Το «Σωτηρία» πρωτοπορεί: Το πρώτο Μητρώο Ασθενών με Καρκίνο του Πνεύμονα

Ένα από τα κρίσιμα κενά στην άσκηση αποτελεσματικής πολιτικής στην Υγεία έρχεται να καλύψει η Γ’ Παθολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η Σωτηρία», δημιουργώντας το πρώτο Μητρώο Ασθενών με Καρκίνο του Πνεύμονα.

Τα μητρώα θεωρούνται πολύτιμα εργαλεία τόσο στην καθ’ ημέρα κλινική πράξη, όσο και στην άσκηση αποτελεσματικών πολιτικών και την ορθότερη διενέργεια διαπραγματεύσεων. Στη χώρα μας, όμως, εθνικά μητρώα υπάρχουν μόλις δύο.

«Η Ε.Ε. έχει πληρώσει τρεις φορές στο παρελθόν το ΚΕΕΛΠΝΟ για τη δημιουργία registry», ανέφερε ο Κωνσταντίνος Συρίγος, Καθηγητής Παθολογίας – Ογκολογίας, Διευθυντής της Γ’ Πανεπιστημιακής Παθολογικής της Κλινικής Ιατρικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α του Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η Σωτηρία». Ειδικά στο πεδίο της διαχείρισης του Καρκίνου του Πνεύμονα η εισαγωγή των τελευταίων ετών των ανοσοθεραπειών, άλλαξαν το τοπίο της νόσου, πολλαπλάσιαζοντας τις θεραπευτικές επιλογές και αυξάνοντας τη μέση επιβίωση σε κάποιες μορφές της νόσου από 6 μήνες έως και 2 χρόνια, ενώ κάποιοι από τους ασθενείς που εντάχθηκαν σε κλινικές μελέτες να έχουν ξεπεράσει και τα 4 έτη. «Είμαστε μάλλον στην αρχή του τέλους του καρκίνου», δήλωσε ο κ. Συρίγος, με ιδιαίτερη επιφυλακτικότητα.

Με πρωτοβουλία του κ. Συρίγου, λοιπόν, δημιουργείται ένα registry για τους ασθενείς του καρκίνου του πνεύμονα του Νοσοκομείου Σωτηρία. Όπως εξήγησε, η βάση δεδομένων που δημιουργήθηκε περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία που αφορούν τη σωστή διαχείριση των ασθενών: δημογραφικά στοιχεία, στοιχεία που αφορούν στην κλινικοεργαστηριακή διερεύνηση, τις θεραπείες που εφαρμόσθηκαν με την τοξικότητα και τα κλινικά αποτελέσματά τους. Επιπλέον, περιλαμβάνει στοιχεία σχετικά με την κατανάλωση πόρων από τον ασθενή και την οικογένειά του, από το νοσοκομείο και από τον ασφαλιστικό φορέα, καθώς και την αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού. Σύμφωνα με τον κ. Συρίγο «ειδική μέριμνα έχει ληφθεί για την ασφαλή διαχείριση των προσωπικών δεδομένων και τη διασφάλιση του ιατρικού απορρήτου. Τα στοιχεία αυτά και η ανάλυση τους έχουμε την πεποίθηση ότι μπορούν να συμβάλλουν στη βελτίωση της λήψης αποφάσεων, όχι μόνο στο νοσοκομείο μας, αλλά και ευρύτερα στη βιωσιμότητα του συστήματος Υγείας στη χώρα μας».

Η αξία των στοιχείων αυτών αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου, αν αναλογιστούμε ότι εκτιμάται πως το αντικαρκινικό κόστος θα εκτοξευθεί από τα 290 δισ. δολάρια το 2010 στα 458 δισ. δολάρια έως το 2030 στις ΗΠΑ. Το ετήσιο κόστος της θεραπείας για έναν ασθενή ξεπερνά πλέον τις 200 χιλιάδες δολάρια.

«Είναι κουτό να διαπραγματεύεται ο ΕΟΠΥΥ μόνο με την τιμή του κουτιού του φαρμάκου», ανέφερε ο κ. Συρίγος.

«Τα μητρώα είναι απαραίτητα για την αξιολόγηση, τη διαπραγμάτευση και τις συμφωνίες», τόνισε από την πλευρά του και ο Νίκος Μανιαδάκης, Καθηγητής & Διευθυντής του Τομέα Διοίκησης & Οργάνωσης Υπηρεσιών Υγείας της Ε.Σ.Δ.Υ.

«Φέτος για πρώτη φορά ανακοινώθηκε πως σε 15 χώρες της Ευρώπης ο καρκίνος ξεπερνά την καρδιά και αναδεικνύεται 1^η αιτία θανάτου», υπογράμμισε ο κ. Μανιαδάκης για να τονίσει την αυξανόμενη σημασία της ύπαρξης ικανών δεδομένων.

Σύμφωνα με τον κ. Μανιαδάκη, οι θετικές εξελίξεις των τελευταίων ετών στην ανάπτυξη νέων διαγνωστικών και θεραπευτικών επιλογών δημιουργούν αντίστοιχα και σημαντικές προκλήσεις, καθώς αυξάνουν σημαντικά τις επιλογές της διάγνωσης και της θεραπείας, επιμηκύνουν τη διάρκεια της και απαιτούν εξειδικευμένο προσωπικό, τεχνολογίες και υποδομές υψηλού κόστους. Παράλληλα, οι νέες τεχνολογίες εγκρίνονται πλέον πιο γρήγορα, δημιουργώντας αυξημένες απαιτήσεις για την αξιολόγηση και ορθή χρήση τους μετά από την είσοδο στα συστήματα Υγείας. Πρέπει πλέον τα συστήματα Υγείας να παρακολουθούν τη διαχείριση, τα αποτελέσματα και το κόστος των ασθενών σε ατομικό επίπεδο.

Εδώ έρχονται νέα μέτρα και εργαλεία, όπως τα Μητρώα Ασθενών, που δύναται να έχουν πολλαπλές χρήσεις.  Όπως εξήγησε ο κ. Μανιαδάκης το θετικό της προσπάθειας αυτής είναι πως το registry του «Σωτηρία» συγκεντρώνει και στοιχεία για την κατανάλωση πόρων υγείας και εκτός νοσοκομείου, από άλλες επαφές με το Σύστημα Υγείας, κάτι που θα λυνόταν διαφορετικά μόνο με την ύπαρξη Ηλεκτρονικού Φακέλου.

Όπως εξηγεί ο κ. Μανιαδάκης, στη χώρα μας, δυστυχώς, δεν υπάρχει ακόμα εθνικό σύστημα ηλεκτρονικής καταγραφής, συλλογής και αξιοποίησης στοιχείων για τους ασθενείς και τη φροντίδα τους, ωστόσο, ευελπιστούμε ότι η παρουσίαση, κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου, των πρώτων ευρημάτων της αξιολόγησης των στοιχείων του Μητρώου Ασθενών με Καρκίνο του Πνεύμονα, θα αποτελέσει το έναυσμα για να γενικευτεί η προσπάθεια σε εθνικό επίπεδο.

Πρόκειται για μια 5ετή προσπάθεια με σημαντικό κόστος σε υποδομές και ανθρώπινο δυναμικό, η οποία εντάχθηκε στο κόστος ερευνητικών προγραμμάτων που καλύπτονται μέσω grants.

Σύμφωνα με τη Γεωργία Κουρλαμπά, Βιοστατιστικό, Αναπληρώτρια Επιστημονική Διευθύντρια του Κέντρου Κλινικής Επιδημιολογίας & Έκβασης Νοσημάτων, «στο μητρώο, μέχρι τη στιγμή της ανάλυσης, είχαν καταχωρηθεί 543 ασθενείς, διαγνωσθέντες, στην πλειοψηφία τους (~70%), τα έτη 2016 & 2017. Αναφορικά με τον ιστολογικό τύπο, 42,5% των ασθενών είχαν διαγνωσθεί με αδενοκαρκίνωμα, 22% με πλακώδες και 22% με μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα, ενώ οι υπόλοιποι ασθενείς διαγνώσθηκαν με άλλους ιστολογικούς τύπους λιγότερο συχνούς, στοιχεία συμβατά με τη διεθνή βιβλιογραφία». Ως προς το επιδημιολογικό προφίλ των ασθενών αυτών, όπως αναμενόταν, περισσότεροι από τα 3/4 των ασθενών ήταν άνδρες, με μέση ηλικία διάγνωσης τα 67 έτη, ενώ πάνω από το 50% ήταν νυν καπνιστές, με τους υπολοίπους να είναι πρώην καπνιστές. Επιπλέον, σημαντικά κλινικά δεδομένα, όπως το στάδιο της νόσου, ύπαρξη τυχόν μεταστάσεων, βαθμός διαφοροποίησης είναι διαθέσιμα.

Δύο με τρεις μήνες φαίνεται να μεσολαβούν μεταξύ της έναρξης των συμπτωμάτων και της διάγνωσης. Η πλειοψηφία των ασθενών (~85%) φτάνουν στον ογκολόγο έχοντας τη διάγνωση από πνευμονολόγο (64%) ή θωρακοχειρουργό (25%), εντός 24 ημερών από την ημέρα της διάγνωσης, με το διάστημα αυτό να είναι αρκετά μικρότερο (13 ημέρες) για τους διαγνωσθέντες με μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα. Για τους ασθενείς που επισκέφθηκαν τον ογκολόγο χωρίς διάγνωση, ένα διάστημα 17 ημερών βρέθηκε να μεσολαβεί από την ημέρα της επίσκεψης μέχρι την επίσημη διάγνωση, με το διάστημα αυτό και πάλι να είναι μικρότερο για τους ασθενείς με μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (~9 ημέρες).

Από τη διάγνωση μέχρι την έναρξη της θεραπείας, μεσολαβούν 30 ημέρες κατά μέσο όρο (δηλαδή μία εβδομάδα μετά την επίσκεψη στον ογκολόγο), με το διάστημα αυτό να είναι σημαντικά μικρότερο για τον μικροκυτταρικό καρκίνοτου πνεύμονα (19 ημέρες). Η πλειοψηφία των ασθενών υποβλήθηκε μόνο σε χημειοθεραπεία (46,2%) και ένα 25% των ασθενών υποβλήθηκε σε χημειοθεραπεία σε συνδυασμό με ακτινοθεραπεία. Το 14,3% των ασθενών υποβλήθηκαν σε χειρουργείο με ή χωρίς neo(adjuvant) θεραπεία, με τη λοβεκτομή να είναι η πιο συχνή χειρουργική επέμβαση (70% των χειρουργημένων ασθενών).  Αναφορικά με τις χημειοθεραπείες, είναι αναλυτικά καταγεγραμμένα τα χορηγούμενα χημειοθεραπευτικά αλλά και υποστηρικτικά φάρμακα και οι δόσεις τους για κάθε κύκλο κάθε γραμμής θεραπείας, στοιχεία που θα αποτελέσουν την πηγή υπολογισμού του κόστους θεραπείας αυτών των ασθενών. Σε αυτή τη φάση κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό, δεδομένου ότι οι ασθενείς είναι πρόσφατα διαγνωσθέντες και είναι ακόμα υπό θεραπεία. Τέλος, το κόστος της διάγνωσης καθώς και το κόστος παρακολούθησης των ασθενών δύναται να υπολογιστεί, δεδομένου ότι έχουν καταγραφεί όλες οι εξετάσεις (διαγνωστικές, αιματολογικές κτλ) στο στάδιο της διάγνωσης αλλά και σε κάθε επίσκεψη».

Καρκίνος του Πνεύμονα

Ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί το πιο συχνό νεόπλασμα παγκοσμίως, με σχεδόν 2 εκατομμύρια νέους ασθενείς να διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο, αριθμός που αντιστοιχεί σε ποσοστό 15% όλων των νέων ασθενών με κακοήθεια. Στην Ελλάδα έχει υπολογισθεί ότι 6.500 άτομα χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους από αυτή τη μορφή καρκίνου, που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στο κάπνισμα.

Όπως σημειώνει ο κ. Συρίγος πρόκειται για μια σύγχρονη μάστιγα με οδυνηρές συνέπειες σωματικές, ψυχολογικές, ηθικές και οικονομικές για τους ασθενείς και τις οικογένειές τους. Επιπλέον αποτελεί ένα νόσημα που επιβαρύνει σημαντικά τα συστήματα υγείας και τους ασφαλιστικούς οργανισμούς των ανεπτυγμένων χωρών, καθώς βεβαίως και της χώρας μας, ιδιαίτερα υπό το παρόν δυσμενές οικονομικό περιβάλλον. Σύμφωνα, μάλιστα, με πρόσφατη ευρωπαϊκή μελέτη, το κόστος διαχείρισης των ασθενών με καρκίνο πνεύμονα και η απώλεια παραγωγικότητας εξαιτίας της αυξημένης θνητότητας και της σημαντικής επιβάρυνσης όλης της οικογένειας, είναι υψηλότερα σε σχέση με όλες τις άλλες μορφές καρκίνου.

Ο κ. Συρίγος αναφέρθηκε και στη σημασία ίδρυσης Κέντρων Αριστείας, δηλαδή εξειδικευμένων κέντρων, εκτιμώντας πως το μοντέλο που θέλει έναν ογκολόγο σε κάθε νοσοκομείο δεν είναι αποδοτικό.

Συνέδριο 5^th Lung Cancer Network

Το 5ο Διεθνές Συνέδριο για τον Καρκίνο του Πνεύμονα: Lung Cancer Network θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα το διάστημα 18-20 Ιανουαρίου 2018, υπό την αιγίδα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Διαπρεπείς ερευνητές και κλινικοί γιατροί από όλον τον κόσμο θα παρουσιάσουν τα πορίσματα της έρευνας τους, θα συζητήσουν και θα αξιολογήσουν την εμπειρία τους πάνω στις πρόσφατες εξελίξεις στην Ογκολογία – μεταξύ άλλων, την έγκαιρη διάγνωση, την ανίχνευση νέων καρκινογόνων ογκογονιδίων, την ανοσοθεραπεία, τις σύγχρονες μορφές ακτινοθεραπείας και τις συνδυαστικές θεραπείες καθώς και τις θεραπείες συντήρησης- με στόχο να χαράξουν τις μελλοντικές στρατηγικές αντιμετώπισης του καρκίνου του πνεύμονα.

Το τριήμερο αυτό διεθνές συνέδριο και η ταυτόχρονη παρουσία όλων των διαπρεπών ερευνητών που ασχολούνται με τον καρκίνο του πνεύμονα, αποτελούν μια σημαντική ευκαιρία για εκπαίδευση των Ελλήνων ιατρών, για αξιολόγηση των διαθέσιμων θεραπειών και για χάραξη της στρατηγικής αντιμετώπισης της νόσου στα χρόνια που έρχονται. Τα αποτελέσματα του συνεδρίου θα συμβάλλουν στο να καταστεί ο καρκίνος του πνεύμονα ένα μακροχρόνιο νόσημα και να καθιερωθεί η εξατομικευμένη θεραπεία των ασθενών.

 

Πηγή: virus.com.gr