Μεγάλες αλλαγές στο προφίλ κινδύνου των Ασφαλιστικών το 2023

Τις Συμπληγάδες Πέτρες έχουν να διασχίσουν οι ασφαλιστικές το 2023 μέχρι οι άνεμοι να γίνουν ούριοι το 2024 και να πλέουν προς την κατεύθυνση των επιχειρήσεων. Οι ενέργειες της Ευρώπης δεν είναι ικανές να τιθασεύσουν το κόστος της ενέργειας, οι τιμές του πληθωρισμού θα παραμείνουν υψηλές, τουλάχιστον το πρώτο εξάμηνο του 2023, η εκτίναξη των τιμών σε προϊόντα και υπηρεσίες εκτροχιάζει την ισορροπία μεταξύ ζήτησης και προσφοράς. 

της Ελενας Ερμείδου

Τα τρία αυτά στοιχεία νομοτελειακά ασκούν έντονες πιέσεις από όλα τα σημεία του ορίζοντα στις ασφαλιστικές, οι οποίες κληρονομούν όλα τα προβλήματα του 2022, ενώ υποδέχονται το 2023 με πλειάδα κανονιστικών υποχρεώσεων, αρχής γενομένης με τo νέο λογιστικό πρότυπο ΔΠΧΑ 17 για τις ασφαλιστικές συμβάσεις που φέρνει αλλαγές σε φορολογικά θέματα, αλλά και τα πρότυπα ESG και οι κίνδυνοι που πηγάζουν από τους τρεις παράγοντες (ESG). Την ίδια στιγμή το μείζον θέμα που ‘καίει’ τις ασφαλιστικές το loss ratio στο αυτοκίνητο που έχει ‘πατήσει γκάζι’, η απόδοση ίδιων κεφαλαίων, η αξία του ενεργητικού και οι αποδόσεις επί των επενδύσεων, λόγω αστάθειας των αγορών.  Εφάμιλλης σημασίας  η αντιμετώπιση της ασφαλιστικής απάτης και η χρήση της τεχνολογίας που θα δώσει διέξοδο σε προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ασφαλιστικές, αλλά και οι συμφωνίες για τις Συμβατικές Αντασφαλίσεις (treaty reinsurance) που θα υπογραφούν στο νέο έτος αφού οι αντασφαλιστές κόβουν /μειώνουν καλύψεις, αυξάνοντας ανά περίπτωση.  Με αυτά τα δεδομένα το προφίλ κινδύνου των ασφαλιστικών επιχειρήσεων αλλάζει για το 2023.

ΔΠΧΑ 17: Η ΕΑΕΕ θα υποβάλλει σχέδιο στην κυβέρνηση

Ψηλά στην ατζέντα των ασφαλιστικών εταιρειών παραμένει η υλοποίηση του νέου προτύπου ΔΠΧΑ 17 με το βαθμό της αλλαγής και της πολυπλοκότητας εφαρμογής να ποικίλει ανάλογα με τις υπάρχουσες πρακτικές, εργασίες και λογιστικές πολιτικές των ασφαλιστικών εταιρειών. Ένα από τα θέματα που απασχολούν τις εταιρείες είναι ότι κατά τη μετάβαση και πρώτη εφαρμογή των ΔΠΧΑ 17 και ΔΠΧΑ 9, ενδέχεται να προκύψουν σημαντικές λογιστικές αναντιστοιχίες μεταξύ των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων των ασφαλιστικών συμβάσεων στις συγκριτικές πληροφορίες.  Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΑΕΕ μελετά σχέδιο το οποίο θα υποβάλλει στην κυβέρνηση, ωστόσο τα κυβερνητικά επιτελεία στερούνται των στελεχών που έχουν γνώση του ασφαλιστικού τομέα. 

Στην Ελλάδα το επίπεδο ετοιμότητας των ασφαλιστικών εταιρειών ποικίλει, ανάλογα με την δραστηριότητά τους (Ζωής ή Γενικών) και το αν αποτελούν μέρος κάποιου ομίλου ή όχι σύμφωνα με την ετήσια μελέτη της KPMG. Αρκετές από τις ελληνικές εταιρείες μέλη διεθνών ασφαλιστικών ομίλων, έχουν κάνει σημαντικά βήματα προόδου κυρίως στο κομμάτι της επιλογής και του σχεδιασμού της λύσης υλοποίησης και στη μεθοδολογική προσέγγιση σημαντικών τεχνικών θεμάτων του προτύπου, εκμεταλλευόμενοι την τεχνογνωσία και την υποστήριξη του ομίλου στον οποίο ανήκουν, με τις μικρότερες εταιρείες – κυρίως γενικών ασφαλίσεων – να έχουν σημειώσει μικρή ή και καθόλου πρόοδο.

Παραμένοντας, στο  φλέγον θέμα της φορολογίας για τις ασφαλιστικές, η KPMG τονίζει ότι οι φορολογικές αρχές δεν παρουσίασαν ιδιαίτερο έργο το 2020 ενώ διευκρινίζει ότι θα πρέπει να δοθούν φορολογικά κίνητρα για να σταθεροποιήσουν ή και να ενισχύσουν ακόμη περισσότερο την αύξηση της ασφαλιστικής παραγωγής στους κλάδους ζωής και υγείας. Παράλληλα καλεί να υπάρξει συνολική φορολογική αξιολόγηση και κίνητρα σε όλους τους κλάδους ασφάλισης ενισχύοντας τη φορολογική συνείδηση και περιορίζοντας τις αποκλίσεις και διαφορές μεταξύ διαθέσιμων επιλογών ασφάλισης και επένδυσης. 

Τέλος σε ό,τι αφορά τα ΔΠΧΑ17, οι αναγκαίες επενδύσεις στον τομέα του μετασχηματισμού και της τεχνολογίας και η εντατικοποίηση της προετοιμασίας για την υλοποίηση του νέου λογιστικού προτύπου ΔΠΧΑ 17, αναμένεται να απορροφήσουν μέρος των κερδών.

KPMG: Ανάλυση μεγεθών για 25 ασφαλιστικές 

Τo 2020, η παραγωγή ασφαλίστρων μειώθηκε κατά 3.7%, σύμφωνα με την ΕΑΕΕ και 2.4% σύμφωνα με την ΤτΕ. Η απόδοση αυτή είναι καλή δεδομένων των συνθηκών της πανδημίας το λουκέτο στον τουρισμό και λαμβάνοντας υπόψη ότι το συνολικό ΑΕΠ κινήθηκε καθοδικά κατά 9%.

Τα ίδια κεφάλαια, λόγω διακράτησης κερδών και περιορισμό απόδοσης μερισμάτων, κινήθηκαν ανοδικά στα 4,4 δισεκατομμύρια  κεφαλαιοποιώντας– κέρδη του 2020. Με την σημαντική και σταδιακή άνοδο της κεφαλαιοποίησης των εταιρειών και αντίστροφα της μείωσης ή συγκράτησης της παραγωγής, τα ίδια κεφάλαια υπερτερούν της συνολικής παραγωγής και να παραμένουν «λημνάζοντα» για μελλοντική αξιοποίηση ή όχι, επιστροφή στους μετόχους.

Τα κέρδη προ φόρων αυξήθηκαν σε επίπεδα ρεκόρ από την πώληση Ελληνικών Κυβερνητικών Ομολόγων και ρευστοποίηση των σωρευμένων μη πραγματοποιηθέντων κερδών προηγούμενων ετών ενώ αντίθετα τα αποτελέσματα του 2020 δεν επιβαρύνθηκαν με έκτακτα έξοδα . Σημαντικά βοήθησε η κερδοφορία στο αυτοκίνητο αλλά και η μείωση των λειτουργικών εξόδων κατά 1% από την εφαρμογή της τηλεργασίας, καθώς και της μείωσης του κόστους νοσοκομειακών παροχών λόγω με τη μείωση των εισαγωγών.

Στην απόδοση κεφαλαίων η μεταβολή ήταν +3% στις εταιρείες ασφαλίσεων Ζωής και κατά +1% στις μεικτές λόγω κυρίως της ρευστοποίησηςεπενδυτικών χαρτοφυλακίων και τις θετικές επιδράσεις στο κόστος της εταιρείας από την πανδημία. Στις γενικές ασφαλίσεις δεν υπήρξαν σημαντικές μεταβολές. Βελτίωση υπήρξε και στους δείκτες φερεγγυότητας, και κυρίως στις γενικές ασφαλίσεις με αύξηση 20 μονάδων λόγω της αυξημένης κερδοφορίας και δια κράτησης κερδών χωρίς ανάλογη αύξηση παραγωγής και κινδύνων.

Στις επενδύσεις, οι επιλογές των ελληνικών ασφαλιστών παραμένουν σταθερές χωρίς μεταβολές και διαφοροποιημένες σε σχέση με το μέσο όρο των ευρωπαίων ασφαλιστών,με διατήρηση του 85% του χαρτοφυλακίου σε ομόλογα και Unit Linked σε αντίθεση με το 68% στο μέσο όρο της Ευρώπης όπου παρατηρήθηκε και ελαφρά μετατόπιση κατά μία μονάδα σε μετοχικά χαρτοφυλάκια.

Στους δείκτες εισπραξιμότητας συνεχίζεται η καθοδική τους πορεία με 22 μέρες σε εκκρεμότητα το 2020, από 25 το 2019, με τις απαιτήσεις να αποτελούν πλέοντο 6% του Ενεργητικού (από 7% το 2019).

Εμφανής και η βελτίωση στους δείκτες φερεγγυότητας, και κυρίως στις γενικές ασφαλίσεις με αύξηση 20 μονάδων (2020:199%, 2019: 179%), κυρίως λόγω της αυξημένης κερδοφορίας και δια κράτησης κερδών χωρίς ανάλογη αύξηση παραγωγής και κινδύνων.

Η μειωμένη κίνηση των αυτοκίνητων σε μεγάλες περιόδους εντός του 2020 και κυρίως το πρώτο διάστημα του lock down, συνέβαλλε ουσιαστικά στην πτώση του

δείκτη αποζημιώσεων στο αυτοκίνητο κατά 4 μονάδες στο 49% από 53% (χωρίς μεταβολή αποθεμάτων προηγ. χρήσεων), συνεισφέροντας σημαντικά στην συνολική κερδοφορία του κλάδου.