Δικαστική απόφαση: Το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ δεν υπεισέρχεται πάντοτε στα δικαιώματα του ασφαλισμένου

Ο ασφαλιστικός φορέας του παθόντος – ενάγοντος, ΙΚΑ – ΕΤΑΜ στην προκειμένη περίπτωση, άσκησε αγωγή κατά της ασφαλιστικής εταιρίας και των ασφαλισμένων της, αξιώνοντας αποζημίωση (νοσήλια, έκτακτη πρόσθετη περίθαλψη, αποκλειστική αδελφή νοσοκόμα, και επιδότηση για το χρονικό διάστημα από 15.2.2009 έως 24.12.2010, ποσού 24.126,14 ευρώ, στο οποίο ΔΕΝ συμπεριλαμβάνονται οι ένδικες αγωγικές αξιώσεις του ενάγοντος παθόντος. Στη συνέχεια το ΙΚΑ – ΕΤΑΜ συμφώνησε με ιδιωτικό συμφωνητικό με την εναγομένη ασφαλιστική εταιρία (ενεργούσα για λογαριασμό της ατομικά, και για λογαριασμό των ασφαλισμένων της) και έλαβε από αυτή το ποσό των 25.000 ευρώ (εκ των οποίων 873,86 ευρώ ως δικαστική δαπάνη) και με την καταβολή αυτή παραιτήθηκε από κάθε άλλη προβλεπτή ή απρόβλεπτη ζημία, που πηγάζει από τον επίδικο τραυματισμό του ασφαλισμένου του, ενάγοντος (παθόντος). Κατά συνέπεια δεν τίθεται θέμα υποκατάστασης του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ στις επίδικες αποθετικές ζημίες του.

Επομένως, ο ενάγων δικαιούται σύμφωνα με το άρθρ. 930 παρ.3 ΑΚ, – ανεξάρτητα από το γεγονός ότι το ΙΚΑ –ΕΤΑΜ του κατέβαλε αναπηρική σύνταξη για το παραπάνω χρονικό διάστημα – να αξιώσει από τους εναγομένους στο ακέραιο τις αποθετικές του ζημίες, χωρίς την αφαίρεση της ανωτέρω σύνταξης.

Πέραν τούτου εφόσον σύμφωνα με τη παρ. 2 του άρθ. 10 του Ν.Δ 4104/1960, (όπως το άρθρο αυτό τροποποιήθηκε με την παρ. 1 του άρθ. 18 του Ν. 4476/1965), οι διατάξεις του παρόντος άρθρου  (άρα και της παρ. 5 που ορίζει τον τρόπο υποκαταστάσεως του Ι.Κ.Α στα δικαιώματα του παθόντος ασφαλισμένου του), το εκ της συντάξεως ή των εκ των συντάξεων και βοηθημάτων ή μερισμάτων τύπου συντάξεως συνολικό μηνιαίο εισόδημα είναι μικρότερο του εκάστοτε ισχύοντος κατώτατου ορίου αμοιβής ιδιωτικού υπαλλήλου γραφείου, αυξημένου κατά 50% και εφόσον στην προκειμένη περίπτωση , σύμφωνα με  το επικληθέν και προσαχθέν από τον ενάγοντα πρόγραμμα, σχετικά με τους βασικούς μισθούς των εργαζομένων, ο κατώτερος μικτός μισθός των αγάμων ιδιωτικών  υπαλλήλων άνω των 25 ετών, (πράγμα το οποίο συμβαίνει με τον ενάγοντα,  στην προκειμένη περίπτωση),  ανέρχεται στο ποσό των 586,08 ευρώ και εφόσον η προαναφερθείσα αναπηρική σύνταξη που ο ενάγων λαμβάνει από το Ι.Κ.Α – Ε.Τ.Α.Μ ανέρχεται περίπου στο ποσό των 480 ευρώ μηνιαίως, δεν τίθεται κατά δεύτερο λόγο θέμα υποκαταστάσεως του Ι.Κ.Α – Ε.Τ.Α.Μ , στο οποίο είναι ασφαλισμένος ο ενάγων, στις ένδικες αποθετικές ζημίες του,  πράγμα που σημαίνει ότι δικαιούται  εκ περισσού , σύμφωνα με το άρθ. 930 παρ. 3 του Α.Κ, να αξιώσει τις ένδικες αποθετικές ζημίες του από τους υπόχρεους σε αποζημίωσή του εναγομένους του (βλέπε. Εφ. Πατρών 1116/1989 ΕΣυγκΔ 1990/256).

 Υπολογισμός Αναπηρίας

Εκθέσεις Τεχνικών Συμβούλων

Κρίθηκαν μη αξιόπιστες

Ο  ισχυρισμός των εναγομένων περί του ποσοστού αναπηρίας του ενάγοντος, ότι ανέρχεται στο 19% βάσει της έκθεσης του τεχνικού συμβούλου τους, τυγχάνει αβάσιμος καθότι από την Διεύθυνση Αναπηρίας και Ιατρικής Εργασίας του Ι.Κ.Α προκύπτει ότι το ποσοστό αναπηρίας του ανέρχεται στο 70%. Αυτό σημαίνει ότι οι εκθέσεις των τεχνικών συμβούλων – Ιατρών των Ασφαλιστικών Εταιρειών δεν θεωρούνται αξιόπιστες.

Αγορά Επιβατηγού Αυτοκινήτου

ειδικά διαμορφωμένου

με αυτόματο Κιβώτιο ταχυτήτων

Δαπάνη επιδικαστέα λόγω αναπηρίας του ενάγοντος (2)

Ο ενάγων εξαιτίας της ένδικης αδυναμίας των εκτεινόντων του δεξιού άκρου ποδιού αδυνατεί να οδηγήσει αυτοκίνητο με απλό κιβώτιο ταχυτήτων, όπου κατά την οδήγηση του απαιτείται η χρησιμοποίηση και των δύο ποδιών του.

Επιδικάζεται το απαιτούμενο ποσό των 17.398,98 ευρώ για την αγορά Επιβατηγού αυτοκινήτου  με αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων ειδικά διαμορφωμένο για την οδήγηση του μόνο με τη χρησιμοποίηση του υγιούς αριστερού ποδιού του για την εξυπηρέτηση των βιοτικών αναγκών του.

 Αποζημίωση Μελλοντικών Ζημιών

Απορρίπτεται ως Αόριστη η Αναγνωριστική Αξίωση για μελλοντική ζημία που διατυπώνεται μόνο με συνολικό αιτούμενο ποσό, χωρίς περαιτέρω εξειδίκευση

 Για να επιδικαστεί αποζημίωση για την μελλοντική ζημία θα πρέπει να είναι δυνατός ο προσδιορισμός αυτής κατά τον χρόνο της αποφάσεως, είτε εφάπαξ, είτε κατά χρονικές περιόδους. Όταν, όμως, αυτή δεν είναι απλώς μέλλουσα, αλλά η πραγμάτωσή της εξαρτάται και από άλλους αστάθμητους παράγοντες, οι οποίοι είναι ενδεχόμενο να επέλθουν στο μέλλον και των οποίων η τυχόν μέλλουσα πραγματοποίηση είναι αδύνατο να προβλεφθεί, κατά τους   κανόνες της   κοινής πείρας, τότε δεν επιδικάζεται, ως πρόωρη, αλλά μόνον όταν αυτή γεννηθεί .

 Δεδικασμένο – Έκταση (3)

Δεν αποτελεί δεδικασμένο η απόφαση για ζημιές, που ανάγονται σε μεταγενέστερο της πρώτης αγωγής χρόνο, κατά τον οποίο είναι δυνατόν η αδικοπραξία να εξακολουθήσει να αναδίδει επιζήμιες συνέπειες, γιατί αυτές δεν είχαν προβλεφθεί, ούτε καταστεί αντικείμενο έρευνας κατά την πρώτη αγωγή.

Η τελεσίδικη απόφαση που εκδόθηκε επί της περί αποζημιώσεως λόγω θανάτου ή βλάβης του σώματος ή της υγείας προσώπου αγωγής, αποτελεί δεδικασμένο επί της νέας με την αυτή ιστορική και νομική αιτία δίκης, ως προς τις συνθήκες υπό τις οποίες έλαβε χώραν η αδικοπραξία, την ευθύνη του υπαιτίου, την τυχόν συνυπαιτιότητα του παθόντος και τη ζημία του ενάγοντος που αναφέρεται στον οριοθετηθέντα με την πρώτη αγωγή χρόνο, για τον οποίο κρίθηκε το δικαίωμα αποζημίωσης, όχι όμως και για τον μεταγενέστερο, κατά τον οποίο είναι δυνατόν η αδικοπραξία να εξακολουθήσει να αναδίδει επιζήμιες συνέπειες, γιατί αυτές δεν κατέστησαν αντικείμενο · έρευνας στην τελεσιδίκως κριθείσα προγενέστερη αγωγή.

Απόφ.Μον.Εφ.Αθ.2232/2019

Πρόεδρος : Κωνσταντίνος Κατσιμίχας

Δικηγόροι : Μιχαήλ Νικολιδάκης – Χρύσα Σαλαβράκου

 Σχόλια – Παρατηρήσεις

1.Αποθετική Ζημία Δημοσίου Υπαλλήλου κατ΄άρθρ. ΑΚ 930 παρ.3

Η διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 930 παρ.3 ΑΚ εισάγει εξαίρεση από την γενική αρχή του συνυπολογισμού ζημίας και κέρδους, έτσι ώστε η αξίωση αποζημίωσης δεν αποκλείεται από το λόγο ότι κάποιος άλλος έχει υποχρέωση να αποζημιώσει ή να διατρέφει αυτόν που αδικήθηκε, υπό την έννοια ότι αυτός δικαιούται ν’ απαιτήσει αθροιστικά και τις δύο παροχές, δηλ. την αποζημίωση και την οφειλόμενη από τον τρίτο παροχή (ωφέλεια), ακόμη και όταν αυτές έχουν ως αιτία το αυτό επιζήμιο γεγονός, κατά την έννοια της διάταξης του άρθρου 929 ΑΚ, ΑΠ 384/2013 ΕΣυγκΔ, 2013/244.

 2.Αγορά Ειδικού Οχήματος – διασκευασμένου λόγω αναπηρίας

Κρίθηκε επιβεβλημένη η αγορά ειδικά διασκευασμένου Ι.Χ.Ε αυτοκινήτου (αναπηρικού), δεδομένου δε ότι το αυτοκίνητο που έχει στην ιδιοκτησίας της η παθούσα δεν επιδέχεται σχετική μετατροπή, είναι αναγκασμένη να προβεί στην αγορά καινούργιου αυτοκινήτου, επιδεχομένου τέτοιας μετατροπής, και ταυτόχρονα στην μετατροπή αυτού σε “αναπηρικό” αυτοκίνητο. Επιδικάσθηκε σχετικό κονδύλιο 31.067,17 ευρώ + 2.950 ευρώ για την απαιτούμενη δαπάνη μετασκευής. Μον.Πρ.Χαν.32/2009, ΕΣυγκΔ 2010/254.

  2.Δεδικασμένο – Έκταση

Το δεδικασμένο εκτείνεται στο ουσιαστικό ζήτημα που κρίθηκε, αν η απόφαση έκρινε οριστικά για έννομη σχέση που προβλήθηκε με αγωγή, ανταγωγή, κύρια παρέμβαση ή ένσταση συμψηφισμού, έννομη δε σχέση, είναι το σύνολο των έννομων συνεπειών που κρίθηκαν τελεσιδίκως και όχι τα πραγματικά γεγονότα που γέννησαν ή απέσβεσαν τις έννομες αυτές συνέπειες.

Δεδικασμένο παράγεται και από τελεσίδικη απόφαση που εκδίδεται επί αναγνωριστικής αγωγής, αφού και στην περίπτωση αυτή η απόφαση τέμνει τη διαφορά όπως και στην περίπτωση της καταψηφιστικής αγωγής, η έκταση δε αυτού προσδιορίζεται από το περιεχόμενο του αιτήματος που απευθύνθηκε προς το δικαστήριο. ΑΠ 35/2013, ΕΣυγκΔ 2013/ 313.

Η επιδίκαση με τελεσίδικη δικαστική απόφαση αποζημίωσης στον τραυματισθέντα σε ατύχημα δεν εμποδίζει την μεταγενέστερη επιδίωξη – με νέα αγωγή – περαιτέρω αποζημίωσης, υπό την προϋπόθεση ότι οι περαιτέρω επιζήμιες συνέπειες της αδικοπραξίας εκδηλώθηκαν μεταγενέστερα και δεν μπορούσαν να προβλεφθούν από το δικαστήριο, το οποίο επιδίκασε στον παθόντα την προηγουμένη αποζημίωση. ΑΠ 470/2011, ΕΣυγκΔ 2011/369.

Το δεδικασμένο καλύπτει ολόκληρο τον δικανικό συλλογισμό, δηλαδή, όχι μόνο το κριθέν δικαίωμα, αλλά τόσο την ιστορική όσο και την νομική αιτία. Τα ίδια ισχύουν και όταν η τελεσιδίκως διαγνωσθείσα έννομη σχέση αποτελεί προδικαστικό ζήτημα, άλλης μεταγενέστερης επίδικης αξίωσης. Επομένως, το δεδικασμένο από τελεσίδικη απόφαση δημιουργείται και όταν το αντικείμενο της δίκης που διεξάγεται μεταξύ των ίδιων προσώπων είναι διαφορετικό από εκείνο που ζητήθηκε στην δίκη που προηγήθηκε. Αναγκαία προϋπόθεση αποτελεί η ύπαρξη του δικαιώματος που κρίθηκε στη δίκη εκείνη. ΑΠ 394/2015, ΕΣυγκΔ 2015/438.

Από την ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ (τεύχος Απρίλιος 2019)

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*