Υγεία και Ιδιωτική Ασφάλιση: Που εστιάζει η Επιτροπή Ανταγωνισμού

Εύλογη χαρακτηρίζεται, κατά πολλούς, η κλαδική έρευνα που ξεκινά η Επιτροπή Ανταγωνισμού αναφορικά με την αγορά παροχής ιδιωτικών παροχών Υγείας σε συνδυασμό με τις υπηρεσίες που παρέχει ο ασφαλιστικός κλάδος.

Η συσσώρευση δυνάμεων στην Υγεία όλα αυτά τα χρόνια (νοσοκομεία, μονάδες, διαγνωστικά υπό τους ίδιους μετόχους), συναρτήσει των μεγάλων αλλαγών και η συγκέντρωση που φέρνουν οι εξαγορές στον ασφαλιστικό κλάδο δημιουργεί σημαντικά ερωτήματα που χρίζουν απαντήσεων.

Την ίδια ώρα, κομβικό στοιχείο αποτελεί η ραγδαία άνοδος των τεχνολογικών εφαρμογών σε σχέση με το ρυθμιστικό πλαίσιο, τον ανταγωνισμό κ.α

Γιατί χρειάζεται η έρευνα. Όπως αναφέρει, μεταξύ άλλων, η Επ. Ανταγωνισμού:

Η οργάνωση και λειτουργία των γειτονικών και αλληλοεξαρτώμενων αγορών της παροχής υπηρεσιών υγείας και της παροχής ασφαλιστικής κάλυψης υγείας έχει ως επίκεντρο τους διαφορετικούς τρόπους αλληλεπίδρασης μεταξύ των παρόχων υπηρεσιών υγείας και των παρόχων ασφαλιστικής κάλυψης.

Οι βασικές μεταβλητές του μηχανισμού των εν λόγω αγορών περιλαμβάνουν την ποιότητα και τις τιμές των παρεχομένων υπηρεσιών, το εύρος δικτύου, τα ασφάλιστρα και το εύρος ασφαλιστικής κάλυψης. Ο ανταγωνισμός που αναπτύσσεται στον ευρύτερο κλάδο μπορεί να είναι οριζόντιος μεταξύ παρόχων υπηρεσιών υγείας και μεταξύ παρόχων ασφαλιστικής κάλυψης υγείας αλλά και κάθετος αναφορικά με τη διαπραγματευτική δύναμη μεταξύ παρόχων ασφαλιστικής κάλυψης και παρόχων υπηρεσιών υγείας.

Σε κάθε στάδιο, πρέπει να συνυπολογιστούν όχι μόνο οι προαναφερόμενες μεταβλητές αλλά και η δυναμική ανάπτυξη του κλάδου υπηρεσιών υγείας και παροχής υπηρεσιών ασφάλισης, όπως ο θολός πλέον διαχωρισμός μεταξύ ιδιωτικών και δημόσιων υπηρεσιών καθώς και η επίδραση της διαχείρισης ιατρικών δεδομένων και δεδομένων ασφάλισης από τους αντίστοιχους παρόχους, ειδικά στην περίπτωση μερικής ή ολικής καθετοποίησης των υφιστάμενων παρόχων υπηρεσιών υγείας και ασφάλισης.

-Επηρεάζουν τον ανταγωνισμό οι πρόσφατες εξαγορές; 

Σύμφωνα με την Επ. Ανταγωνισμού πρέπει να εξεταστεί ο ανταγωνισμός μεταξύ των παρόχων υπηρεσιών υγείας για την ποιότητα και τις τιμές των παρεχομένων υπηρεσιών.

Δηλαδή, θα πρέπει να αποτυπωθεί η νέα δομή και οι ιδιαιτερότητες της αγοράς όπως τείνει να διαμορφωθεί σε συνέχεια των εξαγορών που λαμβάνουν χώρα στον ευρύτερο κλάδο υγείας και ασφάλισης, με την κάθετη ολοκλήρωση επιχειρήσεων αλλά και με τη διερεύνηση τυχόν διαρθρωτικών δεσμών μεταξύ ανταγωνιστών καθώς και την αποτύπωση σχέσεων μερικής κάθετης ολοκλήρωσης, ώστε να κατανοηθεί καλύτερα η λειτουργία των αγορών και η συγκέντρωση που παρατηρείται σε ορισμένες γεωγραφικές αγορές (π.χ Αττική).

Έχουν ισχυροποιηθεί κάποιοι; 

Επίσης, θα πρέπει να αποτυπωθεί αν έχει επέλθει ισχυροποίηση συγκεκριμένων παικτών στην αγορά ή σε ποιο βαθμό η συγκέντρωση του κλάδου παράγει συμμετρία μεριδίων διευκολύνοντας σε αυτήν την περίπτωση συντονισμένα ή μη αποτελέσματα απορρέοντα από τη δομή της αγοράς.

-Διαπραγματευτική Ισχύ

Άλλα θέματα που θα πρέπει να διερευνηθούν είναι η τυχόν ισχυρή διαπραγματευτική δύναμη συγκεκριμένων παικτών στην αγορά και/ή η πιθανότητα σιωπηρού συντονισμού των παρόχων υπηρεσιών υγείας στις αγορές που προσδιορίζουν την ποιότητα των υπηρεσιών υγείας (υποδομές, τεχνολογίες, φαρμακευτικό και υγειονομικό υλικό κτλ). Στην αξιολόγηση των ανωτέρω θα πρέπει να συνυπολογιστεί και ο βαθμός που η πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων ασθενών ή/και ιατρών μπορεί να επηρεάσει πραγματικά ή/και δυνητικά τις παραπάνω σχέσεις και πρακτικές.

Άλλα δυνητικά ζητήματα προς διερεύνηση εντοπίζονται στον ανταγωνισμό μεταξύ των παρόχων ασφαλιστικής κάλυψης για το προσφερόμενο δίκτυο υπηρεσιών υγείας, τις τιμές σε συνάρτηση με την προσφερόμενη ποιότητα στα διαθέσιμα ασφαλιστικά πακέτα  αλλά κυρίως στη διαπραγματευτική δύναμη μεταξύ των παρόχων ασφαλιστικής κάλυψης και των παρόχων υπηρεσιών υγείας για τις τιμές και την προσέλκυση πελατείας μέσω άλλων παραμέτρων όπως ποιότητα, ποικιλία, εύρος δικτύου κλπ.

Συγκεκριμένα, θα πρέπει να διερευνηθούν οι σχέσεις που διαμορφώνονται σε ένα οικοσύστημα που ορίζεται από μια δίπλευρη πλατφόρμα το ρόλο της οποίας αναλαμβάνει η εταιρία παροχής ασφαλιστικών υπηρεσιών προκειμένου να διασυνδέσει παρόχους υπηρεσιών υγείας με ασφαλισμένους.

-Εμπόδια εισόδου στην αγορά – ρυθμιστικό πλαίσιο

Επιπλέον, θα πρέπει να εξεταστούν πιθανά εμπόδια εισόδου στην αγορά παροχής υπηρεσιών υγείας και στην αγορά ασφαλιστικής κάλυψης, τα οποία δύναται να επηρεάζουν την καινοτομία και την ανάπτυξη της αγοράς, όπως επίσης τα ρυθμιστικά θέματα τόσο στην αγορά παροχής υπηρεσιών υγείας όσο και στην αγορά παροχής ασφαλιστικής κάλυψης.

Ειδικότερη ανάλυση χρειάζεται επίσης για να κατανοηθεί περαιτέρω και ο τρόπος με τον οποίον οι κρατικοί φορείς και οργανισμοί, είτε ως πάροχοι υγείας, είτε ως πάροχοι ασφαλιστικής κάλυψης για υπηρεσίες υγείας, επηρεάζουν την ισορροπία της αγοράς και την συμπεριφορά των ιδιωτών.

-Big Data, personalized medicine, Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ) 

Ένα άλλο σημαντικό πεδίο διερεύνησης προκύπτει από την σύγχρονες ψηφιακές τεχνολογίες, τα Big Data κλπ γύρω από την Υγεία καθώς στην ευρύτερη αλυσίδα αξίας υπηρεσιών υγείας, διάφοροι πάροχοι κατέχουν διαφορετικούς τύπους δεδομένων. Είτε αφορά κλινικά δεδομένα ασθενών, δεδομένα τρόπου ζωής, άλλες ιατρικές πληροφορίες ή άλλα στοιχεία που αφορούν το κόστος και την κατανάλωση φαρμακευτικών προϊόντων ή υγειονομικής περίθαλψης.

Έτσι, θα εξεταστούν η δομή και διακυβέρνηση της αλυσίδας αξίας υπηρεσιών υγείας, ιδιαίτερα λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία των δεδομένων, οι στρατηγικές και τα επιχειρηματικά μοντέλα των επιχειρήσεων, αλλά και τους δυνητικούς ανταγωνιστές που μπορούν να δραστηριοποιηθούν σε αυτόν τον τομέα, ιδιαίτερα λόγω και της ανάπτυξης υπηρεσιών και οικοσυστημάτων MedTech και InsurTech.

Επίσης θα τεθεί επί τάπητος, ο τρόπος με τον οποίο οι υφιστάμενοι ρυθμιστικοί κανόνες ενδέχεται να επηρεάζουν τον ανταγωνισμό σε αυτά τα νέα οικοσυστήματα.

Βάιος Κρόκος