Διαβούλευση από την ΕΕ για το τραπεζικό σύστημα

Οι δανειστές μπορεί να το θεωρούν ως ευπρόσδεκτη εναλλακτική έναντι των παραδοσιακών τραπεζικών δραστηριοτήτων• άλλοι ίσως πιστεύουν ότι απειλεί τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού κλάδου. Η Επιτροπή ζητά να μάθει τη γνώμη σας για το σκιώδες τραπεζικό σύστημα.

Οι σκιώδεις τραπεζικές οντότητες ενεργούν ως διαμεσολαβητές μεταξύ των επενδυτών και των δανειστών. Παρέχουν πιστώσεις και ρευστότητα αλλά δεν δέχονται καταθέσεις όπως μια παραδοσιακή τράπεζα. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπόκεινται στις ίδιες ρυθμίσεις με τον υπόλοιπο τραπεζικό τομέα. 

Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι δραστηριότητες του σκιώδους τραπεζικού συστήματος εκτιμήθηκαν για το 2010 σε 46 τρισεκατομμύρια ευρώ, ποσό που αντιπροσωπεύει το 25-30% του συνολικού χρηματοπιστωτικού συστήματος. 

Για να αποφευχθεί επανάληψη της σημερινής οικονομικής κρίσης, η ΕΕ τροποποιεί την περίοδο αυτή τις ρυθμίσεις που διέπει τον χρηματοπιστωτικό και, ειδικότερα, τον τραπεζικό τομέα. Καθώς το σκιώδες τραπεζικό σύστημα αναπτύσσεται όλο και περισσότερο, χωρίς παράλληλη εποπτεία, η Επιτροπή ξεκίνησε δημόσια διαβούλευση με σκοπό να γίνει περισσότερο κατανοητό τι είναι και τι κάνει το σκιώδες τραπεζικό σύστημα, και τι είδους ρύθμιση ή εποπτεία κρίνεται αναγκαία. 

Στις σκιώδεις τραπεζικές οντότητες και δραστηριότητες περιλαμβάνονται: 

• Αμοιβαία κεφάλαια της χρηματαγοράς και άλλα είδη επενδυτικών κεφαλαίων ή προϊόντων χαρακτηριστικά ανάλογα των καταθέσεων 

• Επενδυτικά κεφάλαια που παρέχουν πιστώσεις ή μοχλεύονται, όπως τα αμοιβαία κεφάλαια υψηλού κινδύνου 

• Εταιρείες χρηματοδότησης και οντότητες τίτλων που παρέχουν πιστώσεις ή πιστωτικές εγγυήσεις 

• Ασφαλιστικές και αντασφαλιστικές επιχειρήσεις που εκδίδουν ή εγγυώνται πιστωτικά προϊόντα 

• Τιτλοποίηση και δανεισμός τίτλων και συναλλαγές για συμφωνία επαναγοράς
Τέτοιες δραστηριότητες παρέχουν πρόσθετους χρηματοδοτικούς πόρους και λειτουργούν ως εναλλακτική πρόταση για τις τραπεζικές καταθέσεις. Επίσης, αποτελούν λύση για τη διαφοροποίηση του κινδύνου δεδομένου ότι λειτουργούν εκτός του τραπεζικού συστήματος. 

Παρ΄ όλα αυτά, οι εν λόγω οντότητες είναι και αυτές εκτεθειμένες σε πολλούς από τους κινδύνους που απειλούν και τις τράπεζες, χωρίς παράλληλα να παρέχουν τις εγγυήσεις που διασφαλίζει η ρύθμιση και η εποπτεία του παραδοσιακού τραπεζικού τομέα. Οι δραστηριότητές τους χρηματοδοτούνται συνήθως μέσω βραχυπρόθεσμων δανείων τα οποία όμως οι πελάτες τους μπορούν ανά πάσα στιγμή να αποσύρουν. 

Μη δεσμευόμενες από τις ρυθμίσεις που εφαρμόζονται στις παραδοσιακές τράπεζες, οι σκιώδεις τραπεζικές οντότητες μπορούν να ανταγωνίζονται υπό άνισους όρους το υπόλοιπο χρηματοπιστωτικό σύστημα και ενδεχομένως να υποβαθμίζουν το γενικότερο επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών καθώς ενδέχεται και άλλες χρηματοπιστωτικές οντότητες να πιέσουν για απορρύθμιση ορισμένων δραστηριοτήτων. 

Ορισμένες επενδυτικές τράπεζες χρησιμοποιούν ήδη το σκιώδες τραπεζικό σύστημα. Αν και οι βασικές τους δραστηριότητες υπόκεινται σε ρύθμιση και εποπτεία, οι συναλλαγές που πραγματοποιούνται μέσω του σκιώδους συστήματος δεν είναι ορατές στις ρυθμιστικές αρχές. Καθώς αυτές οι τελευταίες επιχειρούν να επιβάλουν αυστηρότερη εποπτεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος, διατυπώνονται φόβοι ότι περισσότερες επιχειρήσεις θα στραφούν προς το σκιώδες τραπεζικό σύστημα. 

Η διαβούλευση εστιάζει σε πέντε θέματα: ρύθμιση του τραπεζικού τομέα, ρύθμιση της διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων, συμφωνίες δανεισμού/επαναγοράς τίτλων, τιτλοποιήσεις και άλλες σκιώδεις τραπεζικές οντότητες. 

Η Επιτροπή θα χρησιμοποιήσει τα αποτελέσματα της διαβούλευσης για να αποφασίσει, από κοινού με τις εποπτικές αρχές του χρηματοπιστωτικού τομέα της ΕΕ, τα μέτρα που κρίνονται κατάλληλα σε επίπεδο ΕΕ. 

Οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους πριν από την 1η Ιουνίου 2012.
Στις 27 Απριλίου θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες διάσκεψη με θέμα το σκιώδες τραπεζικό σύστημα