Μειώθηκαν τα κόκκινα δάνεια των τραπεζών- η σύνθεσή τους στα χαρτοφυλάκια

του Νίκου Κωτσικόπουλου

Μειώθηκαν κατά 200 εκατ. ευρώ τα  Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια (ΜΕΔ) στις ελληνικές τράπεζες στο πρώτο τρίμηνο φέτος και έφτασαν συνολικά τα 13 δισ. ευρώ, αλλά μειώθηκε και συνολικά το χαρτοφυλάκιο των δανείων τους, αφού επιχειρήσεις με ρευστότητα εξόφλησαν υγιή δάνεια που τα επιτόκιά τους ακριβαίνουν συνεχώς λόγω αυξήσεων της ΕΚΤ, αφήνοντας πλεόνασμα ρευστού στις τράπεζες, έναντι κερδοφόρων δανείων.

Η πτώση των ΜΕΔ από τα υψηλά του Μαρτίου 2016 φθάνει τα 95,7 δισ. ευρώ, ενώ 10,7 δισ. ευρώ είναι τα δάνεια των τραπεζών στα οποία εφαρμόζονται ρυθμίσεις και σε αυτά περιλαμβάνονται τόσο εξυπηρετούμενα ή «θεραπευμένα δάνεια», όσο και ΜΕΔ.

Ειδικότερα τα ΜΕΔ στις 4 συστημικές τράπεζες είχαν υποχωρήσει στο 6,4% του συνόλου των δανείων τους. Αν και το υπόλοιπο (σύνολο) των ΜΕΔ μειώθηκε στις ελληνικές τράπεζες κατά 1,3%, τα ΜΕΔ ως ποσοστό ως προς το σύνολο των δανείων στα χαρτοφυλάκια όλων των τραπεζών, αυξήθηκε οριακά το Μάρτιο στο 8,8% από 8,7% όπως αναφέρει η ΤτΕ στην έκθεσή της για τη Νομισματική Πολιτική.

Η αιτία για την αύξηση ως ποσοστό, εντοπίζεται στον παρανομαστή και όχι στον αριθμητή. Με άλλα λόγια τα χαρτοφυλάκια δανείων των τραπεζών μειώθηκαν λίγο, καθώς οι επιχειρήσεις με πλεονάζουσα ρευστότητα, όπως αναφέρει σε άλλο σημείο η Τράπεζα της Ελλάδας, εξόφλησαν δάνειά τους καθώς η ΕΚΤ ανέβαζε τα επιτόκιά της με πυρετώδη ρυθμό και αύξανε το χρηματοοικονομικό κόστος των επιχειρήσεων. Ως αποτέλεσμα τα υγιή δάνεια από ισχυρές επιχειρήσεις μειώθηκαν και έτσι ανέβηκε έστω και οριακά το επίπεδο των ΜΕΔ συγκριτικά, στο σύνολο των τραπεζικών χαρτοφυλακίων.

Στις 4 συστημικές τράπεζες τα περισσότερα ΜΕΔ είναι πλέον επιχειρηματικά δάνεια. Περίπου το 65% αφορά επιχειρηματικά δάνεια, λέει η ΤτΕ. Πλέον περίπου το 25% είναι μόνον τα στεγαστικά, ενώ το υπόλοιπο (κάπου 10% δηλαδή), καταναλωτικά.

Τον Μάρτιο του 2023 το σύνολο των δανείων στα οποία είχαν εφαρμοστεί ρυθμίσεις (συμπεριλαμβανομένων εκείνων που εξυπηρετούνται κανονικά), ανερχόταν σε 10,7 δισ. ευρώ. Περίπου ισόποση είναι η κατανομή μεταξύ δανειακών συμβάσεων που έχουν ήδη καταγγελθεί από τις τράπεζες, δανείων αβέβαιης είσπραξης («unlikely to pay») και δανείων σε καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών τα οποία δεν έχουν ακόμη καταγγελθεί.

Ο δείκτης αθέτησης ρυθμισμένων δανείων έχει μειωθεί σε 0,4% από 0,5% πέρυσι το Μάρτιο. Αλλά και ο δείκτης αποκατάστασης των δανείων που εξυγιαίνονται μετά από μία εντυπωσιακή αύξηση έχει μειωθεί, προφανώς εξαντλώντας σε κλίμα αύξησης επιτοκίων τις περαιτέρω δυνατότητές του, όταν συμπεριέλαβε αρκετά «θεραπευμένα» δάνεια. Από 3,3% πέρυσι το Μάρτιο αυξήθηκε σε 4% το Δεκέμβριο για να υποχωρήσει φέτος το Μάρτιο σε 3,1%.

Σε καθεστώς ρύθμισης είναι πλέον το 7,2% των δανείων, από 9,7% πέρυσι το Μάρτιο και 7,5% το Δεκέμβριο. Στα εξυπηρετούμενα υγιή δάνεια περιλαμβάνεται ποσοστό 4,5% που είναι πλέον ρυθμισμένα δάνεια. Το ποσοστό μειώθηκε από 5,8% πέρυσι το Μάρτιο.

Στα ΜΕΔ περιλαμβάνονται και 35,6% ρυθμισμένα δάνεια από 38,1% ΜΕΔ που ήταν πέρυσι το Μάρτιο.

Σε καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών είναι το 1/3 των ΜΕΔ (32,9%). Καθυστέρηση μεγαλύτερη του έτους παρουσιάζεται στο ¼ των ΜΕΔ (25,3%), με αυξητική τάση από τα 22,2% πέρυσι τον ίδιο μήνα.

Καθυστερήσεις 3-6 μηνών παρουσιάζει το 3,9% των ΜΕΔ και 6-12 μήνες το 3,7% των ΜΕΔ. Η τάση είναι πτωτική στο σύνολο των ΜΕΔ.

Η καθαρή εισροή νέων κόκκινων δανείων όπως τα μετρά η ΤτΕ, υπολογίζεται από τη διαφορά μεταξύ των ροών δανείων που αλλάζουν κατηγορία από εξυπηρετούμενα σε μη εξυπηρετούμενα μείον την αντίστροφη ροή (από ΜΕΔ σε εξυπηρετούμενα). Δεν συμπεριλαμβάνονται οι ροές που σχετίζονται με πωλήσεις ΜΕΔ, διαγραφές, ρευστοποιήσεις και εισπράξεις από ΜΕΔ.

Η σύνθεση των ΜΕΔ στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών

*Τα στεγαστικά είναι στο 10,7% των ΜΕΔ που έχουν όλες οι ελληνικές τράπεζες. Το ποσοστό είναι οριακά αυξημένο από 10,2% πέρυσι το Μάρτιο και 10,5% το Δεκέμβριο.

*Τα καταναλωτικά δάνεια που είναι ΜΕΔ, παραμένουν υψηλά στο 17,7% στο σύνολο του τραπεζικού συστήματος, μειωμένα από 20,1% πέρυσι τον ίδιο μήνα.

*Στο σύνολο του ελληνικού τραπεζικού συστήματος τα μεγαλύτερα ΜΕΔ είναι αυτά των πολύ μικρών επιχειρήσεων και των ελεύθερών επαγγελματιών τα οποία πλέον αντιστοιχούν στο 27,2% των κόκκινων δανείων. Πέρυσι το Μάρτιο, το ποσοστό τους ήταν στο 30,3% και υποχώρησε μέχρι το 27,1% το Δεκέμβριο. Συνολικά το Μάρτιο:

*Τα επιχειρηματικά ΜΕΔ υπολογίζονταν στο 7,6% από 12,1% πέρυσι τον ίδιο μήνα.

*Τα ΜΕΔ των πιο μεγάλων επιχειρήσεων υποχώρησαν στο 3,4% του συνόλου από 6,1% πέρυσι το Μάρτιο.

*Τα ΜΕΔ των ΜμΕ υποχώρησαν σε 12,3% από 22%. Είναι η πιο μεγάλη μείωση σε ποσοστό, αλλά και πάλι η κατηγορία αυτών των κόκκινων δανείων παραμένει υψηλά.

*Τα ναυτιλιακά ΜΕΔ υποχώρησαν στο 1,8% φέτος το Μάρτιο, από 4,1% πέρυσι τον ίδιο μήνα και 2,5% το Δεκέμβριο.