PwC: Η δημόσια διοίκηση χρειάζεται Συνεργατική Ηγεσία

Σύμφωνα με τη νέα έκθεση της PwC, διεθνώς οι δημόσιες υπηρεσίες και οργανισμοί καλούνται να ανταποκριθούν σε μια σαφή πρόκληση: να παρέχουν περισσότερες υπηρεσίες με λιγότερο κόστος (doing more for less). Να ανταποκριθούν στις ανάγκες της κοινωνίας των πολιτών ξεπερνώντας τους περιορισμούς που υπάρχουν στο εξωτερικό περιβάλλον και τις δυσκαμψίες της δομής και λειτουργίας τους στο εσωτερικό. Και να τα καταφέρουν, μέσα σε μια περίοδο όπου πραγματοποιούνται ραγδαίες αλλαγές σε όλο τον κόσμο.

Η νέα εποχή απαιτεί από τις κυβερνήσεις και τους δημόσιους οργανισμούς να αντιμετωπίσουν την αβεβαιότητα παρέχοντας υπηρεσίες που μπορούν να χωρέσουν σε μικρότερους προϋπολογισμούς, ακολουθώντας το γενικότερο πνεύμα των περικοπών, στο πλαίσιο της μείωσης των δημοσίων ελλειμμάτων.

Η νέα έκθεση της PwC με τίτλο Το μέλλον της Δημόσιας Διοίκησης (Future of Government) εξετάζει τις  εξελίξεις των τελευταίων έξι ετών, κατά τη διάρκεια των οποίων οι κυβερνήσεις αγωνίζονται να ακολουθήσουν τις μεταβαλλόμενες απαιτήσεις της νέας εποχής και τις ραγδαίες εξελίξεις στην τεχνολογία, ενώ παράλληλα τα διαθέσιμα κεφάλαια μειώνονται δραστικά.

Ο Jan Sturesson, επικεφαλής του διεθνούς δικτύου της PwC στον τομέα παροχής υπηρεσιών σε δημόσιους φορείς και οργανισμούς υποστηρίζει:

«Κατά τη γνώμη μας, η δημόσια διοίκηση πρέπει να αλλάξει εκ βάθρων και να λειτουργεί πολύ διαφορετικά • περισσότερο ως ένας σύγχρονος ζωντανός οργανισμός, που προσαρμόζεται στην αλλαγή, δημιουργεί πρότυπα και εξελίσσεται για να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κοινωνίας καθώς αυτές δημιουργούνται. Οι κυβερνήσεις και τα στελέχη της δημόσιας διοίκησης οφείλουν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο σε αυτήν την αλλαγή, προσαρμόζοντας τους δημόσιους οργανισμούς στις νέες συνθήκες και συνθέτοντας ταυτόχρονα μια σαφή και ζωντανή εικόνα για το μέλλον τους.

»Μια μεγάλη πρόκληση για αυτούς είναι να διαχειριστούν δημιουργικές στρατηγικές συνεργασίες με σημαντικούς παράγοντες από άλλους κλάδους της κοινωνίας.  Η ηγεσία που βασίζεται στην εποικοδομητική συνεργασία και την ανοιχτή επικοινωνία  μπορεί να συμβάλει σημαντικά στις μελλοντικές εξελίξεις της δημόσιας διοίκησης».

Τελικά πως μπορεί αυτό το όραμα να υλοποιηθεί;  Για να γίνει η αρχή, οι οργανισμοί πρέπει να επανεξετάσουν τη λειτουργία τους μέσα από τρία διαφορετικά πρίσματα:

•    Στο επίκεντρο ο πολίτης:  ικανοποίηση των αναγκών των πολιτών αποτελεσματικά, οικονομικά και στο σωστό χρόνο
•    Εσωτερική-εξωτερική ισορροπία:  επίτευξη της σωστής ισορροπίας μεταξύ αποτελεσματικής /αποδοτικής λειτουργίας στο εσωτερικό και εξασφάλισης δημιουργικής ανάπτυξης στο εξωτερικό περιβάλλον
•    Βιώσιμα αποτελέσματα:  στρατηγική ανάπτυξης της «περιουσίας» της κοινωνίας των πολιτών, με ορθή διαχείριση των πόρων που απαιτούνται για την μακροπρόθεσμη ευημερία – κοινωνική, περιβαλλοντική, πολιτιστική κλπ.
Ο Κυριάκος Ανδρέου, Επικεφαλής του συμβουλευτικού τμήματος της PwC στην Ελλάδα, τονίζει:  «Τέσσερα είναι τα κύρια χαρακτηριστικά που πρέπει να διαθέτει η δημόσια διοίκηση του μέλλοντος.  Τα χαρακτηριστικά μπορούν να δράσουν καταλυτικά στην ανάπτυξη της νέας κουλτούρας του δημοσίου:

•    Ευελιξία:  ετοιμότητα να αντιμετωπίσουν νέες συνθήκες, να προσαρμοστούν και να ανταποκριθούν σε απρόβλεπτα γεγονότα με γρήγορο και αποτελεσματικό (και οικονομικό) τρόπο,
•    Καινοτομία:  ικανότητα αξιοποίησης νέων ιδεών και μοντέλων λειτουργίας , επιταχύνοντας την αποτελεσματικότητά τους,
•    Πνεύμα συνεργασίας:  επιδίωξη συνεργασιών με άλλους τομείς και κλάδους της οικονομίας, με άλλες χώρες, με άλλους οργανισμούς. Κοινά έργα /κοινός σχεδιασμός /από κοινού υλοποίηση και δράση,
•    Διαφάνεια:  υπευθυνότητα για ενέργειες και αποτελέσματα, ειδικά στη σημερινή εποχή που απαιτείται ανάπτυξης κλίματος εμπιστοσύνης και νομιμότητας».
Η έκθεση της PwC καλεί και την πολιτική ηγεσία να σχεδιάσει το μέλλον της δημόσιας διοίκησης (και  όχι μόνο τους εργαζόμενους να αλλάξουν από μόνοι τους).  Δεν είναι θέμα μόνο δεξιότητας και συμπεριφοράς.  Είναι και διαθεσιμότητας εργαλείων διοίκησης, και οργάνωσης και εξοπλισμού και στρατηγικής στόχευσης για την αλλαγή. Είναι και θέμα κουλτούρας του πολιτικού συστήματος που διοικεί τη δημόσια διοίκηση.

Ο Jan Sturesson καταλήγει: «Δεν υποτιμούμε το μέγεθος της μετάβασης, ειδικά για τους δημόσιους οργανισμούς με χιλιάδες άτομα προσωπικό.  Για την επίτευξη της αλλαγής θα χρειαστεί ευέλικτη και εμπνευσμένη ηγεσία και μια στρατηγική διαχείρισης των δεξιοτήτων που να εστιάζει στην προσέλκυση, ανάπτυξη και διατήρηση στελεχών που επιδεικνύουν τις απαραίτητες συμπεριφορές.

»Οι πολιτικοί και οι κρατικοί αξιωματούχοι θα χρειαστεί να επιδείξουν υπομονή και επιμονή για την πραγματοποίηση της μετάβασης από το ‘παλιομοδίτικο’, στατικό και γραφειοκρατικό μοντέλο οργάνωσης σε δυναμικές και ευέλικτες οντότητες ικανές να ανταποκριθούν ψύχραιμα αλλά και αποτελεσματικά στα απρόβλεπτα γεγονότα και τις νέες προκλήσεις».