Νέα Μητρώα Ογκολογικών Ασθενών

Πολύτιμα εργαλεία για την άσκηση αποτελεσματικής πολιτικής στην Υγεία, τα Μητρώα Ασθενών απουσιάζουν χρόνια τώρα από την ελληνική πρακτική. Μόλις 2 Εθνικά Μητρώα είναι διαθέσιμα στη χώρα μας. Σταδιακά, όμως, κάτι φαίνεται να αλλάζει, και η διαδικασία ν’ αρχίζει να «ξεπαγώνει» από το χώρο της Ογκολογίας.

Μετά το registry για τους ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα της Γ’ Παθολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η Σωτηρία», άλλα 4 μητρώα ασθενών αρχίζουν να αναπτύσσονται.

Σύμφωνα με όσα ανέφερε Καθηγήτρια Παθολογίας Ογκολογίας, Α’ Παθολογική Κλινική, Γ.Ν. «Λαϊκό», Έλενα Γκόγκα σε συνέντευξη τύπου για τις εξελίξεις στον τομέα της ανοσο-ογκολογίας, γίνονται προσπάθειες να αναπτυχθούν μητρώα ασθενών, σε συνεργασία με τον ΕΟΠΥΥ και την ΗΔΙΚΑ.

Ειδικότερα, εκτός από τον καρκίνο του πνεύμονα αναπτύσσονται registry για άλλους τέσσερις τύπους καρκίνου. Ο λόγος για μητρώα ασθενών με μελάνωμα, με καρκίνο του ουροθηλίου, του νεφρού, και της κεφαλής τραχήλου. Εκτίμησε, δε, ότι μπορεί να είναι έτοιμα τον επόμενο μήνα.

Βέβαια, για τον Καθηγητή Παθολογίας – Ογκολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών & Δ/ντή της Γ. Παθολογικής Κλινικής Γ.Ν.Ν.Θ.Α «Η Σωτηρία» Κωνσταντίνο Συρίγο σημαντική πρόκληση αποτελεί το κόστος των θεραπειών. «Πρέπει να ασκηθεί πίεση να φθηνύνουν τα ογκολογικά φάρμακα. Διεθνώς, οι μηχανισμοί τιμολόγησης είναι παράλογοι», ανέφερε και προσέθεσε πως πρέπει να δοθούν χρήματα στην πρόληψη και «πολλά χρήματα στην έγκαιρη διάγνωση, γιατί έτσι καθίσταται και αποτελεσματικότερη η θεραπεία».

Ανοσοθεραπεία

Η συνέντευξη τύπου διεξήχθη με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου που εορτάζεται κάθε χρόνο παγκοσμίως στις 4 Φεβρουαρίου.

«Ο καρκίνος παραμένει από τις κύριες αιτίες θανάτου παγκοσμίως και αυτό αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση για την ιατρική κοινότητα. H χειρουργική αντιμετώπιση, η ακτινοθεραπεία και οι κυτταροτοξικές ή στοχεύουσες θεραπείες αποτελούν τις βασικές θεραπευτικές επιλογές στην αντιμετώπιση του καρκίνου τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά η μακροχρόνια επιβίωση και η βελτίωση της ποιότητας ζωής, παραμένουν μη επιτεύξιμοι στόχοι για πολλούς ασθενείς με προχωρημένη νόσο, σύμφωνα με μελέτες. Για την αντιμετώπιση αυτής της ανεκπλήρωτης ιατρικής ανάγκης, έρχεται να συμβάλει η ανοσο-ογκολογία, η οποία περιλαμβάνει παράγοντες, των οποίων ο πρωταρχικός στόχος είναι η ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού για την καταπολέμηση του καρκίνου», δήλωσε ο Ιωάννης Μπουκοβίνας, Πρόεδρος της ΕΟΠΕ, Διευθυντής Ογκολογικής Μονάδας της «Βιοκλινικής» Θεσ/νίκης.

Αναφερόμενη στο μελάνωμα, η κ. Γκόγκα τόνισε πως η επίπτωση του αυξάνεται σταθερά τα τελευταία 30 έτη. «Το μελάνωμα είναι κυρίως ιάσιμο όταν αντιμετωπιστεί στα πρώιμα στάδια. Ωστόσο, ασθενείς με προχωρημένο μελάνωμα Σταδίου IV ιστορικά έχουν ποσοστό πενταετούς επιβίωσης 15% έως 20% και δεκαετούς επιβίωσης περίπου 10% έως 15%.  Με την εισαγωγή της ανοσοθεραπείας, τα δεδομένα αυτά αλλάζουν. Η πενταετής επιβίωση διαμορφώνεται στο 35-40% με τη μονοθεραπεία anti-PD1 παραγόντων, ενώ συνδυάζοντας ανοσοθεραπευτικούς παράγοντες, σημειώνονται ποσοστά τριετούς επιβίωσης κοντά στο 60%», συμπλήρωσε.

Η καθηγήτρια αναφέρθηκε στη σημαντική πρόοδος που έχει σημειωθεί και για τους ασθενείς με εξαιρέσιμο μελάνωμα υψηλού κινδύνου, οι οποίοι  μπορεί να λάβουν επικουρική θεραπεία. Ακόμη, στην ακάλυπτη θεραπευτική ανάγκη για την πλειοψηφία των ασθενών με νόσο Σταδίου IIIb και IIIc (68% και 89%, αντίστοιχα) που εμφανίζουν υποτροπή. «Ωστόσο, πολύ πρόσφατα ανακοινώθηκαν δεδομένα που αναδεικνύουν τη συνεισφορά της ανοσοθεραπείας και σε αυτήν την κατηγορία των ασθενών. Δεδομένα που ανακοινώθηκαν στο ESMO, δείχνουν πως ο αναστολέας του PD-1  βελτιώνει σημαντικά την επιβίωση χωρίς υποτροπή της νόσου, επιδεικνύοντας ανώτερα αποτελέσματα, συμπεριλαμβανομένης της καλύτερης ανοχής, σε σύγκριση με ένα δραστικό φάρμακο ελέγχου, στο πλαίσιο της επικουρικής θεραπείας για το μελάνωμα», προσέθεσε.

Σε ό,τι αφορά τον καρκίνο του πνεύμονα, ο κ. Συρίγος  υπογράμμισε πως « η χώρα μας βρίσκεται στην πρωτοπορία της έρευνας, με τις περισσότερες από τις νεότερες θεραπείες, συμπεριλαμβανομένων των ανοσοθεραπειών, να είναι διαθέσιμες και στην Ελλάδα σε εξειδικευμένα ογκολογικά κέντρα. Ειδικότερα, με την εισαγωγή της ανοσοθεραπείας έχουν σημειωθεί σημαντικές βελτιώσεις τόσο στην επιβίωση ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα – με τα ποσοστά να ανέρχονται στο 16-18% στην τριετία – όσο και στην ποιότητα ζωής τους, με διαχειρίσιμο προφίλ ασφάλειας».

Ελπίδες έφερε η ανοσοθεραπεία και στον καρκίνο του νεφρού, σύμφωνα με τον Καθηγητή Θεραπευτικής Ογκολογίας του  Πανεπιστημίου Αθηνών, Γ.Ν. «Αλεξάνδρα», Αριστοτέλη Μπάμια. Παρουσίασε πολύ σημαντικά στοιχεία κλινικής μελέτης, που έδειξαν ότι η ανοσοθεραπεία εκτός από μακροχρόνιο όφελος στη συνολική επιβίωση έναντι της καθιερωμένης θεραπείας, πρόσφερε στους ασθενείς και καλύτερης ποιότητας επιβίωση η οποία, όπως τόνισε, βελτιωνόταν κατά τη διάρκεια της θεραπείας. «Σε αντίθεση με τον καρκίνο του νεφρού, τα τελευταία 15 χρόνια χαρακτηρίσθηκαν από πενιχρά αποτελέσματα στην προσπάθεια ανεύρεσης νέων φαρμάκων για τον καρκίνο του ουροθηλίου», σύμφωνα με τον κ. Μπάμια. Ωστόσο, μελέτες έδειξαν ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών με μεταστατικό καρκίνο ουροθηλίου μπορεί να ωφεληθεί σήμερα από την ανοσοθεραπεία.

«Ο καρκίνος της κεφαλής και του τραχήλου της αποτελεί τον 7ο συχνότερο καρκίνο παγκοσμίως, με έναν εκτιμώμενο αριθμό 600.000 νέων περιπτώσεων ανά έτος και 223.000-300.000 θανάτων ανά έτος. Η παγκόσμια επίπτωση του καρκινώματος της κεφαλής και του τραχήλου εκ πλακωδών κυττάρων (SCCHN) αναμένεται να αυξηθεί κατά 17% μέχρι και το 2022. Το ποσοστό πενταετούς επιβίωσης αναφέρεται ως χαμηλότερο από 4% για τη μεταστατική νόσο Σταδίου IV», ανέφερε από την πλευρά της η Αν. Καθηγήτρια Παθολογίας – Ογκολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Β. Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Γ.Π.Ν. «Αττικόν», Αμάντα Ψυρρή.

«Για πρώτη φορά μετά από μία δεκαετία, μία νέα κατηγορία φαρμάκων, οι ανοσοθεραπευτικοί παράγοντες, προστίθενται στη θεραπευτική φαρέτρα. Τα δεδομένα δείχνουν ότι η θεραπεία με anti-PD1 παράγοντα αυξάνει την ολική επιβίωση ασθενών με προχωρημένο καρκίνο κεφαλής και τραχήλου, σταθεροποιώντας τα συμπτώματα και την ποιότητα ζωής των ασθενών, συμπεριλαμβανομένων της καθημερινής δραστηριότητας  και της κοινωνικής επάρκειας», προσέθεσε.

Σύμφωνα με τον Θεόδωρο Βασιλακόπουλο,  Αναπληρωτή Καθηγητή Αιματολογίας της Ιατρικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α στην Αιματολογική Κλινική του Γ. Ν. «Λαϊκό», «το λέμφωμα Hodgkin αποτελεί μια από τις συχνότερες αιματολογικές κακοήθειες με σχετικά χαμηλή, ουδόλως όμως αμελητέα θνητότητα. Περίπου 20-30% των ασθενών υποτροπιάζουν μετά από τη χημειοθεραπεία πρώτης γραμμής με ή χωρίς ακτινοθεραπεία, οπότε ο θεραπευτικός αλγόριθμος περιλαμβάνει χημειοθεραπεία διάσωσης και ακολούθως μεγαθεραπεία με αυτόλογη μεταμόσχευση αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων. Δυστυχώς μόνο οι μισοί περίπου από αυτούς τους ασθενείς ιώνται, με τους υπόλοιπους μισούς να απαιτούν περαιτέρω θεραπεία με γενικώς πτωχά αποτελέσματα. Ακριβώς στο σημείο αυτό, η εισαγωγή της ανοσοθεραπείας έναντι των μορίων CD30 και PD-1 έχει δώσει νέα ελπίδα στους ασθενείς με υποτροπιάζον ή ανθεκτικό λέμφωμα Hodgkin μετά την αυτόλογη μεταμόσχευση».

Αναφερόμενος στη χορήγηση των αναστολέων PD1 σε αυτούς τους ασθενείς που έχουν αστοχήσει τόσο η αυτόλογη μεταμόσχευση όσο και η ανοσοθεραπεία έναντι του CD30  σημείωσε ότι «τα ποσοστά ελέγχου της νόσου είναι περίπου 70% με τη μέση διάρκεια των υφέσεων να ξεπερνά τους 12-18 μήνες και με συνολική επιβίωση περίπου 90% στους 18 μήνες έναντι περίπου 60% με τις συμβατικές θεραπείες. Είναι μάλιστα εντυπωσιακό ότι πολλοί ασθενείς, στους οποίους το φορτίο της νόσου δεν ελαττώνεται σε ικανό βαθμό, παρουσιάζουν σημαντικό κλινικό όφελος με παρατεταμένη σταθεροποίηση της νόσου και ποιοτική επιβίωση». Κλείνοντας τόνισε ότι «διεξάγονται κλινικές μελέτες για την αξιολόγηση του θεραπευτικού οφέλους των ανοσοθεραπειών και σε πρωιμότερες γραμμές θεραπείας και ιδίως σε νεοδιαγνωσθέντες ασθενείς με λέμφωμα Hodgkin».

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*