«Θέλουμε επίσημη ενημέρωση για τις ευθύνες στην Ασπίς»

Ο ρόλος αναβαθμίζεται, όπως ενώ μέχρι πρόσφατα ο αναλογιστής δεν ήταν υπεύθυνος για τις ασφαλιστικές υποχρεώσεις από εκκρεμείς αποζημιώσεις των Γενικών, τώρα θα πρέπει να απαντήσει στο ερώτημα γιατί δεν υπολόγισε σωστά τα ασφάλιστρα.

Στην υπόθεση της Ασπίς, όπως τονίζει στο Insurance World ο κ. Παναγιώτης Ζαμπέλης, πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Αναλογιστών, θα πρέπει να υπάρξει σωστή και πλήρης και επίσημη ενημέρωση σχετικά με το ποιος ευθύνεται για τη δημιουργία των συνθηκών που οδήγησαν τελικά στην ανάκληση των αδειών.

Για το λόγο αυτό η Ένωση των Αναλογιστών απέστειλε επιστολή προς την Επ.Ε.Ι.Α. ζητώντας επίσημη πληροφόρηση για το ρόλο που είχαν τα μέλη της στην υπόθεση της Ασπίδας. Εκτιμούν αρχικά ότι η κατάσταση που δημιουργήθηκε δε βαρύνει, τόσο πολύ τουλάχιστον, τους συναδέλφους τους, ωστόσο χρειάζονται επίσημη ενημέρωση για να καθορίσουν τη στάση τους και να προχωρήσουν σε κάποιες ενέργειες αν χρειαστεί.

Ο κ. Ζαμπέλης προβλέπει ότι θα υπάρξουν σημαντικές αλλαγές στην ελληνική ασφαλιστική αγορά με τάση συγκέντρωσης σε μεγαλύτερα επιχειρηματικά σχήματα και επικράτηση των ξένων ομίλων που θα ενισχύσουν το ενδιαφέρον τους και στον κλάδο των γενικών ασφαλειών. Υπάρχει επίσης τάση εξορθολογισμού των ασφαλίστρων, που γίνονται πιο ρεαλιστικά, ενώ απαιτούνται φορολογικά κυρίως κίνητρα για να δοθεί νέα ώθηση στον κλάδο Ζωής.

Αναλυτικά η συνέντευξη του κ. Ζαμπέλη έχει ως εξής:

ιw:Κύριε Ζαμπέλη μπορείτε να μας εξηγήσετε ποιος είναι ο ρόλος των αναλογιστών σε μία ασφαλιστική επιχείρηση και ποια η προοπτική για το ρόλο αυτό στο άμεσο μέλλον;

Π.Ζ.: Μέχρι τώρα, ο ρόλος των αναλογιστών περιγράφονταν με πολύ συγκεκριμένο τρόπο από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο. Ορίζονταν επίσης επακριβώς και όλα τα επιμέρους θέματα (τεχνικό σημείωμα, αναλογιστικές φόρμουλες, μαθηματικά αποθέματα, αξίες εξαγοράς, κλπ). Πριν το 1999 μάλιστα, την τελική έγκριση σε όλα τα παραπάνω έδινε η Εποπτεία και έτσι ο τρόπος λειτουργίας γινόταν θα λέγαμε με τη λογική του «τυφλοσούρτη».

Από την εικόνα αυτή ανακύπτουν διάφορα ερωτήματα, όπως για παράδειγμα, αν στο τεχνικό σημείωμα εντοπιζόταν κάποιο λάθος στη συνέχεια και αφού είχε εγκριθεί από την Εποπτεία, ο αναλογιστής θα είχε ευθύνη; Επίσης, αν ένας αναλογιστής ξεκινούσε να εργάζεται σε κάποια εταιρία και εντόπιζε λάθη που έγιναν στο παρελθόν πριν τη δική του παρουσία, θα έπρεπε να «επιβάλει» προσαρμογή ή αλλαγή στην πολιτική της εταιρίας;

Τώρα όμως τα πράγματα αλλάζουν. Πρώτα με τον κλάδο των Γενικών Ασφαλειών όπου από το Δεκέμβριο του 2008, η Εποπτεία δε βγάζει πλέον συνταγές, αλλά αρχές που θα πρέπει να υπάρχουν στον τρόπο λειτουργίας και η όλη διαδικασία να γίνεται με σωστό αναλογιστικό τρόπο. Θεωρώ ότι η αλλαγή αυτή – που πριν τεθεί σε εφαρμογή μας εστάλη, για να διατυπώσουμε τις απόψεις και παρατηρήσεις μας -, ήταν στη σωστή κατεύθυνση και μένει τώρα να γίνουν αντίστοιχες κινήσεις και στον κλάδο Ζωής. 

Ο ρόλος του αναλογιστή γίνεται δηλαδή πλέον πολύ πιο ενεργητικός και σημαντικός, προστατεύοντας στην ουσία τόσο την εταιρία, όσο και τον ασφαλισμένο. Την εταιρία από λάθη που θα μπορούσαν να της δημιουργήσουν πρόβλημα για την επιβίωσή της στο μέλλον, ορίζοντας το ύψος των ασφαλίστρων και των σωστών αποθεμάτων.

Η προστασία από την πλευρά του πελάτη προκύπτει με την εξασφάλιση της βιωσιμότητας της εταιρίας και των προγραμμάτων της, χωρίς ταυτόχρονα να καθορίζει τα ασφάλιστρα σε άδικα υψηλά ή υπερβολικά επίπεδα.

Αναβαθμίζεται δηλαδή ο ρόλος σε σχέση με παλαιότερα. 

Χαρακτηριστικά μπορούμε να αναφέρουμε ότι δεν ήταν υπεύθυνος για τις ασφαλιστικές υποχρεώσεις από εκκρεμείς αποζημιώσεις των Γενικών. Τώρα όμως θα πρέπει να απαντήσει στο ερώτημα γιατί δεν υπολόγισε σωστά τα ασφάλιστρα.

ιw:Ποια ήταν όμως η ευθύνη των αναλογιστών στην υπόθεση της Ασπίς που οδηγήθηκε τελικά στο κλείσιμο της εταιρίας μετά την απόφαση της Επ.Ε.Ι.Α.;

Π.Ζ.: Η ευθύνη των αναλογιστών σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, περιορίζεται στον υπολογισμό των απαιτούμενων τεχνικών αποθεμάτων. Ο αναλογιστής βεβαιώνει δηλαδή με την υπογραφή του, ότι το ύψος των τεχνικών αποθεμάτων που απαιτούνται για τη βιωσιμότητα των προγραμμάτων είναι σε κάποιο συγκεκριμένο ύψος που αναγράφεται στις «υποχρεώσεις» στον ισολογισμό της εταιρίας. 

Ο ίδιος δεν εμπλέκεται, καθώς δεν έχει αρμοδιότητα στο εάν τα στοιχεία ενεργητικού (ή αλλιώς τα περιουσιακά στοιχεία της εταιρίας), επαρκούν για να καλύψουν ή όχι τις υποχρεώσεις, όπως προκύπτουν από τα αναγκαία αποθέματα. Στην περίπτωση της Ασπίς, οι ανακοινώσεις από την πλευρά της Επ.Ε.Ι.Α. και οι αποφάσεις της, έκαναν λόγο για την ανάγκη κάλυψης των κεφαλαίων που έλειπαν, χωρίς να κάνουν λόγο για το ποιος ευθύνεται για τη συγκεκριμένη εικόνα.

Η Ένωση Αναλογιστών Ελλάδος από την πλευρά της, προκειμένου να προχωρήσει σε τυχόν μέτρα, χρειάζεται κάποια επίσημα στοιχεία, το ορθολογικότερο από την Επ.Ε.Ι.Α. που χειρίστηκε το θέμα και έχει τον εποπτικό ρόλο, για να ενεργήσει αφού υπάρχει πρώτα όμως, σωστή και πλήρης ενημέρωση. Για το λόγο αυτό, η Ένωση έστειλε μετά την απόφαση αναστολής λειτουργίας, επιστολή στην Επ.Ε.Ι.Α. ζητώντας επίσημη πληροφόρηση για το ρόλο των μελών της στην υπόθεση της Ασπίς.

Στόχος ήταν να διαπιστώσουμε αν και κατά πόσο υπήρχε εμπλοκή και ευθύνη των αναλογιστών της εταιρίας, στη διαμόρφωση των αρνητικών συνθηκών, οι οποίες οδήγησαν τελικά σε ανάκληση της άδειας λειτουργίας από την εποπτική αρχή.

Εκτιμούμε, ότι η κατάσταση που δημιουργήθηκε δε βαρύνει, τόσο πολύ τουλάχιστον, τους συναδέλφους μας, ωστόσο χρειαζόμαστε επίσημη ενημέρωση για να καθορίσουμε τη στάση μας και αν η Ένωση θα προχωρήσει σε κάποιες ενέργειες εφόσον χρειαστεί.

Σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης πάντως, οι αντίστοιχες ενώσεις ενεργούν όταν υπάρχουν επίσημες καταγγελίες, όπως χαρακτηριστικά συνέβη στην περίπτωση της Prudential στη Μεγάλη Βρετανία.

ιw:Ποια είναι η άποψή σας για τις εξελίξεις στην αγορά τα τελευταία χρόνια και τις παρεμβάσεις της ΕΠΕΙΑ;Πώς βλέπετε το μέλλον και τις προοπτικές της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς, μετά και την υπόθεση της Ασπίς;

Π.Ζ.: Μετά την περίπτωση της EOS, οι ασφαλιστικές αύξησαν τα ασφάλιστρα, με αποτέλεσμα το αυτοκίνητο τόσο εφέτος, όσο και το 2010, να μετατρέπεται σε πιο κερδοφόρο προϊόν. Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρχουν κέρδη προκειμένου να ενισχύσουν τα αποθεματικά τους.

Οι παρεμβάσεις γενικότερα της Επ.Ε.Ι.Α., ήταν προς τη σωστή κατεύθυνση για τη συνολική εικόνα του κλάδου. Οδήγησαν σε βιώσιμα επίπεδα αύξηση ασφαλίστρων, που σε αρκετές περιπτώσεις συνοδεύτηκαν και με αύξηση της παραγωγής. Δύσκολα θα βρει πλέον κανείς το φθηνό ασφάλιστρο όπως γινόταν μέχρι πρότινος, στον κλάδο αυτοκινήτου και αυτό για να ενισχυθεί η κερδοφορία των εταιριών. 

Τα ασφάλιστρα γίνονται πιο ρεαλιστικά που βελτιώνουν την εικόνα αποθεματοποίησης στην αγορά.

Συνεπώς, αν μια εταιρία δεν απέχει πολύ από το να καλύψει τα αποθέματα που απαιτούνται, τότε η εποπτική αρχή θα πρέπει να δίνει τα χρονικά περιθώρια που απαιτούνται (για παράδειγμα 2-3 χρόνια) προκειμένου να καλύψει τη διαφορά. Διαφορετικά, οι συνέπειες θα είναι τεράστιες στο Επικουρικό, στην ανεργία, αλλά και στην ίδια την εικόνα και την εμπιστοσύνη απέναντι στον κλάδο.

Επίσης, για να διορθωθεί η κατάσταση, θα πρέπει να υπάρχει και το κατάλληλο μέγεθος, που να καλύπτει ένα σχεδόν δεδομένο ελάχιστο κόστος λειτουργίας. Αυτό σημαίνει επιχειρηματικές εξελίξεις στην αγορά προς μεγαλύτερα σχήματα.

Υπάρχει ταυτόχρονα μπροστά μας και αρκετά κοντά θα λέγαμε χρονικά, οι απαιτήσεις που απορρέουν από την εφαρμογή του Solvency (2012), όπου μόνον οι πολυεθνικές θα λέγαμε εταιρίες εμφανίζονται έτοιμες, να αντιμετωπίσουν το νέο περιβάλλον. 

Οι αρχές του Solvency θα αλλάξουν το τοπίο στην αγορά και οι ελληνικές εταιρίες ίσως θα πρέπει να σκεφτούν το ενδεχόμενο συγχωνεύσεων και πιο μεγάλων σχημάτων. Η σύμπνοια βέβαια στην Ελλάδα είναι μια δύσκολη υπόθεση, όμως αν κάποιες εταιρίες αποφασίσουν να συνενωθούν, τότε μπορούν να δημιουργήσουν μια μεσαίου μεγέθους για τα ευρωπαϊκά επίπεδα, εταιρία. Σε μια πιο υγιή αγορά, θα πρέπει να αναμένουμε επίσης ενίσχυση του ενδιαφέροντος από ξένες επιχειρήσεις του κλάδου. 

Ήδη πλησιάζουν εταιρίες για συζητήσεις, με το που έμαθαν για την αύξηση των ασφαλίστρων στην εγχώρια αγορά. Η αγορά επίσης, όπως παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια, σίγουρα «αφελληνίζεται», λειτουργώντας άλλωστε υπό καθεστώς ελεύθερου ανταγωνισμού στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Αυτό παρατηρούμε κυρίως στη Ζωή, αλλά με την εφαρμογή του Solvency θα περάσει και στις Γενικές, με ενδεχόμενο να υπάρξει συγκέντρωση και επομένως μικρότερος ανταγωνισμός στην αγορά, που θα αποβεί εις βάρος των συμφερόντων του καταναλωτή.

ιw:Ποια η άποψή σας και για τον κλάδο Υγείας που επίσης από παλιά υπήρχε θέμα κερδοφορίας για τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις;

Π.Ζ.: Στον κλάδο της Υγείας δεν είχαμε τις διαστάσεις του αυτοκινήτου και η κατάσταση αντιμετωπίστηκε έγκαιρα. Επίσης μια ακόμα διαφορά είναι, ότι στη συγκεκριμένη αγορά είχαμε την εμπλοκή μεγάλων κατά κανόνα εταιριών, όπως θυγατρικές τραπεζών και πολυεθνικές, όπου οι κανόνες των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων (ΔΛΠ), εφαρμόζονται με ρεαλιστική μεθοδολογία. Οι εταιρίες αυτές προχώρησαν έγκαιρα σε αλλαγές στους όρους των ασφαλιστηρίων, καθώς και στο ύψους των ασφαλίστρων, ενώ υπάρχει και ο ρόλος των αντασφαλιστών. Μη ξεχνάμε ότι το αυτοκίνητο δεν αντασφαλίζεται

ιw:Πώς βλέπετε τέλος τις προοπτικές στον κλάδο Ζωής;

Π.Ζ.: Καθηλωμένος εμφανίζεται ο κλάδος Ζωής και η εικόνα δε θα αλλάξει όσο δε λαμβάνονται μέτρα για την επίλυση του ασφαλιστικού. Στην υγεία η κατάσταση για τις εταιρίες έχει πλέον βελτιωθεί και μόνον σε κάποιες υπάρχουν ακόμα τα παλαιά προγράμματα. Οι εταιρίες έχουν αποσύρει τις εγγυήσεις όπως για παράδειγμα με τον ιατρικό πληθωρισμό, καθώς είναι αδύνατο να εκτιμηθεί το κόστος του κινδύνου αυτού στην υγεία σε μακροχρόνια βάση. Οι έλληνες επίσης δεν καλύπτονται σε ότι αφορά τον κίνδυνο της θνησιμότητας.

Εκείνο που χρειάζεται, είναι να δοθούν φορολογικά κυρίως κίνητρα για τον κλάδο Ζωής, όπως για παράδειγμα έγινε στην Τουρκία που οδήγησε σε πολύ θετικά αποτελέσματα ανάπτυξης. .