοέμβριο του 2009 οι ακάλυπτες επιταγές σημείωσαν αύξηση 42,35% σε τεμάχια σε σχέση με τον Νοέμβριο του 2008.
Οι απλήρωτες συναλλαγματικές ανήλθαν το Νοέμβριο του 2009 σε τεμάχια σε 12.199 και σε αξία 21,2 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας μείωση 8,03% και μείωση 6,16% αντίστοιχα σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα.

Τη χρονική περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2009 οι απλήρωτες συναλλαγματικές ανήλθαν σε τεμάχια σε 138.505 και σε αξία σε 228 εκατ. ευρώ.

 

 

 

Αύξηση σημείωσε ο πληθωρισμός το Νοέμβριο παρά το γεγονός ότι η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση. Η χώρα μας κατέχει τον καθόλου τιμητικό τίτλο της «πρωταθλήτριας» στην Ευρωζώνη με πληθωρισμό 2,1% (από 1,2% τον Οκτώβριο).

Ουσιαστικά η Eurostat επιβεβαίωσε την εκτίμηση που έκανε στις αρχές Δεκεμβρίου η EΣΥΕ για άνοδο του πληθωρισμού στο 2%.

Στην Eυρωζώνη ο πληθωρισμός αυξήθηκε από -0,1% τον Οκτώβριο σε 0,5% το Νοέμβριο, ενώ πριν από ένα χρόνο ήταν 2,1%.

 

 

Μετά από τη διετή κατάρρευση της οικοδομής και ειδικότερα του κατασκευαστικού κλάδου και της ζήτησης για αγορά ακινήτων, οι φορείς του κλάδου κάνουν λόγω για τη χαριστική βολή στην πάλαι ποτέ ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας, εάν έστω και την ύστατη στιγμή δεν ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα για τη διάσωσή του.

Παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν ότι μέχρι στιγμής η πολιτεία δεν έχει προσανατολιστεί στη λήψη αποφάσεων, ώστε να δοθεί μια ανάσα στο χώρο της κτηματαγοράς, η οποία όχι μόνο αποτελεί την κινητήριο δύναμη για τους αναπτυξιακούς ρυθμούς της χώρας αλλά απασχολεί και δεκάδες χιλιάδες εργατικά χέρια. 

Στο πλαίσιο αυτό και με δεδομένο ότι μόνο στο τρίτο τρίμηνο ο Γενικός Δείκτης Παραγωγής στις Κατασκευές παρουσίασε μείωση κατά 14,2%, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του Γ΄ τριμήνου 2008, ενώ να σημειωθεί έχουν απολυθεί την τελευταία διετία περισσότερα από 15 χιλιάδες άτομα.    

Αντιδράσεις υπάρχουν και τις αλλαγές για τη φορολογία ακινήτων, έτσι όπως περιλαμβάνονται στο φορολογικό νομοσχέδιο που θα εφαρμοστεί από το ερχόμενο έτος. Σύμφωνα με τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού, καταργείται ο ΕΤΑΚ και επαναφέρεται ο ΦΜΑΠ, απόφαση η οποία θα λειτουργήσει ανασταλτικά για τους επενδυτές στον κλάδο της κτηματαγοράς, ενώ το αδιευκρίνιστο για τον τρόπο φορολογίας των μεταβιβάσεων και των γονικών παροχών, επιφέρει σύγχυση και αναμονή καθυστερώντας την ανάπτυξη του κλάδου. 

Οι απόψεις συγκλίνουν στο γεγονός ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να πάρει άμεσα μέτρα για την τόνωση της κτηματαγοράς. Η πιθανή αύξηση των αντικειμενικών αξιών θα πρέπει να διορθώσει τις διαστρεβλώσεις που έχουν δημιουργηθεί από τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης και να μην γίνει μόνο για φορολογικούς λόγους.

 

 

Με εξαγγελίες για ευρύ πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, με εισπρακτικό στόχο 2,5 δις. ευρώ για το 2010, με δεσμεύσεις για μείωση του ελλείμματος το 2009 κατά 1 δις. ευρώ επιπλέον, αλλά και με την παρουσίαση των προτάσεων της κυβέρνησης για τη φορολογική μεταρρύθμιση, το υπουργείο Οικονομικών αντεπιτίθεται για την ανάκτηση της χαμένης αξιοπιστίας στις αγορές.

Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης φαίνεται έτοιμο να προσφέρει στις αγορές την κινητικότητα που περιμένουν προς την κατεύθυνση της υλοποίησης μέτρων για τον αποτελεσματικό έλεγχο του ελλείμματος, παρότι αποφεύγει να υιοθετήσει το ιρλανδικό μοντέλο των βίαιων περικοπών σε μισθούς και συντάξεις.

Το μεγάλο στοίχημα για την κυβέρνηση είναι να καταφέρει να πείσει τους ξένους οίκους που παραμένουν πολύ επιφυλακτικοί στις εξαγγελίες για διεύρυνση της φορολογικής βάσης, γνωρίζοντας τις αδυναμίες και τις αστοχίες του ελληνικού φοροεισπρακτικού μηχανισμού στο παρελθόν.

Με την παρουσίαση του φορολογικού «πακέτου», αλλά και τη δέσμευση ότι το έλλειμμα θα μειωθεί στο 8,7% το 2010, έναντι αρχικού στόχου 9,7%, ο οποίος πρόσφατα αναθεωρήθηκε στο 9,1%, τα κυβερνητικά στελέχη εκτιμούν ότι οι αγορές θα έχουν πλέον ενώπιον τους ένα πειστικότερο σχέδιο εξόδου από τη δημοσιονομική κρίση και οι πιέσεις στα ομόλογα θα αρχίσουν να εξασθενούν.

 

 Τον Μάρτιο το ν/σ για τις αλλαγές στη φορολογία

 

Το νομοσχέδιο για τις αλλαγές στη φορολογία θα έχει κατατεθεί στη Βουλή γύρω στις αρχές Μαρτίου σύμφωνα με τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης. Ο κ. Παπακωνσταντίνου ανέφερε ότι στόχος της κυβέρνησης είναι ένα φορολογικό πλαίσιο, σύμφωνα με έξι συγκεκριμένες αρχές: Το νέο φορολογικό πλαίσιο θα πρέπει να είναι δίκαιο, αναδιανεμητικό, αποτελεσματικό, αποδοτικό, απλό και διαφανές.

 

 

– Γενίκευση του «πόθεν έσχες» στις φορολογικές δηλώσεις

 

– Ενιαία προοδευτική τιμαριθμοποιημένη φορολογική κλίμακα για όλα τα εισοδήματα

 

– Κατάργηση αυτοτελούς φορολόγησης και χαριστικών φοροαπαλλαγών

 

– Φορολόγηση των διανεμομένων κερδών στην κλίμακα των φυσικών προσώπων

 

– Λογιστικός προσδιορισμός των εισοδημάτων

 

– Σύστημα έκπτωσης φόρου μέσω αποδείξεων

 

– Φορολόγηση της υπεραξίας από βραχυχρόνιες χρηματιστηριακές συναλλαγές με συμψηφισμό των ζημιών

 

 

– Διαχωρισμός διανεμομένων και αδιανέμητων κερδών

 

– Υποχρέωση διατήρησης επαγγελματικών λογαριασμών στις τράπεζες, διασύνδεση με τα πληροφοριακά συστήματα και δυνατότητα πρόσβασης στους λογαριασμούς των φορολογικών υπηρεσιών, κατάργηση του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων και φορολόγηση των συναλλαγών με off-shore

 

Ειδικά, για τη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας οι κατευθύνσεις είναι η επαναφορά του φόρου κληρονομιάς και γονικών παροχών με υψηλότερο αφορολόγητο από εκείνο που ίσχυε, καθώς και η εφαρμογή από το 2010 της προοδευτικής φορολόγησης της μεγάλης ακίνητης περιουσίας (ΦΜΑΠ αντί ΕΤΑΚ)

 

 

– Έλεγχος του «πόθεν έσχες» σε όλους τους εφοριακούς και παύση καθηκόντων σε όσους αποδεικνύεται ότι δεν δικαιολογούνται τα περιουσιακά τους στοιχεία από τα εισοδήματά τους

 

– Ηλεκτρονική παρακολούθηση της αγοράς καυσίμων για την πάταξη του λαθρεμπορίου

 

– Κατάρτιση από τη Γενική Γραμματεία Πληροφορικών Συστημάτων ενός προγράμματος στοχευμένων διασταυρώσεων και διεξαγωγή φορολογικών ελέγχων στη βάση των ευρημάτων

 

– Δημοσιοποίηση εισοδημάτων και φόρου από εμπορικές επιχειρήσεις και ελεύθερα επαγγέλματα στο Διαδίκτυο (εφαρμογή νόμου 2238/1994)