Allianz: Oι παγκόσμιες τάσεις που χρήζουν προσοχής στη ναυτασφάλιση

Mπορεί η μακροπρόθεσμη τάση στις ναυτασφαλίσεις να παραμένει σε θετική τροχιά καθώς οι συνολικές απώλειες έχουν μειωθεί περισσότερο από το μισό την τελευταία δεκαετία – παρόλ’ αυτά, υπάρχουν παράγοντες που οδηγούν σε ολοένα και αυξανόμενες απαιτήσεις, σύμφωνα με την ανάλυση Ζημιών του κλάδου από την Allianz Global Corporate & Specialty (AGCS).

Τα γεγονότα πυρκαγιάς/έκρηξης είναι τα πλέον πιο κοστοβόρα στον τομέα των αποζημιώσεων, ενώ σε μια εποχή άκρατου πληθωρισμού, η ζημιά φορτίου είναι η πιο συχνή αιτία απωλειών.

Κορυφαίες αιτίες απώλειας ανά αξία απαιτήσεων:

1. Η πυρκαγιά είναι η κύρια αιτία αξιώσεων βάσει αξίας, καθώς οι μπαταρίες ιόντων λιθίου προσθέτουν μια νέα διάσταση στις απώλειες

Η “πυρκαγιά” και η “έκρηξη” αποτελούν την υπ’ αριθμόν ένα αιτία ζημιών σε αξία στις ναυτασφαλίσεις την τελευταία 5ετία,

έχοντας ξεπεράσει τη “βύθιση” και τη “σύγκρουση”, σύμφωνα με την ανάλυση AGCS. Η σχετική έρευνα βασίστηκε σε περισσότερες 240.000 απαιτήσεων στον κλάδο, που έφθαναν σε αξία τα 9,2 δισ. ευρώ. Οι πυρκαγιές αντιπροσώπευαν το 18% της αξίας των θαλάσσιων αξιώσεων που αναλύθηκαν (περίπου 1,65 δισ. ευρώ) κατά την περίοδο που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2021, σε σύγκριση με 13% την πενταετία που έληξε τον Ιούλιο του 2018.

Μια άλλη αξιοσημείωτη πρόσφατη τάση ήταν η απειλή από τις μπαταρίες ιόντων λιθίου σε ηλεκτρικά οχήματα ή σε φορτίο που δεν αποθηκεύεται, διαχειρίζεται ή μεταφέρεται σωστά. Όντας Ιδιαίτερα εύφλεκτες οι μπαταρίες ευθύνονται για πολλές πυρκαγιές σε πλοία μεταφοράς αυτοκινήτων και πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων τα τελευταία χρόνια.

Οι πυρκαγιές από μπαταρίες ιόντων λιθίου και ηλεκτρικών οχημάτων είναι πιο άγριες, καθιστώντας δύσκολο το έργο της κατάσβεσης ενώ υπάρχουν περιστατικά αναζωπυρώσεων έπειτα από ώρες ή ακόμα και ημέρες μετά την κατάσβεσή τους. Τα περισσότερα πλοία δεν διαθέτουν την κατάλληλη πυροπροστασία και συστήματα ανίχνευσης για την αντιμετώπιση αυτών των πυρκαγιών.

2. Πληθωρισμός και αύξηση της έκθεσης

Η εκτίναξη του πληθωρισμού επιδεινώνει τις υπάρχουσες τάσεις που οδηγούν σε υψηλότερες αξιώσεις. Οι υψηλότερες τιμές χάλυβα, το υψηλότερο κόστος ανταλλακτικών και το αυξανόμενο κόστος εργασίας επηρεάζουν όλα τα έξοδα επισκευής των πλοίων και τις αξιώσεις για βλάβες μηχανημάτων.

Περιστατικά όπως πυρκαγιές και συγκρούσεις είναι μεταξύ των κορυφαίων αιτιών αξιώσεων στη ναυτασφάλιση ανά αξία, με μια σειρά από δαπανηρά περιστατικά τα τελευταία χρόνια. Τα ατυχήματα που αφορούν μεγάλα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και μεταφορείς αυτοκινήτων, αντανακλώντας τη συσσώρευση της έκθεσης φορτίου και τον κίνδυνο έκτακτων περιστατικών και διάσωσης. Σε πολλές περιπτώσεις, ένα μικρό περιστατικό, όπως μια πυρκαγιά σε εσφαλμένα δηλωμένο φορτίο ή σφάλματα στους υπολογισμούς ευστάθειας, έχουν οδηγήσει σε μεγάλες απώλειες.

Το εξαιρετικά μεγάλο πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων Ever Given χρειάστηκε σχεδόν μια εβδομάδα για να απελευθερωθεί έχοντας μπλοκάρει τη Διώρυγα του Σουέζ το 2021, ενώ το αδελφό του πλοίο Ever Forward χρειάστηκε έναν μήνα για να αποδεσμευτεί, αφού προσάραξε στον κόλπο Chesapeake στις ΗΠΑ.

Το κόστος διάσωσης έχει επίσης αυξηθεί ως απάντηση στις αυξημένες ανησυχίες για το ESG και τη Βιωσιμότητα.

Ο πληθωρισμός εντείνει ακόμη το πρόβλημα της αύξησης της αξίας του ρίσκου. Η αξία τόσο των πλοίων όσο και των φορτίων διευρύνεται σε μια εποχή ολοένα και αυξανόμενης έκθεσης για τα μεγαλύτερα πλοία, τα οποία μπορούν να μεταφέρουν πάνω από 20.000 εμπορευματοκιβώτια ανά φορτίο. Η αύξηση της ζήτησης έχει οδηγήσει την αξία των πλοίων σε ιστορικά υψηλά τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με την Clarkson Research Services, η συνδυασμένη αξία του παγκόσμιου εμπορικού στόλου αυξήθηκε κατά 26% σε 1,2 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2021 [9], ενώ η IUMI σημείωσε ότι η συνολική αξία των ασφαλισμένων πλοίων αυξήθηκε σημαντικά το 2021, λόγω της μεγάλης αύξησης των εμπορευματοκιβωτίων.

3. Οι αξιώσεις φορτίου συνεχίζουν να αυξάνονται

Τα κατεστραμμένα αγαθά, είναι η κύρια αιτία αξιώσεων ναυτασφάλισης όσον αφορά της συχνότητα και η τρίτη μεγαλύτερη σε αξία τα τελευταία πέντε χρόνια, σύμφωνα με την ανάλυση της AGCS. Οι πιο συνήθεις αξιώσεις παραμένουν οι ζημιές φορτίου, συνήθως από κακή διαχείριση, αποθήκευση και συσκευασία. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί ο αριθμός αξιώσεων. Το έγκλημα και η κλοπή είναι η τρίτη πιο συχνή αιτία αξιώσεων ναυτασφάλισης κατά την ίδια χρονική περίοδο.

Παράλληλα, η παγκόσμια έλλειψη εμπορευματοκιβωτίων οδήγησε στη χρήση και επαναχρησιμοποίηση  κακής ποιότητας ή και κατεστραμμένων containers, ενώ η επιδείνωση του οικονομικού περιβάλλοντος και το υψηλότερο κόστος ζωής ενδεχομένως να επηρεάσουν τις αξιώσεις για κλοπή και κοινωνικές ταραχές.

4. Το disruption στην εφοδιαστική αλυσίδα συνεχίζουν να επηρεάζουν

Τα τελευταία χρόνια παρατηρούνται φαινόμενα disruption στην εφοδιαστική αλυσίδα, καθώς μια σειρά από θαλάσσια συμβάντα, όπως φυσικές καταστροφές, επιθέσεις στον κυβερνοχώρο και η πανδημία Covid-19 έχουν προκαλέσει μεγάλες καθυστερήσεις στη ναυτιλία και στα λιμάνια. Περαιτέρω αναστάτωση προκλήθηκε επίσης από τη συμφόρηση, από ελλείψεις εργατικού δυναμικού και περιορισμένη χωρητικότητα εμπορευματοκιβωτίων.

“Η τάση για μεγαλύτερα πλοία συμβάλλει επίσης στην αύξηση της έκθεσης στην εφοδιαστική αλυσίδα. Τα μεγαλύτερα πλοία, ενώ είναι πιο αποτελεσματικά, απαιτούν υποδομές και υλικοτεχνική υποστήριξη που είναι πιο περίπλοκες. Υπάρχουν επίσης μεγαλύτερες συγκεντρώσεις κινδύνου φορτίου στα μεγάλα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και σε μεγάλα λιμάνια, επομένως κάθε περιστατικό έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει ταυτόχρονα μεγάλους όγκους φορτίου και εταιρειών. Τα λιμάνια επίσης εξαρτώνται όλο και περισσότερο από την τεχνολογία, όπου μια διακοπή λειτουργίας ή κυβερνοεπίθεση θα μπορούσε να προκαλέσει disruption σε ένα λιμάνι. Οι εμπορικές πιέσεις είναι ήδη ένας παράγοντας που συμβάλλει στο πλήθος απωλειών που προέκυψαν από κακή λήψη αποφάσεων”, λέει ο Nitin Chopra, Senior Marine Risk Consultant at AGCS.

«Οι διαχειριστές κινδύνων πρέπει να λάβουν υπόψη αυτούς τους παράγοντες και να υιοθετήσουν μια πιο διαχειριζόμενη προσέγγιση κινδύνου στη ναυτιλιακή πτυχή των αλυσίδων εφοδιασμού», εξηγεί ο Régis Broudin, Global Head of Marine Claims της AGCS.

5. Κλιματικοί κίνδυνοι

Η κλιματική αλλαγή θα επηρεάσει ολοένα και περισσότερο τις αξιώσεις θαλάσσιων ασφαλίσεων.

Οι φυσικές καταστροφές ήταν ήδη η πέμπτη μεγαλύτερη αιτία αξιώσεων ναυτασφαλίσεων, κατά συχνότητα και σοβαρότητα για την πενταετία που έληξε τον Δεκέμβριο του 2021, σύμφωνα με την ανάλυση της AGCS. Οι ακραίες καιρικές συνθήκες και οι φυσικοί κίνδυνοι έχουν συμβάλει σε πολλές μεγάλες απώλειες στο παρελθόν – τα ακραία καιρικά φαινόμενα ήταν ένας παράγοντας που συνέβαλε στο 25% τουλάχιστον των συνολικών απωλειών πλοίων που αναφέρθηκαν μόνο το 2021. Επιπλέον, η ξηρασία στην Ευρώπη το 2022 προκάλεσε και πάλι μεγάλη αναστάτωση στη ναυτιλία στον Ρήνο, εμποδίζοντας πολλά πλοία να πλέουν με πλήρες φορτίο σε αυτήν την κρίσιμη ευρωπαϊκή ναυτιλιακή διαδρομή.

Ο καιρός ήταν επίσης ένας παράγοντας που συνετέλεσε στην γ αύξηση του αριθμού των εμπορευματοκιβωτίων που χάνονται στη θάλασσα. Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ναυτιλίας [10], ο ετήσιος μέσος αριθμός εμπορευματοκιβωτίων που χάθηκαν στη θάλασσα αυξήθηκε κατά 18% τα τελευταία 14 χρόνια σε 1.629 το 2021. Οι μέσες απώλειες μόνο για τη διετία 2020-2021 ήταν 3.113 σε σύγκριση με 779 την προηγούμενη περίοδο.

Οι προσπάθειες για την απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα στην ναυτιλιακή βιομηχανία αναμένεται να επηρεάσουν τις θαλάσσιες αξιώσεις στο μέλλον. Με το 90% του διεθνούς εμπορίου να διακινείται διά θαλάσσης, η ναυτιλία συμβάλλει σημαντικά στις παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (IMO) εργάζεται για μια μείωση κατά 40% των εκπομπών σε ολόκληρο τον παγκόσμιο στόλο έως το 2030 και τουλάχιστον κατά 50% έως το 2050. Η μείωση θα απαιτήσει από τη ναυτιλιακή βιομηχανία να αναπτύξει πιο βιώσιμες μορφές σχεδιασμού σκάφους. Ένας βασικός παράγοντας κινδύνου στη μετάβαση θα είναι η υιοθέτηση εναλλακτικών καυσίμων, όπως  υγροποιημένο φυσικό αέριο, πράσινο υδρογόνο και μεθανόλη, καθώς και ηλεκτρικά και αιολικά υποβοηθούμενα πλοία.

Ωστόσο, η εισαγωγή νέας τεχνολογίας μπορεί να οδηγήσει σε νέους κινδύνους ή απροσδόκητες συνέπειες. Η βλάβη μηχανημάτων είναι ήδη μια σημαντική πηγή αξιώσεων– είναι η τέταρτη μεγαλύτερη αιτία σε συχνότητα και αξία τα τελευταία πέντε χρόνια. Ο ασφαλιστικός κλάδος έχει ήδη δει έναν αριθμό βλαβών μηχανημάτων και μολυσμένων αξιώσεων καυσίμων που σχετίζονται με την εισαγωγή μαζούτ χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο στο πλαίσιο του IMO 2020, το οποίο εισήχθη για τη μείωση των εκπομπών οξειδίων του θείου, καθώς τα καύσιμα πλοίων και η ανεφοδιασμός καυσίμων έχουν γίνει πιο περίπλοκα.