Δημιουργήστε το προσωπικό σας «δίχτυ ασφαλείας»

Σήμερα, οι συντάξεις που παρέχει ο χώρος της ιδιωτικής ασφάλισης είναι, όχι μόνο απόλυτα συγκρίσιμες με τις συντάξεις των κοινωνικών φορέων, αλλά διέπονται και από ένα νέο νομοθετικό που δημιουργεί μια ομπρέλα ασφαλείας του καταναλωτή, σε περίπτωση που υπάρξει οποιοδήποτε πρόβλημα με την ασφαλιστική εταιρεία.

Οι τραγικές μειώσεις στις οποίες έχουν υποβληθεί οι συντάξεις όλων των ταμείων κοινωνικής ασφάλισης, οι οποίες δεν έχουν σταματημό και για τις οποίες δεν εγγυάται το κράτος μέχρι που θα φθάσουν, έφεραν και πάλι στην επικαιρότητα τις συντάξεις που προσφέρει ο χώρος της ιδιωτικής ασφάλισης και ποιές εγγυήσεις παρέχει. Είναι αλήθεια, ότι τα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης προσέφεραν μεγάλες συνάξεις, μερικές φορές μάλιστα η άθροιση της κύριας και της επικουρικής σύνταξης, που ελάμβανε ένας εργαζόμενος την στιγμή της συνταξιοδότησής του, ήταν ίδια ή και μεγαλύτερη από τον μισθό που εισέπραττε ως εργαζόμενος. 

Τότε, οι συντάξεις που προσέφερε η ιδιωτική ασφάλιση υστερούσαν συγκριτικά, γιατί στηριζότανε σε ακριβείς αναλογιστικές μελέτες και δεν μπορούσαν να αυξομειώνονται ανάλογα με πολιτικές αποφάσεις. Σήμερα, οι συντάξεις που παρέχει ο χώρος της ιδιωτικής ασφάλισης είναι, όχι μόνο απόλυτα συγκρίσιμες με τις συντάξεις των κοινωνικών φορέων, αλλά διέπονται και από ένα νέο νομοθετικό που δημιουργεί μια ομπρέλα ασφαλείας του καταναλωτή, σε περίπτωση που υπάρξει οποιοδήποτε πρόβλημα με την ασφαλιστική εταιρεία.

Τι πρέπει να μάθω πριν αγοράσω ένα συνταξιοδοτικό πρόγραμμα;

Ο καταναλωτής σήμερα, δεν πρέπει να ανησυχεί πλέον για την βιωσιμότητα των ασφαλιστικών εταιρειών, αλλά αντίθετα, πρέπει να ενημερώνεται σωστά και να διερευνά τα προγράμματα συνταξιοδότησης που παρέχουν οι ασφαλιστικές εταιρείες, ώστε να επιλέγει αυτό το οποίο του ταιριάζει, να επιλέγει το πρόγραμμα που ανταποκρίνεται στις ανάγκες του, χωρίς να εντυπωσιάζεται από διάφορες παροχές, που πιθανότατα δεν του προσφέρουν τίποτα παραπάνω. Ο καταναλωτής πρέπει να έχει σαφείς και γραπτές απαντήσεις σε ερωτήματα όπως:
• τι ασφάλιστρα θα πληρώνω κάθε χρόνο;
• τα ασφάλιστρα αυτά είναι σταθερά ή θα αυξάνονται χρόνο με τον χρόνο;
• τι εφάπαξ θα έχει δημιουργηθεί στο τέλος του προγράμματος;
• τι είδους σύνταξη θα πάρω; Ισόβια ή για ορισμένο διάστημα;
• ποιο θα είναι το ύψος της σύνταξης που θα πάρω;
• το εφάπαξ και η σύναξη είναι εγγυημένα ή μπορεί να είναι λιγότερα;
• μπορεί η ασφαλιστική εταιρεία να αλλάξει τον χρόνο που θα πάρω σύνταξη;
• τι γίνονται τα χρήματά μου αν μετά από κάποια χρόνια θέλω να διακόψω το ασφαλιστήριό μου;
• τι θα γίνει αν πεθάνω πριν αρχίσω να λαμβάνω σύνταξη;
• τι θα γίνει αν πεθάνω αφού έχω αρχίσει να λαμβάνω σύνταξη;
• αν κλείσει η ασφαλιστική εταιρεία, τι γίνονται τα χρήματά μου; Τα χάνω;
• από ποια ηλικία μπορώ να αρχίσω να λαμβάνω σύνταξη;
• έχει σημασία αν συνεχίζω να εργάζομαι; Θα λαμβάνω τη σύνταξή μου;

Όλα αυτά τα ερωτήματα, αλλά και πολλά άλλα είναι απολύτως φυσιολογικά, για έναν άνθρωπο που δεν είναι ειδικός στις ασφαλίσεις και ο οποίος θα αγοράσει ένα συνταξιοδοτικό πρόγραμμα, θα εμπιστευθεί δηλαδή μια ασφαλιστική εταιρεία και θα καταβάλει επί πολλά χρόνια χρήματα (π.χ. για 15, 20, 30 ή και περισσότερα χρόνια) και θα περιμένει στο τέλος του προγράμματος να εισπράξει. 

Πρέπει να λάβει σίγουρες και γραπτές απαντήσεις, ώστε να μπορέσει να συγκρίνει, να επιλέξει και να ασφαλιστεί. Για τον λόγο αυτό, δεν θα πρέπει να παρασύρεται από τυχαία γεγονότα, αλλά να συμβουλεύεται πάντοτε έναν πιστοποιημένο επαγγελματία διαμεσολαβητή (ασφαλιστικό σύμβουλο, πράκτορα ή μεσίτη ασφαλίσεων) και να ζητά εναλλακτικές προσφορές. Συνταξιοδοτικά προγράμματα προσφέρουν και σχεδόν όλες οι τράπεζες, αλλά ο καταναλωτής πρέπει να γνωρίζει ότι και τα προγράμματα αυτά δεν είναι τραπεζικά προϊόντα, αλλά προϊόντα ασφαλιστικών εταιρειών, με τις οποίες συνεργάζονται οι τράπεζες. Και οι τράπεζες δηλαδή, λειτουργούν στην συγκεκριμένη περίπτωση όπως και οι υπόλοιποι διαμεσολαβητές.

Ποιες εγγυήσεις υπάρχουν;

Τα τελευταία χρόνια έχουν αλλάξει κατά πολύ τα πράγματα. Σήμερα η ασφαλιστική αγορά εποπτεύεται από την Τράπεζα της Ελλάδος και συγκεκριμένα από τη Διεύθυνση Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης (ΔΕΙΑ), η οποία διαθέτει τεράστια εμπειρία στην εποπτεία χρηματοπιστωτικών οργανισμών. Οι έλεγχοι είναι συνεχείς, ουσιαστικοί και σε βάθος. Σκοπός της εποπτείας είναι η προστασία της περιουσίας των ασφαλισμένων πελατών, μέσω του αυστηρού ελέγχου των περιθωρίων φερεγγυότητας, των αναγκαίων αποθεμάτων των ασφαλιστικών εταιρειών και των κανόνων λειτουργίας τους. 

Επίσης, η εποπτική αρχή ασχολείται και με το χώρο της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης, ώστε να δραστηριοποιούνται σε αυτόν μόνο οι πιστοποιημένοι και νόμιμοι επαγγελματίες. Παράλληλα, η ίδρυση και λειτουργία πλέον του Εγγυητικού Κεφαλαίου Ζωής, δημιούργησε και ένα πρόσθετο «δίχτυ ασφαλείας», για την περίπτωση που κάποια εταιρεία δεν ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της και ανακληθεί η άδεια λειτουργίας της. Συνεπώς σήμερα, υπάρχει το θεσμικό, το ελεγκτικό και το εποπτικό πλαίσιο, ώστε να νιώθει ασφαλής ο καταναλωτής που θα αποφασίσει να συνάψει ένα ατομικό συνταξιοδοτικό πρόγραμμα και να εμπιστευθεί τις αποταμιεύσεις του σε μια ασφαλιστική εταιρεία.

Θα πρέπει να γνωρίζει επίσης ο καταναλωτής ότι οι όροι ενός συνταξιοδοτικού προγράμματος δεν μπορούν να αλλαχθούν μονομερώς από μια ασφαλιστική εταιρεία ούτε βέβαια και από τον ασφαλισμένο πελάτη. Μετά την υπογραφή του ασφαλιστηρίου, μοναδική υποχρέωση του πελάτη είναι η εμπρόθεσμη καταβολή των ασφαλίστρων με τον τρόπο που έχει συμφωνήσει με την εταιρεία. Αν είναι συνεπής σε αυτό, τότε δεν μπορεί να επέλθει οποιαδήποτε αλλαγή στο ασφαλιστήριό του χωρίς την έγγραφη συγκατάθεσή του ή χωρίς να το ζητήσει ο ίδιος. Αυτή είναι, ίσως, η πιο ουσιαστική διαφορά με τη συνταξιοδότηση από το δημόσιο φορέα, όπου το κράτος έρχεται όποτε αυτό κρίνει και τροποποιεί τους όρους και τις παραμέτρους της συνταξιοδότησης οποιασδήποτε κοινωνικής ομάδας.

Εύκολα μπορεί να θυμηθεί ο καθένας τις αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού της κοινωνικής του σύνταξης, στην ηλικία της συνταξιοδότησης, στα χρόνια εργασίας που απαιτούνται για να βγει κάποιος στη σύνταξη, στους περιορισμούς σχετικά με τις δραστηριότητές του μετά την ημερομηνία συνταξιοδότησης (αν δηλαδή μπορεί να λαμβάνει μια σύνταξη και να εργάζεται παράλληλα), στον έλεγχο της άθροισης του συνολικού ποσού αν λαμβάνει δύο συντάξεις, στις οικογενειακές προϋποθέσεις που καθορίζουν τη δυνατότητα συνταξιοδότησης ή όχι, στο ύψος των εισφορών που θα πρέπει να καταβάλει και τόσα άλλα. Τίποτα από όλα αυτά δεν έχουν σχέση με την ιδιωτική σύνταξη. Την αγοράζεις όποτε θέλεις, σε οποιαδήποτε ηλικία, με συγκεκριμένο κόστος, το οποίο δεν αυξάνεται, εκτός αν εσύ ο ίδιος έχεις προσυμφωνήσει να αυξάνεται με συγκεκριμένο τρόπο κάθε χρόνο, ώστε να λάβεις μεγαλύτερη σύνταξη. Αρχίζεις να λαμβάνεις τη σύνταξη στην ηλικία που έχεις συμφωνήσει (π.χ. στα 55, στα 60 ή στα 65 σου) και δεν ενδιαφέρεται η ασφαλιστική εταιρεία αν δηλαδή θα συνεχίσεις να εργάζεσαι ή όχι, ποια είναι η οικογενειακή σου κατάσταση, πόσες άλλες συντάξεις λαμβάνεις και οτιδήποτε άλλο. 

Τι προσφέρει σήμερα η αγορά

Αυτό που προσφέρει σήμερα η ασφαλιστική αγορά είναι ακριβώς αυτό που θα ήθελε κάθε καταναλωτής. Δεν υπάρχει οτιδήποτε υποχρεωτικό, αλλά αντίθετα υπάρχει πληθώρα επιλογών, ώστε ο καταναλωτής να αναζητήσει, να πάρει προσφορές, να διευκρινίσει τους όρους και να αποφασίσει να αγοράσει το πρόγραμμα που τον καλύπτει και που ανταποκρίνεται στις οικονομικές του δυνατότητες. Για παράδειγμα:

• υπάρχουν προγράμματα με απόλυτα εγγυημένες αποδόσεις ή προγράμματα με επενδυτικό ρίσκο
• υπάρχουν προγράμματα με σταθερά ασφάλιστρα ή προγράμματα με αυξανόμενα ασφάλιστρα
• υπάρχουν προγράμματα διάρκειας πληρωμής ασφαλίστρων από 10 μέχρι 30 ή και περισσότερα χρόνια
• υπάρχουν προγράμματα ισόβιας εγγυημένης σύνταξης και προγράμματα εγγυημένης σύνταξης ορισμένης περιόδου, π.χ. 15 ετών
• υπάρχουν προγράμματα με επιστροφή ασφαλίστρων ή με δυνατότητα μεταβίβασης της σύνταξης σε περίπτωση θανάτου
και επιπλέον παρέχεται:
• ελευθερία επιλογής της συχνότητας πληρωμής των ασφαλίστρων (κάθε μήνα, κάθε τρίμηνο, κάθε εξάμηνο ή μια φορά το χρόνο)
• ελευθερία επιλογής έκτακτων καταβολών για αύξηση του ύψους της σύνταξης
• ελευθερία επιλογής τρόπου είσπραξης, π.χ. να εισπράξεις στην αρχή της συνταξιοδότησης όλα τα χρήματα εφάπαξ και όχι με την μορφή της ισόβιας σύνταξης
• ελευθερία επιλογής της ηλικίας συνταξιοδότησης κ.λπ.

Η αγορά προσφέρει όλες τις παραπάνω και πολλές ακόμα δυνατότητες επιλογής (π.χ. διακοπή της πληρωμής των ασφαλίστρων για κάποια περίοδο οικονομικής αδυναμίας). Η δυσκολία έγκειται στην ανεύρεση του συνταξιοδοτικού εκείνου προγράμματος που ικανοποιεί τις περισσότερες επιθυμίες του πελάτη, οι οποίες βέβαια διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Η πιο λογική κίνηση είναι η συζήτηση με έναν πιστοποιημένο επαγγελματία (μεσίτη, πράκτορα ή ασφαλιστικό σύμβουλο), ο οποίος θα καταγράψει τις επιλογές και θα προτείνει εναλλακτικά συνταξιοδοτικά προγράμματα.

Να αγοράσω σήμερα ένα πρόγραμμα συνταξιοδότησης

Σήμερα, ο έλληνας καταναλωτής έχει πολλούς λόγους να αγοράσει ένα συνταξιοδοτικό πρόγραμμα. Πέρα από όσα αναφέραμε στην εισαγωγή για τις μειώσεις των συντάξεων της κοινωνικής ασφάλισης, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι όσο μεγαλύτερη διάρκεια έχει ένα ασφαλιστήριο συμβόλαιο, τόσο μεγαλύτερη σύνταξη (ή εφάπαξ) δημιουργείται. Συνεπώς, η έναρξη άμεσα ενός συνταξιοδοτικού προγράμματος, κυρίως για άτομα της μέσης ηλικίας που υπέστησαν τις αλλαγές του συστήματος της κοινωνικής ασφάλισης, ευνοεί τη δημιουργία ενός σοβαρού ποσού σύνταξης, που θα αναπληρώσει τις απώλειες της κοινωνικής ασφάλισης. Φυσικά, τα νεώτερα άτομα θα πρέπει από τώρα να σκεφθούν, ως βασική τους σύνταξη, την ιδιωτική σύνταξη και συνεπώς να προχωρήσουν στη σύναψη ενός τέτοιου συμβολαίου.

Παράλληλα, αλλάζουν οι πίνακες θνησιμότητας με βάση τους οποίους υπολογίζονται από τις αναλογιστικές μελέτες τα απαιτούμενα ασφάλιστρα. Οι νέοι πίνακες θνησιμότητας θα έχουν υψηλότερο προσδόκιμο ζωής των ανθρώπων, θα προβλέπουν δηλαδή ότι οι άνθρωποι θα ζουν περισσότερα χρόνια.  Συνεπώς, όσοι αγοράσουν ισόβια σύνταξη θα τη λαμβάνουν για πολύ περισσότερα χρόνια και για τον λόγο οι ασφαλιστικές εταιρείες να αναπροσαρμόσουν (θα αυξήσουν δηλαδή) τα τιμολόγιά τους, με τρόπο ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στην καταβολή πιο μακροχρόνιων ισόβιων συντάξεων.
Τέλος, αναμένεται να μειωθεί από την τράπεζα της Ελλάδος το ανώτατο ύψος του εγγυημένου τεχνικού επιτοκίου, το οποίο σήμερα δεν επιτρέπεται, με βάση το νόμο, να υπερβαίνει το 3,35%. Το επιτόκιο αυτό, που αποτελεί τη βάση του υπολογισμού των αποδόσεων είναι πολύ πιθανό να πέσει γύρω στο 2,5%. Συνεπώς, μετά την αναμενόμενη απόφαση της πολιτείας για μείωση του ανώτατου εγγυημένου τεχνικού επιτοκίου, λόγω της διεθνούς οικονομικής κατάστασης, τα ίδια ασφάλιστρα θα έχουν μικρότερη επενδυτική απόδοση και συνεπώς θα δημιουργούν μικρότερο εγγυημένο ποσό ισόβιων συντάξεων ή εφάπαξ.

Όλα συνηγορούν ότι η περίοδος αυτή είναι η πιο κατάλληλη γα την αγορά ενός συνταξιοδοτικού προγράμματος. Προσοχή όμως, πρέπει να γνωρίζουμε ότι το συνταξιοδοτικό πρόγραμμα που θα αγοράσομε θα μας «συντροφεύει» για πολλά χρόνια, ίσως για όλα τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής μας. Θα πρέπει να είναι το σωστό, τόσο για μας όσο αι για τους δικούς μας ανθρώπους, την οικογένειά μας.

Στην ελληνική αγορά δραστηριοποιούνται 15 περίπου ασφαλιστικές εταιρείες που προωθούν συνταξιοδοτικά προγράμματα κάθε μορφής, με εγγυημένα επιτόκια ή με επενδυτικό ρίσκο. Η αγορά προσφέρει πολλές λύσεις, αλλά το πρώτο σωστό βήμα είναι η κατανόηση της ανάγκης (ατομικής ή οικογενειακής), την οποία καλύπτει ένα συνταξιοδοτικό πρόγραμμα και τα υπόλοιπα είναι θέμα ενημέρωσης, επιλογής και απόφασης.

Εγγραφείτε για να λαμβάνετε δωρεάν την ηλεκτρονική έκδοση της ασφαλίζομαι

Την εφημερίδα μπορείτε να δείτε ηλεκτρονικά εδώ