Προάγγελος οστεοαρθρίτιδας τα smartphones

Δυνητική απειλή για τους ενήλικες που από τα νεανικά τους χρόνια περνούν πολύ χρόνο γράφοντας μηνύματα ή παίζοντας παιχνίδια αποτελεί η υπερβολική χρήση των “έξυπνων” τηλεφώνων, καθώς επιβαρύνει τα δάκτυλα, τους καρπούς, τους ώμους, αλλά και τον αυχένα και την πλάτη.

«Τα έξυπνα κινητά τηλέφωνα πράγματι διευκολύνουν τη ζωή μας, αλλά όταν ξεφεύγουμε από το μέτρο υπάρχουν επιπτώσεις. Η υπέρχρησή τους έχει και την αρνητική της πλευρά, δεδομένου ότι τα smartphones μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα σε διάφορα σημεία των άνω άκρων και της σπονδυλικής στήλης. Ο συνδυασμός της κακής στάσης σώματος και της επαναλαμβανόμενης κίνησης προκαλεί υπερβολική πίεση στις αρθρώσεις, τους τένοντες και τους μυς, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε τραυματισμούς», εξηγεί ο ορθοπαιδικός χειρουργός άνω άκρου Δρ. Παναγιώτης Γιαννακόπουλος.

Δυστυχώς, τα κινητά τηλέφωνα δεν έχουν εργονομικό σχεδιασμό και η νέα γενιά περνά πολλές ώρες ημερησίως στέλνοντας μηνύματα. Μια αμερικανική μελέτη διαπίστωσε ότι οι μαθητές του γυμνασίου και λυκείου διαβάζουν επί 95 λεπτά κάθε μέρα γραπτά μηνύματα και μια άλλη έρευνα ότι το 50% των εφήβων στέλνουν τουλάχιστον 50 sms, ενώ 1ας στους 3 περισσότερα από 100 μηνύματα κειμένου την ημέρα (3.000 κείμενα μηνιαίως!).

Από τις επαναλαμβανόμενες κινήσεις της πληκτρολόγησης μπορεί να προκληθεί βλάβη στον αντίχειρα, που να οδηγήσει, σε βάθος χρόνου, σε αρθρίτιδα. Το φαινόμενο δεν είναι καινούργιο, καθώς πριν από 15 και πλέον χρόνια παρατηρούνταν σε άτομα που χρησιμοποιούσαν κινητά με μικροσκοπικά πληκτρολόγια, παλαιότερα στους χρήστες παιχνιδομηχανών χειρός και ακόμη πιο παλιά στους ανθρώπους που έγραφαν πολλές ώρες αλλά και σε εργάτες εργοστασίων.

«Οι αντίχειρες δέχονται την μεγαλύτερη επιβάρυνση. Η τενοντίτιδα που αρχικά προκύπτει από την υπέρχρηση αυτών είναι μία επίπονη πάθηση που προκαλεί φλεγμονή στον τένοντα που κάμπτει και τεντώνει τον αντίχειρα, και πόνο που μπορεί να αντανακλά και προς τον πήχη. Η συνεχής καταπόνηση οδηγεί σε σταδιακή φθορά του χόνδρου και εντέλει σε οστεοαρθρίτιδα», προειδοποιεί ο Δρ. Γιαννακόπουλος.

Ερευνητές της Mayo Clinic των ΗΠΑ έχουν ξεκινήσει έρευνα για το θέμα αρκετά χρόνια πριν και σύμφωνα με την Kristin Zhao οι κινήσεις που απαιτούμε να κάνουν οι αντίχειρες μας καθώς κρατάμε και χειριζόμαστε τα τηλέφωνά μας είναι επιβλαβείς, διότι οι μη φυσιολογικές κινήσεις των οστών του αντίχειρα μπορεί να προκαλέσουν πόνο και οστεοαρθρίτιδα.

Η οστεοαρθρίτιδα, μας εξηγεί ο Δρ. Γιαννακόπουλος, είναι μια εκφυλιστική νόσος, που ο πόνος που προκαλείται εξαιτίας της εμφανίζεται συνήθως στη δραστηριότητα, ενώ σε προχωρημένα στάδια και τη νύκτα. Η θεραπεία πρέπει να στοχεύει στην απαλλαγή από τον πόνο και τη βελτίωση της λειτουργικότητας. Η συντηρητική αντιμετώπιση της πάθησης περιλαμβάνει λήψη αντιφλεγμονωδών φαρμάκων και αναλγητικών και εφαρμογή ειδικών ναρθήκων για ακινητοποίηση της πάσχουσας άρθρωσης. Στην περίπτωση αποτυχίας τους, η χειρουργική θεραπεία καλείται να δώσει τη λύση. Συνήθως στις περιπτώσεις αυτές ο πόνος και η δυσκαμψία είναι τόσο έντονος που ο ασθενής αντιλαμβάνεται ότι έχει έρθει ώρα της χειρουργικής επέμβασης, ενώ συχνά συνυπάρχει παραμόρφωση της άρθρωσης και αστάθεια αυτής.

Τα προβλήματα όμως δεν σταματούν στον αντίχειρα. Αρκεί να παρατηρήσει κανείς τη στάση του σώματος των ανθρώπων την ώρα που ασχολούνται με το κινητό τους: κυρτοί ώμοι, κυρτή σπονδυλική στήλη και σκυφτό κεφάλι ή πολύωρη στήριξη τους αγκώνες. Τα συμπτώματα των επαναλαμβανόμενων τραυματισμών από την καταπόνηση που δέχονται περιλαμβάνουν σοβαρό πόνο στις αρθρώσεις, τους καρπούς, τους αγκώνες, τους ώμους, τον αυχένα ή την πλάτη, μαζί με δυσκαμψία, μούδιασμα, μυρμήγκιασμα, αίσθηση καύσου και απώλεια της δύναμης.

Στις μέρες μας ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός νεαρών ενηλίκων προσέρχονται στα ιατρεία με σημάδια αρθρίτιδας που είναι αποτέλεσμα του παιχνιδιού και της χρήσης κινητού τηλεφώνου που έκαναν ως παιδιά 5 ή 10 χρόνια νωρίτερα.

Προκειμένου, όμως, να αποφευχθεί αυτή η εξέλιξη υπάρχουν οδηγίες που είναι εύκολο να ακολουθηθούν από τους ενήλικες. Όσον αφορά στους εφήβους, καλό είναι οι γονείς να θέτουν κάποια όρια στη χρήση των κινητών, αλλά και να ενημερώνουν τα παιδιά τους για τα προβλήματα που μπορεί να ανακύψουν. Έτσι, ως προληπτικά μέτρα συστήνονται:

• Ο περιορισμός του αριθμού και της έκτασης των μηνυμάτων. Αντί ενός μακροσκελούς μηνύματος είναι καλύτερη και συντομότερη η τηλεφωνική κλήση ή το φωνητικό μήνυμα.
• Η εναλλαγή του αντίχειρα με τον δείκτη, διότι μειώνει την καταπόνηση που αυτός δέχεται.
• Τα τακτικά διαλείμματα, γιατί ξεκουράζουν τους μυς και τις αρθρώσεις, κατά τη διάρκεια των οποίων καλό είναι να μην παραμένουν λυγισμένες αλλά να τεντώνονται.
• Η αποφυγή της πίεσης στον αυχένα και στους ώμους, γιατί μπορεί να περιορίσει τη βλάβη που προκαλείται από την κακή στάση του σώματος.

Όλα αυτά ισχύουν βεβαίως και για τους φανατικούς gamers, που ξοδεύουν πάρα πολλές ώρες καθημερινά παίζοντας παιχνίδια στο κινητό τους ή σε κονσόλες.