Ποιοι είναι οι πρωταγωνιστές των συντάξεων ;

της Ελενας Ερμείδου

Αλλάζει άρδην το σκηνικό των συντάξεων, το Ατομικό Συνταξιοδοτικό Προϊόν (PEPP) στο επίκεντρο των εξελίξεων στην Ευρώπη. Η Ελλάδα μέσω της ΕΑΕΕ και της ΤτΕ παρακολουθεί και συμμετέχει στις εξελίξεις

Επί σειρά δεκαετιών οι συντάξεις στην Ελλάδα ήταν το κυριότερο ‘παιχνίδι’ των πολιτικών, το πιο σημαντικό μέσο των συνδικαλιστών που οδηγούσε τις καταστάσεις εκεί που επιθυμούσαν, στο σημείο που εξυπηρετούνται οι ανάγκες των ολίγων. Στα χρόνια αυτά διαμορφώθηκαν επίπλαστες αξίες, προσδοκίες, μέχρις ότου με πολύ βίαιο τρόπο διαψεύθησαν. Το χρέος της χώρας ήταν αβάσταχτο με το μεγαλύτερο μέρος αυτού να καταλαμβάνουν οι συντάξεις. Διορθώσεις σοβαρές, βιώσιμες δεν έχουν γίνει, παρά μόνο χωρίς σχεδιασμό περικοπές. Μέχρι και σήμερα η συνταγή παραμένει και το μόνο σίγουρο είναι ότι οι πολιτικοί μας ταγοί θα θελήσουν και πάλι να πάρουν το ‘παιχνίδι’ αυτό στα χέρια τους πριν τις εθνικές μας εκλογές.

Το συνταξιοδοτικό σύστημα οφείλει να αναμορφωθεί. Οι πολιτικοί ταγοί καλούνται να βγάλουν σχέδιο και να κάτσουν να συζητήσουν με τις ασφαλιστικές, τα συνταξιοδοτικά ταμεία και τους διαχειριστές κεφαλαίων για να προχωρήσουν.

Πόσοι όμως εκ των πολιτικών της χώρας έχουν την γνώση και καταλαβαίνουν το ρόλο της ιδιωτικής ασφάλισης, των ρόλο των τριών  πυλώνων  ώστε να μπορεί να διετελεστεί μία ώριμη συζήτηση; Πόσοι θα έχουν το σθένος να βγουν μπροστά στους πολίτες και να αναιρέσουν όσα έχουν δηλώσει για να πάρουν τους ψηφοφόρους με το μέρος και να πουν ότι η ιδιωτική ασφάλιση δεν καταργεί το κοινωνικό κράτος, ίσα – ίσα με σωστό σχεδιασμό μπορεί να το ενισχύσει; πόσοι θα μπορέσουν να πουν ότι ιδιωτική ασφάλιση δεν σημαίνει αφαίμαξη χρημάτων, οικονομική εκμετάλλευση, αλλά στήριγμα εκείνων των ανθρώπων που δεν έχουν μεγάλη οικονομική επιφάνεια;

Και, ενώ στην Ελλάδα λίγα έχουν γίνει στην αναμόρφωση του συνταξιοδοτικού συστήματος, στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εδώ και τέσσερα χρόνια έχουν ξεκινήσει συζητήσεις για μία άλλη μορφή συνταξιοδοτικού συστήματος που στόχο έχει να ενισχύσει τις συλλογικές επενδύσεις των συνταξιοδοτικών και να δώσει μία λύση στο φλέγον ζήτημα της συνεχούς μείωσης των συντάξεων.

Συγκεκριμένα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει στα κράτη – μέλη της ΕΕ το Ατομικό Συνταξιοδοτικό Προϊόν (PEPP) το οποίο θα παρέχει στους Ευρωπαίους πολίτες περισσότερες επιλογές όσον αφορά την αποταμίευσης τους με σκοπό τον σχηματισμό ενός κεφαλαίου κατά τη συνταξιοδότησή τους.

Τα PEPP θα έχουν τα ίδια βασικά χαρακτηριστικά οπουδήποτε πωλούνται στην ΕΕ και μπορούν να προσφέρονται από ευρύ φάσμα παρόχων, όπως ασφαλιστικές εταιρείες, τράπεζες, ταμεία επαγγελματικής συνταξιοδότησης, επιχειρήσεις επενδύσεων και διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων. Θα συμπληρώνουν τις υφιστάμενες κρατικές, επαγγελματικές και εθνικές ατομικές συντάξεις, αλλά δεν θα αντικαταστήσουν ούτε θα εναρμονίσουν τα εθνικά καθεστώτα ατομικής συνταξιοδότησης.

Η Επιτροπή έχει συστήσει στα κράτη μέλη «να επιφυλάσσουν την ίδια φορολογική μεταχείριση στο προϊόν αυτό με εκείνη που ισχύει για παρόμοια υφιστάμενα εθνικά προϊόντα, ώστε να εξασφαλιστεί ότι το PEPP ξεκινά με τις πλέον ευνοϊκές συνθήκες». Τα νέα αυτά προϊόντα θα ενισχύσουν επίσης, σε τελική ανάλυση, το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μια Ένωση Κεφαλαιαγορών, βοηθώντας να διοχετεύονται οι αποταμιεύσεις σε μακροπρόθεσμες επενδύσεις στην ΕΕ.

Τα PEPP έχουν τεράστιες δυνατότητες, καθώς θα προσφέρουν στους αποταμιευτές σε ολόκληρη την ΕΕ περισσότερες επιλογές για τον σχηματισμό ενός συνταξιοδοτικού χρηματικού αποθέματος. Αυτό θα ενισχύσει τον ανταγωνισμό, επιτρέποντας σε περισσότερους παρόχους να προσφέρουν το προϊόν αυτό εκτός των εθνικών αγορών τους. Θα λειτουργήσει σαν ένα σήμα ποιότητας, επίσης θα ευνοήσει επίσης τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις στις κεφαλαιαγορές.

Τα πανευρωπαϊκά ατομικά συνταξιοδοτικά προϊόντα θα συμβάλουν στην προαγωγή του ανταγωνισμού μεταξύ των παρόχων συνταξιοδοτικών υπηρεσιών, προσφέροντας στους καταναλωτές περισσότερες επιλογές στην τοποθέτηση των αποταμιεύσεών τους. Η ολοκλήρωση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών, τέλος ενώ θα συμβάλλουν σημαντικά στην αναβάθμιση των υποδομών και στην στήριξη  δημιουργίας θέσεων εργασίας.

Από την πλευρά της η Insurance Europe ζητά να δοθεί στους καταναλωτές το κίνητρο ώστε να αποταμιεύουν μακροπρόθεσμα. Παράλληλα, το γεγονός αυτό θα βοηθήσει το προγραμματίζουν μακροπρόθεσμα οι ασφαλιστικές, τα συνταξιοδοτικά ταμεία και οι διαχειριστές κεφαλαίων. Τέλος σύμφωνα με την Insurance Europe το προϊόν θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει και να προβλέπει: κινδύνους μακροβιότητας, –πρόσβαση σε εγγυήσεις, ή πρόσθετες καλύψεις έναντι βιομετρικών κινδύνων, όπως είναι η ανικανότητα. Οι δε εποπτικοί κανονισμοί δεν θα πρέπει να λειτουργήσουν παραπλανητικά για τους επενδυτές.

Τα PEPP θα αδειοδοτούνται από την EIOPA η οποία εποπτεύει τις εθνικές εποπτικές αρχές των κρατών – μελών. Τα κράτη – μέλη, δε έχουν το περιθώριο να διαμορφώσουν τους όρους που σχετίζονται με τη φάση συσσώρευσης.

Πώς θα λειτουργεί το σύστημα αποταμίευσης

Σύμφωνα με τις προτάσεις θα περιλαμβάνονται :

  • Τα όρια ηλικίας για την έναρξη της φάσης συσσώρευσης.
  • Η ελάχιστη διάρκεια της φάσης συσσώρευσης.
  • Το μέγιστο και το ελάχιστο ύψος των εισφορών και της συνέχισής τους.
  • Οι όροι για την εξαγορά πριν από την ηλικία συνταξιοδότησης σε περίπτωση ιδιαίτερων δυσκολιών.

Η ΕΕ φαίνεται να  αφήνει τον καθορισμό των περισσότερων όρων που σχετίζονται με τη φάση αποσυσσώρευσης στη διακριτική ευχέρεια των κρατών-μελών.

Συγκεκριμένα:

  • Τον καθορισμό της ηλικίας συνταξιοδότησης.
  • Την υποχρεωτική σύνδεση μεταξύ συμπλήρωσης της ηλικίας συνταξιοδότησης και έναρξης της φάσης αποσυσσώρευσης.
  • Την ελάχιστη περίοδο ένταξης σε ένα καθεστώς PEPP.
  • Τη μέγιστη ηλικία πριν από τη συμπλήρωση της ηλικίας συνταξιοδότησης για δυνατότητα ένταξης σε καθεστώς PEPP.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στηρίζει και ενισχύει την κινητικότητα και εργασία των πολιτών εντός της ΕΕ. Διασφαλίζει την ισχύ και τη μεταφορά του προγράμματος σε οποιαδήποτε χώρα. Κάποιος που έχει εργαστεί στην Ελλάδα και έχει επιλέξει το PEPP μπορεί να μεταφέρει τον λογαριασμό του σε όποια χώρα της Ευρώπης επιλέξει να μετακινηθεί.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*