Ο συνήθως συντηρητικός στις προβλέψεις του και ακριβής στα στοιχεία που παραθέτει υπουργός Οικονομικών δεν προσπαθεί να ωραιοποιήσει την κατάσταση που διαχειρίζεται μέσα στην κρίση. Μέσα από τη συζήτηση με το iw ο Χρήστος Σταϊκούρας αποδεικνύει την πίστη του για τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει ο κλάδος της ιδιωτικής ασφάλισης στην Ελλάδα, αναδεικνύει τις νέες ευκαιρίες που δημιουργούνται για την ανάπτυξή του και καταγράφει, με τη γνωστή του ειλικρίνεια, όλες τις επόμενες κινήσεις…
Στον Χρήστο Ν. Κώνστα
iw? Υπουργέ, εσείς είστε ένας πολιτικός που ζει κοντά στην αγορά, στην πραγματική οικονομία. Βλέπουμε, τώρα τελευταία, την κυβέρνηση να επιδίδεται σε ένα κύμα επιχορηγήσεων και επιδομάτων. Την ίδια στιγμή, διστάζετε να δώσετε αναπτυξιακά κίνητρα σε δυναμικούς κλάδους της οικονομίας, όπως ο ασφαλιστικός. Δεν θα ήταν καλύτερα να αναπτύσσατε περισσότερο τον τομέα της ιδιωτικής ασφάλισης;
απ. Επιτρέψτε μου να κάνω μια εισαγωγική επισήμανση, κ. Κώνστα. Η κυβέρνηση δεν ακολουθεί επιδοματική πολιτική ή πολιτική επιδοτήσεων, όπως είπατε. Η κυβέρνηση συνειδητά ακολουθεί την πολιτική μόνιμων μειώσεων φόρων και ασφαλιστικών εισφορών που υποσχεθήκαμε πριν από τρία χρόνια. Φυσικά, όπως και οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, σε περιόδους μεγάλης οικονομικής κρίσης, απαντάμε με προσωρινές παρεμβάσεις επιδοτήσεων.
Αυτό, όμως, δεν γίνεται σε βάρος της δημοσιονομικής ισορροπίας. Έχουμε τη μόνιμα καλύτερη εκτέλεση του προϋπολογισμού, που απορρέει από την υψηλότερη ανάπτυξη, και αυτή τη μεταφράζουμε σε –μόνιμες– μειώσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, τα τελευταία χρόνια και το 2023.
Αντλούμε τα υψηλότερα έσοδα, τα οποία προκύπτουν από την ακρίβεια και δεν είναι μόνιμα, και τα μετατρέπουμε σε προσωρινά μέτρα στήριξης, με όρους οικονομικής αποτελεσματικότητας και κοινωνικής ανταποδοτικότητας.
Σ’ αυτόν τον δρόμο δεν είμαστε μόνοι μας. Αποτελεί κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης να στηρίζουμε την κοινωνία με έκτακτες, προσωρινές και στοχευμένες παρεμβάσεις.
iw? Δεν πρέπει, όμως, αυτή η πολιτική να συνοδεύεται από αναπτυξιακού τύπου μέτρα, όπως π.χ. οι φορολογικές ελαφρύνσεις σε όσους επιλέγουν την ιδιωτική ασφάλιση;
απ. Συνολικά, ο ρόλος της ιδιωτικής ασφάλισης είναι σημαντικός και συνίσταται, μεταξύ άλλων, στην προστασία των νοικοκυριών, στην αποκατάσταση πολύτιμων υλικών και οικονομικών πόρων, στη δημιουργία αποταμιευτικών κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση παραγωγικών επενδύσεων, στη στήριξη και ενθάρρυνση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, στην τόνωση των φορολογικών εσόδων του Δημοσίου.
Ως υπουργός Οικονομικών, δεν μπορώ παρά να διαπιστώσω ότι, ως προς τα δημόσια οικονομικά και τις οικονομικές επιδόσεις, η ιδιωτική ασφάλιση:
- συμβάλλει στη διαχρονική εξομάλυνση της συνολικής κατανάλωσης,
- προωθεί την αποτελεσματική λειτουργία των αγορών κεφαλαίων,
- αναβαθμίζει την παροχή χρηματοοικονομικών υπηρεσιών,
- κινητοποιεί εγχώριες αποταμιεύσεις και
- προωθεί τη χρήση τους σε μακροχρόνιες επενδύσεις.
Πιστεύω, λοιπόν, ακράδαντα, ότι ο θεσμός της ιδιωτικής ασφάλισης, μέσω της απορρόφησης κινδύνων, διαδραματίζει πραγματικά έναν πολύ σημαντικό οικονομικό και κοινωνικό ρόλο και μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στη συνολική προσπάθεια της χώρας για την επίτευξη υψηλής και βιώσιμης ανάπτυξης.
Όμως, στις σημερινές δύσκολες γεωπολιτικές και οικονομικές συνθήκες, χρειάζεται προσοχή. Όποια χώρα τολμήσει να κινηθεί μη επιδεικνύοντας δημοσιονομική σταθερότητα, σε περίοδο υψηλού πληθωρισμού, θα κινδυνεύσει έντονα με τις αγορές.
Πρόσφατα, βιώσαμε ένα παράδειγμα σε μεγάλη χώρα με ισχυρή οικονομία που οδήγησε σε σημαντικές πολιτικές εξελίξεις. Ειδικά στην Ελλάδα, απαιτείται διπλή υπευθυνότητα, γιατί η χώρα δεν έχει επενδυτική βαθμίδα, συνεπώς οι αγορές μας κοιτάνε πολύ προσεκτικά.
iw? Πώς θα πείσουμε τους Έλληνες να ασφαλίζουν τη ζωή, την υγεία και την περιουσία τους;
απ. Εμείς ξεκινήσαμε δίνοντας το καλό παράδειγμα. Μία από τις πρώτες ενέργειες της κυβέρνησης ήταν ο εμπλουτισμός του ασφαλιστικού μας συστήματος με κεφαλαιοποιητικά στοιχεία, ώστε να οδηγηθούμε σε μια διαπυλωνική στήριξή του, με πολλαπλές θετικές συνέπειες για την κοινωνία, την εργασία και την οικονομία. Νομίζω ότι με τον τρόπο αυτό δώσαμε σημαντικό πεδίο και περιθώρια ανάπτυξης της ιδιωτικής πρωτοβουλίας όσον αφορά τον δεύτερο και τρίτο πυλώνα της κοινωνικής ασφάλισης.
Μία από τις πρώτες ενέργειες της κυβέρνησης ήταν ο εμπλουτισμός του ασφαλιστικού μας συστήματος με κεφαλαιοποιητικά στοιχεία, ώστε να οδηγηθούμε σε μια διαπυλωνική στήριξή του
Ας μην τρέφουμε αυταπάτες. Η ιδιωτική ασφάλιση δεν μπορεί να υποκαταστήσει την κοινωνική ασφάλιση, μπορεί όμως και πρέπει να λειτουργήσει συμπληρωματικά ως προς την ενίσχυση και τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, καθώς και ως προς την εξασφάλιση της ποιότητας ζωής κατά τη συνταξιοδότηση.
iw? Παρ’ όλα αυτά, παρά τη σημαντική συνεισφορά της στα μεγέθη της οικονομίας, η ελληνική ασφαλιστική αγορά παραμένει μικρή και ρηχή για τα ευρωπαϊκά δεδομένα και η χώρα μας υποασφαλισμένη σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση…
απ. Ας μην ξεχνάμε ότι, κατά το παρελθόν, υπήρχαν προβλήματα στον κλάδο που έβλαψαν την εικόνα και τη φήμη της αγοράς, και υπονόμευσαν την ήδη χαμηλή ασφαλιστική συνείδηση των πολιτών. Συμφωνώ μαζί σας, σήμερα, ο κλάδος της ιδιωτικής ασφάλισης φαίνεται να έχει απομακρυνθεί από τις αστοχίες του παρελθόντος. Έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την ενίσχυση της αξιοπιστίας του, με την εφαρμογή του κανονιστικού πανευρωπαϊκού πλαισίου Solvency II και την εποπτεία της Τράπεζας της Ελλάδος.
Το στοίχημα, πλέον, είναι η ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πολιτών στις ασφαλιστικές εταιρείες, καθώς αυτή αποτελεί στοιχείο-κλειδί για να μπορέσει να αναπτυχθεί η ασφαλιστική αγορά, να διεισδύσει στην κοινωνία και να διαδραματίσει τον ρόλο που πρέπει στην εθνική οικονομία. Ενώ, θα πρέπει, επίσης, οι εταιρείες του κλάδου να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί μετά τις πολλαπλές κρίσεις.
iw? Τι έχετε κάνει εσείς, ως κυβέρνηση, για την προώθηση της ασφαλιστικής συνείδησης στην ελληνική κοινωνία;
απ. Η κυβέρνηση, αναγνωρίζοντας τον σημαντικό ρόλο του κλάδου της ιδιωτικής ασφάλισης στην κοινωνία και την οικονομία, στέκεται δίπλα του και στηρίζει έμπρακτα την προσπάθεια για ανάπτυξη και εξέλιξή του.
Στο πλαίσιο αυτό, υλοποιεί παρεμβάσεις υποστήριξης, αναμόρφωσης και αναβάθμισης του ασφαλιστικού συστήματος, παρεμβάσεις εμπέδωσης της ασφαλιστικής συνείδησης και ενθάρρυνσης της εργασίας. Παρεμβάσεις που, μεταξύ άλλων, συνοψίζονται στα εξής:
1ον. Υλοποιούμε πολιτικές προστασίας της μητρότητας, στήριξης του θεσμού της οικογένειας, εναρμόνισης επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής ως απάντηση στο δημογραφικό πρόβλημα.
2ον. Προχωράμε σε παρεμβάσεις μείωσης φόρων και ασφαλιστικών εισφορών.
Παρεμβάσεις που βελτιώνουν το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και διαμορφώνουν συνθήκες σταθερότητας, ώστε να μπορέσει η ιδιωτική ασφάλιση να κατακτήσει τη δική της θέση στον οικογενειακό οικονομικό προγραμματισμό.
3ον. Δρομολογούμε πολιτικές παροχής κινήτρων για την ενίσχυση του κεφαλαιοποιητικού συστήματος, διασφαλίζοντας όμως, παράλληλα, ένα ισχυρό δημόσιο σύστημα, με καθολικό και υποχρεωτικό χαρακτήρα.
4ον. Ενισχύουμε τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος μέσω της τόνωσης της ρευστότητας και της μείωσης των «κόκκινων» δανείων, διαμορφώνοντας το κατάλληλο πεδίο ανάπτυξης της ασφαλιστικής αγοράς και μέσα από τις συνέργειες τραπεζών και ασφαλιστικών εταιρειών.
5ον. Βελτιώνουμε το επίπεδο του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού, συνδράμοντας στην ενίσχυση και εμπέδωση της ασφαλιστικής κουλτούρας.
6ον. Υλοποιούμε την κινητροδότηση της ιδιωτικής ασφάλισης, στο πλαίσιο της κρατικής αρωγής, για πληττόμενες από φυσικές καταστροφές επιχειρήσεις.
iw? Οι εντεινόμενες και αυξανόμενες επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης υπογραμμίζουν και ενισχύουν τη σημασία της περαιτέρω ανάπτυξης του ρόλου της ιδιωτικής ασφάλισης στην Ελλάδα, καθώς απαιτούνται, πλέον, σημαντικά ποσά σε αποζημιώσεις από φυσικές καταστροφές.
απ. Είναι, πράγματι, σημαντικό η ιδιωτική ασφάλιση να αρχίσει να αναπτύσσεται και να λειτουργεί συμπληρωματικά της κρατικής αρωγής, χωρίς, βεβαίως, να χάνεται ο αλληλέγγυος και κομβικός ρόλος της τελευταίας.
Από την πλευρά της κυβέρνησης, γίνονται βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση, όπως με τον νόμο 4797/2021 για την κρατική αρωγή, όπου συμπεριελήφθησαν και διατάξεις ενισχυτικές ως προς την κινητροδότηση της ιδιωτικής ασφάλισης, όπως είναι η πρόβλεψη ότι οι ασφαλισμένες επιχειρήσεις μπορούν να λαμβάνουν επιχορήγηση επιπλέον της αποζημίωσης για το ποσό της ζημίας που δεν καλύπτεται από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο και για το ποσοστό το οποίο θα ορίζεται στην απόφαση του υπουργού Οικονομικών, δίνοντας ένα κίνητρο υπέρ της ιδιωτικής ασφάλισης.
Για τους ίδιους λόγους, επεκτάθηκε το αφορολόγητο, ακατάσχετο και ανεκχώρητο στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, καθώς και η μη υπαγωγή σε οποιαδήποτε κράτηση, τέλος ή εισφορά, η μη δέσμευση και ο μη συμψηφισμός με βεβαιωμένα χρέη στη φορολογική διοίκηση και το Δημόσιο, τους δήμους, τις περιφέρειες, τα ασφαλιστικά ταμεία ή τα πιστωτικά ιδρύματα και για το ποσό που καλύπτεται από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο, πέραν της επιχορήγησης που παρέχει το κράτος.
Από ’κει και πέρα, κ. Κώνστα, θέλω να τονίσω ότι σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία, ψηφιοποιείται και μάχεται ταυτόχρονα κατά πολλαπλών κρίσεων, η ασφάλιση δεν μπορεί να μένει στάσιμη. Καλείται και αυτή να αναμορφωθεί και να προσαρμοστεί, ώστε να συνεχίσει να υπηρετεί το νέο περιεχόμενο των δυνητικών κινδύνων που γεννά αυτή ακριβώς η εξέλιξη.
Οι ασφαλιστικές εταιρείες θα πρέπει να αφουγκραστούν τις ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας, για την κάλυψη διαφορετικών κινδύνων, όπως για παράδειγμα ο κίνδυνος στον κυβερνοχώρο, επαναπροσδιορίζοντας τα ασφαλιστικά τους προϊόντα με στόχο τη διαμόρφωση αξιόπιστων λύσεων. Οι συνθήκες είναι κατάλληλες και τα περιθώρια ανάπτυξης της ιδιωτικής ασφάλισης στην ελληνική αγορά είναι μεγάλα.
Οι ασφαλιστικές εταιρείες καλούνται να αδράξουν αυτές τις ευκαιρίες και να εργαστούν για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης, έτσι ώστε την επομένη της υγειονομικής κρίσης να επιτελέσουν έναν διευρυμένο, αναβαθμισμένο ρόλο στην ανάπτυξη της οικονομίας μας.
iw? Για τον περιβόητο δεύτερο πυλώνα του ασφαλιστικού μας συστήματος, για τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης, ποια είναι η άποψη του υπουργού Οικονομικών της χώρας μας;
απ. Βλέπετε κι εσείς ότι αυξάνεται διαρκώς ο αριθμός των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης που ιδρύονται στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Πιστεύω πραγματικά ότι ο θεσμός της επαγγελματικής ασφάλισης, όπως εφαρμόζεται ήδη, με επιτυχία, στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, είναι κρίσιμος και χρήσιμος για την Ελλάδα. Έχει τεράστια περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, το ύψος των στοιχείων ενεργητικού που κατέχουν τα επαγγελματικά ταμεία στην ευρωζώνη ανέρχεται περίπου στο 25% του ΑΕΠ της περιοχής.
Αντιθέτως, στον τομέα αυτό, η Ελλάδα υπολείπεται. Παρότι η επαγγελματική ασφάλιση έχει θεσμοθετηθεί από το 2002, δεν έχει καταφέρει να καθιερωθεί στη συνείδηση των ασφαλισμένων ως λύση για συμπληρωματική συνταξιοδοτική παροχή.
Εντούτοις, υπάρχουν ενθαρρυντικά σημάδια ανάπτυξης της αγοράς την τελευταία πενταετία, καθώς καταγράφεται μια σταθερά ανοδική πορεία του κλάδου. Επιπροσθέτως, η περαιτέρω ανάπτυξη του θεσμού εκτιμάται ότι θα έχει σημαντικά μακροοικονομικά οφέλη, οδηγώντας σε αύξηση της παραγωγικότητας και του ΑΕΠ.
Ενδεικτικά, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του ΙΟΒΕ, υπολογίζεται ότι με την περαιτέρω ανάπτυξη της επαγγελματικής ασφάλισης θα προκύψουν νέα κεφαλαιακά αποθέματα –στον 2ο πυλώνα–, που μπορεί να ξεπεράσουν το 10% του ΑΕΠ μακροχρόνια.
iw? Μέσα στην «τέλεια καταιγίδα» που έχει ξεσπάσει στην Ευρώπη, με τον πόλεμο, την ενεργειακή κρίση, την αύξηση των επιτοκίων την επαπειλούμενη ύφεση, τι περιθώρια ανάπτυξης μπορεί να έχει η ελληνική οικονομία;
απ. Έχετε δίκιο που ξεκινάτε την περιγραφή σας με το δύσκολο διεθνές περιβάλλον. Σχεδόν τρία χρόνια από το ξέσπασμα της πανδημίας, και η Ευρώπη βρίσκεται, ξανά, αντιμέτωπη με μια νέα, πολυδιάστατη κρίση, που απειλεί οικονομίες, επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Έτσι, στην Ευρώπη, μετά την πρώτη σοβαρή πανδημία των τελευταίων 100 ετών, ζούμε την πρώτη μείζονα στρατιωτική σύρραξη των τελευταίων 75 ετών και βιώνουμε το υψηλότερο πληθωριστικό κύμα των τελευταίων 50 ετών.
Διεθνείς οργανισμοί και υπεύθυνοι χάραξης οικονομικής πολιτικής «κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου» για σημαντική μείωση των ρυθμών μεγέθυνσης ή ακόμη και για συρρίκνωση οικονομιών το 2023, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων χωρών.
Ωστόσο, παρά τις αντίξοες, διεθνώς, συνθήκες, η ελληνική οικονομία επιδεικνύει αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα, προσαρμοστικότητα και δυναμική. Αυτά αποτυπώνονται σε όλους, σχεδόν, τους βασικούς δείκτες της οικονομίας.
Προσέξτε λίγο τα στοιχεία, επιτρέψτε μου να είμαι λίγο πιο αναλυτικός, γιατί έχει σημασία. Δεν είναι ένα τυχαίο και παροδικό φαινόμενο αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα.
Ας δούμε τους δείκτες:
1ον. Το ΑΕΠ της χώρας αυξάνεται εντυπωσιακά.
Προβλέπεται, με βάση το προσχέδιο προϋπολογισμού του 2023, ρυθμός ανάπτυξης 5,3% για το 2022 και 2,1% για το 2023. Το ΑΕΠ αναμένεται να υπερβεί, σε τρέχουσες τιμές, τα 220 δισ. ευρώ το 2023, αγγίζοντας τα επίπεδα του 2010. Συνεπώς, στην «καρδιά» της ενεργειακής κρίσης, η ελληνική οικονομία αναπτύσσεται με ταχείς ρυθμούς, σχεδόν διπλάσιους του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Συγκαταλέγεται δε στις πλέον ανθεκτικές οικονομίες του πλανήτη, αφού το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμά ότι περίπου το ένα τρίτο της παγκόσμιας οικονομίας θα δει τουλάχιστον δύο διαδοχικά τρίμηνα συρρίκνωσης εφέτος και το επόμενο έτος.
2ον. Οι επενδύσεις και οι εξαγωγές ενισχύονται σημαντικά.
Αναμένεται να ανέλθουν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα το 2022. Η Ελλάδα προσελκύει παγκόσμιους επενδυτικούς κολοσσούς, επεκτείνεται σε νέες αγορές, γίνεται όλο και πιο εξωστρεφής. Ενδεικτικά, η χώρα μας εξάγει, ως ποσοστό του ΑΕΠ, περισσότερο από την Ιταλία, την Ισπανία και τη Γαλλία.
Οι πραγματικές εξαγωγές αγαθών καταγράφουν συνεπή ανοδική πορεία, φτάνοντας, το δεύτερο τρίμηνο του έτους, σε ρεκόρ της περιόδου ιστορικών στοιχείων, υπερβαίνοντας κατά 75% τον μέσο όρο τριμηνιαίου όγκου όλης της προ πανδημίας περιόδου από το 1995!
Η δε εξαγωγική βάση διαφοροποιείται σημαντικά, καταγράφοντας εντυπωσιακή αύξηση στις εξαγωγές αγαθών υψηλής τεχνολογίας, οι οποίες προσεγγίζουν πλέον ποσοστά βιομηχανοποιημένων χωρών, όπως είναι η Γερμανία.
3ον. Η ανεργία συρρικνώνεται.
Έχει ήδη υποχωρήσει περισσότερο από 5 μονάδες σε σχέση με το 2019, προσεγγίζοντας πλέον, σε ετήσια βάση, το επίπεδο του 2010. Αυτή η υποχώρηση είναι ιδιαίτερα εμφανής στις γυναίκες και τους νέους ανθρώπους.
Παράλληλα, ο αριθμός των εργαζομένων ξεπερνά τα 4,1 εκατ. πολίτες. Το δεύτερο τρίμηνο του 2022, η Ελλάδα κατέγραψε μεγαλύτερο αριθμό απασχολούμενων από το αντίστοιχο προ πανδημίας τρίμηνο για 7 από τους 10 κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, έναντι 6 κλάδων της ευρωζώνης.
4ον. Πρόσθετοι δείκτες και μεγέθη της οικονομίας επιδεικνύουν ανθεκτικότητα ή/και κινούνται ανοδικά.
Ενδεικτικά, βιομηχανική παραγωγή, ταξιδιωτικές εισπράξεις, ηλεκτρονικές συναλλαγές, καταθέσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Ενώ και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των πιστωτικών ιδρυμάτων διαμορφώνονται σχεδόν σε μονοψήφιο ποσοστό.
5ον. Το κύρος και η αξιοπιστία της χώρας ενισχύονται.
Η Ελλάδα βγήκε από την ενισχυμένη εποπτεία, η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που μπήκε σε αυτό το καθεστώς, το 2018. Και αναβαθμίστηκε 11 φορές μέσα στην τελευταία τριετία, παρά τις διαδοχικές κρίσεις.
iw? Όλα αυτά, όμως, είναι δύσκολο να πείσουν σήμερα την κοινωνία, που ταλαιπωρείται από την ακρίβεια και την αβεβαιότητα…
απ. Σωστά. Όλα αυτά τα επιτεύγματα, όμως, είναι πολύ σημαντικά και καθόλου αυτονόητα, έχουν αντίκτυπο στη ζωή και το βιοτικό επίπεδο των πολιτών, αλλά και στην ικανότητα της χώρας να ανταποκρίνεται, αποτελεσματικά, στις μεγάλες απαιτήσεις και τις πρωτοφανείς προκλήσεις της περιόδου. Είναι επιτεύγματα συλλογικά, της κοινωνίας και της Πολιτείας, για τα οποία εργαστήκαμε μεθοδικά, συνεκτικά και υπεύθυνα, κάτω από πρωτόγνωρα δύσκολες συνθήκες.
Με μια κοινωνία σφυρηλατημένη αμυντικά μέσα από μακροχρόνιες δυσκολίες, και με μια κυβέρνηση υπεύθυνη και σοβαρή, τα καταφέραμε! Τα καταφέραμε πολύ καλύτερα από πολλούς άλλους. Και αυτό αναγνωρίζεται από το σύνολο της παγκόσμιας οικονομικής και επενδυτικής κοινότητας.
Βεβαίως, ως κυβέρνηση, έχουμε πλήρη επίγνωση της πραγματικότητας. Αντιλαμβανόμαστε τις δυσκολίες, συναισθανόμαστε τις αγωνίες των συμπατριωτών μας, κατανοούμε, απόλυτα, ότι το «κύμα» ακρίβειας που σαρώνει τον κόσμο «ροκανίζει» τα εισοδήματα των νοικοκυριών και αυξάνει το κόστος των επιχειρήσεων, ασκώντας τρομερές πιέσεις σε εθνικούς και οικογενειακούς προϋπολογισμούς.
Πιστεύω πραγματικά ότι ο θεσμός της επαγγελματικής ασφάλισης, όπως εφαρμόζεται ήδη, με επιτυχία, στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, είναι κρίσιμος και χρήσιμος για την Ελλάδα. Έχει τεράστια περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης
Και πράγματι, το πρόβλημα του υψηλού και επίμονου πληθωρισμού υπερβαίνει σε ένταση, εύρος και διάρκεια τις αρχικές εκτιμήσεις, σε παγκόσμιο επίπεδο. Γι’ αυτό και ο προϋπολογισμός του 2023 έχει ως βασικές προτεραιότητες αφενός τη συνέχιση και ενίσχυση των μέτρων στήριξης της κοινωνίας και αφετέρου την επίτευξη δημοσιονομικής ισορροπίας και τη διατήρηση της αναπτυξιακής πορείας της πατρίδας μας.
Με την πολιτική αυτή, θα διαφυλάξουμε όλα όσα με κόπο –νοικοκυριά, επιχειρήσεις και κυβέρνηση– πετύχαμε και θα «χτίσουμε» πάνω σε αυτά, για να ισχυροποιήσουμε περαιτέρω την οικονομία μας και να βελτιώσουμε την καθημερινότητα και τις προοπτικές του κάθε Έλληνα και της κάθε Ελληνίδας. Είμαι ρεαλιστικά αισιόδοξος ότι, ακόμη και μέσα σ’ αυτό το ζοφερό περιβάλλον του πολέμου, θα τα καταφέρουμε!
Από το περιοδικό Insurance World
