KPMG: Η ακτινογραφία της ασφαλιστικής αγοράς σήμερα, ποιες οι εκτιμήσεις για το 2022

Ικανοποιητική ήταν η συνολική εικόνα της εγχώριας ασφαλιστικής αγοράς σύμφωνα με τα τελικά στοιχεία για το 2020, αν αναλογιστεί κανείς τις έκτακτες συνθήκες που δημιούργησε το ξέσπασμα της πανδημίας.

Την ίδια ώρα τα προσωρινά στοιχεία της ΕΑΕΕ για την παραγωγή Ιανουαρίου- Οκτωβρίου 2021 δείχνουν ανάπτυξη 5% για της ασφαλίσεις κατά ζημιών και 13% για τις ασφαλίσεις κατά Ζωής, με την πανδημία πάντα να είναι ακόμη αναμεσά μας.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι προοπτικές για το 2022, παραμένουν θετικές για τον ασφαλιστικό κλάδο παρασυρόμενος από το ρεύμα της επιταχυνόμενης οικονομικής ανάκαμψης. Οι αναγκαίες επενδύσεις στον τομέα του μετασχηματισμού και της τεχνολογίας και η εντατικοποίηση της προετοιμασίας για την υλοποίηση του νέου λογιστικού προτύπου ΔΠΧΑ 17, αναμένεται να απορροφήσουν μέρος των κερδών.

Τα παραπάνω συμπεράσματα αναφέρει, μεταξύ άλλων η ετήσια έκθεση της KPMG για τον ασφαλιστικό κλάδο, η οποία θέτει επί τάπητος κρίσιμα επίσης ζητήματα:

-τις προκλήσεις και κανονιστικές εξελίξεις για τον κλάδο στον τομέα του ESG

-το ρόλο του κλάδου στη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται για τις επιχειρήσεις από τις κυβερνοαπειλές 

-την αντιμετώπιση πιθανής απάτης στις ασφαλιστικές επιχειρήσεις με χρήση λύσεων Βlockchain με (ασφαλή) διαμοιρασμό στοιχείων μεταξύ ασφαλιστικών

-την ενημέρωση, όπως και κατά τα προηγούμενα έτη, στις εξελίξεις για το νέο λογιστικό πρότυπο για τις ασφαλιστικές συμβάσεις (ΔΠΧΑ 17) και τις αλλαγές και διευκρινίσεις σε φορολογικά θέματα

διαβάστε επίσης: Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου για ESG: Να υπάρξει σύγκλιση στους διαφορετικούς δείκτες μέτρησης

Οι Αναλύσεις & τα Συμπεράσματα

Τo 2020, ως έτος πανδημίας κορωνοϊού, δεν θα μπορούσε να καλλιεργήσει υψηλές προσδοκίες για κάτι ιδιαίτερο στην παραγωγή ασφαλίστρων η οποία σύμφωνα με τα νεότερα στοιχεία της ΕΑΕΕ, μειώθηκε κατά 3.7%, ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας Ελλάδος η μείωση ανήλθε σε 2.4%.

Η απόδοση αυτή θα μπορούσε να θεωρηθεί ικανοποιητική δεδομένων των συνθηκών λαμβάνοντας υπόψη ότι το συνολικό ΑΕΠ κινήθηκε καθοδικά κατά 9%. Σύμφωνα με το δείγμα της έκθεσης της KPMG η παραγωγή – χωρίς να ληφθούν υπόψη τα αμιγώς επενδυτικά προϊόντα – κινήθηκε ανοδικά κατά 2.6%.

Η σημαντική άνοδος του 2019 και η εξαιρετική απόδοση του πρώτου τριμήνου 2020, προ της έναρξης της πανδημίας- βοήθησαν στην συγκράτηση της παραγωγής που σημειώθηκε λόγω αβεβαιότητας αλλά και τους μήνες του καλοκαιριού από την έλλειψη τουρισμού.

Τα ίδια κεφάλαια, δεδομένης της προτροπής της EIOPA για δια κράτηση κερδών και περιορισμό απόδοσης μερισμάτων, κινήθηκαν ανοδικά στα Ευρώ 4.4 δις κεφαλαιοποιώντας τα ικανοποιητικά – παρά τη πανδημία – κέρδη του 2020. Με την σημαντική και σταδιακή άνοδο της κεφαλαιοποίησης των εταιρειών και αντίστροφα της μείωσης ή συγκράτησης της παραγωγής έχουμε πλέον το παράδοξο, τα ίδια κεφάλαια να υπερτερούν της συνολικής παραγωγής και να παραμένουν «λημνάζοντα» για μελλοντική αξιοποιήση ή όχι, επιστροφή στους μετόχους.

Τα κέρδη προ φόρων αυξήθηκαν σημαντικά, σε επίπεδα ρεκόρ των τελευταίων ετών. Από την εξέταση των δεδομένων προέκυψαν έκτακτα κέρδη από την πώληση Ελληνικών Κυβερνητικών Ομολόγων και ρευστοποίηση των σωρευμένων μη πραγματοποιθέντων κερδών προηγούμενων ετών ενώ αντίθετα τα αποτελέσματα του 2020 δεν επιβαρύνθηκαν με έκτακτα έξοδα (π.χ. εθελούσιες έξοδοι, (υπέρ) προμήθειες και αρνητικές μεταβολές τεχνικών προβλέψεων) που παρατηρήθηκαν στην προηγούμενη χρήση. Επιπλέον βοήθησε σημαντικά η κερδοφορία στο αυτοκίνητο με την προσγείωση του δείκτη ζημιών σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα. Η μείωση των λειτουργικών εξόδων κατά 1% από την εφαρμογή της τηλεργασίας, καθώς και της μείωσης του κόστους νοσοκομειακών παροχών λόγω του COVID-19 με τη μείωση των εισαγωγών από άλλες αιτίες.

Στην απόδοση κεφαλαίων υπήρξε θετική μεταβολή κατά 3% στις εταιρείες ασφαλίσεων Ζωής και κατά 1% στις μεικτές λόγω κυρίως της ρευστοποίησης επενδυτικών χαρτοφυλακίων και τις θετικές επιδράσεις στο κόστος της εταιρείας από την πανδημία. Στις γενικές ασφαλίσεις δεν παρατηρήθηκαν αξιοσημείωτες μεταβολές.

Στα μικτά αποτελέσματα (Gross Margin) υπήρξε σαφή βελτίωση κατά 2 μονάδες τόσο στις γενικές ασφαλίσεις (στο 36% από 34%) λόγω της βελτίωσης του δείκτη ζημιών αλλά όσο και στις εταιρείες ασφαλειών ζωής (στο 18% από 16%) λόγω των γεγονότων που αναφέρονται ανωτέρω.

Στις επενδύσεις, οι επιλογές των ελληνικών ασφαλιστών παραμένουν σταθερές χωρίς μεταβολές και διαφοροποιημένες σε σχέση με το μέσο όρο των ευρωπαίων ασφαλιστών με διατήρηση του 85% του χαρτοφυλακίου σε ομόλογα και Unit Linked σε αντίθεση με το 68% στο μέσο όρο της Ευρώπης όπου παρατηρήθηκε και ελαφρά μετατόπιση κατά μία μονάδα σε μετοχικά χαρτοφυλάκια.

Στους δείκτες εισπραξιμότητας συνεχίζεται η καθοδική τους πορεία με 22 μέρες σε εκκρεμότητα το 2020, από 25 το 2019, με τις απαιτήσεις να αποτελούν πλέον το 6% του Ενεργητικού (από 7% το 2019).

Εμφανής και η βελτίωση στους δείκτες φερεγγυότητας, και κυρίως στις γενικές ασφαλίσεις με αύξηση 20 μονάδων (2020: 199%, 2019: 179%), κυρίως λόγω της αυξημένης κερδοφορίας και δια κράτησης κερδών χωρίς ανάλογη αύξηση παραγωγής και κινδύνων.

Η μειωμένη κίνηση των αυτοκίνητων σε μεγάλες περιόδους εντός του 2020 και κυρίως το πρώτο διάστημα του lock down, συνέβαλλε ουσιαστικά στην πτώση του δείκτη αποζημιώσεων στο αυτοκίνητο κατά 4 μονάδες στο 49% από 53% (χωρίς μεταβολή αποθεμάτων προηγ. χρήσεων), συνεισφέροντας σημαντικά στην συνολική κερδοφορία του κλάδου

Η ασφαλιστική αγορά στα χρόνια της πανδημίας

2021, άλλο ένα ακόμη έτος, έρχεται να προστεθεί στην ιστορική εποχή του COVID-19 η οποία θα αποτελέσει σίγουρα ένα σημαντικό ιστορικό ορόσημο για την παγκόσμια ιστορία.

Η Ιδιωτική ασφαλιστική αγορά, με γνώση στη διαχείριση κινδύνων, την προστασία κεφαλαίων και με διαχείριση ενός μέρους της ανελαστικής δαπάνης των νοικοκυριών καταφέρνει μέσα στο έτος κρίσης 2020 να διατηρήσει το μέγεθός της, ενώ με τα προσωρινά στοιχεία της ΕΑΕΕ η παραγωγή Ιανουαρίου- Οκτωβρίου 2021, αναπτύσσεται με 5% για της ασφαλίσεις κατά ζημιών και με 13% για τις ασφαλίσεις κατά Ζωής, με την πανδημία να είναι ακόμη αναμεσά μας.

Η συγκέντρωση της αγοράς για την οποία συζητείται συνεχώς τα τελευταία έτη είναι πλέον γεγονός. Μεγάλοι ασφαλιστικοί όμιλοι του εξωτερικού κάνοντας τον απολογισμό τους μετά από πολλά έτη πετυχημένης παρουσίας στη ελληνική αγορά αποφάσισαν την έξοδο τους, σε μια καθαρά στρατηγική κίνηση που περιλαμβάνει την εστίαση σε αγορές με μεγαλύτερη παρουσία του ομίλου τους. Η στρατηγική αυτή, ιδιαίτερα από μεγάλους ασφαλιστικούς οργανισμούς, θεωρείται από πολλούς η πλέον ενδεδειγμένη, διότι μία πολυπρόσωπη με μικρό συγκριτικά μέγεθος και χωρίς κυρίαρχη παρουσία σε πολλές περιοχές σπαταλά ακριβούς πόρους σε κεφάλαια και ανθρώπινο δυναμικό που αποδίδουν καλύτερα σε άλλους τομείς και περιοχές. Με την ίδια ακριβώς στρατηγική και οι όμιλοι που επεκτείνουν το μερίδιο τους για απόκτηση στρατηγικού μεριδίου αγοράς, με απώτερο σκοπό τις οικονομίες κλίμακας και την εκμετάλλευση των συνεργειών και των καναλιών διανομής μέσω τραπεζών.

Αντίθετα, η συγκέντρωση των μικρών, τοπικών κυρίως, χαρτοφυλακίων της αγοράς δεν έχει προχωρήσει όπως αναμενόταν αν και υπάρχει (ακόμη) ζωηρό επενδυτικό ενδιαφέρον. Ο ανταγωνισμός αναμένεται να ενταθεί ακόμη περισσότερο το επόμενο διάστημα από τους ισχυρούς ομίλους και την εκτιμώμενη επέκταση του τραπεζικού δικτύου. Δεδομένου ότι μια στρατηγική που δεν αφορά την εξειδίκευση, που να δικαιολογεί ένα μικρό μέγεθος, θα αντιμετωπίσει πολλές προκλήσεις και πιέσεις, δεν επιφέρει δημιουργία αξίας μέσα από τη διατήρηση και την εκμετάλλευση μικρών χαρτοφυλακίων. Σε αυτές τις περιπτώσεις η έξοδος και η είσπραξη των σωρευμένων κεφαλαίων από τους μετόχους τους θεωρείται ενδεδειγμένη, για την προστασία των κεφαλαίων τους από τις πιέσεις που αναμένονται.

Οι προοπτικές για το 2022, παραμένουν θετικές για τον ασφαλιστικό κλάδο παρασυρόμενος από το ρεύμα της επιταχυνόμενης οικονομικής ανάκαμψης. Οι αναγκαίες επενδύσεις στον τομέα του μετασχηματισμού και της τεχνολογίας και η εντατικοποίηση της προετοιμασίας για την υλοποίηση του νέου λογιστικού προτύπου ΔΠΧΑ 17, αναμένεται να απορροφήσουν μέρος των κερδών.

Νέοι (Τροποποιημένοι) Κανονισμοί ESG, αλλαγή του τοπίου στην Ιδιωτική Ασφάλιση

Οι αλλαγές που επιφέρουν στην λειτουργία των επιχειρήσεων συμπεριλαμβανομένου των ασφαλιστικών επιχειρήσεων οι κανονισμοί για ESG είναι εξαιρετικά σημαντικές και αναμένεται να απασχολήσουν έντονα την αγορά το 2022 και τα επόμενα έτη.

Σε αυτό το πλαίσιο, ένα πακέτο μέτρων για τη μετάβαση προς ένα βιώσιμο χρηματοοικονομικό μοντέλο δραστηριότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΚ) στις 21 Απριλίου 2021. Περιλάμβανε έξι κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που θα τροποποιήσουν διάφορες οδηγίες, συμπεριλαμβανομένου της ασφαλιστικής Οδηγίας διανομής (IDD) και του Solvency II.

Το πακέτο μέτρων του 2021 στοχεύει στον επαναπροσανατολισμό των επενδύσεων σε πιο βιώσιμες τεχνολογίες και επιχειρήσεις. Αυτά τα μέτρα θα συμβάλουν καθοριστικά στο να καταστεί η Ευρώπη κλιματικά ουδέτερη έως το 2050.

Γενικότερα, οι κανονισμοί ESG στοχεύουν σε ένα πρότυπο βιώσιμων επενδύσεων στους τομείς του Περιβάλλοντος (π.χ. χρήση ανανεώσιμων πηγών και χαμηλή κατανάλωση νερού και ρύπων), της Κοινωνικής (π.χ. πολιτικές για inclusion and diversity, προστασία εργατικών δικαιωμάτων ) και της Διακυβέρνησης (π.χ. πολιτικές anti-corruption, whistleblowing).

Άμεση Εφαρμογή της πρώτης φάσης της Κάτ. Εξουσιοδότηση πράξης για την Ταξινόμηση του Κλίματος (EU Taxonomy Climate Delegated Act)

Η νέα πράξη συμπληρώνει τον Κανονισμό Ταξινόμησης καθορίζοντας τα τεχνικά κριτήρια ελέγχου για τον προσδιορισμό του πότε μια οικονομική δραστηριότητα πληροί τις προϋποθέσεις ότι συμβάλλει ουσιαστικά σε δύο στόχους

α) στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής (Climate mitigation) και

β) στην προσαρμογή της κλιματικής αλλαγής (Climate Adaptation) κατά την έννοια του άρθρου 9 του κανονισμού ταξινόμησης και για τον προσδιορισμό του κατά πόσον αυτή η οικονομική δραστηριότητα δεν προκαλεί σημαντική βλάβη σε άλλους περιβαλλοντικούς στόχους.

Οι ασφαλιστικές με αριθμό προσωπικού άνω των 500 εργαζομένων που εκδίδουν υποχρεωτικά Μη Χρηματοοικονομική Πληροφόρηση, αναμένεται να περιλάβουν σε αυτή, για πρώτη φορά εντός του 2022, (για τις Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις της 31 Δεκεμβρίου 2021) τα κριτήρια επιλεξιμότητας και ποιοτικά κυρίως στοιχεία για τις ανωτέρω δύο δράσεις.

Οι Έξι κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις

Έξι εξουσιοδοτημένες πράξεις εγκρίθηκαν στο «Πακέτο του Απριλίου 2021», που στοχεύουν στο να αντικατοπτρίζουν καλύτερα τις προτιμήσεις βιωσιμότητας στις ασφαλιστικές και επενδυτικές συμβουλές, στα ζητήματα βιωσιμότητας, στη διακυβέρνηση προϊόντων και στα καθήκοντα Θεματοφυλακής (fiduciary). Οι κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις περιέχουν τροποποιήσεις στους υφιστάμενους κανόνες βάσει της Οδηγίας για τη Διανομή Ασφαλίσεων (IDD), της MiFID II, της Οδηγίας Solvency II, της Οδηγίας για τους ΟΣΕΚΑ και της Οδηγίας για τους διαχειριστές κεφαλαίων εναλλακτικών επενδύσεων (AIFMD).

Οι λειτουργίες των ασφαλιστικών επιχειρήσεων θα επηρεαστούν συνολικά και έντονα τα επόμενα έτη από τους νέους κανονισμούς, από τον τρόπο επιλογής των επενδυτικών χαρτοφυλακίων, τη συμπεριφορά τους για προστασία του περιβάλλοντος, τη διακυβέρνηση και τη διαχείριση κινδύνων και την έκδοση νέων (πράσινων) ασφαλιστικών προϊόντων.

Όπως σε όλες τις περιπτώσεις ο τρόπος αντιμετώπισης των επικειμενών κανονιστικών αλλαγών εξαρτάται απο τους στόχους της Διοίκησης, δηλαδή αν θα αντιμετωπισθεί ως συμμόρφωση ή ευκαιρία για δημιουργία αξίας με ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα σε αυτούς που θα το αντιμέτωπίσουν με αυτή την οπτική.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*