Υπεύθυνη απέναντι στο περιβάλλον η αγορά, οι δράσεις της ΕΑΕΕ

Η ΕΑΕΕ θα συμμετέχει για τα επόμενα τρία (3) έτη ως συνδικαιούχος εταίρος στην υλοποίηση του ιδιαίτερα σημαντικού και συγχρηματοδοτούμενου από την Ευρωπαϊκή Ένωση προγράμματος με τίτλο «Promote Financial Instruments for Liability on Environment» (ή με το ακρωνύμιο «LIFE PROFILE»).

Το έργο «LIFE PROFILE» εγκρίθηκε το Νοέμβριο του 2020 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και εντάσσεται στην προγραμματική περίοδο του προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης LIFE Περιβάλλον 2019, στον τομέα «Περιβαλλοντική διακυβέρνηση και πληροφόρηση».

Όπως αναφέρεται αναλυτικά στην Ετήσια Έκθεση της ΕΑΕΕ, στόχος του προγράμματος «LIFE PROFILE» είναι η ενίσχυση ανάπτυξης των χρηματοοικονομικών εργαλείων για την ευθύνη απέναντι στο περιβάλλον, μέσω ιδίως της επεξεργασίας, ανάπτυξης και προώθησης ενός αξιόπιστου και εύχρηστου μεθοδολογικού εργαλείου αποτίμησης/ αξιολόγησης του περιβαλλοντικού κινδύνου των δραστηριοτήτων (φορέων εκμετάλλευσης) που εμπίπτουν στο Παράρτημα ΙΙΙ της Οδηγίας 2004/35/ΕΚ για την Περιβαλλοντική Ευθύνη (ELD) και του Π.Δ. 148/2009, με το οποίο ενσωματώθηκε η εν λόγω Οδηγία ELD στην ελληνική νομοθεσία. Η ανάπτυξη του εργαλείου αυτού αναμένεται να συμβάλλει αποφασιστικά στη βέλτιστη αξιολόγηση του περιβαλλοντικού κινδύνου των εμπλεκόμενων φορέων εκμετάλλευσης, στην ανάπτυξη και ενίσχυση της διαθεσιμότητας των κατάλληλων μέσων χρηματοοικονομικής ασφάλειας για τις ευθύνες που απορρέουν από την περιβαλλοντική ευθύνη και κατ’ επέκταση στην υλοποίηση της προβλεπόμενης από το άρθρο 14 του Π.Δ. 148/2009 υποχρεωτικής χρήσης μέσων χρηματοοικονομικής ασφάλειας από τους φορείς εκμετάλλευσης για την κάλυψη της περιβαλλοντικής ευθύνης τους.

Συντονιστής εταίρος του έργου είναι το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ). Στην υλοποίηση του έργου θα συμμετέχουν, εκτός από την ΕΑΕΕ, και οι ακόλουθοι έξι (6) φορείς, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Πάντειο Πανεπιστήμιο, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Πράσινο Ταμείο, το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και η συμβουλευτική εταιρία «Γρύφων Περιβαλλοντική Συμβουλευτική Ε.Ε.».

Η ΕΑΕΕ θα συμμετάσχει, σε συνεργασία με τους άλλους εταίρους, στις ακόλουθες δράσεις υλοποίησης του Έργου:

• έρευνα (καταγραφή) και αξιολόγηση σε εθνικό επίπεδο, των προσφερόμενων προϊόντων – μέσων χρηματοοικονομικής ασφάλειας και της επάρκειας αυτών, υπό το
πρίσμα των απαιτήσεων της Οδηγίας ΕLD και του αντίστοιχου Π.Δ. 148/2009 για την Περιβαλλοντική Ευθύνη,

• ανάλυση SWOT σε εθνικό επίπεδο σχετικά με την εφαρμογή των μέσων χρηματοοικονομικής ασφάλειας από τους φορείς εκμετάλλευσης για την κάλυψη της περιβαλλοντικής ευθύνης τους,

• αξιολόγηση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων στην αγορά (φορείς εκμετάλλευσης και παρόχους χρηματοοικονομικής ασφάλειας) και στην εθνική οικονομία από την εφαρμογή των ρυθμίσεων για τη χρηματοοικονομική ασφάλεια βάσει του εργαλείου εκτίμησης περιβαλλοντικού κινδύνου που θα αναπτυχθεί στο πλαίσιο του εν λόγω ευρωπαϊκού προγράμματος.

• πραγματοποίηση ημερίδων ενημέρωσης σε πανελλαδικό επίπεδο των εμπλεκομένων με το αντικείμενο φορέων και παρουσίαση των παραχθέντων εργαλείων αξιολόγησης περιβαλλοντικού κινδύνου.

Η ΕΑΕΕ θα έχει επιπλέον την ευθύνη (leading partner) για τη διάχυση – επικοινωνία των αποτελεσμάτων του προγράμματος σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΑΕΕ θα συντονίσει την πραγματοποίηση ημερίδων ενημέρωσης & παρουσίασης των παραδοτέων του προγράμματος, και ιδίως του εργαλείου αποτίμησης του περιβαλλοντικού κινδύνου των φορέων εκμετάλλευσης που θα αναπτυχθεί, σε τρία επιλεγμένα Κράτη Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δη σε Κύπρο, Βουλγαρία και Τσεχία.

Η ΕΑΕΕ αποφάσισε με ιδιαίτερη θέρμη και με την αμέριστη στήριξη των ασφαλιστικών επιχειρήσεων μελών της να συμμετάσχει ως Εταίρος στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα «LIFE PROFILE», κρίνοντας ότι με την υλοποίηση του έργου αυτού θα συνδράμει αποφασιστικά στην αναγκαία και αποτελεσματική εφαρμογή του ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου για την περιβαλλοντική ευθύνη των φορέων εκμετάλλευσης (ELD) στη χώρα μας, αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Τα οφέλη από την εφαρμογή στην πράξη του ιδιαίτερα πολύπλοκου και απαιτητικού θεσμικού αυτού πλαισίου, το οποίο βασίζεται ως γνωστόν στην αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», είναι προφανή τόσο για την ασφαλιστική αγορά, αλλά πρωτίστως για την προστασία του εθνικού μας πλούτου, του περιβάλλοντος.

Η πανδημία δεν επισκιάζει το κρίσιμο πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής…

Η καθολική επικράτηση της πανδημίας δεν επισκίασε την κρισιμότητα και το μέγεθος του προβλήματος της κλιματικής αλλαγής. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο αναπτύχθηκε έντονη δράση προκειμένου να μην υπάρξει εφησυχασμός στις προσπάθειες αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής. Σε εθνικό επίπεδο, η χώρα μας οργανώνεται για να τις αντιμετωπίσει. Ήδη, με τον Νόμο 4414/2016 είχε θεσμοθετηθεί η Εθνική Στρατηγική για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (ΕΣΠΚΑ) και κλήθηκαν οι Περιφερειακές Αρχές να εκπονήσουν Περιφερειακά Σχέδια (ΠεΣΠΚΑ). Η Εθνική Στρατηγική και τα Περιφερειακά Σχέδια αποτελούν τα κύρια εργαλεία χάραξης και υλοποίησης μιας σύγχρονης, αποτελεσματικής και πολυτομεακής πολιτικής προσαρμογής, που θα ενισχύσει την κλιματική ανθεκτικότητα της χώρας μας και θα αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις μελλοντικές κλιματικές συνθήκες και προκλήσεις.

Στο ανωτέρω πλαίσιο, δημιουργήθηκε το έργο «LIFE-IP AdaptInGR – ενισχύοντας την εφαρμογή πολιτικής για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα» που αποτελεί το σημαντικότερο έργο για την προσαρμογή της Ελλάδας στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, στο οποίο η ΕΑΕΕ συμμετέχει ως ενδιαφερόμενος φορέας (stakeholder).

Πρόκειται για έργο που ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2019, με δράσεις σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και φιλοδοξεί να ενισχύσει την εφαρμογή της Εθνικής Στρατηγικής και των 13 Περιφερειακών Σχεδίων για την Προσαρμογή στη Κλιματική Αλλαγή, κατά τον τρέχοντα 1ο κύκλο προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή (2016-2025) και να προετοιμάσει τη μετάβαση στον 2ο κύκλο πολιτικής για την προσαρμογή (2026+).

Το έργο υλοποιείται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας (Διεύθυνση Κλιματικής Αλλαγής και Ποιότητα της Ατμόσφαιρας) σε συνεργασία με 18 στρατηγικούς εταίρους από την κεντρική διοίκηση, την τοπική αυτοδιοίκηση Α’ και Β’ βαθμού, την ακαδημαϊκή κοινότητα και μη κυβερνητικές οργανώσεις. Το έργο έχει διάρκεια 8 έτη (2019 – 2026), συνολικό προϋπολογισμό €14,2 εκατ. και συγχρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Πράσινο Ταμείο, ίδιους πόρους των εταίρων και συγχρηματοδότες.

Η ΕΑΕΕ, ευαισθητοποιημένη στα θέματα της κλιματικής αλλαγής, συμμετέχει ως ενδιαφερόμενος φορέας (stakeholder) στο συγκεκριμένο πρόγραμμα και βρίσκεται σε επικοινωνία με την Τράπεζα της Ελλάδος, προκειμένου να αναδείξει τον ουσιαστικό ρόλο της ιδιωτικής ασφάλισης στις επιπτώσεις και στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Τριπλός ο ρόλος των ασφαλιστικών: Ως αγορά, εργαλείο κλιματικής προσαρμογής και ως επενδυτής

Όπως αναφέρεται στο Εθνικό Σχέδιο Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή που αφορά τη χώρα μας, ο ασφαλιστικός τομέας περιλαμβάνεται στους 15 τομείς που αναμένεται ότι θα πληγούν περισσότερο από την Κλιματική Αλλαγή, και μπορεί να ιδωθεί από τρεις διαφορετικές οπτικές: ως αγορά, ως εργαλείο κλιματικής προσαρμογής και ως επενδυτής. Υπό τις ιδιότητες αυτές, ο ασφαλιστικός τομέας μπορεί να υποστηρίξει προσαρμοστικές πρακτικές βοηθώντας τη διαχείριση κλιματικών κινδύνων, εφαρμόζοντας κίνητρα για την πρόληψή τους και παρέχοντας πληροφορίες για τις οικονομικές διαστάσεις τόσο των κινδύνων όσο και των μέτρων αποφυγής/μετριασμού των.

Ήδη για την α΄ φάση του έργου, η ΕΑΕΕ έχει απαντήσει σε ερωτηματολόγιο, αναφορικά με τις προτάσεις της για την καταγραφή των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν ή πρόκειται να αντιμετωπίσουν φορείς και υπηρεσίες της κεντρικής διοίκησης κατά την υλοποίηση μέτρων και δράσεων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, ενώ σε δεύτερο στάδιο, κλήθηκε να σχολιάσει και να βελτιώσει σχέδιο κειμένου σχετικά με την καταγραφή των ποσοτικών και ποιοτικών δεικτών που πρέπει να παρακολουθεί και να αξιολογεί η ασφαλιστική αγορά για να συμβάλλει ως κλάδος στην γενικότερη παρακολούθηση και αξιολόγηση των δράσεων που προτείνονται στο έργο και περιλαμβάνονται στο Εθνικό Σχέδιο Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή που αφορά τη χώρα μας. Η συνεργασία για το έργο βρίσκεται σε εξέλιξη.

Στο ίδιο πλαίσιο εξωστρέφειας της ΕΑΕΕ και ευαισθητοποίησης σε θέματα κλιματικής αλλαγής, η Γενική Διευθύντρια, κα Μ. Αντωνάκη, στις αρχές του έτους συμμετείχε με εισήγησή της στις εργασίες της ειδικής μόνιμης Επιτροπής για την Προστασία του Περιβάλλοντος που λειτουργεί στη Βουλή υπό την προεδρεία της κας Θεοδώρας Αυγερινοπούλου, σε ειδική συνεδρίαση για τις βιώσιμες επενδύσεις. Η εισήγηση αφορούσε στις δράσεις της ασφαλιστικής αγοράς προς ένα βιώσιμο και περιβαλλοντικά υπεύθυνο περιβαλλοντικό σύστημα και στον σημαντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο τομέας της ιδιωτικής ασφάλισης στην αντιμετώπιση των κινδύνων της κλιματικής αλλαγής αλλά και ειδικότερα στον τομέα των βιώσιμων επενδύσεων.

Η ΕΑΕΕ συνεχίζει να προβληματίζεται και να παρακολουθεί τις εξελίξεις τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο με στόχο πάντα την συνεισφορά της ιδιωτικής ασφάλισης στο επίκαιρο πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής και την ισχυροποίηση της παρουσίας της μεταξύ των υπολοίπων συμμετεχόντων.