Το 25% των εταιρειών ασφαλίζει τα λάθη και τις παραλείψεις των στελεχών του

Η εξωστρεφής δράση των επιχειρήσεων και η αυστηροποίηση της νομοθεσίας από τη σταδιακή ενσωμάτωση των ευρωπαϊκών οδηγιών στην ελληνική έννομη τάξη, έχουν οδηγήσει τα τελευταία χρόνια τις εταιρείες σε αναζήτηση μεθόδων προστασίας των στελεχών, που διαμορφώνουν την στρατηγική τους και λαμβάνουν κρίσιμες αποφάσεις για την ανάπτυξη τους.

Επιχειρήσεις από όλους τους κλάδους και κυρίως εισηγμένες τα τελευταία χρόνια ασφαλίζουν τα στελέχη τους για λάθη ή παραλείψεις που μπορούν να εγείρουν αξιώσεις.

Σήμερα μία στις τέσσερις επιχειρήσεις στην Ελλάδα διαθέτει ασφάλιση για τις ευθύνες που μπορούν να προκύψουν από τέτοιου είδους αποφάσεις ενώ αρκετές εταιρείες, σταθμίζοντας τους κινδύνους που πάντα μεγεθύνονται σε περιόδους οικονομικής ύφεσης, ζητούν να αυξηθούν τα όρια της κάλυψής τους.

Οι αξιώσεις μπορούν να προκύψουν από διάφορες πλευρές από μετόχους για κακή διαχείριση, από συνεργάτες για παραπλάνηση, από πελάτες για αθέτηση συμφωνίας, από υπαλλήλους για παράνομη καταγγελία σύμβασης εργασίας, ανταγωνιστές κ.ο.κ.

Όπως αναφέρει η κα Ευτυχία Κουτρουμπέζη, Προϊσταμένη της Υπηρεσίας Αναλήψεων Ειδικών Κινδύνων της Διεύθυνσης Ασφαλίσεων Λοιπών Γενικών Κλάδων, της Εθνικής Ασφαλιστικής αναφέρει στο iw πως στην Ελλάδα «το 2010 τουλάχιστον το 21% των ασφαλιζόμενων εταιρειών ζήτησαν αύξηση του ορίου ευθύνης μελών του Δ.Σ. σε σχέση με το 2009. Σε σχετικές έρευνες, το 53% των εταιρειών που έλαβαν μέρος δήλωσαν ότι ένας από τους σημαντικότερους λόγους που οδήγησαν σε αυτήν την εξέλιξη ήταν οι δραστηριότητες σε παγκόσμια κλίμακα και η έκθεση των διοικούντων στις δικαιοδοσίες πολλών χωρών».

Οι διοικήσεις των επιχειρήσεων δείχνουν πλέον μεγάλο ενδιαφέρον για τη συγκεκριμένη κάλυψη και αυτό σε ένα βαθμό οφείλεται και στη δημοσιοποίηση υποθέσεων ανά τον κόσμο, όπου οι απαιτήσεις τρίτων που προκύπτουν από τη δράση μελών του ΔΣ επιχειρήσεων ή ακόμα και δημοσίων οργανισμών οδηγούν σε δικαστικές διαμάχες, αποζημιώσεις, χρηματικές ποινές, δυσφήμιση εταιρειών κλπ.

Όπως αναφέρει ο κ. Κώστας Βούλγαρης, Financial Lines Head, Greece, Cyprus & Malta, της AIG «στο εξωτερικό, και ειδικότερα στην αγορά των ΗΠΑ και της Αγγλίας, η συγκεκριμένη κάλυψη είναι ιδιαίτερα δημοφιλής εδώ και δεκαετίες. Στην ελληνική αγορά, παρόλο που το προϊόν αυτό μετρά περίπου 15 χρόνια, η υιοθέτησή του ήταν εξ αρχής ιδιαίτερα ικανοποιητική. Όπως ήταν αναμενόμενο, περισσότερο ενδιαφέρον έδειξαν αρχικά οι εισηγμένες εταιρείες και κυρίως όσες δραστηριοποιούνται στον χρηματοοικονομικό τομέα, τη βιομηχανία, την τεχνολογία και τις τηλεπικοινωνίες, τη ναυτιλία, τις κατασκευές και την ενέργεια. Φυσικά, με το πέρασμα του χρόνου, άρχισαν να δείχνουν ενδιαφέρον και εταιρείες μικρότερου κύκλου εργασιών που καλύπτουν όλο το φάσμα της οικονομίας».

Σε συνέδριο που έγινε πρόσφατα στη Νέα Υόρκη από το America Conference Institute (Τhomsonreuters), αναφέρθηκε ότι μετά την κατάρρευση του ενεργειακού γίγαντα Enron, του WorldCom και μεγάλων τραπεζών κανείς δεν μπορεί πλέον να υποστηρίξει ότι κάποια επιχείρηση είναι πολύ μεγάλη για να αποτύχει ή ότι υπάρχει «υπερβολική» ασφαλιστική κάλυψη στα συμβόλαια D&O. Η Enron έκλεισε το 2001, οι μέτοχοι έχασαν περισσότερα από 74 δισ. δολάρια από τη χρεοκοπία, εκ των οποίων τα 40-45 δισ. λόγω απάτης και σε 24 στελέχη επιβλήθηκαν ποινές φυλάκισης. Οι ασφαλιστικές εταιρείες που συμμετείχαν στη συζήτηση υποστήριξαν ότι εκ των συχνότερων αιτιών μήνυσης από την πλευρά των μετόχων είναι ότι στελέχη αποδέχθηκαν «άδικη-χαμηλή» προσφορά για τη συγχώνευση της εταιρείας. Περίπου το 33% των υποθέσεων αυτών απορρίπτονται και 64% επιλύονται με διακανονισμό.

Η βασικότερη ανησυχία εστιάζεται στις μηνύσεις, που γίνονται από τους μετόχους για κακοδιαχείριση και αμέλεια, γιατί αν και είναι λιγότερες σε αριθμό είναι δυνατότητα να οδηγήσουν σε μαζικές αγωγές, όπως στην υπόθεση μετόχου κατά της New Corp. , όπου αποφασίστηκε διακανονισμός ύψους 139 εκατ. δολαρίων.

AIG και Εθνική Ασφαλιστική μιλούν για την ασφάλιση στελεχών διοίκησης

Κώστας Βούλγαρης, Financial Lines Head, Greece, Cyprus & Malta, της AIG

Η προστασία των στελεχών διοίκησης είναι ένα θέμα που, εδώ και δεκαετίες, απασχολεί τα διοικητικά συμβούλια των επιχειρήσεων σε παγκόσμιο επίπεδο και είναι απόλυτα λογικό: οι αποφάσεις των διευθυντικών στελεχών κρίνουν τo μέλλον και την ανάπτυξη μιας εταιρείας.

Οι αποφάσεις αυτές, που μπορεί να αφορούν σε συγχώνευση, αναδιάρθρωση ή ακόμη και επέκταση μιας εταιρείας, ενδέχεται να προκαλέσουν δυσαρέσκεια σε συγκεκριμένες ομάδες και εμπεριέχουν φυσικά το ρίσκο να ζημιωθούν «τρίτοι», που έχουν το δικαίωμα να απαιτήσουν οικονομική αποζημίωση από τα στελέχη.

Τι γίνεται επίσης στην περίπτωση όπου έχουμε να αντιμετωπίσουμε λανθασμένους χειρισμούς και αποφάσεις, λάθη ή απλά παραλείψεις; Εδώ ενδέχεται να εγείρουν αξιώσεις οι μέτοχοι, να γίνουν έρευνες από τις εκάστοτε ρυθμιστικές αρχές και να ξεκινήσουν πολυετείς δικαστικές διαμάχες με σημαντικά έξοδα, τόσο για τα ίδια τα στελέχη όσο και για τις εταιρείες. Τέτοιες περιπτώσεις σχετίζονται με πτώση της τιμής της μετοχής, αναπροσαρμογή των οικονομικών καταστάσεων της εταιρείας, ισχυριζόμενη (ή και πραγματική) κακοδιαχείριση, μεροληπτική διάκριση ή σεξουαλική παρενόχληση εις βάρος εργαζομένων, αθέμιτο ανταγωνισμό ή και πτώχευση της εταιρείας.

Στο εξωτερικό, και ειδικότερα στην αγορά των ΗΠΑ και της Αγγλίας, η συγκεκριμένη κάλυψη είναι ιδιαίτερα δημοφιλής εδώ και δεκαετίες. Στην ελληνική αγορά, παρόλο που το προϊόν αυτό μετρά περίπου 15 χρόνια, η υιοθέτησή του ήταν εξ αρχής ιδιαίτερα ικανοποιητική. Όπως ήταν αναμενόμενο, περισσότερο ενδιαφέρον έδειξαν αρχικά οι εισηγμένες εταιρείες και κυρίως όσες δραστηριοποιούνται στον χρηματοοικονομικό τομέα, τη βιομηχανία, την τεχνολογία και τις τηλεπικοινωνίες, τη ναυτιλία, τις κατασκευές και την ενέργεια. Φυσικά, με το πέρασμα του χρόνου, άρχισαν να δείχνουν ενδιαφέρον και εταιρείες μικρότερου κύκλου εργασιών που καλύπτουν όλο το φάσμα της οικονομίας.

Η AIG, με ηγετική θέση στην παγκόσμια αγορά, και του D&O, ήταν η πρώτη εταιρεία που παρείχε τη συγκεκριμένη κάλυψη στην ελληνική αγορά, ενώ αυτή τη στιγμή διαθέτει δύο προϊόντα: το BusinessGuard και το ManagementGuard.

Το BusinessGuard απευθύνεται κυρίως σε εταιρείες εισηγμένες σε χρηματιστηριακή αγορά και σε αυτές με δραστηριοποίηση ή παρουσία εκτός Ελλάδας. Ασφαλισμένοι θεωρούνται τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και τα στελέχη με εξουσία εκπροσώπησης της εταιρείας και των θυγατρικών της, ενώ δίνεται η δυνατότητα κάλυψης και της ίδιας της εταιρείας για απαιτήσεις σχετικά με κινητές αξίες και απαιτήσεις εργατικής πρακτικής.

Μεταξύ άλλων, καλύπτονται απαιτήσεις που εγείρονται από μετόχους, υπαλλήλους, πελάτες, συνεργάτες, ανταγωνιστές, καθώς και οποιοδήποτε άλλο τρίτο συναλλασσόμενο μέρος για περιπτώσεις όπως αυτές που αναφέρθηκαν παραπάνω. Στις καλύψεις συμπεριλαμβάνονται επίσης οι απαιτήσεις εργατικής πρακτικής, ηθικής βλάβης και προσβολής προσωπικότητας, απαιτήσεις που σχετίζονται με κινητές αξίες, καθώς επίσης και τα έξοδα υπεράσπισης για κάθε καλυπτόμενη απαίτηση κατά του στελέχους.

Στα βασικά του πλεονεκτήματα συμπεριλαμβάνονται η εκτεταμένη πρόσθετη περίοδος γνωστοποίησης της ζημίας, που μπορεί να φτάσει τα πέντε χρόνια, η παγκόσμια κάλυψη, τα υψηλά όρια μέχρι τα 50 εκατ. ευρώ, η προσαρμογή του συμβολαίου στην ελληνική νομοθεσία, καθώς και το πλήθος των συμπληρωματικών καλύψεων, που μπορούν να προσαρμόσουν το συμβόλαιο στις ανάγκες του πελάτη.

Παράλληλα, για μη εισηγμένες εταιρείες, που έχουν κύκλο εργασιών μέχρι 100 εκατ. ευρώ, διαθέτουμε το προϊόν ManagementGuard, ένα πολυασφαλιστήριο που προστατεύει τόσο την επιχείρηση, ως νομικό πρόσωπο, όσο και τα στελέχη της έναντι απαιτήσεων για την πρόκληση ζημίας σε τρίτους εξαιτίας λαθών ή παραλείψεων κατά την άσκηση διοικητικών και διαχειριστικών καθηκόντων.

Σε ό,τι αφορά τα στελέχη, το ManagementGuard καλύπτει, όπως και το BusinessGuard, οικονομικές ζημίες, εξαιτίας της προσωπικής ευθύνης που φέρουν έναντι τρίτων, αλλά και προστασία από απώλεια εισοδήματος και δαπάνες για έξοδα περίθαλψης σε περίπτωση ατυχήματος.

Ταυτόχρονα, προστατεύει την ίδια την επιχείρηση από απαιτήσεις εναντίον του νομικού προσώπου, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει κάλυψη και για απώλεια χρημάτων, είτε εξαιτίας απιστίας υπαλλήλων είτε εξαιτίας διάρρηξης στις εγκαταστάσεις ή κατά τη μεταφορά τους.

Η ανταπόκριση της αγοράς και στα δύο προγράμματα είναι πάρα πολύ ικανοποιητική και έχουμε τις ενδείξεις πως η τάση αυτή θα συνεχιστεί και στο μέλλον. Η κρίσης της Ευρωζώνης, αλλά και η αυστηροποίηση του θεσμικού πλαισίου, κυρίως μέσα από την ενσωμάτωση στο ελληνικό δίκαιο των σχετικών κοινοτικών οδηγιών, κατέδειξε την ανάγκη για μεγαλύτερη προστασία των στελεχών μιας επιχείρησης, τα οποία, πολύ συχνά, άδικα στοχοποιούνται και καλούνται να επωμιστούν ευθύνες που δεν τους ανήκουν. Η συγκεκριμένη κάλυψη είναι, άλλωστε, μια επένδυση που πραγματοποιεί μια εταιρεία, ώστε τα στελέχη της να συνεχίζουν απρόσκοπτα την εργασία τους, χωρίς τον φόβο ότι μια πιθανή απαίτηση θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην προσωπική και οικογενειακή τους ζωή, αλλά και στο επαγγελματικό τους μέλλον.

　

Ευτυχία Κουτρουμπέζη, Προϊσταμένη της Υπηρεσίας Αναλήψεων Ειδικών Κινδύνων της Διεύθυνσης Ασφαλίσεων Λοιπών Γενικών Κλάδων, της Εθνικής Ασφαλιστικής

　

Τα συμβόλαια κάλυψης ευθύνης μελών Διοικητικού Συμβουλίου και στελεχών ανήκουν στην κατηγορία των σύγχρονων ασφαλιστικών προϊόντων, τα οποία δημιουργήθηκαν για να καλύψουν τις αυξημένες απαιτήσεις του σημερινού μάνατζμεντ.

Προσφέρουν στα στελέχη προστασία από τις οικονομικές συνέπειες των παρελθοντικών, τωρινών και μελλοντικών πράξεών τους λόγω αμελούς (όχι δόλιας) συμπεριφοράς κατά την άσκηση των διοικητικών και διευθυντικών καθηκόντων τους.

Οι περιπτώσεις των δικαστικών αγωγών κατά διευθυντών και εταιρικών στελεχών αυξάνονται διαρκώς. Κύριοι λόγοι είναι οι εξής:

– Το πιο αυστηρό και επίσημο, σε ορισμένες περιπτώσεις, πλαίσιο εταιρικής διακυβέρνησης

– Οι ασθενείς δομές διοίκησης, που συνεπάγονται αυξημένο εύρος ατομικής ευθύνης

– Η αύξηση του διεθνούς εμπορίου και η παγκοσμιοποίηση, που διευρύνουν την έκθεση της επιχειρηματικής διοίκησης

– Ο συνεχώς αυξανόμενος αριθμός εξαγορών και συγχωνεύσεων

Κατά συνέπεια, η εν λόγω ασφάλιση αποτελεί πολύτιμο και απαραίτητο εργαλείο, λόγω του ότι:

· Προστατεύει την προσωπική περιουσία των διευθυντικών στελεχών από απαιτήσεις τρίτων (γιατί χωρίς το συμβόλαιο αυτό και την εταιρική αποζημίωση, τα στελέχη θα έπρεπε να στηρίζονται στα δικά τους περιουσιακά στοιχεία για την υπεράσπισή τους και την απόκρουση των απαιτήσεων).

· Προστατεύει τον ισολογισμό του Ασφαλισμένου Οργανισμού (Balance Sheet Protection), όταν ο Oργανισμός αποζημιώνει τα διευθυντικά του στελέχη από τον κίνδυνο να υποστεί κάποια μεγάλη ζημιά λόγω αποζημίωσης ενός στελέχους.

Η ασφάλιση στελεχών και μελών Δ.Σ. καλύπτει «αποζημιώσεις, έξοδα υπεράσπισης και νομικής εκπροσώπησης, για απαιτήσεις τρίτων από άδικες πράξεις που εγείρονται εναντίον των διευθυντικών στελεχών υπό την ασφαλισμένη τους ιδιότητα, καθώς και εργατικές απαιτήσεις (απόλυση, άνιση μεταχείριση, αποστέρηση επαγγελματικής ευκαιρίας, λήξη της σύμβασης εργασίας, δυσφήμιση ή πρόκληση ψυχικής οδύνης, κ.ά).

Πρόσθετα, και πέρα από τα στελέχη, μπορεί να καλυφθεί και το νομικό πρόσωπο (Ασφαλισμένος Οργανισμός) για απαιτήσεις από:

– Επενδυτές σε θέματα κινητών αξιών και

– Εργαζομένους σε θέματα εργασιακής πρακτικής

Πώς αντιμετωπίζουν οι διοικήσεις δημόσιων και ιδιωτικών εταιρειών την κάλυψη αυτή

Τα τελευταία χρόνια η ασφαλιστική αγορά είχε να αντιμετωπίσει τον αντίκτυπο μιας παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, τις φυσικές καταστροφές, καθώς και ένα ασταθές πολιτικό και νομικό πλαίσιο.

Παρόλα αυτά, ή ίσως ακριβώς γι’ αυτούς τους λόγους, και παρά το γεγονός ότι οι εταιρείες, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, επικεντρώνονται σε προσπάθειες μείωσης κόστους, παρατηρείται μια τάση αύξησης της ζήτησης τόσο της εν λόγω ασφάλισης όσο και του υφιστάμενου ορίου ευθύνης.

Το 2010 τουλάχιστον το 21% των ασφαλιζόμενων εταιρειών ζήτησαν αύξηση του ορίου ευθύνης μελών του Δ.Σ. σε σχέση με το 2009. Σε σχετικές έρευνες, το 53% των εταιρειών που έλαβαν μέρος δήλωσαν ότι ένας από τους σημαντικότερους λόγους που οδήγησαν σε αυτήν την εξέλιξη ήταν οι δραστηριότητες σε παγκόσμια κλίμακα και η έκθεση των διοικούντων στις δικαιοδοσίες πολλών χωρών.

Η ολοένα και μεγαλύτερη ανησυχία των στελεχών για μια πιθανή έγερση απαιτήσεων εναντίον τους είναι ένας ακόμη λόγος ύπαρξης αυξανόμενης ζήτησης της συγκεκριμένης κάλυψης. Όταν ζητήθηκε από στελέχη να ιεραρχήσουν τις απαιτήσεις με κριτήριο τον μεγαλύτερο για αυτά κίνδυνο, πρώτες στη λίστα έβαλαν απαιτήσεις μετόχων/επενδυτών, αμέσως μετά απαιτήσεις σχετικές με ρυθμιστικές αρχές και τρίτες τις εργασιακές απαιτήσεις.

Στην Ελλάδα το χαρτοφυλάκιο, σήμερα, αποτελείται κυρίως από εισηγμένες εταιρείες στο Χρηματιστήριο Αξιών, όπου εκτιμάται ότι έχει ασφαλιστεί περίπου το 25%, στον δε υπόλοιπο κόσμο το ποσοστό είναι αρκετά υψηλότερο και αγγίζει το 75%.

Την κάλυψη αγοράζουν και ιδιωτικές πολυμετοχικές εταιρείες, ανεξαρτήτως μεγέθους, εταιρείες του ευρύτερου «δημόσιου» τομέα, καθώς και μη κερδοσκοπικές εταιρείες.

Για την ελληνική αγορά ο μέσος όρος του ορίου ευθύνης εκτιμάται σε 10 εκατ. ευρώ ανά ζημία και αθροιστικά για όλη τη διάρκεια της κάλυψης.

Οι απαιτήσεις, μέχρι σήμερα, περιορίζονται κυρίως σε θέματα εργασιακής πρακτικής και αθέτησης συμφωνιών.

Αντίστοιχα, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης πρώτες έρχονται απαιτήσεις από εποπτικές αρχές/κυβέρνηση και ακολουθούν θέματα πτώχευσης.

Η ανάπτυξη της κάλυψης αυτής στο μέλλον

Το συνεχώς εντεινόμενο περιβάλλον κινδύνου όπως αυτό διαμορφώνεται μέσα από: α) απαιτήσεις που πλέον προέρχονται από παγκόσμια έκθεση, β) αυστηρές νομοθετικές αλλαγές με αυξημένες ευθύνες για τη διοίκηση ανά την Ευρώπη, γ) δραστήριες εποπτικές αρχές, οι οποίες ερευνούν και άμεσα αποδίδουν ευθύνες και δ) «επιθετικούς» μετόχους, που έχουν την υποστήριξη νομικών εταιρειών, οι οποίες τις περισσότερες φορές δουλεύουν με αμοιβή % επί των επιδικασθέντων, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι για το συγκεκριμένο ασφαλιστικό προϊόν όχι μόνο θα εξακολουθεί να υπάρχει ζήτηση και στο μέλλον, αλλά και ότι η ζήτηση θα ενισχύεται προοδευτικά.

Το πρόγραμμα που παρέχει η Εθνική Ασφαλιστική

Η Εθνική Ασφαλιστική, πρωτοπόρος στον χώρο των ειδικών ασφαλίσεων, προσφέρει για την Ασφάλιση Ευθύνης Διευθυντών & Στελεχών ένα ολοκληρωμένο και ευέλικτο πρόγραμμα, σύμφωνα με τα standards της διεθνούς ασφαλιστικής αγοράς, και με δυνατότητα προσαρμογής στις ανάγκες της εκάστοτε υποψήφιας προς ασφάλιση εταιρείας.