Μετά από έναν χρόνο που χαρακτηρίστηκε από τις υψηλές ζημίες από φυσικές καταστροφές, που «έγραψε» η διεθνής αντασφαλιστική βιομηχανία σε ένα ήδη δύσκολο πλαίσιο, λόγω των χαμηλών επιτοκίων και επενδυτικών αποδόσεων, το 2018 φαίνεται να ξεκινά με καλύτερους οιωνούς και να «υπόσχεται» ένα βελτιωμένο λειτουργικό περιβάλλον, χάρη όχι μόνο στην προσδοκώμενη αύξηση των αντασφαλίστρων κατά την περίοδο ανανεώσεων των συμβολαίων του Ιανουαρίου, αλλά και στην επιτάχυνση των ρυθμών ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας.
Της Λαλέλας Χρυσανθοπούλου
Το 2017 αποδείχθηκε μια αξιομνημόνευτη χρονιά για τις αντασφαλιστικές εταιρείες, λόγω του «άλματος» των ζημιών από φυσικές καταστροφές: Μετά από σειρά ετών κατά την οποία οι εν λόγω ζημίες κυμαίνονταν κάτω από τον ιστορικό μέσο όρο, το 2017 ο κλάδος «χόρεψε» στον ρυθμό του… ΗΙΜ. Πρόκειται για το ακρωνύμιο με το οποίο είναι πλέον γνωστοί στην αργκό των (αντ)ασφαλιστών οι τυφώνες Harvey, Irma και Maria, που, σε διάστημα 26 ημερών (την περίοδο Αυγούστου-Σεπτεμβρίου 2017), έπληξαν τις πολιτείες του Τέξας, της Φλόριντα και του Πουέρτο Ρίκο στις ΗΠΑ, καθώς και τα νησιά της Καραϊβικής, προκαλώντας όχι μόνο πολλούς θανάτους, αλλά και τεράστιες υλικές ζημίες.
Μετά τον ΗΙΜ ακολούθησαν δύο ισχυροί σεισμοί στο Μεξικό, καθώς και οι δασικές πυρκαγιές στην Καλιφόρνια, οι δαπανηρότερες στην ιστορία των ΗΠΑ, σύμφωνα με την εταιρεία μοντέλων καταστροφών AIR, που κοστολόγησε τις ζημίες στα 10 δισ. δολ. Ως αποτέλεσμα της «αλυσίδας» των καταστροφικών γεγονότων του γ’ τριμήνου 2017, ο λογαριασμός των ασφαλισμένων ζημιών για το έτος υπολογίζεται γύρω στα 100 δισ. δολ. Η διαδικασία της αποτίμησης των ζημιών δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί. Αν όμως οι προβλέψεις επαληθευθούν, τότε το 2017 ίσως αποδειχθεί το ακριβότερο στην ιστορία, παίρνοντας τα «σκήπτρα» από το 2005, έτος που σφραγίστηκε από το πέρασμα του τυφώνα Katrina (του πιο πολύνεκρου και δαπανηρού τυφώνα στην ιστορία των ΗΠΑ) και από το 2011, όπου, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Munich Re, οι ασφαλισμένες ζημίες ανήλθαν σε 105 δισ. δολ. (επί συνολικών οικονομικών ζημιών 380 δισ. δολ.), κυρίως εξαιτίας του ισχυρού σεισμού στη Φουκουσίμα της Ιαπωνίας και του «τσουνάμι» που προκάλεσε.
Πλήγμα στην κερδοφορία των αντασφαλιστικών εταιρειών
Καθίσταται σαφές, σε κάθε περίπτωση, ότι οι ζημίες από φυσικές καταστροφές του 2017 θα επηρεάσουν καίρια την κερδοφορία της παγκόσμιας (αντ)ασφαλιστικής βιομηχανίας για την τρέχουσα οικονομική χρήση.
Η Munich Re «άνοιξε» τον χορό των προειδοποιήσεων στα τέλη Σεπτεμβρίου, προϊδεάζοντας ότι δεν θα επιτύχει τον στόχο κερδοφορίας της για φέτος. Κι αυτό γιατί, εξαιτίας των αποζημιώσεων που έχει προϋπολογίσει, ο γερμανικός αντασφαλιστικός κολοσσός ανακοίνωσε καθαρές ζημίες ύψους 1,44 δισ. ευρώ για την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2017, σε σχέση με καθαρά κέρδη 685 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη χρονική περίοδο του 2016.
Αντίστοιχη προειδοποίηση (για μη επίτευξη του στόχου κερδοφορίας) έστειλε και η Hannover Re για πρώτη φορά από την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση του 2008, αν και η έτερη μεγάλη γερμανική αντασφαλιστική κατόρθωσε να μην εμφανίσει ζημίες το γ’ τρίμηνο, χάρη σε κέρδη που «έγραψε» από πωλήσεις μετοχών που είχε στο επενδυτικό της χαρτοφυλάκιο.
Η ελβετική Swiss Re υπολόγισε ότι οι απαιτήσεις από φυσικές καταστροφές για το εννεάμηνο θα διαμορφωθούν κατά προσέγγιση στα 4 δισ. δολ., η αμερικανική AIG προανήγγειλε ζημίες 3 δισ. δολ. και οι Lloyd’s of London έκαναν λόγο για «λυπητερή» 4,5 δισ. δολ. μόνο από τους τυφώνες Harvey και Irma (χωρίς να υπολογίζονται οι ζημίες από τη Maria, τους σεισμούς στο Μεξικό και τις πυρκαγιές στην Καλιφόρνια).
Υψηλές ζημίες ανακοίνωσαν και σειρά αντασφαλιστικών εταιρειών με βάση τις Βερμούδες, που είχαν υψηλή έκθεση στους τυφώνες και λόγω γεωγραφικής εγγύτητας –μεταξύ άλλων–, όπως η Everest Re, η Axis Capital Holding και η XL Group, που ανεβάζει τον πήχη στο 1,5 δισ. δολ.
«Το πρόβλημα της περιορισμένης διείσδυσης της ασφάλισης (underinsurance) αναδείχθηκε εκ νέου μετά το πέρασμα των καταστροφικών τυφώνων και τους σεισμούς στο Μεξικό, με τους “μη έχοντες” να υφίστανται τις μεγαλύτερες συνέπειες» δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της XL Mike McGavick. Είναι απαράδεκτο και όλοι εμείς που διαθέτουμε την τεχνογνωσία πρέπει να πράξουμε ό,τι είναι δυνατό για να επιλύσουμε το συστημικό αυτό πρόβλημα… Η αντίληψη των κινδύνων από φυσικές καταστροφές άλλαξε μετά από τα προαναφερθέντα γεγονότα, και αυτό με τη σειρά του θα πρέπει να οδηγήσει την αγορά να κινηθεί προς μια πιο ρεαλιστική και βιώσιμη τιμολόγηση για τα ρίσκα που αναλαμβάνει».
Σύμφωνα με προβλέψεις του οίκου αξιολόγησης AM Best, ο συνδυασμένος δείκτης ζημιών και εξόδων του διεθνούς αντασφαλιστικού κλάδου θα διαμορφωθεί φέτος στο 110% (η Swiss Re ανεβάζει τον πήχη στο 115%), η απόδοση ιδίων κεφαλαίων θα υποχωρήσει σε μηδενικά ή ακόμη και σε αρνητικά επίπεδα της τάξης του -5% και η κερδοφορία θα διολισθήσει στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων έξι ετών.
Το μέγεθος του πλήγματος καθίσταται σαφές αν λάβει κανείς υπόψη ότι ο μέσος συνδυασμένος δείκτης ζημιών και εξόδων την τελευταία πενταετία είχε διαμορφωθεί στο 91%, ενώ η απόδοση ιδίων κεφαλαίων στο 11%. Η AM Best εκτιμά επίσης ότι οι παρενέργειες για τις αντασφαλιστικές θα ήταν ακόμη μεγαλύτερες αν δεν υπήρχε ο παράγοντας «εναλλακτικά κεφάλαια», που απορρόφησαν ζημίες ύψους 20-25 δισ. δολ. μέσα από τη χρήση εργαλείων όπως οι συμβάσεις αντεκχώρησης (retrocession) και οι ενυπόθηκες αντασφαλίσεις (collateralized reinsurance). Η αγορά ILS (Insurance–Linked Securities) διαδραμάτισε έτσι σημαντικό ρόλο στην αντιστάθμιση των καθαρών ζημιών σε σειρά καταστροφικών γεγονότων.
«Ο τελικός λογαριασμός των ζημιών δεν είναι ακόμα γνωστός, αλλά φαίνεται ότι θα είναι αρκετά μεγάλος για να προκαλέσει αυξήσεις ασφαλίστρων και αντασφαλίστρων και πέρα από τις πληγείσες περιοχές» δήλωσε πρόσφατα ο Κurt Karl, επικεφαλής οικονομολόγος της Swiss Re. «Αυτό συμβαίνει και επειδή οι τιμές είχαν διαμορφωθεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα τα προηγούμενα χρόνια…».
Αναδημοσίευση από το περιοδικό Insurance & Reinsurance Outlook 2018