Πρόστιμο Κώδικα Βιβλίων Στοιχείων (ΚΒΣ)

 ΣτΕ 173/2018 (επταμελούς)

Πρόστιμο Κώδικα Βιβλίων Στοιχείων (ΚΒΣ) 

Βάρος Απόδειξης 

Χρήση Νέων Τεχνολογιών

Προσωπικά Δεδομένα

Συμπληρωματικά Στοιχεία

Δεν αποτελούν τα δεδομένα τραπεζικών λογαριασμών εσωτερικού

Παραγραφή πενταετής (5ετής) – Παρέκταση

 

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Με την απόφαση του ΔΕΑ 1390/2016, απορρίφθηκε προσφυγή του αναιρεσείοντος κατά της σιωπηρής απόρριψης της …/14-2-2014 ενδικοφανούς προσφυγής του ενώπιον της ΔΕΔ , κατά πράξης ΚΒΣ επιβολής προστίμου συνολικού ποσού ευρώ 260.187,22, διαχειριστικής περιόδου 2006. Κατά της απόφασης αυτής ο προσφεύγων άσκησε αναίρεση ενώπιον του ΣτΕ.

ΠΑΡΑΔΕΚΤΟ ΑΙΤΗΣΕΩΣ ΑΝΑΙΡΕΣΕΩΣ

Δεν υπάρχει νομολογία του ΣτΕ για το κρίσιμο νομικό ζήτημα. Η αίτηση αναιρέσεως είναι παραδεκτή (άρθρο 53 παρ. 3 και 4 π.δ. 18/1989). 

Βάρος Απόδειξης Πραγματικών Περιστατικών

Που στοιχειοθετούν Φορολογική Παράβαση – Τεκμήρια

Το βάρος απόδειξης των πραγματικών περιστατικών που στοιχειοθετούν την αποδιδόμενη σε ορισμένο πρόσωπο φορολογική παράβαση, το φέρει, κατ’ αρχάς, η φορολογική Διοίκηση. Ωστόσο, τούτο δεν έχει την έννοια ότι η φορολογική αρχή υποχρεούται να τεκμηριώσει την παράβαση με αδιάσειστα στοιχεία, που αποδεικνύουν άμεσα και με πλήρη βεβαιότητα την τέλεσή της (άμεση απόδειξη), αλλά αρκεί να προκύπτει αυτό, κατά την αιτιολογημένη κρίση της αρμόδιας φορολογικής αρχής, και από έμμεσες αποδείξεις (“τεκμήρια”). Τούτο δεν συνιστά αντιστροφή του βάρους απόδειξης.

Έλεγχος Τραπεζικών Λογαριασμών

Χρήση Νέων Τεχνολογικών Μέσων

Προσωπικά Δεδομένα – Δεν Παραβιάζονται

Υποχρέωση τήρησης εχεμύθειας

Τα στοιχεία της κινήσεως των τραπεζικών λογαριασμών του φορολογούμενου αφορούν σε μη ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, στα οποία μπορεί να έχει πρόσβαση η φορολογική Αρχή.Τα όργανά της όμως οφείλουν να τηρούν την απαιτούμενη εχεμύθεια.

Η φορολογική Αρχή οφείλει, για την αποτελεσματική εκπλήρωση του ελεγκτικού της έργου, να αξιοποιεί συστηματικά τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα. 

Συνταγματική Επιταγή αναλογικότητας

Εύλογης διάρκειας της παραγραφής – Ισχύει η Πενταετία

Οι νομοθετικές διατάξεις που ορίζουν τον χρόνο παραγραφής της εξουσίας της Διοίκησης για επιβολή φόρου εισοδήματος και των σχετικών κυρώσεων, λόγω ανακρίβειας της δήλωσης, οι οποίες εφαρμόζονται αναλόγως κατά το άρθρο 9 παρ. 5 του ν. 2523/1997 προκειμένου περί επιβολής προστίμων για παραβάσεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, πρέπει να συνάδουν προς τη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας, σύμφωνα με τα κριθέντα στις σκέψεις 5 και 6 της απόφασης 1738/2017 της Ολομέλειας του Δικαστηρίου.

Η εύλογη διάρκεια του χρονικού διαστήματος παραγραφής πρέπει, να είναι σχετικώς μικρή, απαίτηση στην οποία ανταποκρίνεται η προβλεπόμενη στο άρθρο 84 παρ. 1 του Κ.Φ.Ε. πενταετία. Αυτή (εύλογη διάρκεια) προκύπτει από δίκαιη στάθμιση και εξισορρόπηση των ερειδόμενων στο Σύνταγμα, συμφερόντων και δικαιωμάτων των μερών (Δημοσίου και φορολογουμένου).

Παρέκταση του χρόνου Παραγραφής

Συμπληρωματικά Στοιχεία – Έννοια

10ετής Παραγραφή

Νομοθετικές διατάξεις που προβλέπουν (κατά τον χρόνο τέλεσης της αποδιδόμενης φορολογικής παράβασης και όχι αναδρομικά) παρέκταση του κατ’ αρχάς οριζόμενου χρόνου παραγραφής, πρέπει να ανταποκρίνονται στην αρχή της αναλογικότητας, τόσο σε σχέση με την προβλεπόμενη γενεσιουργό αιτία της επιμήκυνσης όσο και αναφορικά με το χρονικό διάστημά της, ενόψει του οικείου λόγου της παράτασης αλλά και του κατ’ αρχάς ισχύοντος χρόνου παραγραφής. Τέλος, οι διατάξεις αυτές πρέπει να ερμηνεύονται στενά, ως θεσπίζουσες απόκλιση από κανόνα, ο οποίος, μάλιστα, έχει τεθεί προς εξυπηρέτηση της θεμελιώδους αρχής της ασφάλειας δικαίου. Εξάλλου, δεν είναι επιτρεπτή η παράταση της πενταετούς παραγραφής για φορολογικές απαιτήσεις του Δημοσίου που αφορούν σε ημερολογιακά έτη προηγούμενα του προγενέστερου της δημοσιεύσεως του σχετικού νόμου έτους.

 Κατά την έννοια των διατάξεων των παραγράφων 1 και 4 (περιπτ. β) του άρθρου 84 του ΚΦΕ, (α) ο φορολογικός έλεγχος (και ο βάσει αυτού καταλογισμός προστίμου για παραβάσεις του Κ.Β.Σ.) πρέπει να διενεργείται, κατ’ αρχάς, εντός πενταετίας από το τέλος της διαχειριστικής περιόδου που έπεται εκείνης στην οποία αφορά η παράβαση, (β) κατά παρέκκλιση από τον ανωτέρω κανόνα της παραγράφου 1, χωρεί, σύμφωνα με τη στενώς ερμηνευτέα διάταξη της περιπτ. β της παραγράφου 4 (σε συνδυασμό με τη διάταξη του άρθρου 68 παρ. 2 περιπτ. α), έλεγχος (ακόμα και αρχικός) και έκδοση βάσει αυτού πράξης επιβολής προστίμου για παραβάσεις του Κ.Β.Σ., εντός δεκαετίας από το τέλος της προαναφερόμενης διαχειριστικής περιόδου, εάν περιέλθουν σε γνώση της φορολογικής Διοίκησης «συμπληρωματικά στοιχεία», δηλαδή στοιχεία αποδεικτικά της παράβασης του Κ.Β.Σ τα οποία δικαιολογημένα δεν είχε υπόψη της η φορολογική αρχή κατά την ανωτέρω πενταετία .

Συνεπώς, δεν αποτελούν «συμπληρωματικά στοιχεία» εκείνα τα οποία είτε είχαν περιέλθει σε γνώση της φορολογικής αρχής εντός της προβλεπόμενης στην παράγραφο 1 του ανωτέρω άρθρου 84 πενταετίας και αγνοήθηκαν ή δεν ελήφθησαν προσηκόντως υπόψη από αυτήν, είτε η φορολογική αρχή όφειλε να έχει λάβει γνώση τους, εντός της ίδιας πενταετίας, εάν είχε επιδείξει την δέουσα επιμέλεια, ήτοι εάν είχε λάβει τα προσήκοντα μέτρα ελέγχου και έρευνας, που προβλέπονται στο νόμο.

Τα στοιχεία για το υπόλοιπο ή/και τις κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών του φορολογούμενου στην ημεδαπή δεν αποτελούν «συμπληρωματικά στοιχεία», ικανά να δικαιολογήσουν (ενόψει και των επιταγών της συνταγματικής αρχής της αναλογικότητας) την επιμήκυνση της κατ’ αρχάς οριζόμενης, πενταετούς προθεσμίας παραγραφής.

Μειοψήφησαν ένας σύμβουλος και μια πάρεδρος, οι οποίοι διατύπωσαν τη γνώμη ότι η πρόβλεψη δεκαετούς παραγραφής είναι συνταγματικώς ανεκτή, όταν τίθενται υπόψη της διοίκησης συμπληρωματικά στοιχεία. Μεταξύ των συμπληρωματικών στοιχείων περιλαμβάνονται δε και οι τραπεζικοί λογαριασμοί των φορολογουμένων στην ημεδαπή.

                                              

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Ο αναιρεσείων, κατά τη διαχειριστική περίοδο 2006, είχε ως αντικείμενο εργασιών τις νομικές υπηρεσίες (δικηγόρος), τήρησε δε βιβλία Β` κατηγορίας του Κ.Β.Σ. και περαίωσε την υπόθεσή του ως προς τη φορολογία εισοδήματος του έτους αυτού, κατ` εφαρμογή των διατάξεων του ν. 3697/2008.

Ακολούθως, όμως, η φορολογική Αρχή, κατόπιν ανώνυμης καταγγελίας που έγινε σ’ αυτήν, προέβη σε φορολογικό έλεγχο κατά τον οποίο, μεταξύ άλλων, ζήτησε στοιχεία τραπεζικών λογαριασμών του αναιρεσείοντος.

Απο διασταυρωτικό έλεγχο των παραπάνω στοιχείων, των καταθέσεων στις τράπεζες με τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος του αναιρεσείοντος, διαπιστώθηκε ότι στις περισσότερες χρήσεις προέκυπτε διαφορά μεταξύ του συνόλου των τραπεζικών καταθέσεων και του συνολικού φορολογητέου εισοδήματος όπως αυτό δηλώθηκε στις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος.

Με βάση τα δεδομένα αυτά η φορολογική αρχή δέχθηκε ότι ο αναιρεσείων δεν εξέδωσε ή εξέδωσε ανακριβώς αποδείξεις παροχής υπηρεσιών, με αποτέλεσμα την απόκρυψη συναλλαγών. Εξέδωσε δε σε βάρος του στις 17/12/2013 την ένδικη απόφαση επιβολής προστίμου ΚΒΣ, για αντίστοιχες παραβάσεις.

Προβαλλόμενος λόγος από τον προσφεύγοντα

ενώπιον του ΔΕΑ και αιτιολογία απόρριψης προσφυγής τους

Ο προσφεύγων – αναιρεσείων, προέβαλε ότι το δικαίωμα του Δημοσίου για την έκδοση και κοινοποίηση της ../17-12-2013 απόφασης επιβολής προστίμου του Κ.Β.Σ., διαχειριστικής περιόδου 2006, είχε παραγραφεί λόγω παρόδου πενταετίας, αφού οι επίμαχες καταθέσεις στους τραπεζικούς λογαριασμούς του δεν αποτελούσαν συμπληρωματικά στοιχεία, τα οποία περιήλθαν εκ των υστέρων στον αρμόδιο προϊστάμενο της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας, δοθέντος ότι αυτές υπήρχαν κατά τον χρόνο περαίωσης της φορολογικής του υποθέσεως και, επομένως, μπορούσε να λάβει γνώση αυτών ο τελευταίος. Συνεπώς, η απόφαση επιβολής προστίμου μη νομίμως εκδόθηκε μετά τη συμπλήρωση πενταετούς παραγραφής.

Με την αναιρεσιβαλλομένη απόφαση απορρίφθηκε η προσφυγή με την αιτιολογία ότι, η φορολογική αρχή νομίμως εξέδωσε πράξη επιβολής προστίμου για παραβάσεις του Κ.Β.Σ. που διαπιστώθηκαν από συμπληρωματικά στοιχεία (περιεχόμενο και κινήσεις των κάθε είδους τραπεζικών και επενδυτικών λογαριασμών), τα οποία περιήλθαν σε γνώση της μετά την πάροδο πενταετίας από το τέλος της διαχειριστικής περιόδου που έπεται εκείνης στην οποία αφορά η παράβαση.

Διαβάστε περισσότερα εδώ

Επιθεώρηση Συγκοινωνιακού Δικαίου – Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών ο Σόλων