Στον Χρήστο Ν. Κώνστα
Συναντηθήκαμε σε μια σημαντική και ενδιαφέρουσα ημερίδα, που διοργάνωσε η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος, με θέμα «Συντάξεις και Ανάπτυξη», με τη συμμετοχή του ΣΕΒ, του ΣΕΤΕ και του ΙΟΒΕ, αλλά και πολιτικών όλων των κομμάτων.
Μιλούσε με ενθουσιασμό, αλλά και με τεχνοκρατική μετριοπάθεια, που με εντυπωσίασε. Από την πρώτη στιγμή της συζήτησής μας, έγινε φανερό ότι ο ρόλος των ασφαλιστικών εταιρειών στην οικονομία, την Υγεία, το χρέος, και η ενίσχυση των πρωτοβουλιών τους ως θεσμικού πυλώνα είναι θέματα που απασχολούν πολύ τον Κυριάκο Αποστολίδη, Γενικό Διευθυντή Ελλάδας & Κύπρου της MetLife. H συνέντευξη δόθηκε στο περιοδικό ΧΡΗΜΑ της Ethos Media.
Οι ιδέες του έχουν ενδιαφέρον γιατί συνδυάζουν τον ρεαλισμό με το όραμα, κάτι που έχει ανάγκη σήμερα η οικονομία της χώρας για να ξεκολλήσει από το τέλμα.
Το δημογραφικό είναι απειλή για το συνταξιοδοτικό, αλλά ταυτόχρονα είναι και ευκαιρία για την οικονομία
Γιατί επιμένετε τόσο πολύ στο συνταξιοδοτικό ως κομμάτι της αναπτυξιακής διαδικασίας;
Δεν επιμένω εγώ. Η πραγματικότητα μάς προκαλεί. Ας πάρουμε, για παράδειγμα, έναν συνταξιούχο, σήμερα, ηλικίας 67 ετών, στην Ελλάδα. Το προσδόκιμο ζωής σήμερα εκτείνεται έως τα 84 έτη. Έχει σχεδιάσει πώς θα χρηματοδοτήσει –μερικώς έστω– το σημερινό επίπεδο ζωής του; Πώς θα ζήσει τα επόμενα 17 τουλάχιστον χρόνια με τα παρόντα επίπεδα συντάξεων; Έχει υπολογίσει κανείς πόσο είναι αυτό το κενό; Σε ποια κεφάλαια θα στηριχθεί; Δεν είναι τεχνική αυτή η κουβέντα. Αφορά το σύνολο της κοινωνίας. Και γι’ αυτό πρέπει να γίνει δημόσια.
Κι εσείς, οι ασφαλιστικές εταιρείες, πώς μπορείτε να συμβάλετε σ’ αυτήν τη συζήτηση;
Πρέπει να γίνει μια συζήτηση με στοιχεία και αριθμούς. Επιπλέον, όμως, πρέπει να υπάρξει ένας προσανατολισμός, μια επιμόρφωση των πολιτών, για το τι αντιμετωπίζουμε ως κοινωνία.
Η εποχή που ασφαλιστικές εταιρείες διαφήμιζαν προϊόντα έχει παρέλθει. Πρέπει να εστιάσουμε στις ανάγκες της κοινωνίας, όχι στα προϊόντα που έχουμε στο ράφι. Η κοινωνία μας χρειάζεται συμβουλές από τους ειδικούς και μια εφ’ όρου ζωής προσέγγιση που θα παρακολουθεί τις εξελίξεις της επιστήμης, της τεχνολογίας αλλά και των οικονομικών κινδύνων που αναλαμβάνουμε σε ατομική βάση.
Η διείσδυση της ιδιωτικής ασφάλισης στην Ελλάδα βρίσκεται ακόμα σε πολύ χαμηλό επίπεδο
Τα προϊόντα των ασφαλιστικών εταιρειών πρέπει να είναι μέρος της λύσης, αλλά δεν είναι η λύση. Το να προσπαθούμε να στριμώξουμε τον κόσμο σ’ ένα προϊόν δεν αρκεί. Η εξατομίκευση είναι απαραίτητη.
Δώστε μου ένα παράδειγμα…
Το πρώτο, το αυτονόητο: Υγεία. Δεν έχουν όλοι οι συμπολίτες μας τις ίδιες ανάγκες. Οι πρωτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας έχουν τεράστια αξία, η προληπτική ιατρική σώζει ζωές. Οι άνθρωποι χρειάζονται συμβουλές στη διατροφή τους, την άσκηση και τις συνέπειες της αδράνειας. Ένα μεγάλο ποσοστό των Ελλήνων έχει ή θα αναπτύξει διαβήτη τύπου ΙΙ και δεν το γνωρίζουν.
Η Υγεία είναι δουλειά και των ασφαλιστών. Το όφελος για την κοινωνία μπορεί να είναι τεράστιο. Μιλάμε για τις εξελίξεις στην τεχνολογία και δεν πρέπει να αγνοούμε την καινοτομία στην Ιατρική. Αυτές οι καινοτομίες πρέπει να γίνουν κτήμα των πολιτών και οι ασφαλιστικές μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά σε αυτήν την πορεία.
Όλα, ωστόσο, ξεκινούν από το δημογραφικό…
Το δημογραφικό είναι απειλή για το συνταξιοδοτικό, αλλά ταυτόχρονα είναι και ευκαιρία για την οικονομία. Το2050, σε 30 χρόνια από σήμερα, το 40% των Ελλήνων θα είναι ηλικίας άνω των 65 ετών. Πρέπει να οργανωθούμε από σήμερα για το τι υπηρεσίες θα έχουν ανάγκη αυτοί οι πολίτες. Πώς θα καλυφθούν οι ανάγκες.
Επειδή η MetLife δραστηριοποιείται σε 65 χώρες, μπορώ να σας πω ότι στην Ιαπωνία, που έχει αντίστοιχο δημογραφικό πρόβλημα με την Ελλάδα, έχουν ήδη δημιουργηθεί ειδικά προγράμματα για πολίτες άνω των 65 ετών, π.χ. βοήθεια στο σπίτι και προληπτική παρακολούθηση. Το όφελος για την κοινωνία είναι τεράστιο, εστιάζοντας στη σχεδίαση και την προσφορά λύσεων με βάση τις προβολές.
Δημιουργούμε αποταμιευτικά και επενδυτικά προϊόντα που επιτρέπουν στον καθένα να σχεδιάσει ένα μέλλον με αξιοπρέπεια
Ναι, αλλά εδώ, στην Ελλάδα, τι μπορεί να γίνει; Δεν είμαστε Ιαπωνία…
Ας ξεκινήσουμε από τα αυτονόητα: τη σύμπραξη των δημόσιων νοσοκομείων με τις ασφαλιστικές εταιρείες. Τα δημόσια νοσοκομεία έχουν άριστο προσωπικό και υπολείπονται σε υποδομές φιλοξενίας και εξοπλισμό. Γιατί να μη χρηματοδοτηθούν και από τις ασφαλιστικές εταιρείες; Γιατί να μην μπορούν να συμβληθούν για λογαριασμό των πελατών τους και να προσφέρουν πολλαπλασιαστικά οφέλη στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας;
Πάμε, τώρα, στη μεγάλη πληγή της οικονομίας μας, το συνταξιοδοτικό.
Έχουν ήδη κατατεθεί προτάσεις, με παραλλαγές, για ένα σύστημα τριών πυλώνων. Είναι αυτονόητο, είναι κοινή 
πρακτική διεθνώς. Οι ασφαλιστικές εταιρείες έχουν ρόλο να διαδραματίσουν. Επιπλέον, οι ασφαλιστικές εταιρείες είναι μακροπρόθεσμοι επενδυτές. Θα μπορούσε η εκάστοτε κυβέρνηση να τους χρησιμοποιήσει για το reprofiling του δημόσιου χρέους, τόσο από πλευράς ποιότητας όσο και από πλευράς χρόνου διακράτησης, αξιοποιώντας τα εγχώρια κεφάλαια.
Είναι προφανής ο ρόλος των ασφαλιστικών στη διαχείριση των επαγγελματικών ταμείων…
Προφανώς, αλλά προσέξτε: Υπάρχει κι άλλη διάσταση, η σημαντικότερη, κατά την άποψή μου. Προφανώς, υπάρχει ενδιαφέρον ως προς τον δεύτερο ασφαλιστικό πυλώνα. Το σημαντικότερο όμως είναι να μπορέσουμε να κρατήσουμε τα δυνατά μυαλά στη χώρα μας. Θέλουμε να βοηθήσουμε τις επιχειρήσεις να κρατήσουν τα ταλέντα εδώ, προσφέροντας προοπτική.
Εμείς, στη MetLife, έχουμε μεγάλη εμπειρία στις ομαδικές ασφαλίσεις, αποτελούν το 40% του χαρτοφυλακίου μας. Το πρώτο μας ομαδικό συμβόλαιο στην Ελλάδα το υπογράψαμε το 1966. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα χρειάζονται ένα επιπλέον κίνητρο για να δεσμεύσουν τα ταλέντα στη χώρα μας. Ένα καλό συμβόλαιο παροχών και συνταξιοδότησης είναι χρήσιμο «εργαλείο». Ένα pension plan στο οποίο συμμετέχει ο εργαζόμενος, αλλά και –κυρίως– η επιχείρηση προσφέρει ασφάλεια και προοπτική για το πρώτο πρόβλημα που ξεκινήσαμε να συζητούμε στην αρχή της συνομιλίας μας.
Εσείς, που διευθύνετε μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες της ασφαλιστικής αγοράς, πώς προσαρμόζετε τη στρατηγική σας με βάση αυτά που αναφέραμε;
Κατ’ αρχήν, η αγορά δεν είναι μία. Έχει πολλά επίπεδα και διαφορετικές ανάγκες. Εμείς θα επικεντρωθούμε στην αξία της συμβουλής και στην εφ’ όρου ζωής προσέγγιση μέσα από τους εξειδικευμένους συμβούλους μας.
Δώστε μου ένα παράδειγμα…
Έχω πολλά. Ακόμη και σήμερα, υπάρχουν συμπολίτες μας που ζουν με την ψευδαίσθηση ότι σοβαρά περιστατικά υγείας καλύπτονται άνευ όρων από τον δημόσιο φορέα. Εμείς όμως γνωρίζουμε ότι σοβαρά περιστατικά απαιτούν μεγάλη οικονομική αιμορραγία για τον καταναλωτή. Είναι ενδεικτικό ότι η ατομική δαπάνη υγείας (που δεν καλύπτεται σήμερα από ασφαλιστικά συμβόλαια) είναι σε δυσθεώρητα ύψη.
Είναι δύσκολη και δυσάρεστη αυτή η συζήτηση…
Είναι όμως ρεαλιστική. Και δεν είναι η μόνη. Πρέπει ο εργαζόμενος να μετρήσει και να πληροφορηθεί πόσο του κοστίζει στη μελλοντική του σύνταξη αν καθυστερήσει 10 χρόνια να σχηματίσει μια ατομική παροχή.
Η διείσδυση της ιδιωτικής ασφάλισης στην Ελλάδα βρίσκεται ακόμα σε πολύ χαμηλό επίπεδο σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Αυτό σημαίνει ότι, εκ των πραγμάτων, υπάρχουν πολλά περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης, ιδιαίτερα σε τομείς όπως η υγεία και η σύνταξη. Πρόκειται για τομείς στους οποίους η αγορά μας μπορεί να αποτελέσει έναν χρήσιμο συνεργάτη του κράτους και να συμπληρώσει τα κενά της δημόσιας ασφάλισης. Ταυτόχρονα, υπάρχουν και τομείς όπως η ασφάλιση από καταστροφικούς κινδύνους, στους οποίους θα μπορούσε επίσης η ιδιωτική ασφάλιση να δώσει λύσεις.
Με το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο και τη στενή συνεργασία του κλάδου μας με την Πολιτεία, θα μπορούσαν οι ευκαιρίες αυτές να αξιοποιηθούν προς όφελος όλων μας και κυρίως των ασφαλισμένων μας.
Όταν μιλάτε για κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο, προφανώς αναφέρεστε στις φοροαπαλλαγές που απολάμβαναν όσοι αγόραζαν ασφαλιστικά συμβόλαια και έχουν καταργηθεί…
Όχι μόνο. Προφανώς, το φορολογικό κίνητρο είναι σημαντικό. Στην Κύπρο, σε κάθε φορολογούμενο εκπίπτει έως και το 1/6 του ετήσιου εισοδήματός του, εφόσον επενδυθεί σε ασφαλιστικά συμβόλαια.
Εγώ όμως επιμένω στην αξία της συμβουλής και της ενημέρωσης. Πρέπει οι πολίτες να μάθουν να αξιολογούν και εμάς τους ιδιώτες παρόχους. Την ποιότητα των κεφαλαίων που αντικρίζουν μελλοντικές υποχρεώσεις μας. Την αμεσότητα, το ενδιαφέρον.
Εμείς, στη MetLife, διατηρούμε τη συντριπτική πλειοψηφία των διαθεσίμων μας σε ένα συντηρητικό προφίλ, έχοντας εξαιρετικά αυστηρούς κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης των διαθεσίμων μας σε άμεσα ρευστοποιήσιμα αποταμιευτικά εργαλεία.
Πώς δημιουργείτε το δικό σας χαρτοφυλάκιο;
Η σημαντικότερη πρόκληση για εμάς ήταν και παραμένει η παροχή προϊόντων και υπηρεσιών που ανταποκρίνονται στις πραγματικές και διαρκώς μεταβαλλόμενες ανάγκες των ασφαλισμένων μας. Με δεδομένες τις συνθήκες που επικρατούν τα τελευταία χρόνια στην ελληνική οικονομία, την κατάσταση των ασφαλιστικών ταμείων και το αίσθημα αβεβαιότητας που κυριαρχεί στην κοινωνία, η πρόκληση αυτή είναι σήμερα εντονότερη από ποτέ.
Προσπαθούμε να ανταποκριθούμε σε αυτές τις απαιτήσεις αξιοποιώντας την τεράστια διεθνή εμπειρία και την εξειδικευμένη τεχνογνωσία ενός παγκόσμιου οργανισμού, η οποία μας επιτρέπει να διαμορφώνουμε σύγχρονα, ευέλικτα προϊόντα, που συνδυάζουν τις κατάλληλες κεφαλαιακές απαιτήσεις και δημιουργούν πρόσθετη αξία στον πελάτη μας.
Μου είπατε ότι μπορείτε να διαδραματίσετε ρόλο στη διαχείριση του δημόσιου χρέους…
Όχι μόνον εμείς, αλλά το σύνολο της ασφαλιστικής αγοράς. Αλλά ποιος άλλος θα μπορούσε να είναι αξιόπιστος επενδυτής για να αγοράσει ελληνικά ομόλογα; Εμείς είμαστε μια παγκόσμια εταιρεία με ισχυρή επενδυτική διαβάθμιση (ΑΑΑ). Διαχειριζόμαστε 4,5 τρισ. δολ. σε 65 χώρες. Μόνο πέρυσι πληρώσαμε 45 δισ. ευρώ σε αποζημιώσεις. Απασχολούμε 65.000 υπαλλήλους σε 46 χώρες.
Τι σημαίνει αυτό για τους απλούς πολίτες, τους ασφαλισμένους;
Δημιουργούμε αποταμιευτικά και επενδυτικά προϊόντα που επιτρέπουν στον καθένα να σχεδιάσει ένα μέλλον με αξιοπρέπεια, σε προγράμματα παροχής συντάξεων, καλύψεων ατυχημάτων και υγείας, που ουσιαστικά καλύπτουν τα κενά της δημόσιας ασφάλισης, καθώς και σε προϊόντα ασφάλισης ζωής, που εξασφαλίζουν ένα επίπεδο σιγουριάς για τους ασφαλισμένους και τις οικογένειές τους.
Παράλληλα, όσον αφορά στα ομαδικά προγράμματα, έναν τομέα στον οποίο η MetLife πρωταγωνιστεί εδώ και χρόνια, θα συνεχίσουμε να προσφέρουμε προγράμματα ζωής, ατυχημάτων, υγείας και σύνταξης, που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της σύγχρονης επιχείρησης και των εργαζομένων της.
Διαρκής πρόκληση για τη MetLife είναι και η μεγιστοποίηση της ποιότητας εξυπηρέτησης του πελάτη, καθώς και η βελτίωση της συνολικής εμπειρίας του από την επαφή με την εταιρεία μας.
Με ποια εργαλεία θα υλοποιήσετε αυτόν τον στόχο;
Εστιάζουμε σε δύο κρίσιμα σημεία: το πρώτο είναι η εισαγωγή τεχνολογιών, με αξιοποίηση του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος που έχει χτίσει στον τομέα αυτό η MetLife τόσο διεθνώς όσο και στην Ελλάδα. Το δεύτερο είναι η συνεχής επένδυση στην εκπαίδευση των στελεχών που αποτελούν τη δύναμη πωλήσεων της εταιρείας μας, μέσα από ένα δομημένο σύστημα και με επίκεντρο την αναβάθμιση της εμπειρίας του πελάτη.
Μιλάτε συνεχώς για την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών. Πώς μεταφράζεται αυτό σε όφελος για τον απλό ασφαλισμένο;
Μέσω της ψηφιοποίησης και της ειδικής τεχνογνωσίας, έχουμε τη δυνατότητα να δημιουργούμε προϊόντα που συνδυάζουν τις κατάλληλες κεφαλαιακές απαιτήσεις και δημιουργούν πρόσθετη αξία στον πελάτη μας. Έτσι, όσον αφορά στα ατομικά προϊόντα μας και με δεδομένη την κατάσταση των ασφαλιστικών ταμείων και τις πραγματικές ανάγκες των ασφαλισμένων, θα επικεντρωθούμε: α) σε αποταμιευτικά και επενδυτικά προϊόντα, που επιτρέπουν στον καθένα να σχεδιάσει με αξιοπρέπεια το μέλλον του και το μέλλον της οικογένειάς του, β) σε προγράμματα κάλυψης ατυχήματος και υγείας, που συμπληρώνουν τα κενά της δημόσιας ασφάλισης και γ) σε προϊόντα ασφάλισης ζωής, μερικής ή ολικής ανικανότητας, που εξασφαλίζουν ένα επίπεδο σιγουριάς για τους ασφαλισμένους και τις οικογένειές τους.
Όσον αφορά στα ομαδικά μας προγράμματα, έναν τομέα στον οποίο η ΜеtLife πρωταγωνιστεί, εδώ και χρόνια, και συνεχίζει σταθερά την ανοδική της πορεία, θα συνεχίσουμε να προσφέρουμε προγράμματα ζωής, ατυχημάτων, υγείας και σύνταξης που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της σύγχρονης επιχείρησης και των εργαζομένων της.
Σας βλέπω να μιλάτε με τόσο ενθουσιασμό για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες σας… Μου φαίνεται κάπως πρωτόγνωρο. Μέχρι σήμερα, η MetLife κρατούσε χαμηλό προφίλ…
Έχετε δίκιο. Θα συνεχίσουμε να έχουμε μια μετριοπαθή δημόσια παρουσία. Πρέπει όμως να μιλήσουμε ανοιχτά με την κοινωνία. Επενδύουμε στις συμβουλές και θέλουμε οι πολίτες να μας ακούσουν.
Παράλληλα, συνεχίζουμε να έχουμε ενεργή, αλλά σχετικά αθόρυβη παρουσία στον τομέα της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης σε τακτική βάση και σε έκτακτες περιστάσεις, με έμφαση στους νέους, τις ευπαθείς ομάδες και το περιβάλλον.
Μετά από όλα αυτά που συζητήσαμε σήμερα, πώς πιστεύετε ότι θα εξελιχθούν τα πράγματα για την ασφαλιστική αγορά;
Η εισαγωγή της κοινοτικής οδηγίας IDD το 2019 σε συνδυασμό με την προθεσμία εφαρμογής των IFRS 17 το 2021 είναι οι μεγάλες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει ο κλάδος μας τα επόμενα χρόνια και θα οδηγήσουν τόσο τους διαμεσολαβητές όσο και τις εταιρείες σε μια σειρά σημαντικών αλλαγών, προκειμένου να εναρμονιστούν στις νέες απαιτήσεις.
Ειδικά η εφαρμογή των IFRS 17, μία από τις σημαντικότερες αλλαγές των τελευταίων είκοσι χρόνων για τις ασφαλιστικές εταιρείες, απαιτεί εσωτερικές αλλαγές, αυξημένο επαγγελματισμό και συστηματική, έγκυρη και διαρκή πληροφόρηση του πελάτη. Επιπλέον, με δεδομένο το ότι οι αλλαγές αυτές θα επηρεάσουν το σύνολο της λειτουργίας μιας ασφαλιστικής εταιρείας, οι εταιρείες θα χρειαστεί να επενδύσουν πόρους και χρόνο στην εκτίμηση των βραχυχρόνιων και μακροπρόθεσμων επιπτώσεων και κυρίως στον προσεκτικό σχεδιασμό των επόμενων κινήσεων και στην ομαλή εφαρμογή των νέων διαδικασιών, ώστε να ανταποκριθούν εγκαίρως και επαρκώς στο νέο, απαιτητικό πλαίσιο.
Εμείς, στη MetLife, έχουμε μεγάλη εμπειρία στις ομαδικές ασφαλίσεις, που αποτελούν το 40% του χαρτοφυλακίου μας
Η ταχύτητα ανταπόκρισης στις παραπάνω αλλαγές, η αναβάθμιση της ενημέρωσης και εκπαίδευσης των διαμεσολαβητών από τις εταιρείες, σε συνδυασμό με την αποτελεσματική χρήση των κεφαλαίων, θα αποτελέσουν καθοριστικούς παράγοντες επιτυχίας τα χρόνια που έρχονται και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για κάθε εταιρεία.
