Του Αιμίλιου Νεγκή, διευθυντή σύνταξης virus.com.gr & Pharma Health Business magazine
Ασθενείς με διαβήτη και καρκίνο έχουν γίνει μπαλάκι από τις υπηρεσίες του ΕΟΠΥΥ, υπό την ανοχή του υπουργείου Υγείας. Ενώ έχουν εκδοθεί υπουργικές αποφάσεις για την αποζημίωση εξετάσεων και συσκευών, τελικά αυτές δεν καλύπτονται για διάφορους, γραφειοκρατικούς λόγους!
Το πιο πρόσφατο παράδειγμα αφορά ασθενείς με διαβήτη. Εδώ και τουλάχιστον 2 χρόνια, είναι διαθέσιμο στην Ελλάδα ένα πρωτοποριακό σύστημα συνεχούς μέτρησης του σακχάρου, το οποίο είναι το πρώτο που προσφέρει μέτρηση χωρίς τα ενοχλητικά τρυπήματα.
Πρόκειται για το σύστημα Freestyle Libre της εταιρείας Abbott, που θεωρείται ότι έφερε επανάσταση διεθνώς στον τομέα του. Μετά από μήνες λοιπόν συζητήσεων, πιέσεων, διαπραγματεύσεων, τελικά στις 23-11-2018 δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ απόφαση του προέδρου του ΕΟΠΥΥ, με την οποία αποζημιώνεται το σύστημα.
Με την απόφαση ορίστηκε τιμή αποζημίωσης 53 ευρώ και ότι το σύστημα θα διατίθεται δωρεάν μόνο για ασθενείς με διαβήτη τύπου 1 άνω των 4 ετών. Ακόμη, σε ετήσια βάση θα καλύπτονται μόνο 26 κιτ της συσκευής. Οι ασθενείς λοιπόν νόμιζαν ότι τελείωσαν τα βάσανά τους.
Φευ, δεν είχαν υπολογίσει όμως το τέρας της γραφειοκρατίας. Το σύστημα δεν μπορεί να συνταγογραφηθεί διότι δεν έχει ενταχθεί στο σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης. Επίσης, δεν έχει εφαρμοστεί ο νέος Ενιαίος Κανονισμός Παροχών Υγείας (ΕΚΠΥ), που τυπικά τέθηκε σε ισχύ την 1-11-2018 και το κυριότερο: δεν έχει γίνει ανακατανομή του κλειστού προϋπολογισμού για το διαβητολογικό υλικό, ύψους 59 εκατ. ευρώ.
Ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός Υγείας Π. Πολάκης έχει γίνει αποδέκτης παραπόνων και καταγγελιών από ασθενείς και έχει υποσχεθεί ότι θα λυθεί το θέμα άμεσα τις επόμενες ημέρες. Η ουσία όμως είναι ότι δεν είναι δυνατόν να χρειάζεται παρέμβαση υπουργού για να αποζημιωθεί κάποιο ιατρικό υλικό ή συσκευή!
Ευθύνες Πολάκη
Εκεί όμως που φέρει ακέραια την ευθύνη ο κ. Πολάκης είναι σε ότι αφορά την αποζημίωση μίας γενετικής εξέτασης, που αφορά ασθενείς με καρκίνο του μαστού. Έχουμε αναφερθεί πολλές στο παρελθόν για το πρόβλημα, το οποίο αφορά την εξέταση με την ονομασία Oncotype DX.
Είναι μία πανάκριβη εξέταση (περίπου 3.600 ευρώ) αλλά ζωτικής σημασίας, διότι το αποτέλεσμά της καθορίζει αν μία γυναίκα πρέπει ή όχι να λάβει χημειοθεραπεία μετά το χειρουργείο. Πρακτικά, δηλαδή, η Πολιτεία και ο ΕΟΠΥΥ έπρεπε να κάνουν υποχρεωτική την εξέταση, καθώς το Κράτος μπορεί να γλυτώσει εκατ. ευρώ από το κόστος της χημειοθεραπείας.
Μέχρι και τον Ιούλιο του 2017, η εξέταση καλύπτονταν πλήρως για γυναίκες μέχρι την ηλικία των 65 ετών. Μετά από προσφυγή μίας γυναίκας άνω των 65 ετών στο ΣτΕ και τη δικαίωσή της, το υπουργείο Υγείας υποχρεώθηκε να προσφέρει την εξέταση χωρίς ηλικιακό όριο. Όμως, τον Ιούλιο του 2017, ο κ. Π. Πολάκης κατάργησε πλήρως την προηγούμενη υπουργική απόφαση, με συνέπεια να μην καλύπτεται η εξέταση για όλες τις γυναίκες!
Μετά την παρέμβασή μας και τις αντιδράσεις που προέκυψαν, η διοίκηση του ΕΟΠΥΥ υποχρεώθηκε να παρέμβει, μπαλώνοντας τα πράγματα: οι γυναίκες θα έπρεπε να λάβουν προέγκριση από ελεγκτή του ΕΟΠΥΥ, να πληρώσουν την εξέταση από την τσέπη τους και μετά να καταθέσουν το τιμολόγιο και το αποτέλεσμα της εξέτασης, προκειμένου να αποζημιωθούν μετά από μήνες κατά 80%. Δηλαδή, ο ΕΟΠΥΥ κάλυπτε 2.880 ευρώ και οι γυναίκες επιβαρύνονταν με 720 ευρώ.
Στο μεταξύ τον Ιανουάριο του 2018, το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας εξέδωσε απόφαση με την οποία κοστολόγησε την εξέταση στο ποσό των 3.500 ευρώ. Εντέλει, στις 12-9-2018, δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ απόφαση των τριών συναρμοδίων υπουργών Π. Πολάκη, Γ. Χουλιαράκη και Αν. Πετρόπουλο, που προβλέπει την αποζημίωση της εξέτασης με το ποσό των 3.000 ευρώ.
Ενώ λοιπόν έχουν περάσει δύο ολόκληροι μήνες, η εξέταση δεν αποζημιώνεται από τον ΕΟΠΥΥ! Οι αρμόδιες υπηρεσίες του οργανισμού αναφέρουν ότι χρειάζεται να μπει στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης και να εκδοθεί εγκύκλιος για τη διαδικασία, που πρέπει να ακολουθήσουν οι κατά τόπους υπηρεσίες.
Το χειρότερο, δε, όλων είναι ότι σε αυτούς τους δύο μήνες, η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη από ότι πριν τη δημοσίευση της απόφασης των τριών υπουργών! Διότι οι ελεγκτές του ΕΟΠΥΥ έχουν λάβει εντολή να δέχονται αιτήσεις των ασθενών με τιμολόγια, που έχουν εκδοθεί μέχρι την ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης, δηλαδή, έως τις 11-9-2018.
Μάλιστα, αποκαλύπτουμε σήμερα σχετική εγκύκλιο που εστάλη σε όλους τους ελεγκτές γιατρούς στις 18-9-2018, όπου επισημαίνεται ότι «βρίσκεται σε εξέλιξη έκδοση σχετικού εγγράφου, προκειμένου να σας δοθούν οδηγίες για τη διαχείριση των αιτημάτων».
Το έγγραφο αυτό λοιπόν δεν έχει ακόμη εκδοθεί και φυσικά επικρατεί ένα αλαλούμ. Ορισμένοι ελεγκτές εφαρμόζουν κατά γράμμα την εγκύκλιο, δεχόμενοι έντονες διαμαρτυρίες από τους ασθενείς, ενώ άλλοι υποκύπτουν στις διαμαρτυρίες και δέχονται τις αιτήσεις, τις οποίες αποστέλλουν στην κεντρική υπηρεσία, νίπτοντας τα χείρας των.
Βιοδείκτες
Αλαλούμ επικρατεί και στην αποζημίωση των ογκολογικών βιοδεικτών, για τον έλεγχο παρουσίας μεταλλάξεων των γονιδίων BRCA 1 και BRCA 2 σε γυναίκες με καρκίνο του μαστού ή των ωοθηκών. Στις 12-9-2018, δημοσιεύτηκε άλλη κοινή υπουργική απόφαση, με την οποία έγινε κοστολόγησή τους στα 700 ευρώ.
Δυστυχώς, όμως παρά το γεγονός ότι έχουν περάσει 2 ολόκληροι μήνες, ούτε οι εξετάσεις αυτές έχουν ενταχθεί στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση και έτσι δεν καλύπτονται. Να σημειωθεί ότι σήμερα οι εξετάσεις αυτές διατίθενται σε τιμές, που μπορεί να φθάσουν έως και τα 2.000 ευρώ.
Η διενέργεια των εξετάσεων αυτών είναι κομβικής σημασίας, καθώς από το αποτέλεσμά τους εξαρτάται αν οι ασθενείς έχουν ανάγκη να λάβουν νέες, εξατομικευμένες φαρμακευτικές θεραπείες. Το τραγελαφικό είναι ότι ο ΕΟΠΥΥ καλύπτει το κόστος αυτών των πανάκριβων θεραπειών, αλλά δεν καλύπτει το κόστος των εξετάσεων!
Είναι φανερό έπειτα απ’ όλα αυτά, ότι το ισχύον σύστημα για την αποζημίωση νέων συσκευών και εξετάσεων είναι παρωχημένο, χρονοβόρο και αναποτελεσματικό. Ενώ η πρόοδος της ιατρικής τεχνολογίας γίνεται πλέον με μεγάλες ταχύτητες. Δεν είναι δυνατόν για την αξιολόγηση και αποζημίωση να εμπλέκονται πολλοί και δύσκαμπτοι φορείς, όπως το ΚΕΣΥ και να απαιτείται δημοσίευση Κοινών Υπουργικών Αποφάσεων σε ΦΕΚ.
Επιτέλους, η Πολιτεία οφείλει να θεσπίσει ένα πιο ευέλικτο και αποτελεσματικό σύστημα. Διαφορετικά, θα λύσουμε ευκαιριακά σήμερα το πρόβλημα με το Freestyle Libre ή το Oncotype DX, αλλά αύριο θα έχουμε τα ίδια ακριβώς προβλήματα με άλλα επιτεύγματα της ιατρικής τεχνολογίας.