Νέα εποχή στη διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου

Μια πολύ σημαντική πρωτοβουλία ανέλαβαν από κοινού τα Υπουργεία Παιδείας και Υγείας, τα οποία συνέπραξαν για τη δημιουργία του πρώτου Εθνικού Δικτύου Ιατρικής Ακριβείας (ΕΔΙΑ). Ουσιαστικά πρόκειται για ένα δίκτυο Ερευνητικών φορέων και Ογκολογικών κλινικών το οποίο στοχεύει στο συντονισμό και αξιοποίηση ολόκληρου του επιστημονικού δυναμικού της χώρας που δραστηριοποιείται στον αναπτυσσόμενο αυτό τομέα.

Το δίκτυο αυτό αφορά τη λειτουργία εξειδικευμένων μονάδων γονιδιακής και μοριακής ανάλυσης που έρχονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα και τα οποία θα συνδράμουν στην επιλογή στοχευμένης θεραπείας με βάση της ιδιαίτερες βλάβες του DNA των καρκινικών κυττάρων, με τη χρήση των μοριακών βιοδεικτών. Ακόμη, θα ανιχνεύουν την προδιάθεση σε υγιή άτομα με οικογενειακό ιστορικό και θα εφαρμόζουν έγκαιρα την κατάλληλη πρόληψη. Αυτό θα το πετύχουν με τη χρήση νέας γενιάς μεθόδων ανάλυσης DNA, βιοπληροφορικής, προηγμένων απεικονιστικών τεχνικών, ανάλυση Big Data και τη συνεργασία ερευνητικών κέντρων.

Ο Αναπληρωτής Υπουργός Έρευνας & Καινοτομίας Κώστας Φωτάκης ανέφερε σχετικά: “Όταν κατά τα τρία τελευταία χρόνια οι πόροι για την έρευνα έχουν υπερδιπλασιαστεί, όταν η κοινωνία αν και στέκεται όρθια είναι πληγωμένη μετά από οκτώ χρόνια κρίσης, υπάρχει μια σοβαρή υποχρέωση: να δειχθεί το κοινωνικό αποτύπωμα της έρευνας”. Από την πλευρά του ο Υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός τόνισε: “Δεν είναι πολυτέλεια η αξιοποίηση από το δημόσιο σύστημα υγείας των σύγχρονων επιστημονικών εξελίξεων αλλά προϋπόθεση αξιοπιστίας και βιωσιμότητας”. Τέλος, η ΓΓ Έρευνας και Τεχνολογίας Πατρίτσια Κυπριανίδου δήλωσε: “Παρεμβάσεις όπως αυτή αποτελούν μοντέλο για την αξιοποίηση της ποιοτικής έρευνας που γίνεται στη χώρα μας στο χώρο της βιοϊατρικής έρευνας”.

Σε πρώτη φάση θα δοθεί έμφαση στην ανάπτυξη διαγνωστικής επάρκειας, στην πιστοποίηση και τυποποίηση διαδικασιών και σε πιλοτικές κλινικές εφαρμογές για ορισμένους τύπους όγκων, με την δημιουργία 4 Μονάδων Ιατρικής Ακριβείας (ΜΙΑ): δύο στην Αθήνα και από μία στη Θεσσαλονίκη και στο Ηράκλειο Κρήτης. Κατόπιν, για τις πλέον ώριμες εφαρμογές θα οργανωθούν συστηματικές κλινικές μελέτες.

Σταδιακά, το Δίκτυο Ιατρικής Ακριβείας στην Ογκολογία θα διευρυνθεί με τη συμμετοχή και άλλων φορέων και κλινικών στη Λάρισα, τα Ιωάννινα και την Αλεξανδρούπολη. Ακόμη, στο άμεσο μέλλον σχεδιάζεται να δημιουργηθούν δύο ακόμη Δίκτυα Ιατρικής Ακριβείας για τις Νευροεκφυλιστικές Ασθένειες και για τα Καρδιαγγειακά Νοσήματα.

Στόχος είναι τα δεδομένα που θα συλλέγονται από τις διαπιστευμένες βιοτράπεζες να δημιουργήσουν στο μέλλον μια δυναμική βάση δεδομένων, πολύτιμη τόσο για την υγεία του ασθενή όσο και για ερευνητική αξιοποίηση, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην ορθολογικότερη κατανομή των δαπανών υγείας.

“Για τους ασθενείς, η εξατομίκευση της θεραπείας συνεπάγεται αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του καρκίνου και λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες βελτιώνοντας σαφώς την ποιότητα ζωής τους. Για το σύστημα υγείας, οι νέες δυνατότητες για ορθολογικό σχεδιασμό της αντιμετώπισης των ασθενών που προσφέρει το Δίκτυο θα οδηγήσουν σε οικονομία κλίμακας, με περιστολή περιττών δαπανών και εξοικονόμηση πόρων που μπορεί να διατεθούν για περαιτέρω αποτελεσματικές παρεμβάσεις. Τέλος, για τους βιοεπιστήμονες που ασχολούνται ερευνητικά με την Ογκολογία, η συγκέντρωση δεδομένων από τη γενετική ανάλυση πολλών ασθενών, θα προωθήσει την ανακάλυψη νέας γνώσης που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη βιοϊατρική έρευνα με σκοπό την καλύτερη κατανόηση του καρκίνου και την ανάπτυξη νέων θεραπειών” υπογράμμισε ο Συντονιστής του Ελληνικού Εθνικού Δικτύου, Διευθυντής του Ινστιτούτου Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών του ΕΚΕΤΑ, στη Θεσσαλονίκη Κώστας Σταματόπουλος.