«Η γυναικεία επιχειρηματικότητα δεν είναι θέμα μόνο στερεοτύπων και δικαιωμάτων, είναι μοχλός ανάπτυξης και συνοχής της ελληνικής οικονομίας» αναφέρει η κ. Χριστίνα Φυτέα, ιδιοκτήτρια του Ασφαλιστικού Γραφείου ΠΑΡΟΝ και Πρόεδρος της Επιτροπής Γυναικείας Επιχειρηματικότητας Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΕΑ).
Στην συνέντευξη που ακολουθεί, η κ. Φυτέα επισημαίνει τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που παρουσιάζουν οι γυναίκες επιχειρηματίες, αλλά και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν.
Συνέντευξη στην Κυρέλα Πέτρου
iw? Ποιες συνθήκες και τάσεις θα λέγατε ότι επικρατούν στον χώρο της γυναικείας επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα;
απ. Η διείσδυση των γυναικών στον επιχειρηματικό στίβο ενδυναμώνεται, με τη γυναικεία επιχειρηματικότητα να θέτει ολοένα και πιο ισχυρές βάσεις, για να αποτελέσει έναν πυλώνα που θα στηρίξει την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας.
Έρευνες καταδεικνύουν πως η συμμετοχή των γυναικών σε διοικητικές θέσεις μικρομεσαίων επιχειρήσεων έχει ενισχυθεί σημαντικά, καταλαμβάνοντας ποσοστό 26% το 2018 (αυξημένο κατά 6% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά), ενώ την ίδια ώρα το ποσοστό των γυναικών που διοικούν μεγάλες εταιρείες περιορίζεται στο 13%.
Είναι αξιοσημείωτο το ότι εταιρείες με γυναίκες επικεφαλής επέδειξαν εξαιρετική ανθεκτικότητα την περίοδο της κρίσης και της οικονομικής αβεβαιότητας και μάλιστα πολλές εξ αυτών παρουσιάζουν υψηλά επίπεδα κερδοφορίας.
Αποδεικνύεται ότι οι Ελληνίδες επιχειρηματίες είναι προσηλωμένες στον στόχο τους, εργάζονται σκληρά και με επιμονή, τις διακρίνει διορατικότητα, προσαρμοστικότητα και ευελιξία και, διαθέτοντας υψηλά επίπεδα κατανόησης, σπάνε τα στερεότυπα.
Oι γυναίκες έχουν μεγαλύτερη ικανότητα να αντεπεξέρχονται σε δραστηριότητες που απαιτούν πολλαπλές λειτουργίες.
iw? Τι χρειάζεται να γίνει ώστε να αναδειχθεί η γυναικεία επιχειρηματικότητα στη χώρα μας;
απ. Καταρχάς θα πρέπει να αξιοποιηθούν στο μέγιστο όλα τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία, τόσο τα εγχώρια όσο και τα ευρωπαϊκά. Η καθετοποίηση της πληροφορίας όσον αφορά στα προγράμματα ένταξης, επιδοτήσεων και ανάπτυξης είναι επίσης ένα μείζον θέμα.
Διαπιστώνεται πως οι περισσότερες γυναίκες επιχειρηματίες δεν γνωρίζουν πού να απευθυνθούν για να λάβουν, αρχικά, τη σωστή ενημέρωση και στη συνέχεια τη σωστή εκπαίδευση προκειμένου να διαχειριστούν αυτήν την πληροφορία προς όφελός τους.
Αυτό που χρειάζεται, λοιπόν, είναι εξωστρέφεια, σωστή ενημέρωση, καθοδήγηση, ενθάρρυνση και παροχές, ειδικά στις γυναίκες που γίνονται μητέρες και παράλληλα εργάζονται και, ακόμη περισσότερο, στις περιπτώσεις που αποκτούν παιδί εκτός γάμου.
Η εξισορρόπηση των αμοιβών είναι ένα ακόμη σημαντικό θέμα που πρέπει να επιλυθεί, με στόχο τον περιορισμό των άνισων συνθηκών εργασίας και την αλλαγή του status quo.
Πιστεύω ακράδαντα ότι καθοριστικό ρόλο θα διαδραματίσει η αλλαγή νοοτροπίας έτσι ώστε η αναπτυσσόμενη γυναικεία επιχειρηματικότητα να μετατραπεί σε επιχειρηματικότητα-ευκαιρία.
Η γυναικεία επιχειρηματικότητα δεν είναι θέμα μόνο στερεοτύπων και δικαιωμάτων, είναι μοχλός ανάπτυξης και συνοχής της ελληνικής οικονομίας.
H συμμετοχή των γυναικών σε διοικητικές θέσεις μικρομεσαίων επιχειρήσεων έχει ενισχυθεί σημαντικά.
iw? Tα προβλήματα που αντιμετωπίζει η μικρομεσαία επιχείρηση είναι πολλά. Ωστόσο, υπάρχουν διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών επιχειρηματιών;
απ. Οι αντοχές των μικρομεσαίων επιχειρήσεων δοκιμάστηκαν πολύ την τελευταία δεκαετία, μια δεκαετία που χαρακτηρίστηκε από ισχυρούς οικονομικούς κλυδωνισμούς και αβεβαιότητα, αφού η υπερφορολόγηση και οι αυξανόμενες ασφαλιστικές εισφορές δημιούργησαν προβλήματα βιωσιμότητας.
Όσον αφορά στις διαφορές μεταξύ γυναικών και ανδρών επιχειρηματιών πιστεύω πως υπάρχουν και έχουν διττό χαρακτήρα.
Τα ευρήματα των νευροεπιστημών μιλούν για αντιληπτικές και νευροφυσιολογικές διαφορές, βιολογικές διαφορές που ενισχύονται από τις προσωπικές εμπειρίες του καθενός και τις μεταβολές του περιβάλλοντος. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα οι γυναίκες με τους άνδρες να διαφοροποιούνται σε πολλά σημεία: στο ύφος της επικοινωνίας, στον τρόπο αντίδρασης, στη συμπεριφορά και στα συναισθήματα.
Το συμπέρασμα που εξάγεται είναι πως οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερη ικανότητα να αντεπεξέρχονται σε δραστηριότητες που απαιτούν πολλαπλές λειτουργίες και στόχους, φαίνεται μάλιστα πως έχουν καλύτερα αντανακλαστικά και υψηλή ενσυναίσθηση.
Οι διαφορές, ωστόσο, δεν είναι μόνο νευροφυσιολογικές, αλλά και απτές, και αφορούν στην απόσταση που χωρίζει τις γυναίκες και τους άνδρες σε θέματα επαγγελματικής εξέλιξης.
Είναι γεγονός πως οι γυναίκες συμμετέχουν σε θέσεις ευθύνης ποσοστιαία πολύ λιγότερο συγκριτικά με τους άνδρες, ενώ κινούνται σε επαγγελματικούς χώρους που δεν προσελκύουν, αξιοποιούν και αναπτύσσουν πάντα τους πιο ικανούς. Αυτό και μόνο δημιουργεί χαμένες ευκαιρίες ανάπτυξης, έλλειψη αξιοκρατίας και εμπιστοσύνης.
H συμμετοχή των γυναικών σε διοικητικές θέσεις μικρομεσαίων επιχειρήσεων έχει ενισχυθεί σημαντικά
Το περιβάλλον αλλάζει ραγδαία, μεταβάλλοντας τις δεξιότητες που χρειάζονται για να αναπτυχθεί μια επιχείρηση. Οφείλουμε, λοιπόν, όλοι να επιταχύνουμε τις διαδικασίες, ώστε να δημιουργηθεί το κατάλληλο υποστηρικτικό πλαίσιο, που θα επιτρέψει σε ολοένα και περισσότερες γυναίκες να συμμετέχουν στο επιχειρείν με ίσες ευκαιρίες και όρους.
iw? Ποιο είναι σήμερα το έργο της Επιτροπής και ποια τα επόμενα βήματα; Θα αναπτύξετε κάποια ειδικά προγράμματα;
απ. Πρόσφατα, το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών καινοτόμησε για πολλοστή φορά συστήνοντας την Επιτροπή Γυναικείας Επιχειρηματικότητας, όπου και είμαι επικεφαλής. Η Επιτροπή απαρτίζεται από σπουδαίες κυρίες, επιτυχημένες επιχειρηματίες, που έχουν αποδείξει η καθεμία ξεχωριστά πως, παρά τις πολλαπλές τους υποχρεώσεις, καταφέρνουν να κρατούν με τον πλέον επιτυχημένο τρόπο το «τιμόνι» των επιχειρήσεών τους.
Η Επιτροπή έχει ήδη πραγματοποιήσει –με τη στήριξη του ΕΕΑ– δύο εξαιρετικά επιτυχημένες εκδηλώσεις, με πολύ μεγάλη συμμετοχή γυναικών από τον πολιτικό, επιχειρηματικό και κοινωνικό στίβο.
Ήδη θα ήθελα να σημειώσω πως, με πρωτοβουλία του προέδρου του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, κ. Γιάννη Χατζηθεοδοσίου, βρισκόμαστε σε διαβουλεύσεις με την Πολιτεία για την αποτελεσματικότερη και δυνατή προώθηση και υλοποίηση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
iw? Από τη δική σας εμπειρία, ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει η γυναίκα επιχειρηματίας;
απ. Πρόκληση είναι να σταματήσουμε να αναμασάμε τη θεωρία περί στερεοτύπων, δυσκολιών, ανισοτήτων και να αντιμετωπίσουμε την επιχειρηματικότητα ως υπόθεση όλων και όχι ως γυναικεία ή ανδρική υπόθεση. Πρόκληση είναι να μην αισθανόμαστε ως εργαζόμενες ή ως επιχειρηματίες μειονεκτικά, να λειτουργούμε και να φερόμαστε ως γυναίκες, αξιοποιώντας όλα τα χαρακτηριστικά που μας διακρίνουν. Να καλλιεργούμε την ισχυρή μας θέληση και να κρατάμε σε υψηλά σημεία την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμησή μας.
Έχουμε πολλά σημαντικά σημεία αναφοράς στην καθημερινότητά μας: τα παιδιά μας, την επαγγελματική μας δραστηριότητα, το σπίτι μας.
Κι όμως, δεν είναι ακατόρθωτο να εξισορροπήσουμε τους ρόλους μας, παρότι, αναμφισβήτητα, είναι δύσκολο.
Αυτό που χρειάζεται, λοιπόν, είναι ο επανασχεδιασμός και η προσαρμοστικότητά μας στις αλλαγές. Με αποφασιστικότητα, με ενέργειες που θα μας αποφέρουν περαιτέρω γνώση, με ανάπτυξη των δεξιοτήτων μας, αλλά και των ιδεών μας, με ξεκάθαρο όραμα, θα μπορέσουμε να συντελέσουμε στην ανάταση της ίδιας της κοινωνίας μας.
Ας μη φοβηθούμε να ζητήσουμε στήριξη κι ας ενημερωθούμε μέσω των φορέων για όλες αυτές τις δράσεις που μπορούν να μας ενδυναμώσουν, πρώτα ως οντότητες και μετά ως επιχειρηματίες.
Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω πως πιστεύω ολόψυχα, ως μητέρα, ως επιχειρηματίας, αλλά και ως γυναίκα που συμμετέχω στα κοινά, πως θα πρέπει να είμαστε αισιόδοξες. Ο δρόμος που έχει να διασχίσει μια επιχειρηματίας, πια, παρότι με στροφές, είναι ο δρόμος που η ίδια χαράζει, κι αυτό είναι ένα σπουδαίο πλεονέκτημα.
Aναδημοσίευση από το περιοδικό Insurance World
