H διαχείριση ρίσκου η μεγαλύτερη πρόκληση για τις ναυτιλιακές

Οι κύριες τάσεις και προκλήσεις για τον ναυτιλιακό κλάδο παρουσιάστηκαν από την PwC Ελλάδας στο πλαίσιο εκδήλωσης για την οικονομική ενημέρωση των ναυτιλιακών εταιρειών. Στην εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, συμμετείχαν περισσότερα από 100 στελέχη τα οποία ενημερώθηκαν για μία σειρά θεμάτων που αναδείχθηκαν από τα στελέχη της  PwC ως εκείνα που επηρεάζουν άμεσα τις ναυτιλιακές εταιρείες και είναι χρήσιμο να λαμβάνονται υπόψη κατά τον σχεδιασμό των στρατηγικών τους όπως:

• Οι κανονισμοί της ΕΕ για χρηματοδότηση βιώσιμων επενδύσεων και πως επηρεάζουν τον κλάδο
• H κυβερνοασφάλεια και η νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται
• Πρόσφατες εξελίξεις στα IFRS που έχουν επίδραση στον τρόπο που λογιστικοποιούνται οι αλλαγές σε όρους δανειακών υποχρεώσεων και υπενθυμίσεις όσον αφορά στην παραβίαση συμβατικών όρων των δανειακών συμβάσεων και την αξιολόγηση της συνέχισης της δραστηριότητας
• Τo νέo μοντέλo πιστωτικών ζημιών με βάση τα USGAAP, τα νέα λογιστικά πρότυπα που αναμένεται να αλλάξουν τον τρόπο ταξινόμησης των δανειακών υποχρεώσεων με βάση τα USGAAP και οι πρωτοβουλίες της αμερικανικής επιτροπής κεφαλαιαγοράς (SEC) για την παροχή διαφόρων απλοποιήσεων
• Οι πιο πρόσφατες νομοθετικές αλλαγές στον ελληνικό φορολογικό νόμο που σχετίζονται με την ναυτιλία

Σύμφωνα με την PwC, οι πρόσφατοι κανονισμοί της ΕΕ για χρηματοδότηση βιώσιμων επενδύσεων, οι οποίοι αναμένεται ότι θα επηρεάσουν σημαντικά τις στρατηγικές δανεισμού των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στην ΕΕ, αποτελούν μία από τις μεγάλες προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ο κλάδος. Οι ναυτιλιακές εταιρείες που θα επιθυμούν πλέον πρόσβαση σε δανεισμό, θα καλούνται να εντάξουν στις επιχειρηματικές στρατηγικές τους στόχους που θα σχετίζονται με την βελτίωση του περιβαλλοντικού και κοινωνικού αποτυπώματος τους καθώς και την εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών  εταιρικής διακυβέρνησης (δείκτης “ESG”).

Ο Δημήτρης Σακίπης, Manager, Governance Risk and Compliance Services, PwC Ελλάδας σχολίασε:  “Για να είναι έτοιμες να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις που προκύπτουν από τους πρόσφατους κανονισμούς της ΕΕ για τη χρηματοδότηση βιώσιμων επενδύσεων, οι ναυτιλιακές εταιρείες θα  χρειαστεί να διαχειριστούν σωστά και να παρακολουθούν την επίδοσή τους σε θέματα που αφορούν το περιβάλλον, την κοινωνία και την εταιρική διακυβέρνηση. Οι πρόσφατοι περιβαλλοντικοί κανονισμοί και τα νέα πρότυπα, συμπεριλαμβανομένων των ΙΜΟ 2020, IMODCS και του EUMRV, κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση και έχουν σκοπό να αμβλύνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των πλοίων. Επιπλέον, η βελτίωση του κοινωνικού αποτυπώματος και η εταιρική διακυβέρνηση, όπως για παράδειγμα η ευημερία των πληρωμάτων, η διαφύλαξη της υγείας και της ασφάλειά τους πάνω στα πλοία, η διαχείριση των κινδύνων και η εφαρμογή μηχανισμών εσωτερικού ελέγχου, είναι δράσεις που μπορούν να βοηθήσουν τις ναυτιλιακές εταιρείες να βελτιώσουν ουσιαστικά την επίδοσή τους σε θέματα βιωσιμότητας. Τέλος, μέσω της προετοιμασίας εκθέσεων βιώσιμης ανάπτυξης, οι ναυτιλιακές εταιρείες μπορούν να αυξήσουν τη διαφάνεια, ενώ θέτοντας φιλόδοξους ESG στόχους, αποδεικνύουν έμπρακτα τη δέσμευση τους  για βιώσιμη ανάπτυξη”.

Καθώς οι κυβερνοεπιθέσεις και η υποκλοπή δεδομένων βρίσκονται πολύ ψηλά στην κλίμακα κινδύνων με σημαντικό αντίκτυπο για τη ναυτιλία, η κυβερνοασφάλεια αποτελεί πλέον μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τις εταιρείες του κλάδου. Σύμφωνα με τα στελέχη της PwC, στη νέα αυτή πραγματικότητα που διαμορφώνεται, οι ναυτιλιακές εταιρείες θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τρεις βασικές προκλήσεις:

• Τη διαχείριση του ρίσκου – οι κίνδυνοι που σχετίζονται με τον κυβερνοχώρο γίνονται αντιληπτοί ως ένα ρίσκο που αφορά μόνο τον τομέα τεχνολογίας των ναυτιλιακών και όχι ως ένα συνολικό επιχειρηματικό ρίσκο
• Tη διαχείριση των εταιρειών ανάπτυξης συστημάτων και εφαρμογών τεχνολογίας – οι ναυτιλιακές εφαρμογές και τα συστήματα δεν έχουν επαρκή προστασία και σε πολλές περιπτώσεις λόγω έλλειψης υψηλών προδιαγραφών ασφάλειας και ρυθμιστικών απαιτήσεων, οι προμηθευτές και τα προϊόντα τους δεν ελέγχονται επαρκώς
• Tα ετεροχρονισμένα συστήματα πληροφορικής (legacysystems)- τα οποία σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι προστατευμένα επαρκώς είτε αυτά βρίσκονται πάνω στα είτε στις ίδιες εταιρείες

Ο Γιώργος Κολλιδάς, Director Technology Consulting, PwC Ελλάδας σχολίασε: “Οι ναυτιλιακές εταιρείες έχουν την δυνατότητα να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις που σχετίζονται με την κυβερνοασφάλεια λαμβάνοντας κατάλληλα μέτρα τα οποία μπορούν να μειώσουν το σχετικό ρίσκο και την έκθεσή τους σε τέτοιου είδους  κινδύνους. Η σωστή διαχείριση των εξωτερικών συνεργατών, η προστασία και ο σχεδιασμός για αντικατάσταση ή απόσυρση των παλαιών συστημάτων και η υιοθέτηση μιας ολιστικής προσέγγισης αναφορικά με τη διαχείριση των κινδύνων παράλληλα με την ενημέρωση του διοικητικού συμβουλίου και της διοίκησης και τον ορισμό ρόλου για τη διαχείριση των κινδύνων που σχετίζονται με την κυβερνοαασφάλεια, αποτελούν μέτρα που ενισχύουν αποτελεσματικά την προστασία.

Όσον αφορά στα λογιστικά θέματα, το νέο μοντέλο πιστωτικών ζημιών με βάσει τα USGAAP είναι ήδη σε ισχύ για τις εταιρείες δημοσίου ενδιαφέροντος και ενώ δεν αναμένεται να έχει σημαντική επίδραση στον κλάδο της Ναυτιλίας, οι εταιρείες χρειάζεται να να εξετάσουν ιστορικά, τρέχοντα και μελλοντικά δεδομένα ώστε να να αξιολογήσουν και να κατανοήσουν την επίδραση της εφαρμογής του νέου λογιστικού προτύπου. Επιπλέον, στις ΗΠΑ, οι θεσμοθέτες των προτύπων έχουν προτείνει την επικαιροποίηση του υπάρχοντος προτύπου για τις δανειακές υποχρεώσεις που θα υποχρεώνει τις εταιρείες να ταξινομούν τις δανειακές υποχρεώσεις με βάση τους όρους της σύμβασης που ήταν σε ισχύ κατά την ημερομηνία του ισολογισμού. Ως εκ τούτου, αφαιρείται η δυνατότητα να λαμβάνονται υπόψιν αναχρηματοδοτήσεις που πραγματοποιoύνται μετά την ημερομηνία του ισολογισμού για την ταξινόμηση μίας δανειακής υποχρέωσης ως μακροπρόθεσμη, η οποία θα ήταν διαφορετικά βραχυπρόθεσμη. Η αλλαγή αυτή σημαίνει στην πράξη ότι οι εταιρείες, που συντάσσουν χρηματοοικονομικές καταστάσεις με βάση τα USGAAP, θα πρέπει να λαμβάνουν μέτρα αρκετά πιο νωρίς για την διαχείριση της ληκτότητας των υποχρεώσεων και την έγκαιρη αναχρηματοδότηση του χρέους.

Αναφορικά με τα φορολογικά θέματα, μία σειρά από αλλαγές που έχουν πραγματοποιηθεί πρόσφατα στην ελληνική φορολογική νομοθεσία επηρεάζουν σημαντικά το χώρο της ναυτιλίας. Το Νέο Συνυποσχετικό Οικειοθελούς Παροχής της Ναυτιλιακής Κοινότητας προς το Ελληνικό Δημόσιο, καθώς και ο εκσυγχρονισμός του καθεστώτος του φόρου χωρητικότητας μέσω της εξομοίωσης της φορολογικής μεταχείρισης των πλοιοκτητριών εταιρειών με τις ναυλώτριες εταιρείες γυμνού πλοίου (bareboatcharterer) ή τις μισθώτριες εταιρείες πλοίων υπό χρηματοδοτική μίσθωση (shiplessees) είναι ένας τρόπος αναγνώρισης της σημαντικής συμβολής της ναυτιλίας στην ελληνική οικονομία. Ταυτόχρονα, η παροχή σημαντικών φορολογικών κινήτρων έχει τονώσει την ελκυστικότητα την ελληνικής ναυτιλίας.

Σύμφωνα με τη Χριστίνα Τσιρώνη, Manager, TaxandLegalServices, PwC Ελλάδας, “Η θέσπιση ενός ευνοϊκού φορολογικού καθεστώτος για τα στελέχη και τους υπαλλήλους των εταιρειών  που ασχολούνται τόσο με τη ναύλωση όσο και με τη διαχείριση πλοίων, αποτελεί ένα ισχυρό “χαρτί” για την ενίσχυση της ελληνικής ναυτιλιακής αγοράς και την προώθηση της Ελλάδας ως μια ελκυστική χώρα για την άσκηση της ναυτιλιακής δραστηριότητας.”.