Τα “βρήκαν” Σταϊκούρας και τράπεζες για ελαφρύνσεις σε δανειολήπτες

Συγκλίνουν τράπεζες και υπουργείο Οικονομικών μετά τις προτάσεις που υπέβαλαν οι τραπεζίτες σε νέα «δύσκολη» σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο υπουργείο και σύμφωνα με πληροφορίες αναμένονται ανακοινώσεις των τραπεζών που ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας θα ήθελε πριν από τη ψήφιση του προϋπολογισμού.

Οι τράπεζες ανταποκρίθηκαν με πλήρες πακέτο προτάσεων σε όλα τα θέματα που άνοιξε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, από τις ελαφρύνσεις ευάλωτων δανειοληπτών, μέχρι την αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων, τη μείωση των χρεώσεων και την προώθηση περισσότερων ρυθμίσεων με χρήση του εξωδικαστικού μηχανισμού.

Ωστόσο η σύγκλιση αφορά κυρίως το θέμα των ελαφρύνσεων για περίπου 30.000 ευάλωτους δανειολήπτες, μια και η κυβέρνηση έχει ανοίξει και άλλα θέματα όπως η αύξηση επιτοκίων στις καταθέσεις, οι μειώσεις στις χρεώσεις και η επιδίωξη για περισσότερους εξωδικαστικούς συμβιβασμούς. Για το λόγο αυτό άλλωστε θα γίνουν περαιτέρω συναντήσεις με το νέο χρόνο, όπως έγινε γνωστό.

Ωστόσο οι τραπεζίτες έχουν ανταποκριθεί ήδη σε όλα αυτά, με τις αυξήσεις επιτοκίων καταθέσεων, να έχουν ήδη υλοποιηθεί μερικώς από τις τράπεζες και να έρχονται κι άλλες. Υπάρχουν προθεσμιακές ήδη που προσφέρουν από 0,7% έως 1% και σε μικρότερες τράπεζες άνω του 1% και καταθέσεις ταμιευτηρίου από 0,40%.

Η μετάβαση σε υψηλότερα επιτόκια καταθέσεων είναι σε εξέλιξη και θα έπρεπε να θεωρείται δεδομένη ούτως ή άλλως αφού οι τράπεζες επιστρέφουν μέρος των φθηνών δανείων που έχουν πάρει από την ΕΚΤ. Ήδη όμως εξελίσσεται ταχύτερα.

Ωστόσο υπάρχει εκκρεμότητα από πλευράς τραπεζών που σχετίζεται με τις οριστικές κατευθύνσεις του επόπτη της ΕΚΤ για να μην χρεωθούν με περισσότερα κεφάλαια και υποχρεώσεις για προβλέψεις, καθώς δεν έχουν οριστική απάντηση για το κόστος των ελαφρύνσεων που θα εφαρμόσουν.

Οι επιπλέον δεσμεύσεων κεφαλαίων για προβλέψεις ενδέχεται να φθάσουν από 270 εκ. ευρώ έως και 320 εκατ. ευρώ ανά τράπεζα σε ένα σύνολο που μπορεί να ξεπεράσει το 1,1 δισ. ευρώ, σε κεφάλαια τα οποία δεν θα δοθούν ως δάνεια σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά αλλά θα δεσμευθούν για λόγους ασφαλείας.

Οι ελληνικές τράπεζες έχουν πολύ υψηλότερα δεσμευμένα κεφάλαια για το λόγο αυτό σε σχέση με τις ευρωπαϊκές τράπεζες που ο μέσος όρος δεσμευτικών δεικτών είναι στο 2%, ενώ στις ελληνικές τράπεζες ο δείκτης κινείται από 5%-12%.

Το σχέδιο για τους ευάλωτους δανειολήπτες προβλέπει τη δημιουργία ειδικού λογαριασμού μέσω του οποίου θα επιστρέφεται το 50% της αύξησης των επιτοκίων με τη μορφή «μπόνους συνέπειας» και θα αφορά συνολικά δάνεια περίπου 2 δισ. ευρώ για περίπου 30.000 δανειολήπτες. Το σχέδιο αυτό καλύπτει περίπου το 6% των συνολικών στεγαστικών δανείων πράγμα που σημαίνει ότι καλύπτει τριπλάσιο ποσοστό από μέσο όρο «κόκκινων δανείων στην Ευρώπη (NPE).

Βεβαίως τα δάνεια που μπαίνουν στην κατηγορία αυτή για να πάρουν την ελάφρυνση δεν είναι κόκκινα. Είναι δάνεια που εξυπηρετούνται και το πρόβλημα ήταν ακριβώς αυτό. Δηλαδή να μην θεωρηθούν «κόκκινα» αλλά ούτε και δάνεια του δεύτερου σταδίου που θεωρούνται αμφίβολο να εισπραχθούν μετά από καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών.

Προβλέπονται επίσης εισοδηματικά κριτήρια και περιουσιακά κριτήρια για τη λήψη αυτής της άτυπης επιδότησης που ανάλογα με τα μέλη του νοικοκυριού φθάνουν έως τα 21.000 ευρώ και με οροφή στα κριτήρια για την περιουσία τα 180.000 ευρώ.

Να σημειωθεί ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν αρκετά δάνεια στην κατηγορία αυτή των ανοιγμάτων (δανείων) σε καθυστέρηση επί του συνόλου των δανείων τους, αλλά ασφαλώς δεν είναι όλα με καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών, αντίθετα η συντριπτική πλειοψηφία τους (87%-94% ανάλογα με την τράπεζα) είναι εξυπηρετούμενα ακόμα κι αν είναι σε καθυστέρηση.

Μπορεί να προκύψει κόστος επίσης 20-40 εκατ. ευρώ συνολικά από τα δάνεια που θα επωφεληθούν, εκτός κι αν έχει αντίθετη άποψη ο επόπτης της ΕΚΤ.

Όσον αφορά τις καταθέσεις, οι τράπεζες, κινούνται ήδη μόνες τους καθεμία, και ήδη έχουν ξεκινήσει να παρουσιάζονται αυξημένα επιτόκια για καταθέσεις και θα συνεχίσουν τις επόμενες ημέρες τις αυξήσεις.

Εκτιμάται ότι αυξήσεις έχουν περάσει κατά 60% στις καταθέσεις των τραπεζών και αν το ποσοστό φθάσει στο 100% το μέσο κόστος ανά τράπεζα για δαπάνη τόκων θα αυξηθεί περίπου στα 50 με 60 εκατ. ευρώ ετησίως ή περί τα 220 -260 εκατ. ευρώ συνολικά, σε ετησιοποιημένη βάση. Βεβαίως από την άνοδο των επιτοκίων οι τράπεζες θα ωφεληθούν πάντα σε ετησιοποιημένη βάση περίπου 300 εκατ. ευρώ καθεμιά.

Αντίστοιχα τέλος, κινούνται ήδη για το ζήτημα των χρεώσεων και προμηθειών οι τράπεζες, παρουσιάζοντας ήδη νέα τιμολόγια ή αξιοποιώντας το σύστημα IRIS για εμβάσματα. Στα μέτρα αυτά όπως και στον εξωδικαστικό μηχανισμό, η πρόοδος θα φανεί σταδιακά, αν και σε περιπτώσεις ρυθμίσεων με εξωδικαστικό ήδη παρατηρήθηκε αύξηση.

Τι είπε ο κ. Χρ. Σταϊκούρας

«Είμαι ικανοποιημένος στο βαθμό που οι τράπεζες έφτασαν στα όρια τους. Είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά απέχουμε ακόμη» δήλωσε  στους κοινοβουλευτικούς συντάκτες ο Υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας μετά τη συνάντηση με τις τράπεζες. Ο Υπουργός Οικονομικών ανέφερε ότι το σχέδιο που θα προωθηθεί « είναι λύση για αρκετούς δανειολήπτες, περίπου 30.000».

Ο κ. Σταϊκούρας προσέθεσε ότι στις αρχές της επόμενης χρονιάς θα γίνει η επόμενη συνάντηση, ενώ σημείωσε ότι επίδομα 600 ευρώ θα πάρουν μόνο οι ένστολοι αστυνομικοί και στελέχη του λιμενικού σώματος, ενώ τα στελέχη των ενόπλων δυνάμεων θα λάβουν επιδόματα εκτός έδρας και νυχτερινά.