Tι ισχύει σήμερα και τι θα γίνει αύριο σε «κόκκινα δάνεια» και Εξωδικαστικό Μηχανισμό

Του ΧΡΗΣΤΟΥ Ν. ΚΩΝΣΤΑ

Σε περίπου 40 μέρες από σήμερα λήγει η ισχύς του νόμου που διέπει τον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών. Με τη λήξη του 2018 παύει ταυτόχρονα και το καθεστώς προστασίας της πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς για χρέη προς τις τράπεζες. Η κυβέρνηση διαβεβαιώνει σε όλους τους τόνους ότι πάντα θα υπάρχει ένας μηχανισμός διευκόλυνσης των καλοπροαίρετων οφειλετών και των συνεργάσιμων δανειοληπτών.

Η αλήθεια όμως είναι ότι κάθε φορά που αλλάζει το θεσμικό πλαίσιο, οι προϋποθέσεις ένταξης σε κάποιο πρόγραμμα ρύθμισης και τακτοποίησης οφειλών γίνονται αυστηρότερες.

Ειδικά για την προστασία της πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς για τραπεζικές οφειλές, η κυβέρνηση υπόσχεται σε όλους τους τόνους ότι θα «ανακαλύψει» ένα νέο θεσμικό πλαίσιο που θα προστατεύει την πρώτη κατοικία µε εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια και ταυτόχρονα θα εξοβελίζει τους στρατηγικούς κακοπληρωτές.

Η αλήθεια είναι ότι θα ενεργοποιηθεί το κονδύλι του προϋπολογισμού (δεν ξεπερνά τα 100 εκατ. ευρώ) με το οποίο ενισχύονται οικογένειες με ετήσιο εισόδημα έως 8.500 ευρώ για να πληρώσουν τις δόσεις που έχουν ορίσει τα δικαστήρια. Μικρότερα ποσοστά κάλυψης θα ισχύουν για οικογένειες με υψηλότερο, αλλά ανεπαρκές εισόδημα.

Ο γενικός γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, Φώτης Κουρμούσης, θεωρεί δεδομένο ότι θα δοθεί παράταση στη λειτουργία του Εξωδικαστικού Μηχανισμού, παρά το γεγονός ότι -ακόμη και μετά τη σχετική απλοποίηση των διαδικασιών- τα αποτελέσματα είναι απογοητευτικά. Ενώ τη διαδικασία προετοιμασίας της αίτησης έχουν ξεκινήσει 56.734 επιχειρήσεις, ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες, τελικά οι υποβληθείσες αιτήσεις μόλις ξεπερνούν τις 4.800. 

Το βασικότερο πρόβλημα είναι η ασυνεννοησία μεταξύ των πιστωτών για το πραγματικό ύψος των οφειλών κάθε επιχείρησης αλλά και η απροθυμία τους να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Ο κ. Κουρμούσης δηλώνει πως καταβάλλονται προσπάθειες επίλυσης των τεχνικών δυσκολιών στην εβδομαδιαία συνάντηση που έχει κάθε Πέμπτη με την Ενωση Ελληνικών Τραπεζών.

Ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις των αιτήσεων που έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς τη διαδικασία και έχουν καταλήξει σε οριστική ρύθμιση των υποχρεώσεών τους. Συνολικά 814 επιχειρήσεις, ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες, δηλαδή περίπου 1 στους 6 οφειλέτες που υπέβαλαν αίτηση στον εξωδικαστικό μηχανισμό, έχουν καταφέρει να αναδιαρθρώσουν τα χρέη τους. Οι υπόλοιπες αιτήσεις βρίσκονται σε διάφορα στάδια της διαδικασίας (π.χ. διαπραγμάτευση με τους πιστωτές, που δυστυχώς δεν είναι σύντομες).

Από τον Αύγουστο 2017 μέχρι τον Νοέμβριο 2018 μόνο 92 επιχειρήσεις έχουν ρυθμίσει τα χρέη τους προς ΑΑΔΕ, ΕΦΚΑ, τράπεζες και προμηθευτές. Τον Φεβρουάριο του 2018 δόθηκε η δυνατότητα και σε ελεύθερους επαγγελματίες να υποβάλουν τις αιτήσεις τους στην πλατφόρμα του Εξωδικαστικού Μηχανισμού. Μόλις 650 ελεύθεροι επαγγελματίες από τους συνολικά 2.850 που υπέβαλλαν αίτηση έχουν ρυθμίσει τις οφειλές τους προς ΑΑΔΕ και ΕΦΚΑ.
Σε κάθε ΑΦΜ ελεύθερου επαγγελματία (δηλαδή σε κάθε φυσικό πρόσωπο με εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, χωρίς πτωχευτική ικανότητα), αντιστοιχεί μία υποβληθείσα αίτηση, η οποία όμως μπορεί να αντιστοιχεί σε δύο αιτήσεις για διμερείς διαπραγματεύσεις (δηλ. μία διαπραγμάτευση με ΚΕΑΟ/ΕΦΚΑ και μία με ΑΑΔΕ).

Με τις αλλαγές που έχουν ψηφιστεί πρόσφατα οι επιχειρήσεις έχουν πλέον τη δυνατότητα να προσθέσουν στη διαδικασία ρύθμισης και χρέη που δημιουργήθηκαν το 2017. Η ηλεκτρονική πλατφόρμα έχει ανανεωθεί με τις νεότερες εφαρμογές, επομένως ακόμη και επιχειρήσεις ή επαγγελματίες που έχουν ήδη υποβάλει αιτήσεις πριν από την αλλαγή του νόμου μπορούν τώρα να προσθέσουν και τις οφειλές του 2017.

Για τις αιτήσεις που δεν είχαν υποβληθεί, μπορούσε ο ενδιαφερόμενος να προσθέσει τα χρέη του 2017 ήδη από το καλοκαίρι…