Αναζητώντας την ισορροπία ανάμεσα στον φυσικό και ψηφιακό κόσμο

του Βάιου Κρόκου

Πέρασαν οι πρώτοι μήνες από το αρχικό σοκ όταν και ξέσπασε η πανδημία του COVID-19. Κοινωνίες, οικονομίες και επιχειρήσεις συνεχίζουν τις προσπάθειες προσαρμογής στα νέα δεδομένα που έχουν προκύψει. Πως όμως ανταποκρίθηκε ο ασφαλιστικός κλάδος που βασίζεται ευρύτερα στην έννοια της πρόληψης κινδύνου; Τι προσαρμογές και πρακτικές έλαβαν χώρα; 

Ο ασφαλιστικός κλάδος σε παγκόσμιο επίπεδο έδειξε εξαιρετικά αντανακλαστικά και προετοιμασία στην ξαφνική αλλαγή του τρόπου εργασίας που χρειάστηκε να γίνει εξαιτίας της πανδημίας από τη νόσο covid-19 (Κωρονοϊός). Στον ασφαλιστικό κλάδο (ασφαλιστικές εταιρίες, μεσίτες, διάφοροι πάροχοι υπηρεσιών συναφών με τις ασφαλίσεις κλπ) συμμετέχουν πλήθος από εταιρίες με παρουσία πολλών δεκαετιών στον χώρο και με μεγάλη οικονομική επιφάνεια που διαθέτουν την τεχνογνωσία και τα μέσα να προετοιμαστούν και να ανταποκριθούν σε έκτακτες αλλαγές. Άλλωστε η βάση της ασφάλισης έγκειται στην εκτίμηση και στον υπολογισμό της επικινδυνότητας και του ρίσκου, επομένως θα ήταν παράδοξο ο ασφαλιστικός κλάδος να μην έχει προετοιμαστεί.

Παρ’ όλα αυτά η κατάσταση που κλήθηκε να αντιμετωπίσει ο ασφαλιστικός κλάδος, όπως και όλοι οι άλλοι κλάδοι της οικονομίας ήταν πρωτόγνωρη σε έκταση, πολυπλοκότητα, διάρκεια και ένταση. Ως εκ’ τούτου προέκυψαν δυσλειτουργίες, προβλήματα και αναταραχή τα οποία ωστόσο δεν προκάλεσαν ανεπανόρθωτες απώλειες, ούτε έβλαψαν την φήμη και αξιοπιστία του κλάδου, τονίζουν στελέχη της αγοράς.

Οι πρακτικές που ακολουθήθηκαν στον τρόπο εργασίας ήταν κατά βάση η τηλεργασία – απομακρυσμένη εργασία χωρίς φυσική παρουσία στον παραδοσιακό τόπο του γραφείου και η διατήρηση κοινωνικής απόστασης μεταξύ των εργαζομένων που εφαρμόζεται με την εκ περιτροπής παρουσία στον χώρο του γραφείου.

Ευκαιρίες & κίνδυνοι στον ορίζοντα – περιστατικά που απασχόλησαν την περίοδο του lockdown

Από άποψη βιωσιμότητας και επιχειρησιακής συνέχειας, όπως τονίζουν άνθρωποι της ασφαλιστικής αγοράς, οι κίνδυνοι σχετίζονται τόσο με συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας, όσο με την τεχνολογική ετοιμότητα των επιχειρήσεων, την ευελιξία και την προσαρμογή στις αλλαγές καθώς και την προετοιμασία στην αναγνώριση των νέων αναγκών των πελατών. Όσο είναι υπαρκτή η ανάγκη για ασφάλιση τόσο θα υπάρχουν ασφαλιστές και μεσίτες ασφαλίσεων. 

«Η πρόκληση έγκειται στο γεγονός να ανακαλύψουμε ποιες είναι οι νέες ανάγκες για ασφάλιση και να καταφέρουμε να  παρουσιάσουμε την προστιθέμενη αξία που προσφέρουμε με απλό και χρηστικό τρόπο», σημειώνουν.

Οι πιθανότητες για επαναφορά στην κανονικότητα μετά από ένα αιφνίδιο, τυχαίο και απρόοπτο γεγονός και οι πιθανότητες βιωσιμότητας λόγω των διαφόρων αλλαγών,  αυξάνουν όταν η επιχείρηση αφενός διαθέτει πολλαπλά κανάλια διανομής των προϊόντων / υπηρεσιών που παρέχει, αφετέρου εφόσον διαθέτει κουλτούρα διαχείρισης κινδύνων και ένα εφαρμόσιμο και ρεαλιστικό Σχέδιο Επιχειρησιακής Συνέχειας.

Η ραγδαία άνοδος της χρήσης του διαδικτύου αυξάνει τον βαθμό της οικονομικής εξάρτησης μεταξύ των διαφόρων κλάδων της οικονομίας, μεταξύ των επιχειρήσεων και μεταξύ των κοινωνικών ομάδων. 

Κλάδοι που φαινομενικά μέχρι σήμερα δεν επηρεάζονταν άμεσα ο ένας από τον άλλο, σήμερα παρατηρούμε πως λόγω της εκτεταμένης χρήσης του διαδικτύου αρχίζουν να αποκτούν αλληλεξαρτήσεις. 

Για παράδειγμα η αγροτική παραγωγή και ο κλάδος της εκπαίδευσης μέχρι σήμερα είχαν χαμηλή μεταξύ τους αλληλεπίδραση. Σήμερα μια μάλλον συνήθης αλλαγή σε κάποια μέθοδο της αγροτικής παραγωγής, μπορεί να αποκτήσει χαρακτήρα επανάστασης καθώς λόγω των τεχνολογικών εκπαιδευτικών εργαλείων που υπάρχουν διαθέσιμα, είναι εξαιρετικά απλό και εύκολο να γίνει ευρέως γνωστή και να εφαρμοστεί από μεγάλο πλήθος παραγωγών σε μικρό χρονικό διάστημα.

Είναι γεγονός, ωστόσο, καθώς ο αριθμός των χρηστών του διαδικτύου παγκοσμίως συνεχίζει να αυξάνεται, το ίδιο ισχύει και για την εξάπλωση του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο.

Οι ετήσιες ζημιές / απώλειες (συνολικά ασφαλισμένες και μη) του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο, σε παγκόσμιο επίπεδο, εκτιμώνται ότι το έτος 2021 θα ανέλθουν στα 6 τρισεκατομμύρια δολάρια. Το ποσό αυτό συμπεριλαμβάνει ζημιές και καταστροφή δεδομένων, κλεμμένα χρήματα, απώλεια παραγωγικότητας, κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας, κλοπή προσωπικών και οικονομικών δεδομένων, υπεξαίρεση, απάτη, διαταραχή στην κανονική πορεία της επιχείρησης, έρευνα ψηφιακών πειστηρίων, αποκατάσταση και διαγραφή παραβιασμένων δεδομένων και συστημάτων και βλάβες στη φήμη.

«Δεδομένου ότι αυξήθηκε ραγδαία η εργασία μέσω διαδικτύου κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, οι χάκερ εντόπισαν ένα παράθυρο ευκαιριών. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στην Ιταλία εμφανίστηκε ένα λογισμικό αξίωσης λύτρων (ransomware) που ονομάζεται [F] Unicorn και κρυπτογραφεί τους υπολογιστές, εξαπατώντας τα θύματα να κατεβάσουν μια ψεύτικη εφαρμογή ανίχνευσης επαφών που υπόσχεται να φέρει ενημερώσεις σε πραγματικό χρόνο για τον COVID-19. Επίσης είδαμε μια καμπάνια ηλεκτρονικού ψαρέματος με θέμα τον COVID-19 που στόχευε σε επιχειρήσεις και εκμεταλλεύονταν τις ανησυχίες τους για την οικονομική δραστηριότητα. Οι επιχειρήσεις θύματα μολύνονταν με το λογισμικό τύπου Δούρειος ίππος (Trojan) που φέρει την ονομασία LokiBot και κλέβει πληροφορίες. Όταν ένα πληροφοριακό σύστημα μολυνθεί, το LokiBot θα κλέψει αποθηκευμένα διαπιστευτήρια σύνδεσης από μια ποικιλία προγραμμάτων περιήγησης, FTP, αλληλογραφίας και τερματικών προγραμμάτων και, στη συνέχεια, θα τα στείλει ξανά στους διακομιστές των εισβολέων, όπου μπορούν αργότερα να ανακτηθούν», σημειώνει στο IW o κ. Σταύρος Δημόπουλος από την Cyber Risk Adjusters.

«Μεταξύ άλλων, ο ΠΟΥ ανέφερε πενταπλάσια αύξηση στις κυβερνοεπιθέσεις. Μια από αυτές αφορά προσπάθεια πλαστοπροσωπίας. Μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου φερόμενα ότι αποστέλλονται από τον ΠΟΥ στόχευαν το ευρύ κοινό προκειμένου να διοχετεύουν δωρεές σε ένα πλασματικό ταμείο και όχι στο αυθεντικό Ταμείο Αλληλεγγύης COVID-19. Πάντως είναι αξιοπρόσεκτο και συνάμα προκαλεί σοκ το γεγονός πως ορισμένες ομάδες που εξειδικεύονται στην εκμετάλλευση Ransomware δήλωσαν ότι δεν θα στοχεύουν πλέον σε οργανισμούς υγείας και ιατρικής κατά τη διάρκεια έξαρσης της πανδημίας COVID-19. Ομάδες που έχουν επιτεθεί σε πλήθος πληροφοριακών συστημάτων και τα έχουν μολύνει με ransomware που φέρουν τις ονομασίες Maze, DoppelPaymer, Ryuk, Sodinokibi / REvil, PwndLocker και Ako Ransomware δήλωσαν πως είτε δεν στοχεύουν είτε δεν θα συνεχίσουν να στοχεύουν σε υγειονομικούς και ιατρικούς οργανισμούς κατά τη διάρκεια της πανδημίας», τονίζει ο κ. Δημόπουλος.

Σύγχρονα Ψηφιακά Εργαλεία: Κρίσιμος ο ρόλος τους στην νέα εποχή

Η Βιομηχανία 4.0 (Industry 4.0) είναι η ονομασία που δόθηκε στην τρέχουσα τάση της αυτοματοποίησης και της ανταλλαγής δεδομένων στις τεχνολογίες παραγωγής. Περιλαμβάνει τα κυβερνο-φυσικά συστήματα, το Διαδίκτυο των πραγμάτων, το cloud computing και την γνωστική υπολογιστική. Η βιομηχανία 4.0 αναφέρεται συνήθως ως η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση. Ανεξάρτητα από τον ορισμό αυτό το σίγουρο είναι ότι ζούμε σε μια ιστορική περίοδο με ένα ιδιαίτερα σύνθετο σύστημα ραγδαίων μεταβολών και ανακατατάξεων σε τεχνικό, οικονομικό, κοινωνικό και πολιτισμικό επίπεδο.

Το μέλλον είναι ψηφιακό και τα σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία δίνουν την δυνατότητα προσαρμογής στις τρέχουσες συνθήκες.  Κάποτε οι μετακινήσεις των ανθρώπων και των αγαθών γίνονταν χωρίς μηχανικά μέσα (στα μη μηχανικά μέσα συμπεριλαμβάνονται τα πλοία που κινούνται μόνο με πανιά και κουπιά και τα κάρα) και ζούσαμε σε πόλεις χωρίς αυτοκίνητα. Με την έλευση του αυτοκινήτου, των αεροπλάνων, των τρένων και των ατμόπλοιων, η πρόκληση και το στοίχημα ήταν και παραμένει η ασφάλεια των μετακινήσεων, η προστασία του περιβάλλοντος και η λελογισμένη χρήση του. Έτσι και σήμερα η πρόκληση και το στοίχημα είναι η ισορροπία ανάμεσα στον φυσικό και στον ψηφιακό κόσμο.