To παράδειγμα ενός πολυεργοδοτικού ταμείου στην ΕΕ. Παρελθόν, παρόν και μέλλον

H Ελληνική Ένωση Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΕΛ.Ε.Τ.Ε.Α.) και η ethosEVENTS σε συνεργασία με το οικονομικό & επιχειρηματικό portal banks.com.gr, το ασφαλιστικό περιοδικό InsuranceWorld και το portal insuranceworld.gr διοργανώνουν το 4o Συνέδριο Επαγγελματικής Ασφάλισης, το οποίο διεξάγεται την Τετάρτη 22 και την Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου 2023.

Ο Dr. Thorsten Guthke, Head of European Office of SOKA-BAU HIORP παρέστη στο συνέδριο και μίλησε για την εμπειρία του στην λειτουργία ενός πολυεργοδοτικού ταμείου στην Ευρώπη σήμερα (“Running a multi-employer fund in the EU today: Challenges as we head from the past to the future”).

Στην έναρξη της τοποθέτησής του, ο κ. Guthke εξέφρασε την άποψη ότι η νεα Οδηγία ενισχύει τον θεσμό. Στη Γερμανία σύμφωνα με τον ίδιο, το SOKA-BAU  είναι ένα από τα μεγαλύτερα πολυεργοδοτικά ταμεία.

Το SOKA-BAU είναι ένας οργανισμός ισοτιμίας, με τη συμμετοχή κοινωνικών εταίρων και οργανισμών από εργοδότες. Όλα τα μέλη συνεισφέρουν στο ταμείο, το οποίο μεριμνά για την επαγγελματική εκπαίδευση των εργαζομένων. Ενδεικτικά, οι εταιρείες που έχουν μαθητευόμενους, πληρώνονται από αυτό το ταμείο. Παράλληλα, χρηματοδοτούνται οι άδειες – και σε αυτό, όλες οι εταιρείες πρέπει να συμμετέχουν. Υπάρχει ακόμη μέριμνα για μεταφορά εργατικού δυναμικού, ενώ οι άδειες καταβάλλονται κανονικά, ανεξαρτήτως της χώρας όπου δραστηριοποιούνται.

Το συνταξιοδοτικό του πλάνο αφορά 2 εκατ. εργαζομένους και το ταμείο απαρτίζεται από δύο νομικές οντότητες. Η εποπτική αρχή αποτελείται από μέλη όλων των μερών.

Όσον αφορά τη νομοθεσία, το υπ. Εργασίας και Κοινωνικών Υποθεσεων της χώρας έχει θεσπίσει δεσμευτικούς κανόνες για όλους, που ενισχύουν τον υγιή ανταγωνισμό.

Σε αυτό το σημείο, ο κ. Guthke έκανε μια αναδρομή στο παρελθόν αναφέροντας ότι “ξεκινήσαμε με ένα σύστημα αναδιανεμητικού χαρακτήρα, με μια συλλογική και δεσμευτική σύμβαση που χρηματοδοτήθηκε από τους εργοδότες. Ήταν ένα σχέδιο με καθορισμένες παροχές, με στοιχεία αλληλεγγύης. Η συνεισφορά βασιζόταν και στον μισθό αλλά όχι και οι παροχές. Αυτό, με τον καιρό φάνηκε να μην είναι βιώσιμο και το 2016 αλλάξαμε το σύστημα, κυρίως λόγω του δημογραφικού προβλήματος.  Έτσι αναζητήσαμε μια λύση με τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων”.

Πρόκειται για ένα σύστημα, όπως δήλωσε, αρκετά γενναιόδωρο και για τους νέους, καθώς οι νεοεισερχόμενοι στην εργασία, κατοχυρώνουν δικαιώματα από τον 1ο μήνα εργασίας τους. Στο ταμείο, οι νομοθετικές απαιτήσεις είναι πιο αυστηρές από ό,τι στις ασφαλιστικές εταιρείες, σημείωσε.

Συνεχίζοντας, ο κ. Guthke είπε ότι υπάρχουν 5 άξονες οργάνωσης της επαγγελματικής ασφάλισης.

Μεταξύ άλλων γίνεται μέσω εξωτερικής χρηματοδότησης, αλλά υπάρχουν και οι ομαδικές ασφαλίσεις. Υπάρχει το νομικό πλαίσιο που ρυθμίζει την ιδιωτική ασφάλιση, το ταμείο υπόκειται στις διατάξεις της νέας οδηγίας. Επιπλέον, τα ΤΕΑ διατρέχονται από μια κοινωνική πολιτική και οι παροχές του ταμείου δεν φορολογούνται. Τέλος προστατεύονται οι εργοδότες που έχουν υποχρεώσεις παροχής σύνταξης.

Όσον αφορά το risk management, χαράσσεται μια συγκεκριμένη στρατηγική, γίνεται ο υπολογισμός του κινδύνου, ενώ σημαντικό ρόλο παίζουν και τα στρες τεστ. “Οι περισσότερες υπηρεσίες είναι εσωτερικές, ωστόσο απευθυνόμαστε και σε εξωτερικούς αναλογιστές και συμβούλους επενδύσεων. Η στρατηγική κατατίθεται από κοινού με τα μέλη και εγκρίνεται από το ΔΣ. Υπάρχουν θέσεις ευθύνης και τα στελέχη αναλαμβάνουν τη διαχείριση συγκεκριμένων κινδύνων. Όλοι ανταποκρίνονται, στο πλαίσιο της οδηγίας για ορίζοντα 20 ετών” είπε.

Και συνέχισε: Οι αλλαγές στις συμβάσεις ενέχουν μεγάλους κινδύνους στα πολυεργοδοτικά ταμεία. Για αυτό τον λόγο χρησιμοποιούμε δεδομένα απο εξωτερικούς παρόχους για να διαχειριστούμε το πλαίσιο που αλλάζει “.

Όσον αφορά το own risk assessment, η διαδικασία “εμπεριέχει διαδικασίες όπως η αναγνώριση, η ανάλυση, η επικοινωνία και ο έλεγχος. Δημιουργούμε στοχαστικά σενάρια για να ορίσουμε πιθανότητες εμφάνισης συμβάντων, ενώ μια φορά τον χρόνο καταθέτουμε μια έκθεση αξιολόγησης κινδύνου. Οι ίδιοι παρακολουθούμε τους κινδύνους σε 3μηνιαία βάση, δίνουμε αναφορές στο ΔΣ και στην εποπτική αρχή, ακόμη και πιο συχνά από ό,τι απαιτείται από τον νόμο”.

Το ταμείο, σύμφωνα με τον κ. Guthke διαθέτει μια επιτροπή διαχείρισης και συμμόρφωσης έναντι του κινδύνου.

Τέλος σχετικά με την πολιτική κατάσταση, ο κ. Guthke αναφέρθηκε στην τεχνική συμβουλή της ΕIOPA σχετικά με τη νέα Οδηγία η οποία όπως είπε “συμβαδίζει με τα χαρακτηριστικά των ταμείων”.

Τα ταμεία, τόνισε, διαφέρουν απο άλλους θεσμούς, καθώς είναι μη κερδοσκοπικά και οι εργαζόμενοι οφελούνται από αυτά, ανάλογα με τη σύμβασή τους και με βάση την αρχή της αναλογικότητας.

Σημείωσε δε, ότι τα ταμεία δεν προσφέρουν απλώς οικονομικές αλλά και κοινωνικές υπηρεσίες και λαμβάνουν υπόψη το ζήτημα της διαφορετικότητας και της συμπερίληψης.

Τα συμβούλια στα ταμεία πλέον ορίζονται από τα μέλη και μπορούν να συνεισφέρουν στην οικονομική σταθερότητα, στηρίζοντας τα συνταξιοδοτικά σχήματα. Οι κοινωνικοί εταίροι γνωρίζουν τα δυνατά και αδύναμα στοιχεία του κλάδου τους και η συμμετοχή τους δίνει ένα ισχυρό κοινωνικό πλεονέκτημα στα ταμεία.