To Συνέδριο Θεσμικής Διαχείρισης της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών, είναι το ετήσιο θεσμικό φόρουμ της αγοράς επαγγελματικής διαχείρισης συλλογικών επενδύσεων και επενδύσεων χαρτοφυλακίου. Επιδιώκει να αποτελέσει σημείο συνάντησης και αναφοράς της ελληνικής θεσμικής κοινότητας, αναδεικνύοντας περαιτέρω τον σημαντικό θεσμικό ρόλο της Ε.Θ.Ε. και αναβαθμίζοντας την παρουσία της ως Ηγέτη Σκέψης (thought leader) στην αγορά αλλά και ως θεσμικού συμβούλου κυβερνητικών και επιχειρηματικών αποφάσεων και πολιτικών.
Στο Panel ΙΙ: «Μεταρρύθμιση Κεφαλαιαγορών» ομιλητές ήταν οι κ.κ. Θεώνη Αλαμπάση, Γενική Γραμματέας Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Αναστασία (Νατάσα) Στάμου, Αντιπρόεδρος, Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς & Πρόεδρος, Συνεγγυητικό Κεφάλαιο Εξασφάλισης Επενδυτικών Υπηρεσιών, Γρηγόρης Δ. Δημητριάδης, Διευθύνων Σύμβουλος, Υπερταμείο, Γιάννος Κοντόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος, Όμιλος Χρηματιστηρίου Αθηνών, Παναγιώτης Αντωνόπουλος, Αντιπρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος, Alpha Asset Management Α.Ε.Δ.Α.Κ. – Α΄ Αντιπρόεδρος Δ.Σ., Ένωση Θεσμικών Επενδυτών, Δημήτρης Παπούλης, Διευθύνων Σύμβουλος Trade Estates ΑΕΕΑΠ, Πρόεδρος Επενδυτικής Επιτροπής.
Ερωτηθείσα σχετικά, η κα Αλαμπάση αναφέρθηκε στο πώς φτάσαμε να μιλάμε για μεταρρυθμίσεις και για ένα νομοσχέδιο για την Εθνική Στρατηγική για την Κεφαλαιαγορά.
“Από πέρυσι η εθνική μας στρατηγική για την Κεφαλαιαγορά είχε δοθεί στην κυβέρνηση. Εκεί αναγνωρίστηκαν 6 πυλώνες δράσης πάνω στους οποίους το αρμόδιο υπουργείο θα πρέπει να κινητοποιηθεί, ώστε το ΧΑ να επιτελεί τον ρόλο του, που είναι η χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας. Στην εθνική στρατηγική υπάρχει μόνο ένας πυλώνας που είναι ρυθμιστικός. Αυτός είναι η ενίσχυση του εποπτικού, πλαισίου για να αποφευχθούν αστοχίες του παρελθοντος, από άποψης κακών παραδειγμάτων εταιρειών.
Ο χρηματοοικονομικός αναφαλβητισμός είναι επίσης ένας βασικός πυλώνας. Έχουμε τη μνήμη του παρελθόντος ζωντανή, και για αυτό λαμβάνουμε πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση των χρηματοοικονομικολυ αλφαβητισμού. Θέλουμε να να δημιουργηθούν πολίτες που συνειδητά θα χρησιμοποιούν τις αποταμιεύσεις τους, πέραν τραπεζών και στο ΧΑ.
Ένας άλλος σημαντικός πυλώνας είναι τα φορολογικά κίνητρα που παρέχονται για την ανάπτυξη της ζήτησης, ανάπτυξη οικοσυστημάτων fintech και esg. Είμαστε σε συνεργασία με τους stake holders να ακουσουμε τα πραγματικά ζητήματα” είπε χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, η κα Αλαμπάση αποκάλυψε ότι το σχέδιο νόμου θα είναι σύντομα έτοιμο, έτσι ώστε έως τις αρχές επόμενου μηνα να παρουσιαστεί στο υπουργικό συμβούλιο και να πάρει τον δρόμο προς την ψήφιση.
Στο σχόλιο ότι όσον αφορά τη Capital Μarkets Union οι ευρωπαϊκές αγορές βρίσκονται πίσω συγκριτικά με τις ΗΠΑ, η ίδια τόνισε:
Το 2020 η Kομισιόν αποκάλυψε το νέο σχέδιο για την Ένωση των Κεφαλαιαγορών το οποίο πλέον προχωρά με πολύ γοργούς ρυθμούς. Είναι ύψιστη η ανάγκη να προλάβει τον ανταγωνισμό. Αναφέρονται πυλώνες πάνω στους οποίους τα κράτη πρέπει να εναρμονίσουν τη νομοθεσία τους έτσι ώστε να υπάρχει σε επιπεδο ΕΕ έντονος ο ανταγωνισμός. Στην έκθεσή του ο Μάριο Ντράγκι αναφερει ότι ο κατακερματισμός των χρηματιστιρίων είναι ένας από τους σημαντικότερους λόγους που υπάρχει χρηματοδοτικό κενό, το οποίο ορίζει στα 800 δις για ψηφιακή και πράσινη μετάβαση, όπως και για άλλους τομείς. Σε αυτά τα πρώτα βήματα οι πυλώνες της στρατηγικής μας, “κουμπώνουν” με το αντίστοιχο statement του Εurogrοup.
Λαμβάνοντας τον λόγο και η κα Στάμου ανάφερε ότι η Επ. Κεφαλαιαγοράς έχει εγκρίνει όλες τις προτάσεις και τις πρωτοβουλίες που αναφέρονται στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής.
“Σε συνεργασία με το ΧΑ εγκρίναμε τον νέο κανονισμό. Υπάρχει μια ευρωπαϊκή στρατηγική, μια εθνική στρατηγική, και μια στρατηγική της Επ. Κεφαλαιαγοράς, πλήρως εναρμονισμένη με τις προηγούμενες. Η δική μας στρατηγική αντικατοπτρίζει όλες τις αρχές και στόχους των δύο στρατηγικών. Η στρατηγικη μας έχει 5 άξονες, 30 στόχους και 120 δράσεις. Επιδιώκουμε ως επόπτες να λειτουργήσουμε στο πλαίσιο που επιβάλλουν οι στρατηγικές”.
Σχετικά με τους στόχους που θέτει η επιτροπή, δήλωσε:
Ένας στόχος έχει κανει με προστασία επενδυτών και ένας άλλος με την ανταγωνιστικότητα, κάτι που αποτελεί πλέον κεντρικό στόχο της στρατηγικής μας.
Στην έκθεση Ντράγκι αναφέρονται 5 άξονες στρατηγικής προς αυτή την κατεύθυνση.
Πρώτος είναι η διαμόρφωση ενός θεσμικού περιβάλλοντος με δράσεις της προληπτικής εποπτείας. Συνδιαμορφώνουμε κανόνες με το υπουργείο αλλά και με τις διεθνείς αγορές και τους θεσμούς, μέσω των ομάδων εργασίας που έχουμε και με ενεργή συμμετοχή στην ESMA και άλλους θεσμούς. Αντιλαμβανομαστε από την αρχή ποιες είναι οι τάσεις, οι στόχοι και οι ενέργειες στις οποίες πρέπει να προβούμε.
Έτσι έχουμε αναλάβει πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση της διαμορφωσης αρχών και εποπτείας με στόχο την προστασία των επενδυτών, την καταπολέμηση του χρηματοοικονομικού αναφαλβητισμού, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την κινητοποίηση ιδιωτών επενδυτών.
Σε επίπεδο ευρωπαϊκού πλαισίου, ανέφερε, οι προβληματισμοί που έχουν διατυπωθεί και οι στόχοι ειναι κοινοί. Μιλάμε για μεταρρυθμίσεις γιατί έχουμε εντοπίσει συγκεκριμένα προβλήματα, διαπιστώνουμε ότι η Ευρώπη ως αγορά έχει σοβαρό πρόβλημα ανταγωνιστικότητας και αποτελεσματικότητας.
Ειδικά για το capital markets union, είδαμε πόσο μεγάλη συζήτηση γίνεται για την πορεία της. Η Κομισιόν λεει ότι πρέπει να βρούμε τρόπους για να κινητοποιηθούν οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών και τα assets των pension funds προς την Κεφαλαιαγορά. Στο επικεντρό της στρατηγικής μας είναι οι πολίτες.
Τον λόγο έλαβε ο κ. Δημητριάδης ο οποίος τόνισε πως το υπερταμείο ξεκινησε με πολύ δύσκολες συνθήκες στη χώρα. “Ήμασταν σαν ενεχυροδανειστήριο, επικρατούσε το perception ότι είναι ένας μηχανισμός που ελέγχεται από τους ξένους. Η πραγματικότητα είναι πως είμαστε μια εταιρεία όπου αρκετές εταιρείες του Δημοσίου μας εμπιστεύτηκαν με στόχο να νοικοκυρευτούν και να θέσουν σωστούς κανόνες εταιρικής διακυβερνησης. Απώτερος στόχος ήταν να αποδίδουν οικονομικά και εν πάση περιπτώσει, να μην δημιουργούν περισσότερα χρέη. Αναλάβαμε αυτό το έργο από την αρχή, βελτιώσαμε τις εταιρείες του Δημοσίου, παραθέσαμε μετρήσιμα στοιχεία για το πώς αποδίδουν σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο. Όλοα αυτό αποτελεί μια συνταγή που πετυχαίνει και οι εταιρείες άρχισαν όντως να βελτιώνονται. Μιλάμε για εταιρείες όπως τα ΕΛΤΑ, που το 2025 θα γυρίσουν σε κερδοφορία. Δεν πάμε να ξεπουλήσουμε, το κάνουμε the hard way, στοχεύουμε να τα αλλάξουμε όλα, να ανασχεδιάσουμε και τότε να δούμε αν αξίζει να συνεργαστούμε με αυτές τις εταιρείες και να βρούμε στρατηγικούς partners. Αυτό δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη. Έρχονται οι νόμοι. Ο μεταρρυθμιστικός νόμος του υπ. Οικονομικών για παράδειγμα δίνει δυνατότητες στις εταιρείες να μπορεσουν να κινηθούν με συγκεκριμένα κριτήρια.
Πλέον θα έχουμε και μια ακόμα θυγατρική, το νέο Επενδυτικό Ταμείο και είμαστε πλέον ένα κανονικό sovereign fund, και επιπλέον απορροφούμε το ΤΑΙΠΕΔ και το ΤΧ Σ συνεπώς τα skills αυτών των εταιριεών έρχονται σε εμάς και διοχετεύονται στις υπόλοιπες εταιρείες μας.
Σχετικά με το νέο fund που δημιουργήθηκε ο κ. Δημητριάδης είπε ότι σχεδιάστηκε στα πρότυπα αντίστοιχων του εξωτερικού, όπως στην Ισπανία, “που μετατράπηκε σε wealth fund. Oι επενδυτές διοχέτευσαν δις σε προτζεκτς που έχουν άμεση σχέση με την ισπανική οικονομία και επιδίωξαν να συνεργαστούν με άλλα funds, με μακροπρόθεσμους επενδυτές, για να προχωρήσουν κι άλλα πρότζεκτς.
Σε βίντεο που μεταδόθηκε κατά τη διάρκεια του πάνελ ο κ. Κοντόπουλος κλήθηκε να απαντήσει στην ερώτηση για τις πιο σημαντικές πρωτοβουλίες που έχουν ληφθεί για τον εσκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη του ΧΑ.
“Η σημαντικοτερη πρωτοβουλία είναι η τροποπόηση τιου κανονισμού λειτουργίας του ΧΑ, είναι η μεγαλύτερη σε εύρος και η ουσιαστικοτερη στην οποία έχουμε προβεί από το 2004. Αναδιαμορφώσαμε την αγορά και στοχεύσαμε στην ενισχυση του κύρους κεφαλαιαγοράς, στην προσέλκυση νέων εταιρειών, στη δημιουργία ενός πιο ελκυστικού επενδυτικού προφίλ για τις εισηγμένες εταιρείες μας”.
Όσον αφορά στις αλλαγές που φέρνει ο νέος Κανονισμός, ο κ. Κοντόπουλος ανέφερε:
-H υποχρέωση της επαρκούς διασποράς των εταιρειών σε συνεχή βάση και όχι μόνο κατά την εισαγωγή τους. Το ποσοστό πρέπει να είναι τουλάχιστον 25% για εταιρείες με κεφαλαιοποιηση μικρότερη των 200 εκατ. Ευρώ και τουλάχιστον 15% γιια κεφαλαιοποίηση άνω των 200 εκατ. ευρώ.
Στη συνέχεια ο κ. Κοντόπουλος τόνισε πως ο νέος κανονισμός φέρνει υψηλότερη προστασία στους μετόχους που μέχρι σήμερα ήταν εγκλωβισμένοι σε μετοχές χαμηλής διασποράς.
Η αυξηση της διασποράς κατά τον ίδιο θα συμβάλλει στη διαμορφωση της ορθή τιμής στο ταμπλό και ως εκ τούτου θα είναι πολύ δυσκολότερη η προσπάθεια χειραγώγησης των επενδυτών.
Η ορθότερη αποτίμηση των μετοχών μιας εταιρείας, κατά τον ίδιο, θα βοηθά τους μετόχους να αποεπενδύσουν εφόσον το επιθυμούν και μάλιστα με μια αποτίμηση που έχει διαμορφωθεί με εύλογους όρους από την αγορά.
Σημεντικό είναι και το νεο μέτρο της υποχρέωσης διορισμού ειδικών διαπραγματευτών για έναν χρόνο σε όσες εταιρείες δεν διαμορφώσουν έγκαιρα την διασπορά τους. Συνεπώς παρέχεται η δυνατότητα στους μετόχους μειοψηφίας να αποεπενδύσουν απο εταιρείες στις οποίες να είναι ι εγκλωβισμένοι για μεγάλο διάστημα.
Ο νέος κανονισμός δίνει ένα ικανό διάστημα στις εταιρείες να συμμορφωυθούν, ενώ παράλληλα δίνει ένα ικανό διάστημα στους μετόχους να εξέλθουν εφόσον το κρίνουν σκόπιμο.
Μια ακόμη καινοτομία κατά τον κ. Κοντόπουλο είναι η προσθήκη μιας νέας κατηγορίας διαπραγμάτευσης αυτή των επαγγελματιών επενδυτών, όπου εντάσσονται νσύνθετα χρηματοπιστωτικά μέσα επί των οποίων θα επιτρέπεται η διενέργεια συναλλαγώναποκλειστικά και μόνο από επαγγελματίες και ιδιώτες πελάτες με ελάχιστο ποσο επένδυσης τα 100.000 ευρώ.
Στοχος είμαι να διευκολύνει την εισαγωγή χρηματοπιστωτικών μέσων όπως eurobonds Ελλήνων εκδοτών , τα οποία έως σήμερα εισάγονται σε ξένες αγορές και κατ΄επέκταση να επιτρέψει την εισαγωγή εγχώρων επενδυτών στην αγορά μας.
Ο κ. Κοντόπουλος αναφέρθηκε στην εναλλακτική αγορά στην οποία “προχωράμε στην αναβάθμισή της. Για αυτί στις αρχές του 2024 κατατέθηκε αίτηση ώστε να καταστεί η εναλλακτική αγορά SME Growth Market στα πρότυπα των ξένων.
Στο ερώτημα για τις γενικότερες μεταρρυθμίσειςπάνω στις οποίες το ΧΑ συνεργάζεται με τα συναρμόδια υπουργεία και τους φορείς ο κ. Κοντόπουλος απάντησε ότι μεταξύ άλλων επιδιώκεται
-Η επέκταση των κινήτρων στους angel investors για να μπουν στην εναλλακτική αγορά
-Η παροχή κινήτρων για τη μείωση του κόστους εισαγωγής τόσο στην κύρια όσο και στην εναλλακτική αγορά για μικρομεσαίες επιχειρήσεις, προκειμένου να διευκολυνθεί η εισαγωγή τους
-Έχουν ήδη ανακοινωθεί φορολογικά κίνητρα για επενδύσεις στο ΧΑ αλλά υπάρχει περαιτέρω διαβούλευση για μεταρρυθμίσεις όπως η εξομοίωση φορολογικής μεταρρύθμισης για το εισόδημα από τόκους εταιρικών ομολογιών.
Στα μέτρα και τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται και πρέπει να ληφθούν προκειμένου να γίνει βαθύτερη και ευρύτερη η ελληνική κεφαλαιαγορά αναφέρθηκε ερωτηθελις σχετικά ο κ. Αντωνόπουλος.
“Είναι ένα ζητούμενο για όλη την Ευρώπη. Η έκθεση Ντράγκι προβαίνει σε μια δυσμενή σύγκριση σε σχέση με τις ΗΠΑ. Δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη και σύντομη απάντηση. Μια δράση που αναφέρεται στην έκθεση είναι η εισαγωγή ETFs. Ένα ETF υπάρχει στην Ελλάδα από παλαιότερα, και παρά την αποτελεσματική διαχείρισή του δεν έχουμε δει επαρκή αποτελέσματα. Δεν αρκεί μόνο μια δράση για την μεταρρύθμιση των κεφαλαιαγορών υπάρχει ένα σχέδιο, υπάρχουν 5-6 πυλώνες, το κοιτάζουμε και σαν capital market union”
“Ένα κυρίαρχο θέμα που πρέπει να εξετάσουμε είναι πώς πάει η ελληνική οικονομία, οι ελληνικές κεφαλαιαγορές, είναι ένα αναπόσπαστο μέρος όλων των αγορών αγαθών και υπηρεσιών που λειτουργουν σε μια χώρα. Η πορεία τους είναι άμεσα συνδεδεμένη με το πώς εξελίσσεται η οικονομία, αν βελτιώνεται η ανταγωνιστικότητα, το αισιόδοξο είναι ότι η ελληνική οικονομία έχει μπει εδώ και 5 χρόνια σε μια ανοδική πορεία.
Αυτό με τη σειρά του κάνει reflection και στην ελληνική κεφαλαιαγορά. Αυτή η αμφίδρομη σχέση σημαίνει ότι θέλουμε υγιείς και δυνατές κεφαλαιαγορές. Δεν έχουν αναπτυχθεί σε ικανοποιητικό βαθμό οι κεφαλιαγορές. Παρατηρούμε ότι το περιθώριο ανάπτυξης είναι τουλάχιστον το διπλάσιο στις ελληνικές αγορές συγκριτικά με άλλες διεθνείς. Πρέπει να επιτευχθεί ξ αύξηση των εισηγμένων ή τους μεγέθους τους ή να βελτιωθεί το free float. Πρέπει να υπάρχει και η αντίστοιχη προσφορά κεφαλαίων .
Το περιθώριο ανάπτυξης, τοποθέτησης των νοικοκυριών σε επενδύσεις είναι τεράτιο. Στην Πορτογαλία που δεν είναι και η πιο ανεπτυγμένη χώρα, τα κεφάλαια νοικοκυριών που είναι τοποθετημένα σε Α/Κ είναι διπλάσια. Η τοποθέτηση των Ελλήνων σε συνταξιοδοτικά προγράμματα είναι στην τελευταία θέση της ΕΕ. Εκεί υπάρχει το μεγάλο περιθώριο ανάπτυξης, πρέπει να δουμε την ανάπτυξη της κεφαλαιαγοράς σαν ένα θέμα ανάπτυξης ολοκληρου του οικοσυστήματος.
Με τη σειρά του ο κ. Παπούλης αναφέρθηκε στο ζήτημα της αλλαγής του νομικού πλαισίου για τις ΑΕΕΑΠ. Ο νόμος των ΑΕΕΑΠ είναι 25 ετών. Υιοθετήθηκε όταν οι εταιρείες ακινήτων ήταν τραπεζικές, για τη διαχείριση κυρίως του δικτύου λιανικής τους. Ο τομέας ΑΕΕΑΠ ήταν ο σηματωρός ότι κάτι αλλάζει.
Τη διετία 2022-23 τα κεφάλαια υπό διαχείριση των ΑΕΕΑΠ διπλασιάστηκαν φτάνοντας στα 4,6 δις ευρώ από τις 9 ΑΕΕΑΠ. Όμως αυτά συμβαίνουν κάτω από ένα νομικό πλαίσιο πλήρως απαρχαιωμένο με έναν περιπτωσιολογικό νόμο, όπου ό,τι αλλαγή έγινε στο πατρελθόν έγινε ως αντίδραση έναντι των ραγδαίων αλλαγων που συνέβαιναν στον κλάδο και όχι προληπτικά.
Καταθέσαμε ένα εκσυγχρονισμένο νομικό πλαίσιο προς έγκριση, που
παρέχει ευελιξία στο τι επενδύσεις μπορεί να κάνει μια ΑΕΕΑΠ, ενώ προηγουμένως σε κάθε μεγάλη επενδυση χρειαζόταν να κάνουμε ερμηνείες του περιοριστικού νόμου.
Και απο την άλλη μεριά να προβλέψει τη δυνατότητα ενός ενεργού asset management από τις ΑΕΕΑΠ, κάτι που δίνει το κάτι παραπάνω στις αποδόσεις του, πέρα από το καθαρό μίσθωμα που λαμβάνουν από τα assets τους.
Ο νόμος επίσης επαναδιατυπώνει μα εμφατικό τρόπο τον ρόλο του επόπτη μας, θέλουμε τον έλεγχο, γιατί αποτελούμε ενεργά επενδυτικά εργαλεία για τα Α/Κ, για τους θεμσικούς επενδυτές και ο ρόλος της Επ. Κεφαλαιαγοράς ως επόπτη είναι εξαιρετικά σημαντικός. Συνοπτικά θα λέγαμε ότι γίνεται εξαιρετικά ευέλικτο το portfolio και η δυνατότητα επενδύσεων των ΑΕΕΑΠ.
©Ελένη Παπαδάκη/PHOTOPRESS Θ&Α Αναγνωστόπουλοι
