Ο ρόλος του ασφαλιστή πιστώσεων

Η παγκόσμια οικονομία έχει εισέλθει σε μία σοβαρή φάση επιβράδυνσης, που αναμένεται ότι θα διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι τα μέσα του 2010, καθώς ο κόσμος καλείται να αντεπεξέλθει στην πρόκληση της χειρότερης κρίσης των ώριμων αγορών από τη δεκαετία του ΄30. Στις τελευταίες εκθέσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου διατυπώνονται με επιφύλαξη εκτιμήσεις για μία αλλαγή του οικονομικού κλίματος, αλλά κάθε προοπτική βελτίωσης παραμένει αβέβαιη και θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το συντονισμό των κυβερνήσεων ΗΠΑ και Ευρώπης.

 Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό της οικονομικής αυτής κρίσης είναι ότι επέρχεται με πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα από παλαιότερες. Με τον τρόπο αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο να προβλέψει κανείς τι ακριβώς θα γίνει αύριο. Στην Ελλάδα ειδικότερα, όπου η μέση διάρκεια πίστωσης είναι κατά πολύ μεγαλύτερη από τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης, οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης δεν έχουν εμφανιστεί πλήρως. Κατά το επόμενο δωδεκάμηνο αναμένεται να κλείσουν χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ενώ σοβαρά προβλήματα θα αντιμετωπίσουν και μεγάλες επιχειρήσεις, προβλήματα που ενδέχεται να οδηγήσουν πολλές από αυτές σε αδυναμία πληρωμής ή πτώχευση.

Ο ρόλος του ασφαλιστή

Ποιος είναι ο ρόλος που καλείται να παίξει ο Ασφαλιστής Πιστώσεων σε αυτές τις δύσκολες στιγμές;

  Οι Ασφαλιστές Πιστώσεων δρουν απαρατήρητοι και σιωπηλά για δεκαετίες, βοηθώντας να αναπτυχθεί το εσωτερικό και διεθνές εμπόριο, αλλά μόνο τώρα κάποιοι, εκτός από αυτούς που βρίσκονται σε στενή συνεργασία μαζί τους, παρατήρησαν για πρώτη φορά τί ακριβώς κάνουν. Η Ασφάλιση Πιστώσεων δημιουργεί τις απαραίτητες συνθήκες που διευκολύνουν τις καθημερινές συναλλαγές μεταξύ των εταιριών. Είναι, όπως έχει εύστοχα ειπωθεί, «το απαραίτητο και ζωτικής σημασίας λιπαντικό για όλες τις καθημερινές συναλλαγές».

Αν ένα μεγάλο μηχάνημα υποστεί ζημία, αυτό συνήθως οφείλεται στην καταστροφή ενός μικρού απαρατήρητου και ασήμαντου εξαρτήματος. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και σε μία διαδικασία εφοδιασμού. Αυτή ξεκινά από μία μικρή επιχείρηση που παράγει κάποια είδη. 

Οταν οι μικρότερες επιχειρήσεις προμηθεύουν με τα είδη αυτά μεγαλύτερες επιχειρήσεις, οι τελευταίες, εκμεταλλευόμενες το μέγεθός τους απαιτούν και επιτυγχάνουν την παροχή πίστωσης. Συχνά, ειδικότερα στην Ελλάδα, η πληρωμή λαμβάνει χώρα μετά την πάροδο πολλών μηνών. Κατά το διάστημα αυτό, υπάρχει πιθανότητα η εταιρία που αγόρασε τα εμπορεύματα να μη δύναται να τα αποπληρώσει. 

Για τις μικρές – αλλά και για μεγαλύτερες – επιχειρήσεις η αδυναμία του αγοραστή τους να εξοφλήσει τις οφειλές του μπορεί να καταστεί μοιραία. Για τον λόγο αυτό ασφαλίζονται, πληρώνοντας ένα ελάχιστο τίμημα, κρατώντας και ένα πολύ μικρό μέρος του κινδύνου. Έτσι, αν ο αγοραστής καταρρεύσει, η ασφαλιστική εταιρία θα καλύψει ένα σημαντικό μέρος της οφειλής και ο προμηθευτής θα επιβιώσει.

Οι εποχές οικονομικών κρίσεων θα έπρεπε λοιπόν να είναι ιδανικές για τους Ασφαλιστές Πιστώσεων.

 Όσο οι εταιρίες πλησιάζουν στην οικονομική αδυναμία, τόσο οι προμηθευτές θα κτυπούν την πόρτα των ασφαλιστικών εταιριών για να ζητήσουν προστασία για τις απαιτήσεις τους. Για το λόγο αυτό, θα λέγαμε ότι είναι πολύ καλή εποχή για να δραστηριοποιείται κανείς στον τομέα αυτό.

Όμως, ακόμα και οι Ασφαλιστές Πιστώσεων διαπιστώνουν ότι είναι πολύ επικίνδυνο να πετάς κοντά στον ήλιο. Το χειρότερο γι’ αυτούς σενάριο, να βρίσκονται δηλαδή αντιμέτωποι με χιλιάδες αιτήματα αποζημίωσης από ασφαλισμένους προμηθευτές, σαν αποτέλεσμα της κατάρρευσης των αγοραστών τους, μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Οι ασφαλιστικές εταιρίες πρέπει να κατορθώσουν να ισορροπήσουν, ανάμεσα στην πρόσληψη νέων εργασιών και στη μη ανάληψη υπερβολικά κακού κινδύνου. Είναι λοιπόν απολύτως κατανοητό γιατί οι Ασφαλιστές Πιστώσεων αρνούνται να παρέχουν κάλυψη σε ιδιαιτέρως επικίνδυνες συναλλαγές.

Οι Ασφαλιστές Πιστώσεων έχουν πολύ συχνά επαφές με τους αγοραστές και έχουν καλή πληροφόρηση, την οποία συνήθως δεν διαθέτει η αγορά, γι αυτό και όταν εκφράζουν μία άποψη για τα οικονομικά μιας επιχείρησης, η αγορά ακούει πολύ προσεκτικά. Όταν όμως αρχίζουν να αποσύρουν την κάλυψη από επιχειρήσεις που ιστορικά ανήκαν στην κατηγορία των ΑΑΑ, όπως έγινε πρόσφατα με την General Motors ή τη Ford, όταν πτωχεύουν επιχειρήσεις όπως, η Fadesa στην Ισπανία, η Woolworths στην Αγγλία, αυτό είναι ένδειξη ότι η παγκόσμια οικονομική κρίση αγγίζει σημεία της οικονομίας που λίγοι πίστευαν ότι θα θιγούν.

Η ακύρωση των καλύψεων αφήνει στους αγοραστές τρείς δυνατότητες : Να ελπίζουν ότι οι προμηθευτές τους θα συνεχίσουν να συνεργάζονται μαζί τους χωρίς Ασφάλιση Πιστώσεων, να πληρώνουν τοις μετρητοίς ή να προσφέρουν κάποιας μορφής εγγύηση, ή, τέλος, να αντιμετωπίσουν το γεγονός να μη λάβουν τα εμπορεύματα τα οποία υπολόγιζαν.  Κατόπιν αυτών, δεν δημιουργεί απορία το γεγονός ότι, σε εποχές κρίσεων, οι Ασφαλιστές Πιστώσεων δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς. Φερέγγυες εταιρίες και προμηθευτές παραπονιούνται ότι, υπό το καθεστώς πανικού, οι ασφαλιστές τους τραβούν το χαλί κάτω από τα πόδια τους.

 Αποφάσεις με σύνεση

Οι Ασφαλιστές Πιστώσεων έχουν στο παρελθόν αποσύρει την κάλυψη από μεγάλες επιχειρήσεις, για να τις δουν μετά από κάποιο διάστημα να ορθοποδούν και να επικρατούν πάλι στην αγορά.

Όμως, οι Ασφαλιστές Πιστώσεων σημειώνουν ότι, με το να τοποθετούνται με επιφύλαξη ενάντια στον κίνδυνο, το μόνο που κάνουν είναι να είναι συνετοί και να προστατεύουν τους ασφαλισμένους και την κεφαλαιακή τους βάση από σημαντικές επισφάλειες, ενημερώνοντάς τους έγκαιρα για τα οικονομικά προβλήματα που ενδεχόμενα θα αντιμετωπίσουν στο άμεσο μέλλον οι αγοραστές τους.
 
Άλλωστε, οι αποφάσεις αυτές δε λαμβάνονται βιαστικά, αλλά μετά από πολύ προσοχή και μελέτη. Απλά η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων δεν παρουσιάζει την οικονομική κατάσταση που είχε παλαιότερα και η φερεγγυότητά τους έχει μειωθεί δραματικά.

 Ήδη, οι Ασφαλιστές Πιστώσεων, παγκόσμια αλλά και ειδικότερα στην Ελλάδα, αντιμετωπίζουν από την αρχή του 2008 σωρεία ζημιών και την πρόβλεψη από όλους τους έγκυρους οικονομικούς αναλυτές ότι η κρίση θα συνεχίσει να επιδεινώνεται για όλο το 2009, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίσουν οικονομικά προβλήματα και ενδεχομένως να κλείσουν χιλιάδες επιχειρήσεις.

 Όταν οι Ασφαλιστές Πιστώσεων περιορίζουν τις καλύψεις, ο θόρυβος των γραμμών εφοδιασμού που λειτουργούν χωρίς το απαραίτητο λιπαντικό αντηχεί σε ολόκληρο τον κόσμο.