Ο αντίκτυπος και η προετοιμασία για την εφαρμογή των Διεθνών Προτύπων

Η Deloitte δημοσιεύει την παγκόσμια έρευνα που εκπονήθηκε από την Μονάδα Intelligence του Economist σχετικά με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (ΔΠΧΑ – IFRS) στον ασφαλιστικό κλάδο.

Το λογιστικό πλαίσιο του ασφαλιστικού κλάδου είναι εξ ορισμού πολύπλοκο. Ελάχιστοι εκτός του κλάδου κατανοούν όλες τις υποθέσεις, τις εκτιμήσεις και τα αναλογιστικά μοντέλα που υποστηρίζουν τις οικονομικές καταστάσεις μιας ασφαλιστικής εταιρείας. 

Εκπρόσωποι από ασφαλιστικές εταιρίες, εποπτικές αρχές και εμπορικά σωματεία συμμετείχαν στην έρευνα και επεσήμαναν την πολυπλοκότητα του κλάδου. Συγκεκριμένα, ο Tim Tookey, CFO της Friends Life εστίασε στον κίνδυνο απώλειας της εμπιστοσύνης των επενδυτών στον ασφαλιστικό κλάδο λόγω των πολύπλοκων βάσεων αναφορών και μετρήσεων. Ο Gerald Harlin, CFO της AXA αναφέρθηκε στην ανάγκη ενσωμάτωσης ενός νέου πιο κατανοητού, για τους επενδυτές, λογιστικού πλαισίου και ο Jan Nooitgedagt, CFO της Aegon, υπογράμμισε την έλλειψη κοινού λογιστικού πλαισίου σε κάθε χώρα όπου δραστηριοποιούνται οι ασφαλιστικές εταιρίες.

Κύρια ευρήματα της έρευνας
Το μεγάλο πρόβλημα είναι η αβεβαιότητα. Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις των λογιστικών προτύπων IFRS 4 – φάση II και του IFRS 9 είναι υπερβολικά πολύπλοκες και η εφαρμογή τους απαιτεί πολύ χρόνο και κόστος. Ωστόσο, οι ασφαλιστικές εταιρίες (52%) ανησυχούν κυρίως για την αβεβαιότητα σχετικά με το πότε θα πρέπει να υιοθετήσουν τα πρότυπα αυτά. Ανώτερα στελέχη εκφράζουν το φόβο τους για μια περίπλοκη μετάβαση, που θα αποθαρρύνει τους επενδυτές και που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την αποτίμηση του κλάδου.

Οι ασφαλιστικές εταιρίες φοβούνται την πολιτική αναστάτωση. Καθυστερήσεις παρατηρήθηκαν στην έως τώρα εφαρμογή και των δυο λογιστικών  προτύπων και οι ασφαλιστικές εταιρίες φοβούνται ότι αυτό μπορεί να συμβεί ξανά. Ειδικότερα, αυτή είναι η κατάσταση που επικρατεί στη Βόρεια Αμερική, όπου το 42% των ασφαλιστικών εταιριών ανησυχεί ότι πολιτικές προσεγγίσεις θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη διαδικασία καθιέρωσης προτύπων.

Οι ασφαλιστικές εταιρίες επιθυμούν ένα ενιαίο πλαίσιο παγκοσμίως. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία, οι ασφαλιστικές εταιρίες επιθυμούν τη χρήση ενιαίων λογιστικών προτύπων, παγκοσμίως. Περίπου οι μισές ασφαλιστικές εταιρίες (47%), θα ήθελαν οι Ηνωμένες Πολιτείες να εγκαταλείψουν τα εθνικά λογιστικά πρότυπά τους για χάρη των Διεθνών Προτύπων Χρηματοοικονομικής Αναφοράς. Θα συμβιβάζονταν, εάν τα δυο λογιστικά πλαίσια ευθυγραμμίζονταν, διατηρώντας άθικτες τις βασικές αρχές τους. Παρ’ όλα αυτά η προτεραιότητά τους είναι η επίλυση των τεχνικών θεμάτων και η τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων ούτως ώστε να μπορούν να ξεκινήσουν τις εργασίες για την εφαρμογή των προτύπων.

Οι εταιρίες είναι προσκολλημένες στο σκεπτικό «ενεργούμε ανάλογα με τις εξελίξεις». Οι προετοιμασίες για τα νέα λογιστικά πρότυπα είναι περιορισμένες σε πολλές εταιρίες. Οι μισές από αυτές θεωρούν ότι το πρότυπο των ασφαλιστικών συμβολαίων θα έχει μεγάλη επίδραση, όμως, δεν έχουν ακόμη πραγματοποιήσει μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση της επίδρασης. Επίσης, περίπου το ένα τέταρτο (24%) των μεγαλύτερων εταιριών δεν έχουν προϋπολογίσει το κόστος της μετάβασης.

Οι Διοικήσεις των ασφαλιστικών εταιριών έχουν περιορισμένη ενημέρωση για τις αλλαγές. Μπορεί να είναι πολύ νωρίς για να έχουν οι Διοικήσεις των εταιρειών μια σαφή εικόνα για το πώς οι οικονομικές καταστάσεις των εταιριών θα επηρεασθούν, αλλά, βάσει των αποτελεσμάτων της έρευνας, πολλά μέλη των Διοικήσεων δεν είναι ενημερωμένα ούτε για την πρόοδο οριστικοποίησης των προτύπων, αλλά ούτε και για το πότε θα ξεκινήσει η εφαρμογή τους. Τα στελέχη του 40% των ασφαλιστικών εταιριών λένε ότι οι Διοικήσεις τους δεν γνωρίζουν ή δεν εμπλέκονται σε αυτές τις λογιστικές αλλαγές.

Η ενημέρωση των επενδυτών δεν έχει ξεκινήσει ακόμη. Ένας μεγάλος φόβος των στελεχών των ασφαλιστικών εταιριών είναι ότι η μετάβαση σε νέους λογιστικούς κανόνες θα δημιουργήσει θέματα κατανόησης στους επενδυτές. Ήδη, λίγοι επενδυτές έχουν ενημερωθεί γι’ αυτό το θέμα. Μπορεί να είναι πολύ νωρίς για μια λεπτομερή ενημέρωση των μετόχων, αλλά οι ασφαλιστικές εταιρίες θα μπορούσαν να συζητήσουν με αναλυτές για τις δυνατότητες και την πιθανή επίδραση κάτω από διαφορετικά σενάρια. Μόνο το 11% των ασφαλιστικών εταιριών της Δυτικής Ευρώπης έχει ξεκινήσει να ασχολείται με την ενημέρωση ενώ καμία εταιρία στις Ηνωμένες Πολιτείες (2%) δεν έχει αρχίσει κάποιο πρόγραμμα ενημέρωσης των επενδυτών.

Οι ασφαλιστικές εταιρίες αμφιβάλλουν για τα οφέλη. Με αβέβαιη την ακριβή φύση και το χρόνο των απαιτούμενων αλλαγών, οι εταιρίες δυσκολεύονται να αξιολογήσουν αν τα κέρδη που θα αποκομίσουν θα δικαιολογήσουν τα σχετικά κόστη. Προς το παρόν, περίπου το ένα πέμπτο (21%) πιστεύει ότι οι αλλαγές του προτύπου για τα ασφαλιστήρια συμβόλαια δεν θα αξίζουν τον κόπο. Η εικόνα είναι χειρότερη για το πρότυπο των χρηματοοικονομικών μέσων: 37% πιστεύουν ότι τα κόστη θα είναι μεγαλύτερα των κερδών. Οι ασφαλιστικές εταιρίες μπορεί να χρειαστεί να σκεφτούν περισσότερο πώς να διασφαλίσουν τα οφέλη των αλλαγών. Έχουν υποστηρίξει με όλες τις δυνάμεις τους ένα λογιστικό πλαίσιο που θεωρούν ότι θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες τους. Τώρα πρέπει να βεβαιωθούν ότι θα αποδώσει τα προσδοκώμενα οφέλη.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Δέσποινα Ξενάκη, Partner στη Διεύθυνση Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών του Κλάδου Ασφαλιστικών Εταιρειών της Deloitte Χατζηπαύλου Σοφιανός & Καμπάνης Α.Ε. δήλωσε: «Η εφαρμογή των διεθνών λογιστικών προτύπων έχει επηρεάσει σημαντικά τις οικονομικές καταστάσεις των ασφαλιστικών εταιριών, αλλά ταυτόχρονα έχει παράσχει δυναμική συγκρισιμότητας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η σύγκλιση των λογιστικών προτύπων σε ένα ενιαίο παγκόσμιο πλαίσιο θα δώσει τη δυνατότητα για ισοδύναμη συγκρισιμότητα των ασφαλιστικών εταιριών, αλλά δε θα μειώσει την αβεβαιότητα στους επενδυτές αφού δεν είναι ακόμη γνωστό το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής τους και η πιθανή επίδραση των αποτελεσμάτων. Οι Διοικήσεις των ασφαλιστικών εταιριών θα πρέπει να ενημερώνονται για τις εξελίξεις σχετικά με τις τροποποιήσεις των λογιστικών προτύπων και να λαμβάνουν υπόψη τους τις πιθανές επιπτώσεις κατά τη λήψη αποφάσεων αλλά και τυχόν εργασίες που θα μπορούσαν να γίνουν ταυτόχρονα με την εφαρμογή του SOLVENCY II, ώστε να συρρικνωθούν μελλοντικά κόστη και να διατηρήσουν τα οφέλη σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με τα κόστη».

Σχετικά με την έρευνα:
Η έρευνα υλοποιήθηκε από την Μονάδα Intelligence του Economist τους μήνες Απρίλιο και Μάιο 2012 για την Deloitte με τη συμμετοχή 210 ασφαλιστικών εταιριών με έδρα στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, με στόχο να διερευνηθούν οι απόψεις των ασφαλιστικών εταιρειών για την περιπλοκότητα των Διεθνών Προτύπων Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (ΔΠΧΑ – IFRS) και το επίπεδο προετοιμασίας τους για την εφαρμογή τους. Στην έρευνα συμμετείχαν ασφαλιστικές εταιρίες από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ισπανία, την Ιταλία, την Ελβετία, την Ολλανδία, τον Καναδά και τις Ηνωμένες Πολιτείες οι οποίες ομαδοποιήθηκαν με κριτήριο τα καθαρά δεδουλευμένα ασφάλιστρα (net written premiums – NWP) ως εξής:
• 21 πολύ μεγάλες ασφαλιστικές εταιρίες με NWP άνω των € 5 δις
• 24 μεγάλες ασφαλιστικές εταιρίες με NWP € 1 δις -€ 5 δις
• 47 ασφαλιστικές εταιρίες με NWP € 0,500 δις – € 1 δις
• 118 ασφαλιστικές εταιρίες με NWP κάτω του € 0,5 δις

Συμμετείχαν ακόμη πέντε ειδικοί από ασφαλιστικές εταιρίες, εποπτικές αρχές και εμπορικά σωματεία με εκτενείς συνεντεύξεις:
• Gerald Harlin, CFO της AXA
• Jackie Hunt, CFO της Standard Life
• Susanne Kanngiesser, επικεφαλής του λογιστικού τμήματος της Allianz
• Jan Nooitgedagt, CFO της Aegon
• Tim Tookey, CFO της Friends Life