Υπέρ των επικαιροποιημένων κανόνων συντονισμού των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης η Κομισιόν

Η προσωρινή συμφωνία στην οποία κατέληξαν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναθεωρεί τους ευρωπαϊκούς κανόνες για τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται ότι παραμένουν δίκαιοι και σαφείς αλλά και να καταστούν ευκολότεροι στην εφαρμογή τους. Η συμφωνία επικαιροποιεί και κατοχυρώνει τα δικαιώματα των πολιτών που μετακινούνται σε άλλη χώρα της ΕΕ και διευκολύνει τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών. Δύο από τις καινοτομίες της είναι η παροχή περισσότερου χρόνου στα άτομα που αναζητούν εργασία για να βρουν εργασία στο εξωτερικό και επίσης η αντιμετώπιση των αναγκών μακροχρόνιας περίθαλψης των ηλικιωμένων που διαμένουν στο εξωτερικό. Επιπλέον, οι εθνικές αρχές θα αποκτήσουν καλύτερα εργαλεία ώστε να αντιμετωπίζουν περιπτώσεις κατάχρησης ή απάτης και να εξακριβώνουν το καθεστώς κοινωνικής ασφάλισης των εργαζομένων που αποσπώνται στο εξωτερικό.

Χαιρετίζοντας την επίτευξη της προσωρινής συμφωνίας, η κ. Μαριάν Τίσεν, επίτροπος αρμόδια για την απασχόληση, τις κοινωνικές υποθέσεις, τις δεξιότητες και την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού, δήλωσε τα εξής:

«Το δικαίωμα διαμονής, εργασίας ή πραγματοποίησης σπουδών σε ολόκληρη την Ένωση — ένα από τα πολυτιμότερα οφέλη της ενιαίας αγοράς της ΕΕ εδώ και εξήντα έτη — δεν θα ήταν δυνατό χωρίς τους κανόνες της ΕΕ για τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης. Χαίρομαι που σήμερα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής, έτσι ώστε οι κανόνες αυτοί να παραμείνουν δίκαιοι, σαφείς και να καταστούν ευκολότεροι στην εφαρμογή τους. Χαίρομαι όλως ιδιαιτέρως για τους πολυάριθμους μετακινούμενους συμπολίτες και εργαζομένους μας, στην κοινωνική προστασία των οποίων θα συμβάλουν σημαντικά οι επικαιροποιημένοι αυτοί κανόνες.

Τα προηγούμενα έτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εργάστηκε σκληρά για να διευκολύνει την από εργασιακή άποψη δίκαιη κινητικότητα των πολιτών, των εργαζομένων και των επιχειρήσεων, ενισχύοντας παράλληλα την καταπολέμηση της απάτης. Αναθεωρήσαμε την οδηγία σχετικά με την απόσπαση εργαζομένων, κάνοντας πραγματικότητα την αρχή της ίσης αμοιβής για την ίδια εργασία στον ίδιο τόπο. Πρόσφατα καταλήξαμε επίσης σε συμφωνία για τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Αρχής Εργασίας, έτσι ώστε να εξασφαλίσουμε την αποτελεσματική εφαρμογή των κανόνων. Με την προσωρινή συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα σχετικά με τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης, προσθέτουμε το τελευταίο κομμάτι του ψηφιδωτού για τη δίκαιη κινητικότητα του εργατικού δυναμικού στην Ευρώπη.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον εισηγητή κ. Peter Balas, ο οποίος διαπραγματεύτηκε εξ ονόματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθώς και τη ρουμανική προεδρία εξ ονόματος του Συμβουλίου».

Επόμενα στάδια

Αυτή η προσωρινή συμφωνία πρέπει πλέον να εγκριθεί επίσημα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

Ιστορικό

Κάθε κράτος μέλος καθορίζει τα χαρακτηριστικά του συστήματος κοινωνικής ασφάλισής του και συγκεκριμένα τις παροχές που χορηγούνται, τις προϋποθέσεις επιλεξιμότητας, τον τρόπο υπολογισμού των παροχών καθώς και το ύψος των εισφορών, για όλους τους κλάδους της κοινωνικής ασφάλισης, όπως οι παροχές γήρατος, οι παροχές ανεργίας και οι οικογενειακές παροχές.

Προκειμένου οι εργαζόμενοι να μην στερούνται των θεμελιωδών αυτών δικαιωμάτων, όταν ταξιδεύουν ή διαμένουν στο εξωτερικό, τα τελευταία εξήντα χρόνια η ΕΕ θέσπισε κανόνες στο επίπεδό της που εξασφαλίζουν τον συντονισμό των εν λόγω συστημάτων. Οι κανόνες αυτοί καλύπτουν την ΕΕ-28 καθώς και την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν, τη Νορβηγία και την Ελβετία. Χάρη σε αυτούς καθορίζεται το σύστημα στο οποίο υπάγονται οι μετακινούμενοι πολίτες. Έτσι, αποφεύγονται περιπτώσεις στις οποίες διασυνοριακοί εργαζόμενοι στερούνται κοινωνικής προστασίας ή υπόκεινται σε διπλή κάλυψη.

Περίπου 17 εκατομμύρια Ευρωπαίοι πολίτες ζουν ή εργάζονται σήμερα σε άλλο κράτος μέλος — δύο φορές περισσότεροι απ’ ό,τι πριν από μία δεκαετία. Εκατομμύρια περισσότεροι ταξιδεύουν τακτικά σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες για διακοπές, εργασία και για οικογενειακούς λόγους.

Η Επιτροπή υπέβαλε την πρότασή της για την επικαιροποίηση και τη συμπλήρωση της υφιστάμενης νομοθεσίας της ΕΕ τον Δεκέμβριο του 2016, στο πλαίσιο των προσπαθειών της να εξασφαλίσει τη δίκαιη μεταχείριση όσων μετακινούνται καθώς και των φορολογουμένων, καθώς και για να παράσχει καλύτερα εργαλεία για τη συνεργασία των αρχών στην ΕΕ. Συγκεκριμένα, οι νέοι κανόνες εκσυγχρονίζουν την υπάρχουσα νομοθεσία σε τρεις βασικούς τομείς: τις παροχές ανεργίας, τις παροχές μακροχρόνιας περίθαλψης και τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης για τους εργαζομένους που αποσπώνται στο εξωτερικό.