Γιατί τα χαμηλά επιτόκια ανησυχούν (πάλι…) την EIOPA

Της Λαλέλας Χρυσανθοπούλου

Εντείνεται ο προβληματισμός της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (EIOPA) για τις παρενέργειες που θα μπορούσε να έχει η παράταση του «καθεστώτος» των χαμηλών-μηδενικών επιτοκίων στην ασφαλιστική βιομηχανία και τα συνταξιοδοτικά ταμεία.

Η ετήσια έκθεση για τη Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα αξιολογεί το περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων ως τον μεγαλύτερο κίνδυνο για τον κλάδο, καθώς οι κεντρικές τράπεζες «πάγωσαν» τη διαδικασία εξομάλυνσης της νομισματικής πολιτικής, εν μέσω ανησυχιών για τους ρυθμούς ανάπτυξης, λόγω της αυξημένης εμπορικής έντασης και της πολιτικής αβεβαιότητας. Οπως επισημαίνεται στην έκθεση, «τα χαμηλά επιτόκια συνεχίζουν να πιέζουν την κερδοφορία και την φερεγγυότητα των ασφαλιστικών και των ταμείων και η αναζήτηση υψηλότερων αποδόσεων ενέχει ρίσκα…

Την ίδια στιγμή, οι αποτιμήσεις στις χρηματοοικονομκές αγορές παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, με αποτελέσματα να μην μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο επαναξιολόγησης των ασφαλίστρων κινδύνου. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της EIOPA Gabriel Bernardino, η διαδικασία αυτή «θα μπορούσε δυνητικά να οδηγήσει τις ασφαλιστικές να «γράψουν» ζημίες στα επενδυτικά τους χαρτοφυλάκια, ζημίες που θα μπορούσαν να διευρυνθούν σε περίοδο οικονομικής επιβράδυνσης».

Την ίδια στιγμή, αναδύονται νέοι τύπου κινδύνων που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή και τις cyber επιθέσεις: Οι κίνδυνοι που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή απειλούν κυρίως τις ασφαλιστικές εταιρίες που λειτουργούν παράλληλα ως επενδυτές και underwriters, ενώ ο ψηφιακός μετασχηματισμός καθιστά τις ασφαλιστικές και τα συνταξιοδοτικά ταμεία πιο ευάλωτα σε cyber επιθέσεις.

Στο πλαίσιο αυτό, τα φετινά stress tests της EIOPA για τα ταμεία επαγγελματικών συντάξεων θα ενσωματώσει τις παραμέτρους «ESG» (Περιβαλλοντικές, Κοινωνικές, Διακυβέρνησης), ενώ τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου για τους cyber κινδύνους που περιλήφθηκαν στα stress tests του 2018 για τις ασφαλιστικές θα χρησιμοποιηθούν για την ανάλυση της έκθεσης των εταιρειών στα εν λόγω ρίσκα κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους.

Η έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της EIOPA δείχνει ότι παρότι ο ασφαλιστικός κλάδος συνολικά παραμένει επαρκώς κεφαλαιοποιημένος, η κερδοφορία του υφίσταται πίεση.

Ο δείκτης Solvency Capital Requirement διαμορφώνεται –κατά μέσο όρο- στο 223% στον κλάδο ζωής και στο 207% στον κλάδο γενικών ασφαλίσεων, παρότι εμφανίζονται σημαντικές διαφορές μεταξύ εταιρειών και χωρών.

Στον αντασφαλιστικό κλάδο, κατά τις περιόδους ανανεώσεων των συμβολαίων (renewals) οι αυξήσεις τιμών είναι συγκρατημένες, κάτι που δείχνει πλεονάζουσα παραγωγική δυναμικότητα στην αγορά, λόγω και της παρουσίας των εναλλακτικών κεφαλαίων και της διάθεσής τους να αναλάβουν κινδύνους.

Το συνολικό ενεργητικό και τα ποσοστά καλύψεων του κλάδου επαγγελματικών συντάξεων παρέμειναν σταθερά σε γενικές γραμμές, όμως το υφιστάμενο μακροοικονομικό περιβάλλον (βλέπε χαμηλά επιτόκια) συνιστά πρόκληση, ιδίως για τα Προγράμματα Εγγυημένων Παροχών.

Ο κλάδος βρέθηκε επίσης υπό πίεση το 2018 εξαιτίας της πτώσης των τιμών των μετοχών προς το τέλος του έτους, που ανάγκασε τα Ιδρύματα Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών να εγγράψουν ζημίες στα χαρτοφυλάκια μετοχών τους.

Δείτε ολόκληρη την Ετήσια Εκθεση της EIOPA εδώ: https://eiopa.europa.eu/Publications/Reports/EIOPA_FSR_June2019.pdf