Η αξία της ενίσχυσης του Ασφαλιστικού με κεφαλαιοποιητικούς πυλώνες ήταν το κεντρικό θέμα που τέθηκε στο τραπέζι του πάνελ Ι στο 6ο Συνέδριο Επαγγελματικής Ασφάλισης.
Σε αυτό συμμετείχαν οι κ.κ. Κωνσταντίνος Τσαγκαρόπουλος, Γενικός Γραμματέας Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Σταύρος Κωνσταντάς, Διευθυντής, Διεύθυνση Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης, Τράπεζα της Ελλάδος, Νικόλαος Χουρδάκης, Υποδιοικητής Β’, Ηλεκτρονικός Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (e-Ε.Φ.Κ.Α.), Πρόεδρος Δ.Σ., ΕΔΕΚΤ Α.Ε.Π.Ε.Υ., Α’ Αντιπρόεδρος, Α.Ε.Δ.Α.Κ. Ασφαλιστικών Οργανισμών, Φιλίππα Μιχάλη, Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου και Πρόεδρος της Επιτροπής Ζωής & Συντάξεων, Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος (Ε.Α.Ε.Ε.), Πρόεδρος Δ.Σ. και Διευθύνουσα Σύμβουλος, NN Hellas, Δρ. Χρήστος Π Νούνης , Πρόεδρος, Ελληνική Ένωση Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΕΛ.Ε.Τ.Ε.Α.) & Πρόεδρος, Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης Υπουργείου Οικονομικών (Τ.Ε.Α.-ΥΠ.ΟΙΚ.) και Γαβριήλ Αμίτσης Καθηγητής Δικαίου Κοινωνικής Ασφάλειας & Διευθυντής του Ερευνητικού Εργαστηρίου Κοινωνικής Διοίκησης, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής
Ο κ. Τσαγκαρόπουλος μεταξύ άλλων είπε:
Έχουμε μεγάλη ευθύνη να αφυπνίσουμε τον κόσμο, να δημιουργήσουμε ασφαλιστική συνείδηση, να ανακτήσουμε την εμπιστοσύνη διότι είχε διαρραγεί αυτή η σχέση εμπιστοσύνης στα χρόνια της κρίσης. Πρέπει να συνεχιστούν οι δράσεις προς ενίσχυση του κεφαλαιοποιητικού συστήματος.
Ήδη βλέπουμε μια μεγάλη δυναμική να ανοίγεται, με τα ΤΕΚΑ όπου μετά την ίδρυσή τους έχουμε δει ιδιαίτερα θετικά σημάδια. Μπορούμε να μιλήσουμε πλέον για 546.000 ασφαλισμένους, 204.000 εργοδότες που συμμετεχουν και 310 εκατ. κεφάλαια υπό διαχείριση. Η στρατηγική της δημιουργίας ατομικού κουμπαρά για τη νέα γενιά έχει ήδη κερδίσει το στοιχημα.
Στρατηγικό ρόλος του δεύτερου πυλώνα του ΤΕΑ είναι γη ενίσχυση του υπάρχοντος συστήματος. Με τον νέο νόμο μπήκε ένα ρυθμιστικό πλαίσιο που είχε ανάγκη η αγορά και έγινε μια τόνωση της διαφάνειας.
Ένα σημείο για βελτίωση ήταν η διαπίστωση ότι είχε διαρραγεί η σχέση ισοτιμίας μεταξύ των ομαδικών ασφαλιστικών συμβολαίων από τις ιδιωτικές εταιρείες και των επαγγελματικών ταμείων. Αυτό έγινε αντιληπτό, έχουμε ήδη αντιμετωπίσει τέτοιου είδους θέματα και υπάρχει πρόοδος, έχουν ακουστεί και οι κοινωνικοι φορείς. Βέβαια μπορούν να γίνουν και άλλες βελτιώσεις προκειμένου να επανελθει η ισοτιμία.
Ο κ. Κωνσταντάς ανέφερε:
Τα δημογραφικά δεδομένα δυσχεραίνουν το διανεμητικό σύστημα της χώρας, το οποίο είχε θετικό κοινωνικό πρόσημο, όμως πλέον αναδεικνύονται οι αδυναμίες του καθώς οι νεοι εργαζόμενοι όντας λιγότεροι πρέπει να στηρίξουν τις συντάξεις.
Το κεφαλαιοποιητικό σύστημα είναι μια πρόοδος που προκρίθηκε ως τρόπος για να διαδραματίσει συμπληρωματικό ρόλο στην κοινωνική ασφάλιση.
Η πρωτοβουλία με το ΤΕΚΑ οδήγησε σε αύξηση του ενεργητικού και των εργαζομένων και που μετέχουν.
Για να γίνει αποδεκτό το σύστημα πρέπει να ισχύσουν κάποιες προϋποθέσεις: Θα πρέπει να τονωθεί η αίσθηση ασφάλειας στον εργαζόμενο, να νιώσει ότι μετέχει στο χτίσιμο των συνταξιοδοτικών παροχών του.
Παράλληλα, πρέπει να γίνουν θεσμικές μεταβολές και να υπάρξει εποπτεία.
Εμείς για να βοηθήσουμε τους εργοδότες και τους εργαζόμενους να αισθανθούν αυτή τη σιγουριά της εποππτείας θα πρέπει να κάνουμε αυτή την εποπτεία με βάση 2 αξονες
- Χρηματοοικονομική εποπτεία
- Η απαραίτητη ενημέρωση και διαφάνεια προς τους ασφαλισμένους. Χρειάζονται να έχουν όλοι τη γνώση του “χτισίματος” των κοινωνικών τους παροχών.
Έχουμε αλλάξει την οργανωτικη δομή, τη γεμίσαμε με στελέχη εποπτείας και έμπειρα στελέχη από την ιδιωτική ασφάλιση με μακρά πορεία στον ασφαλιστικό χώρο. Είμαστε σε διαδιακασία έκδοσης κανονιστικών αποφάσεων προκειμένου να διευκολύνουμε τη δουλειά τους.
Επιιπλέον, έχουμε ανοίξει διμερή διάλογο με το κάθε ταμείο χωριστά. Θέλουμε να περάσουμε τα μηνύματα των απαιτήσεων που έχουμε απο αυτούς και παράλληλα να ακούσουμε τους προβληματισμούς και τις ιδιαιτερότητες των ταμείων αυτών με στόχο να συγκεράσουμε τους δύο κόσμους με το βέλτιστο αποτέλεσμα.
Η εποπτεία μας δεν θα είναι μια στείρα εποπτεία που θα λειτουργεί με μονοσήμαντο τρόπο, θέλουμε να έχουμε διάλογο και μια συμβουλευτική προσέγγιση, να εφαρμόσουμε στο έπακρο την αρχή της αναλογικότητας.
Θα είμαστε αρωγοι στην προαπάθεια της Πολιτείας για βελτιώσεις του υφιστάμενου πλαισίου έτσι ώστς να εξομοιώσουμε τον τρόπο λειτουργίας των ταμείων με τις ομαδικές ασφαλισεις.
Σήμερα οι ιδιωτικές ασφαλιστικές έχουν μεγάλο περιθώριο ελευθερίας για την λήψη παροχής και την ενημέρωση των ασφαλισμένων.
Αυτό το level playing field πρεπει να εφαρμοστεί, να δημιουργήσει έναν άλλο κανόνα λειτουργίας προς τη βελτίωση του θεσμού που θα συμβάλει στην ανάπτυξη του δεύτερου πυλώνα.
Σκόπιμο είναι επίσης να απλουστεύσουμε με κανονινστικές πράξεις το πού χρειάζεται και πού όχι η εποπτική παρέμβαση. Θέλουμε να περιορίσουμε την γραφειοκρατία και είμαι αισιόδοξος ότι του χρόνου θα έχουμε απτά αποτελέσματα.
Στην παρέμβασή του ο κ. Χουρδάκης μεταξύ άλλων δήλωσε:
Έχουμε μεγάλη ιστορικότητα, ήδη από το 2001, κάτι που αποδεικνύςι ότι η αποταμίευση κάνει καλό. Πέραν της ιστορικότητάς μας, αποδεικνύουμε ότι τα “νουμερα” γίνονται ολοένα καλύτερα όταν τα διαχειρίζονται σωστοί επαγγελματίες. Όταν ξεκινήσαμε είχαμε στα χέρια μας 400 εκατ. υπο διχείριση. Αυτά τα κεφάλαια από τότε και μετά, και έχοντας περάσει από απο 3 μεγάλες χρηματοοικονομικές κρίσεις που κλόνισαν τις παγκόσμιες οικονομίες, έφεραν σημαντικές αποδόσεις. Το 2024, υπερδιπλασίασαν τα ποσά που τους ανατέθηκαν και ενώ ήταν προηγουμένως σχεδόν κάτω από ένα δις, πλέον ανέρχονται σε περισσότερα από 2-2,5 δις.
Αυτό είναι μια ανακούφιση για εμάς, καθώς καταδεικνύεται ότι τα χρήματα που πήγαν στα αποθεματικά του e-εφκα σήμερα έχουν πιασει τόπο και θα μπορούν να αποδοθούν πίσω σε όλους μας όταν έρθει η ώρα της σύνταξης.
Οι μέσες αποδόσεις και για τις δύο εταιρείες είναι άνω από τον μ.ο. Της Ευρώπης δηλαδή 4,8% για την ΕΔΕΚΤ και 5,6% για την Α.Ε.Δ.Α.Κ.
Τα αποτελέσματα σε επίπεδο αποδόσεων όλα αυτά τα χρόνια συνεχίζουν να αποδίδουν κάτι που με σιγουριά αποδεικνύει ότι μπορούμε να αισθανόμαστε ασφαλείς.
Τα τελευταία 20 χρόνια πάμε στην σωστή κατεύθυνση με αποδόσεις πάνω από 4,5%.
Προτεραιότητα μας είναι να βελτιώσουμε την υπάρχουσα κατάσταση και θέλουμε να ενοποιήσουμε τις δύο εταιρείες σε μια εταιρεία διευρυμένου σκοπού με στόχο
1. Να ανταπεξέλθουν σε έναν κόσμο με πολλές προκλήσεις
2. Να χρησιμοποιήσουν νέα εργαλεία για καλύτερες επενδύσεις και αποδόσεις με μικρότερο ρίσκο
Συνεχιζουμε με γνώμονα την διασφάλιση των χρημάτων μέσα από έναν καινούργιο φορέα με διευρυμένο σκοπό προκειμένου να κερδίσουμε ακόμα περισσότερα και να τα διασφαλίσουμε ακόμα καλύτερα.
Επιπλέον, επικεντρωνόμαστεσε συνεχείς συνεργασίες και με το ΤΕΚΑ και με άλλα ταμεία, να συνεργαστούμε πανω στην τεχνογνωσία και σε μαζί με το ΥΠΟΙΚ να φτιάξουμε ένα διευρυμένο πλαίσιο που θα μας παρέχει μεγαλύτερη ευελιξία.
Η κα Μιχάλη στην τοποθέτησή της μεταξύ άλλων είπε:
Η πορεία της ασφαλιστικής διείσδυσης παραμένει στο 2,4% του ΑΕΠ, κάτι που δείχνει ότι υπολειπόμαστε αρκετά με βάση του μέσους όρους της Ευρώπης. Οι προοπτικές ανάπτυξης δεν μπορούν να έρθουν από μόνες τους. Χρειάζονται παρεμβάσεις για να φτάσουμε σε επιπεδα κοντά στον ευρωπαϊκό μ.ο.
Οι παρεμβάσεις αυτές έχουν να κάνουν με 3 άξονες
-Ο πρώτος έχει να κάνει με την χρηματοοικονομική εκπαίδευση. Η ανάγκη γινεται πιο επιτακτική υπό το φως των δημογραφικών εξελίξεων
-Ο δεύτερος άξονας σχετίζεται με την πληροφόρηση, με το πως θα μπορέσουμε να ενισχύσουμε την εμπιστοσύνη με πιο απλή ενημέρωση για τις επιλογές που υπάρχουν
-Και ο τρίτος άξονας αφορά σε φορολογικά κίνητρα με 3 μορφές:
Σε σχέση με τις εισφορές, να υπάρξουν φοροαπαλλαγές στον β’ και γ’ πυλώνα ασφάλισης.
Να συζητήσουμε για ειδικότερα φορολογικά κίνητρα για τις μικρότερες ηλικίες
Μειωμένη φορολογία στην παροχή, ανάλογα με τη διάρκεια που κάποιος παραμενει σε ένα πρόγραμμα
Ως ΕΑΕΕ είμαστε υπέρ της μερικής εξίσωσης ΤΕΑ και ομαδικών ασφαλίσεων υπό προϋποθέσεις με ρεαλισμό και αξιοποιώντας τις καλές πρακτικές και των δύο τομέων.
Τις σχετικές μας προτάσεις καταθέσαμε στο Υπουργείο και στην ΤτΕ. Υπάρχουν περιοχές στις οποίες μπορούμε να συνεργαστούμε.
-Πρώτον είναι κρίσιμο να προβλεφθεί ρητά η φορητότητα των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων μεταξύ των διαφορετικών οχημάτων.
-Δεύτερον, είναι σημαντική η εκπαίδευση, να δούμε προγράμματα που θα τονώσουν την χρηματοοικονομική παιδεία, να εξετάσουμε μαζί τη δημιουργία pension dashboards για να δώσουμε την σωστή πληροφόρηση
-Στην ΝΝ έχουμε κάνει μια έρευνα που εξετάζει πώς αισθάνεται ο Έλληνας καταναλωτής στο σκέλος της χρηματοοικονομικής προετοιμασίας. Η έρευνα δείχνει ότι μόνο 4 στους 10 αισθάνονται έτοιμοι και μάλλον και αυτοι είναι αισιόδοξοι.
Ο Δρ. Νούνης ανέφερε:
Οι θετικές πτυχές του νόμου ενεργοποίησαν την αγορά εργασίας και εργοδοτικές εταιρείες με τις οποιες μιλάμε. Πολλοί κλάδοι της οικονομίας ενδιαφέρθηκαν, διερευνούν το έδαφος του νέου νόμου με έμφαση στα πολυεργοδοτικά ταμεία και έχουμε έρθει σε επαφή. Στόχος είναι με νέες τροποποιήσεις το υφιστάμενο πλαίσιο να γίνει ακόμα πιο ελκυστικό. Όλο αυτό θα πρέπει να ενισχυθεί και απο το κομμάτι των φορολογικών κινήτρων.
Αναφερόμενος στα επόμενα βήματα, ο κ. Νούνης αναφέρθηκε σε ένα γνωστό ρητό του μεγαλοεπενδυτή Ουόρεν Μπάφετ λέγοντας ότι οι επενδυτές πρέπει να έχουν
κατά νου 2 κανόνες.
“Τα κεφάλαια που επενδύονται να τα προστατεύουμε ως κόρη οφθαλμού και δεύτερον, να μην ξεχνάμε ποτέ τον πρώτο κανόνα”.
Αναφέρθηκε στην τελική επεξεργασία ενός νέου νομοσχεδίου σε συνεργασία με την Πολιτεία, με τροποποιήσεις όπου θα ειτρέπουν μαζί με τον τρίτο πυλώνα “να μπορέσουμε να βγούμε επιθετικά, με μια επιθετική ενημέρωση για να προσελκύσουμε θεσμικά κεφάλαια”.
Ο κ. Αμίτσης τόνισε:
Θα κάνω μια χρήσιμη ιστορική αναδρομή που αποτυπώνει το τρομακτικό κενό υστέρησης αναπτυξης του δεύτερου πυλώνα ασφάλισης.
Το ελληνικό σύστημα επαγγελματικής ασφάλισης χωρίζεται σε τρεις περιόδους
-1975-2001 είναι η μαύρη σελιδα, χωρίς καμια θεσμική ή κανονιστική πρωτοβουλία για τη θεσμοθέτηση του β΄ πυλώνα ασφάλισης. Τότε τα περισσότερα μέλη της ευρωζώνης θεσμοθετούσαν με κρατικά κριτήρια την ανάπτυξη του.
-2002-2019 είναι η πρώτη ιστορική ρύθμιση, ο πρώτος νόμος για την επαγγελματική ασφάλιση στην Ελλάδα που έγινε περισσότερο ως απόπειρα μεταφοράς οδηγίας της Κομισιόν που αφορούσε τον εξορθολογισμό του πρώτου πυλώνα και την παροχή κινήτρων για τον δεύτερο πυλώνα.
-2019 έως σήμερα είναι η περίοδος της υπερπαραγωγής νομοθετικών ρυθμίσεων για τον β΄πυλώνα.
Ο κ. Αμίτσης εξέφρασε κάποιους προβληματισμούς και ανέφερε τις γκρίζες ζώνες του υφυστάμενου θεσμικού πλαισίου
-ο πρώτος αφορά το νέο σύστημα φορολόγησης των ΤΕΑ που αποκλίνει από τις κατευθύνσεις της ΕΕ για την θεσμοθέτηση κινήτρων
Οι γκριζες ζώνες αφορούν
Παρέμβαση της πολιτείας στη θέσπιση των όρων συνταξιοδότησης των μελών των ΤΕΑ.
Αυξημενες γραφειοκρατικές απαιτήσεις στην ίδρυση, αδειοδοτηση και εποπτεία των ΤΕΑ, να μην γίνεται σε βάρος της ανατπυξης του θεσμού.
Ίση μεταχείριση φορέων 2ου και 3ου πυλώνα, σε σχέση με την κάλυψη του κινδύνου γήρατος. “Χαίρομαι που άκουσα ότι υπάρχει συνταύτιση των θεσμών επί αυτού του τρίτου προβληματισμού” είπε.
Κατά τον ίδιο στο άμεσο μέλλον περιμένουμε μια νέα νομοθετική πρωτοβουλία προς αυτή την κατεύθυνση στην οποία πρέπει να εισαχθεί ένα κομμάτι για την καλή διακυβέρνηση του θεσμού. Μια πρόταση που καταθέτω είναι:
-Ο νέος νόμος να ενισχύσει αυτο σύστημα της καλής διακυβέρνησης
-Σύσταση εθνικής επιτροπής για τον β πυλώνα που θα συμμετέχουν όλοι οι κοινωνικοί εταιροι και τα αντιπροσωπευτικά οργανα
-Ενίσχυση της τεχνογνωσιας για την ανάπτυξη του β΄πυλώνα το υπουγείο με την ΤτΕ να συνεργαστούν για την ίδρυση ενός εθνικού υποστηρικτικού μηχανισμού για την ανάπτυξη του β΄πυλώνα που θα αναλάβει πρωτοβουλίες και θα κατοχυρώσει τις σχέσεις του β΄πυλώνα τόσο με τον πρώτο όσο και με τον δεύτερο.
