Χρονιά-ορόσημο το 2017 για την ελληνική ασφαλιστική αγορά (μέρος β΄)

των Ελενας Ερμείδου και Νίκου Σακελλαρίου

Υγεία

Μεγάλα επιχειρηματικά ανοίγματα παρουσιάζει ο κλάδος της υγείας. Τα συμβόλαια υγείας σημείωσαν αυξημένη ζήτηση το τελευταίο διάστημα, λόγω της έλλειψης εμπιστοσύνης των πολιτών προς το δημόσιο σύστημα. Οι πολίτες πληρώνουν υπέρογκες εισφορές για την ασφάλισή τους στα ταμεία, χωρίς να έχουν καλύψεις ανάλογες των εισφορών που καταβάλλουν. Αποτέλεσμα αυτών είναι να πληρώνουν διπλά την υγεία τους. Η συζήτηση, ως εκ τούτου, για τη σύμπραξη του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα ξαναέρχεται στην επιφάνεια, αποτελώντας μια έξοχη λύση για τη βελτίωση των υπηρεσιών υγείας προς τους πολίτες.

Σε επίπεδο ασφαλιστικών συμβολαίων, εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί η ζήτηση, αλλά πλέον το δεύτερο στάδιο θα περιλαμβάνει και αυξήσεις ασφαλίστρων, που ήδη έχουν αρχίσει από το καλοκαίρι του 2016, όπως είχαμε γράψει στο iw παλιότερα.
Οι νέες τάσεις στον κλάδο της υγείας αφορούν τις ευρύτερες συνεργασίες με τις ιδιωτικές κλινικές, που πλέον βασίζουν πάνω από το 60% των εισαγωγών τους σε πελάτες ασφαλιστικών εταιρειών. Πλέον, οι ασφαλιστικές έχουν μεν το «πάνω χέρι» στις συμβάσεις με τα ιδιωτικά νοσοκομεία, αλλά το «κλειδί» είναι οι γιατροί. Αναμένονται λοιπόν αναπροσαρμογές των πινάκων αμοιβών των γιατρών, προκειμένου να μην υπάρχει διαρροή από νοσοκομειακό προσωπικό και πελατεία προς άλλους φορείς.

Αυτό που προβληματίζει ιδιαίτερα τις ασφαλιστικές είναι μήπως ξαναδούμε πάλι το ίδιο έργο των υποτιμημένων ασφαλίστρων και στον κλάδο της υγείας. Εδώ τα πράγματα δεν είναι απλώς τιμολόγια και ανταλλακτικά, ουσιαστικά διακυβεύονται ανθρώπινες ζωές.

Ήδη, το 2017 ξεκίνησε με την είσοδο μιας ελληνικής εταιρείας, της Ευρώπης ΑΕΓΑ, στον κλάδο της υγείας, και αναμένεται να εισέλθει και η NP Insurance στον ίδιο κλάδο. Αυτές οι δύο μικρές αλλά καλές ελληνικές εταιρείες δείχνουν πόσο δελεαστικός είναι πλέον ο κλάδος της υγείας για την ασφαλιστική αγορά.

Αστική ευθύνη αυτοκινήτου

Όσο κι αν θέλουν όλες οι εταιρείες να διαφοροποιήσουν τη στρατηγική τους από την υποχρεωτική, εδώ και 47 χρόνια, ασφάλιση αυτοκινήτου, καμία δεν θέλει να την εγκαταλείψει, έστω κι αν τα περιθώρια κέρδους έχουν μειωθεί, λόγω ανταγωνισμού, ΕΠΥ, ασφαλιστικών πλατφορμών και άλλων παραγόντων. Το αυτοκίνητο είναι σήμερα μια μεγάλη πηγή ρευστότητας, που, είτε το θέλουν είτε όχι, χρειάζεται προκειμένου να επιβιώσουν οι περισσότερες μη εξειδικευμένες ασφαλιστικές.
Το 2017 αναμένεται να συνεχιστούν τα προβλήματα που ταλανίζουν εδώ και χρόνια τον κλάδο αστικής ευθύνης αυτοκινήτου. Τα πτωχευτικά ασφάλιστρα, τα ανασφάλιστα οχήματα, ο διαδικτυακός ανταγωνισμός και τα προβλήματα της διαμεσολάβησης είναι κάποια από τα βασικότερα προβλήματα του κλάδου που θα παραμείνουν και ίσως οξυνθούν το 2017.

Ανασφάλιστα και επικουρικό

Μεγάλο στοίχημα αποτελεί και η ενεργοποίηση του μηχανισμού για τα ανασφάλιστα. Οι υποσχέσεις που έδωσε η παρούσα κυβέρνηση έμειναν, για μία ακόμη φορά, στα λόγια. Επί τέσσερα χρόνια οι ίδιες εξαγγελίες. Ο μηχανισμός των διασταυρώσεων φαίνεται να μην έχει δουλέψει ακόμη ή το κράτος να θέλει να μετατοπίζει διαρκώς τις ημερομηνίες. Κράτος και ασφαλιστικές χάνουν σημαντικά έσοδα. Εδώ και τρία περίπου χρόνια, τα ανασφάλιστα αυτοκίνητα παραμένουν στα επίπεδα του ενός εκατομμυρίου, αριθμού τρομακτικού για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Ένα στα πέντε αυτοκίνητα είναι ανασφάλιστο, και αυτό δημιουργεί αλυσιδωτούς κινδύνους. Υπό αυτές τις συνθήκες, και με τη νέα νομοθεσία για το Επικουρικό Κεφάλαιο, ο κίνδυνος της «έκρηξης» μιας «κεφαλαιακής βόμβας» ύψους 700 εκατ. ευρώ παραμένει υψηλός. Ίσως μέσα στο 2017 δούμε την κινητοποίηση των Θεσμών για την επίλυση του προβλήματος, είτε μέσω τιτλοποίησης του χρέους είτε μέσω της γνώριμης πλέον επιβάρυνσης των ασφαλισμένων με κάποιο ειδικό χαράτσι μέσα στα ασφαλιστήρια μόνο για τη σωτηρία του Επικουρικού.

Αντίσταση στο πτωχευτικό ασφάλιστρο

Εκτός από το πρόβλημα αυτό, «πονοκέφαλο» δημιουργεί στις ασφαλιστικές και το πτωχευτικό τιμολόγιο στον κλάδο αυτοκινήτου. Το μεσοσταθμικό ασφάλιστρο κάθε κατηγορίας αυτοκινήτου έχει μειωθεί κατά 40% τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ωστόσο μέσα στο 2017 ίσως πρέπει να μπει φρένο, και ήδη εμφανίζονται μικρές αυξήσεις σε ΕΠΥ και σε κάποιες ελληνικές εταιρείες. Ταυτόχρονα, η κυκλοφορία των οχημάτων στους δρόμους αυξάνεται διαρκώς ενώ έχουν διπλασιαστεί και οι εκκρεμείς ζημιές. Ίσως, πλέον, οι μικρές ασφαλιστικές να μην έχουν τις αντοχές να ακολουθήσουν τις μειώσεις στα τιμολόγια που επιτυγχάνουν οι μεγάλες ασφαλιστικές. Ίσως και το Solvency II αναγκάσει πολλές εταιρείες να αναπροσαρμόσουν προς υψηλότερα επίπεδα τα ασφάλιστρά τους.
Επίσης, άλλος ένας παράγοντας είναι οι αυξήσεις στα όρια αποζημιώσεων για τις υλικές και σωματικές βλάβες στα επίπεδα του 1,2 εκατ. ευρώ. Το γεγονός αυτό δημιουργεί αυξημένες κεφαλαιακές ανάγκες, που δεν μπορούν να καλυφθούν από τα υπάρχοντα χαμηλά τιμολόγια. Σε κάθε περίπτωση, κάποιες ασφαλιστικές ενδεχομένως να χρειαστούν κεφαλαιακές ενισχύσεις στο ενδεχόμενο καταγραφής μεγάλων ζημιών.

Ιδιωτικές συντάξεις-Αποταμίευση

Το μεγάλο στοίχημα της ιδιωτικής ασφάλισης είναι οι ιδιωτικές συντάξεις και τα αποταμιευτικά προγράμματα. Δύο κλάδοι για τους οποίους, μετά από μια περίοδο μάλλον ατονίας και παραίτησης των εταιρειών (θεωρούσαν ότι οι αποθεματοποιήσεις που θα συνόδευαν τα συνταξιοδοτικά προγράμματα βάσει του Solvency II ήταν δυσανάλογα υψηλές σε σχέση με τα οφέλη) από θέματα ιδιωτικής ασφάλισης, λόγω των αλλαγών στο Ασφαλιστικό –που εκφράστηκαν με την παρατεταμένη μείωση συντάξεων– της εξαφάνισης του Εφάπαξ, της αύξησης των εισφορών και της αύξησης των ορίων ηλικίας, που εκδηλώθηκαν από το 2012 μέχρι σήμερα, αναζωπυρώθηκε το ενδιαφέρον των ιδιωτών.
Ο φόβος για τη φερεγγυότητα των ασφαλιστικών εταιρειών, που ήταν διάχυτος κατά την τελευταία δεκαετία, έχει ελαχιστοποιηθεί μετά και την εισαγωγή του Solvency II και της Εποπτείας της Τράπεζας της Ελλάδος. Το πρόβλημα είναι ότι οι φόβοι έχουν μετατοπιστεί κυρίως προς την αδυναμία των ιδιωτών και των νοικοκυριών για εξεύρεση πόρων. Πλέον, οι ασφαλιστικές έχουν πληθώρα προϊόντων, είτε εφάπαξ καταβολών είτε περιοδικών καταβολών, που μπορούν να δώσουν συμπληρωματικές μηνιαίες συντάξεις ή Εφάπαξ που θα είναι σημαντικά υψηλότερα από αυτά που θα μπορεί να εγγυηθεί το ελληνικό Δημόσιο.

Αποταμιευτικά προγράμματα-Επιτόκια

Σε ό,τι αφορά τα αποταμιευτικά προϊόντα (τρίτος πυλώνας), εκεί τα πράγματα εξαρτώνται από το διαθέσιμο εισόδημα προς αποταμίευση των νοικοκυριών. Όσο αυτό συρρικνώνεται τόσο δυσκολότερα επιστρέφουν κεφάλαια προς τα αποταμιευτικά ασφαλιστικά προϊόντα. Ιδιαίτερο πρόβλημα αποτελούν πλέον και οι αποδόσεις των αποταμιευτικών προϊόντων μέσα σε καθεστώς χαμηλών επιτοκίων. Ακόμη κι αν τα επιτόκια του ευρώ (euribor) αυξηθούν το επόμενο διάστημα, θα χρειαστούν αρκετά χρόνια για να επιστρέψουν οι αποδόσεις των συνταξιοδοτικών και αποταμιευτικών προϊόντων σε παλαιότερα επίπεδα. Ωστόσο, το γεγονός ότι τα περισσότερα από αυτά τα προϊόντα εγγυώνται το νόμισμα (ευρώ) και επενδύουν σε υψηλής αξίας και φερεγγυότητας ομόλογα αποτελεί αρκετά δελεαστική επιλογή για μικροεπενδυτές και μικροκαταθέτες που έχουν μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

Συνταξιοδοτικά επαγγελματικά ταμεία

Στο τραπέζι των συνομιλιών φέρεται να μπαίνει και το θέμα των επαγγελματικών ταμείων. Οι ασφαλιστικές έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον, ωστόσο δεν υπάρχει το σωστό θεσμικό πλαίσιο για να λειτουργήσει απρόσκοπτα το σύστημα. Πάντως, το γεγονός ότι τα τελευταία πέντε χρόνια πληθαίνουν οι δημιουργίες επαγγελματικών ταμείων διαφόρων επαγγελματικών κλάδων αποτελεί δείγμα του ότι και οι κοινωνικοί φορείς (συνδικαλιστές, εργαζόμενοι) έχουν συνειδητοποιήσει ότι το ασφαλιστικό τους μέλλον δεν βρίσκεται στην αβεβαιότητα και την αυθαιρεσία ενός ενιαίου ταμείου επικουρικής ασφάλισης αναδιανεμητικού χαρακτήρα, αλλά στη δημιουργία μικρών κλειστών επαγγελματικών ταμείων κεφαλαιοποιητικού χαρακτήρα. Προτάσεις και μοντέλα υπάρχουν πολλά, και είναι μπροστά μας, το ζητούμενο είναι να τα αποδεχθούν διάφοροι φορείς και να απελευθερωθούν οι κρατήσεις προς τα Ταμεία, δίνοντας τη δυνατότητα να αναπτυχθούν τα επαγγελματικά ταμεία.

Φυσικές καταστροφές

Οι καλύψεις κατά των φυσικών καταστροφών απασχολούν όλο και περισσότερο τις ασφαλιστικές εταιρείες αλλά και το ίδιο το κράτος, που βλέπει το μεγάλο κενό που υπάρχει εκεί. Το πρόβλημα είναι η έλλειψη πολιτικής βούλησης, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η έλλειψη χρηματοδοτικών καλύψεων. Το ελληνικό κράτος και η κυβέρνηση βασίζουν τα πάντα στην αύξηση των φόρων, προκειμένου να μπορέσουν να αντιμετωπιστούν οι κεφαλαιακές απαιτήσεις των αποζημιώσεων. Όμως, και οι ίδιοι οι Θεσμοί ζητούν μεταρρυθμίσεις, για να αποφορτιστεί το ελληνικό κράτος από υποχρεώσεις, αλλά η κυβέρνηση προτιμά να επιβαρύνει τους πολίτες από το να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις, προδίδοντας τις κομματικές της ιδεοληψίες.
Για τις φυσικές καταστροφές και τις αποζημιώσεις υπάρχουν ήδη πολλές προτάσεις από ετερόκλητους φορείς, που όλες συγκλίνουν στο ότι απαιτείται η δημιουργία ΣΔΙΤ (Συνεργασίες Ιδιωτικού και Δημόσιου Τομέα) για την εύκολη αντιμετώπιση των προβλημάτων. Το 2017 θα έχει σίγουρα εξελίξεις στο θέμα αυτό, και αυτό θα φανεί μετά τη δεύτερη Αξιολόγηση, δηλαδή από το δεύτερο τρίμηνο του έτους.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*