Χρήστος Τριαντόπουλος στο I.W.: Η ασφαλιστική κουλτούρα είναι κορυφαίο κοινωνικό ζήτημα

Στην κορύφωση της προεκλογικής περιόδου και λίγο πριν τις εθνικές εκλογές της 21^ης Μαΐου 2023, ο υφυπουργός στον πρωθυπουργό, αρμόδιος για την Κρατική Αρωγή και την Αποκατάσταση από Φυσικές Καταστροφές, Χρήστος Τριαντόπουλος, κάνει τον απολογισμό μιας μεγάλης διαδρομής κατά την οποία κλήθηκε να δώσει «σάρκα και οστά» στην κυβερνητική βούληση για εκσυγχρονισμό της κρατικής αρωγής σε όλα τα επίπεδα. 

Αρχικά από τη θέση του γενικού γραμματέα Οικονομικής Πολιτικής και στη συνέχεια ως υφυπουργός στον πρωθυπουργό, ο κ. Τριαντόπουλος μάς μιλά για τα παραγόμενα θεσμικά και όχι μόνο αποτελέσματα αλλά και για τη συνεργασία του με τον ασφαλιστικό κλάδο, τις αρμόδιες υπηρεσίες και γενικά όλους τους stakeholders.

Στον Λάμπρο Ρόδη

iw? Κύριε Τριαντόπουλε, συναντιόμαστε μετά την ανακοίνωση από τον πρωθυπουργό της ημερομηνίας των εθνικών εκλογών και γι’ αυτό θέλω να ξεκινήσουμε την κουβέντα μας από τον δικό σας απολογισμό. Τι έχετε προλάβει να κάνετε τους μήνες που κληθήκατε να διεκπεραιώσετε το χαρτοφυλάκιο της κρατικής αρωγής;

απ. Κύριε Ρόδη, συνηθίζω να λέω ότι η υλοποίηση ενός σχεδίου στήριξης και αποκατάστασης σε μια περιοχή που έχει πληγεί από κάποια φυσική καταστροφή δεν είναι ένα κατοστάρι, αλλά ένας μαραθώνιος, που πρέπει να τερματίσουμε όλοι και να μη μείνει κανένας πίσω. Έναν τέτοιο μαραθώνιο έπρεπε να τρέξουμε και όλοι οι συναρμόδιοι φορείς που κληθήκαμε να δραστηριοποιηθούμε στο πεδίο της κρατικής αρωγής –έναν μαραθώνιο για να εκσυγχρονίσουμε το θεσμικό πλαίσιο, να απλοποιήσουμε διαδικασίες, να επιταχύνουμε πληρωμές. Και, πράγματι, υπό τις οδηγίες του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, η κυβέρνηση έχει προχωρήσει στη ριζική αναθεώρηση του πλαισίου, ώστε να ανταποκριθεί στα νέα, δυσμενή δεδομένα που έχει φέρει η κλιματική κρίση. Σε αυτήν την προσπάθεια είχα την τιμή να συμμετάσχω και εγώ, αρχικά από τη θέση του γενικού γραμματέα Οικονομικής Πολιτικής και στη συνέχεια ως υφυπουργός στον πρωθυπουργό. 

Καταρχάς, άλλαξε άρδην η φιλοσοφία. Ενώ, στο προηγούμενο καθεστώς, η στήριξη προς τους πληγέντες δεν ήταν απλά ανεπαρκής, αλλά και αργή, η νέα φιλοσοφία προτάσσει η βοήθεια να είναι επαρκής και να χορηγείται το γρηγορότερο δυνατόν σε όσους την έχουν ανάγκη. Παράλληλος στόχος είναι η όσο το δυνατόν ταχύτερη προώθηση των έργων αποκατάστασης, αλλά και πρόληψης, απέναντι σε πιθανές νέες φυσικές καταστροφές. 

Προς αυτήν την κατεύθυνση, μεταρρυθμίσαμε το πλαίσιο της κρατικής αρωγής, ξεκινώντας με τη θέσπιση του νόμου 4797/2021 για την κρατική αρωγή προς επιχειρήσεις και αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Δεν μείναμε, όμως, εκεί. Στην πορεία, αναπροσαρμόσαμε και διευρύναμε το εν λόγω πλαίσιο, προκειμένου να ανταποκριθεί πληρέστερα στις ανάγκες στήριξης μετά από μια φυσική καταστροφή. 

Ειδικότερα, η κυβέρνηση εμπλούτισε το πλαίσιο με νέες, ψηφιοποιημένες, αλλά και απλοποιημένες διαδικασίες, ώστε μέσα από μια νέα, ενιαία ψηφιακή πλατφόρμα, το arogi.gov.gr, οι πολίτες να μπορούν με ταχύτητα να λάβουν άμεσα προκαταβολή της δικαιούμενης αποζημίωσής τους, την ενίσχυση πρώτης αρωγής, η οποία προβλέφθηκε τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους πολίτες και τα νοικοκυριά που επλήγησαν. Από την ίδια πλατφόρμα, μάλιστα, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να λάβουν πλήρη ενημέρωση σχετικά με το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο, τα μέτρα στήριξης και αποκατάστασης ανά πληγείσα περιοχή, αλλά και οποιαδήποτε άλλη σχετική πληροφορία. 

Ταυτόχρονα, εισήχθησαν νέες διαδικασίες, με στόχο την ενίσχυση των αγροτικών εκμεταλλεύσεων για τις απώλειές τους, λόγω και του ευάλωτου χαρακτήρα τους απέναντι σε ακραία φαινόμενα. 

Παράλληλα, θεσμοθετήθηκε η Κυβερνητική Επιτροπή Κρατικής Αρωγής, ένα όργανο που διαδραματίζει, πλέον, καταλυτικό ρόλο στον σχεδιασμό και την υλοποίηση μέτρων στήριξης και αποκατάστασης, καθώς είναι επιφορτισμένο με τον συντονισμό των αρμόδιων υπηρεσιών και με την κινητοποίηση των απαραίτητων πόρων για τη στήριξη των πληγέντων συμπολιτών μας και την προώθηση των απαραίτητων έργων αποκατάστασης. 

Βλέποντας, μάλιστα, πιο μακροπρόθεσμα, η κυβέρνηση έχει προσθέσει και το στοιχείο της ανασυγκρότησης για τις κοινωνίες που έχουν πληγεί σφοδρά από κάποια φυσική καταστροφή, ώστε όχι μόνο να επανέλθουν όσο το δυνατόν ταχύτερα στην κανονικότητα, αλλά να αποκτήσουν και νέες προοπτικές ανάπτυξης μέσα από την αξιοποίηση των συγκριτικών τους πλεονεκτημάτων και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους. 

Και δίπλα σε όλα αυτά, μια εξίσου σημαντική παρακαταθήκη είναι η προώθηση του πνεύματος της συνεργασίας σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, αλλά και με την κοινωνία των πολιτών. Με τη συνεχή παρουσία μας στο πεδίο και τη στενή συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση, τους παραγωγικούς φορείς και τους υπόλοιπους τοπικούς stakeholders, αποκτήσαμε πλήρη εικόνα για την κατάσταση που επικρατούσε σε κάθε περιοχή και τις ανάγκες που προέκυπταν και εξασφαλίσαμε πολύτιμη βοήθεια στην αποτελεσματική υλοποίηση των μέτρων. Κάθε σχέδιο στήριξης και αποκατάστασης είναι, με άλλα λόγια, κτήμα όλων. 

Αυτή η νέα φιλοσοφία αποτυπώνεται και στους αριθμούς, καθώς έχουμε καταφέρει όλη αυτήν την περίοδο να κινητοποιήσουμε πόρους εκατοντάδων εκατομμυρίων προς αυτήν την κατεύθυνση. Για να έχετε μια αίσθηση, μόνο το 2021, η συνολική δημοσιονομική επίπτωση –για έργα και αποζημιώσεις σε πληγείσες περιοχές– ξεπέρασε το 1,3 δισ. ευρώ. 

Μόνο για τον μεσογειακό κυκλώνα «Ιανό», την πρώτη μεγάλη φυσική καταστροφή που κληθήκαμε να διαχειριστούμε, η συνολική δημοσιονομική επίπτωση έχει ξεπεράσει τα 750 εκατ. ευρώ. Για τη Βόρεια Εύβοια το συνολικό δημοσιονομικό κόστος του σχεδίου στήριξης και αποκατάστασης ανέρχεται σε περίπου 315 εκατ. ευρώ, ενώ και για το Αρκαλοχώρι η αντίστοιχη επίπτωση ανέρχεται σε περίπου 300 εκατ. ευρώ.

iw? Αναλάβατε καθήκοντα με πρωτοβουλία του κ. Μητσοτάκη ύστερα από μια μεγάλη καταστροφική πυρκαγιά στη Β. Εύβοια και γίνατε το πρόσωπο που σήκωσε έναν τεράστιο στόχο, την ανασυγκρότησή της. Τι θυμάστε από τις πρώτες ημέρες των καθηκόντων σας;

απ. Από την πρώτη στιγμή μετά τις πυρκαγιές βρεθήκαμε στη Βόρεια Εύβοια, για να αξιολογήσουμε την κατάσταση και να ξεκινήσουμε άμεσα τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των μέτρων στήριξης και αποκατάστασης –πέραν των όσων ήδη είχαμε εξαγγείλει. Τα συναισθήματα ήταν πολύ στενάχωρα, όμως μέσα από αυτά αναδύθηκε αυτόματα η αίσθηση της ευθύνης. Η κατάσταση ήταν πραγματικά πολύ δύσκολη –πρωτίστως για τους ανθρώπους που ζουν στην περιοχή. Οι ζημιές που άφησαν πίσω τους οι μεγάλες πυρκαγιές ήταν πρωτοφανείς. Πέρα από το πανέμορφο δάσος που εξαφανίστηκε, προκλήθηκαν εκτεταμένες καταστροφές σε περιουσίες, υποδομές και δίκτυα ενώ συγκεκριμένοι παραγωγικοί κλάδοι δοκιμάστηκαν και δοκιμάζονται από την καταστροφή. 

Θυμάμαι τη δικαιολογημένη απογοήτευση και τον θυμό του κόσμου. Και την αγωνία τους μήπως τους εγκαταλείψουμε αφού φύγουν οι κάμερες. Ήταν ένα μεγάλο στοίχημα για την κυβέρνηση να εκπλήξει ευχάριστα τους κατοίκους της περιοχής, συμβάλλοντας με ένα συνεκτικό σχέδιο στην ταχύτερη δυνατή επάνοδο στην κανονικότητα και στην εξασφάλιση των όρων για υψηλούς και διατηρήσιμους ρυθμούς ανάπτυξης. Και είμαι πεπεισμένος ότι κερδίζουμε αυτό το στοίχημα. Με διαδοχικές επισκέψεις μας στο πεδίο και ορατά αποτελέσματα από την υλοποίηση των μέτρων, η αρχική επιφυλακτικότητα των κατοίκων έχει αλλάξει. Συνεργαζόμαστε όλοι μαζί για το καλό της Βόρειας Εύβοιας.

iw? Ποιες, γενικότερα, ήταν οι προκλήσεις με τις οποίες ήρθατε αντιμέτωπος στην εκτέλεση των καθηκόντων σας;

απ. Κύριε Ρόδη, διαχρονικά, είχε παγιωθεί μια φιλοσοφία αποστασιοποίησης του κράτους από τον πολίτη την επαύριον μιας φυσικής καταστροφής. Αυτό αποτυπωνόταν, άλλωστε, τόσο από τα χαμηλά επίπεδα και το περιορισμένο εύρος στήριξης όσο και από τους υπερβολικά αργούς ρυθμούς αποζημίωσης. Όταν, για παράδειγμα, υπηρετούσα ως γενικός γραμματέας Οικονομικής Πολιτικής, έρχονταν στο γραφείο μου φάκελοι για αποζημίωση πληγέντων από φυσικές καταστροφές τρία και τέσσερα και πέντε χρόνια μετά το συμβάν. Ο πολίτης και ο επιχειρηματίας ένιωθαν εντελώς μόνοι τους σε μια στιγμή μεγάλης ανάγκης. 

Πέρα από την απαρχαιωμένη φιλοσοφία, έπρεπε να αντιμετωπίσουμε και τις ανάλογες διαδικασίες που είχαν θεσπιστεί και είχαν οδηγήσει σε αυτό το ελλιπές αποτέλεσμα. Και όλοι αυτοί οι παράγοντες προκάλεσαν την εύλογη καχυποψία των πολιτών απέναντι στο κράτος. Εμείς, από την πλευρά μας, με συνεργασία και μεθοδική δουλειά, ερχόμαστε να ανατρέψουμε αυτά τα κακώς κείμενα. Και πιστεύω ότι έχουμε κάνει ήδη αρκετά και βρισκόμαστε σε καλό δρόμο. 

iw? Οι φυσικές καταστροφές και η κρατική αρωγή έγιναν ένα ξεχωριστό χαρτοφυλάκιο και στη χώρα μας. Θα λέγατε «κάλλιο αργά παρά ποτέ»;

απ. Κύριε Ρόδη, θα έλεγα μάλλον «τώρα ή ποτέ». Η κλιματική κρίση «έχει δείξει τα δόντια της». Βλέπουμε ότι έχουν αυξηθεί τόσο σε συχνότητα όσο και σε ένταση τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Όχι μόνο στη χώρα μας. Παντού. Βέβαια, βρισκόμαστε και σε μια περιοχή, τη Μεσόγειο, που αποτελεί το hotspot της κλιματικής κρίσης, καθώς εδώ η θερμοκρασία αυξάνεται με υψηλότερους ρυθμούς από όσο σε άλλες περιοχές, 20% ταχύτερα σε σύγκριση με τον παγκόσμιο μέσο όρο. Αυτό σημαίνει αυξημένες περιόδους ξηρασίας και καύσωνα και, ως εκ τούτου, αυξημένο κίνδυνο πυρκαγιών. Παράλληλα, οι βροχοπτώσεις γίνονται ιδιαίτερα βίαιες. Θυμηθείτε, για παράδειγμα, τις πλημμύρες στην Αγία Πελαγία και τη Σητεία τον προηγούμενο Οκτώβριο. 

Όλα αυτά καθιστούν επιτακτική ανάγκη την αλλαγή της στρατηγικής της χώρας. Μια αλλαγή που υλοποιείται ήδη από την παρούσα κυβέρνηση. Η νέα στρατηγική στηρίζεται σε τρεις συν έναν πυλώνες. Πρώτον, στην εξασφάλιση των όρων της βιώσιμης, πράσινης ανάπτυξης, που θα αμβλύνει τους παράγοντες που πυροδοτούν την κλιματική κρίση. Δεύτερον, στην πρόληψη και την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών, με δεσπόζοντα τον ρόλο του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. Τρίτον, στη στήριξη και αποκατάσταση μετά από μια φυσική καταστροφή. Και, τέλος, στην κατάρτιση σχεδίων ανασυγκρότησης των περιοχών που έχουν πληγεί σημαντικά από μια μεγάλη φυσική καταστροφή. Ήταν η μόνη επιλογή για να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τα νέα δεδομένα. Επιλογή, όμως, που δεν είναι αυτονόητη αν θα υπήρχε κάποια άλλη κυβέρνηση στο τιμόνι της χώρας.

iw? Συμβουλευτήκατε αντίστοιχα κυβερνητικά κλιμάκια της Ευρώπης ή αλλού για να οργανώσετε καλύτερα το υφυπουργείο σας; Πού δώσατε προτεραιότητες και τι παραδίδετε;

απ. Αμέσως μετά την κατάσβεση των πυρκαγιών, ήρθαμε σε επαφή με διάφορους φορείς από το εξωτερικό, προκειμένου να ανταλλάξουμε απόψεις και τεχνογνωσία ως προς τη διαχείριση των φυσικών καταστροφών και των επιπτώσεών τους. Μεταξύ άλλων, ήδη τον Αύγουστο του 2021, είχαμε έρθει σε επαφή με την αυστραλιανή κυβέρνηση, ενώ τον ίδιο μήνα κιόλας είχαμε πραγματοποιήσει συνάντηση υπό τον πρωθυπουργό με τον Ευρωπαίο Επίτροπο Αρμόδιο για τη Διαχείριση Κρίσεων, κ. Janez Lenarčič. 

Παράλληλα, όμως, προωθήσαμε και προωθούμε τις διεκδικήσεις μας για την ενίσχυση του ρόλου του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η θέση μας σε αυτό το ζήτημα είναι ξεκάθαρη: η κλιματική κρίση και οι επιπτώσεις της δεν έχουν εθνικό, αλλά υπερεθνικό χαρακτήρα και μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά σε υπερεθνικό επίπεδο. Και εδώ εντάσσεται στην εξίσωση η Ευρωπαϊκή Ένωση. Μέχρι στιγμής, το Ταμείο Αλληλεγγύης έχει περιορισμένη βαρύτητα στη χρηματοδότηση μέτρων στήριξης και αποκατάστασης σε περιοχές που πλήττονται από φυσικές καταστροφές. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του «Ιανού», όπου ενώ η συνολική δημοσιονομική επίπτωση ξεπερνά τα 750 εκατ. ευρώ –όπως προανέφερα–, η χρηματοδότηση από το Ταμείο Αλληλεγγύης δεν υπερέβη τα 22 εκατ. ευρώ. Όπως καταλαβαίνετε, αυτό πρέπει να αλλάξει. Και αυτή είναι η πρότασή μας.

iw? Επειδή η «καταστροφή», το «κακό», ο «κίνδυνος» είναι λέξεις συνυφασμένες με την ασφαλιστική αγορά, αναρωτιέμαι πόσο κοντά ήρθατε με αυτόν τον κλάδο το χρονικό διάστημα της θητείας σας;

απ. Η συνεργασία που αναπτύξαμε όλη αυτήν την περίοδο αφορούσε τόσο τις αρμόδιες υπηρεσίες όσο και γενικά όλους τους stakeholders. Φυσικά και είχαμε, λοιπόν, επαφές και συνεργασία και με εκπροσώπους της ασφαλιστικής αγοράς. Μάλιστα, τον περασμένο Ιανουάριο, απηύθυνα χαιρετισμό στο Πανελλήνιο Συνέδριο Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών, το οποίο πραγματοποιήθηκε στον Βόλο και στο οποίο μίλησα, μεταξύ άλλων, και για τη σημασία της ιδιωτικής ασφάλισης –συμπληρωματικά με την κρατική αρωγή– στο πεδίο της αντιμετώπισης των επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών. Λίγο νωρίτερα, είχα την τιμή να συμμετάσχω και σε πάνελ του 15^th Insurance Conference για την προστασία της περιουσίας απέναντι στις μεγάλες καταστροφές.

iw? Σε καθαρά νομοθετικό επίπεδο, έχετε προσθέσει, έχετε αλλάξει θεσμικά ζητήματα με πρωτοβουλίες σας, με στόχο τη θωράκιση και των ανθρώπων και των κοινωνιών μας;

απ. Όπως συζητήσαμε και προηγουμένως, κορωνίδα του θεσμικού πλαισίου για την κρατική αρωγή αποτελεί, πλέον, ο νόμος 4797/2021. Παράλληλα, προχωρά και η εναρμόνιση των άλλων θεσμικών πλαισίων που αφορούν στη στεγαστική συνδρομή, την οικοσκευή και την αποζημίωση του πρωτογενούς τομέα, δίνοντας πάντα προτεραιότητα στην ψηφιοποίηση, στην ταχύτητα και στη δικαιοσύνη. Με στόχο να κατευθύνεται, γρήγορα, επαρκής βοήθεια σε όσους την έχουν ανάγκη. Μάλιστα, έχουμε δημιουργήσει τις απαραίτητες δικλίδες ασφαλείας ώστε να κατευθύνεται αυτή η βοήθεια δίκαια και στοχευμένα και να αποτρέπονται οποιεσδήποτε προσπάθειες απάτης. Για παράδειγμα, όσον αφορά στο πρόσφατο άνοιγμα της πλατφόρμας πρώτης αρωγής για χορήγηση αρωγής έναντι στεγαστικής συνδρομής από τον σεισμό της 3^ης Μαρτίου 2021 σε περιοχές της Περιφέρειας Θεσσαλίας, εντοπίστηκαν 38 περιπτώσεις αιτήσεων με παρατυπίες. Ήδη το Υπουργείο Οικονομικών έχει υποβάλει στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών τα απαραίτητα στοιχεία ώστε να προχωρήσουν οι απαραίτητες διαδικασίες. 

Όλη αυτή η διεργασία θεσμικής εξέλιξης είναι ιδιαίτερα απαιτητική, αφού αφορά διαδικασίες με ρίζες πολλές δεκαετίες πριν και πραγματοποιείται παράλληλα με την εφαρμογή του πλαισίου στήριξης και αποκατάστασης. Πρόκειται, λοιπόν, για ένα πρότζεκτ εν εξελίξει, κατά την υλοποίηση του οποίου προβαίνουμε σε αναπροσαρμογές όπου βλέπουμε ότι προκύπτουν ανάγκες. Φυσικά, έχουμε τη βούληση να προχωρήσουμε αυτήν τη μεταρρυθμιστική προσπάθεια και κατά τη δεύτερη θητεία της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη.

iw? Η ασφαλιστική κουλτούρα εν γένει πρέπει να είναι μείζον κυβερνητικό ζήτημα;

απ. Η ασφαλιστική κουλτούρα συνιστά, καταρχάς, κοινωνικό ζήτημα. Παράλληλα με το δίχτυ προστασίας που παρέχει η κρατική αρωγή, είναι σημαντικό να διασφαλίσουμε ότι σταδιακά θα λειτουργεί συμπληρωματικά και θα συμπορεύεται μαζί της και η ιδιωτική ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών. Για αυτόν τον λόγο, κατά τη μεταρρυθμιστική προσπάθεια της κυβέρνησης, συμπεριλήφθηκαν στον νόμο μια σειρά κινήτρων υπέρ της ιδιωτικής ασφάλισης. Μεταξύ άλλων, προβλέφθηκε η δυνατότητα για τις ασφαλισμένες επιχειρήσεις να λαμβάνουν την κρατική επιχορήγηση επιπλέον της αποζημίωσης από την ασφαλιστική εταιρεία –για το ποσό της ζημίας που δεν καλύπτεται από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο– και ότι το ποσό της αποζημίωσης που καταβάλλεται από την ασφαλιστική εταιρεία είναι αφορολόγητο και ακατάσχετο. 

Στην ίδια κατεύθυνση, προωθήθηκαν και περαιτέρω δράσεις, σε συνέχεια εισηγήσεων της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής, στην οποία έχω την τιμή να είμαι ο πρόεδρος, για τη μείωση των αντικινήτρων που υπάρχουν σε πολλές περιπτώσεις για την ιδιωτική ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών από τις επιχειρήσεις. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται ο ορισμός ανώτατου ορίου κρατικής επιχορήγησης για κάθε επιχείρηση στα 120.000 ευρώ (όσο είναι δηλαδή και το ύψος της δωρεάν κρατικής αρωγής στο πλαίσιο της στεγαστικής συνδρομής για ζημιές σε κτήρια), η εφαρμογή κλίμακας ως προς το ποσοστό κάλυψης της εκτιμηθείσας ζημιάς, ώστε για μεγαλύτερες ζημιές –και άρα μεγαλύτερες επιχειρήσεις– το ποσοστό κάλυψης από την κρατική αρωγή να είναι μικρότερο και αντιστρόφως, καθώς και η υπαγωγή των κτηριακών εγκαταστάσεων των επιχειρήσεων προς αποζημίωση στο θεσμικό πλαίσιο της στεγαστικής συνδρομής, που έχει συγκεκριμένα όρια ως προς το ύψος της κτηριακής αποζημίωσης και διαδικασίες παρακολούθησης. 

Βλέπουμε, επομένως, ότι το κράτος στέκεται δίπλα στον πολίτη και τον επιχειρηματία στις δύσκολες στιγμές μετά το πλήγμα μιας φυσικής καταστροφής, όμως δεν πρέπει να αμελούμε ότι η μέριμνα για την ασφάλιση έναντι του κινδύνου φυσικών καταστροφών –ο οποίος είναι αυξημένος σε αυτήν την περίοδο της κλιματικής κρίσης– συνιστά και υπεύθυνη στάση από τις ίδιες τις επιχειρήσεις και τους πολίτες.