Π. Ψαριανός: Αναποτελεσματικότητα στη λειτουργία και τα συστήματα του υπ. Οικονομικών

[starbox]

Τα τελευταία έξη χρόνια, βιώνουμε τη χειρότερη οικονομική κρίση του ελληνικού κράτους, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, και τη βαρύτερη δημοσιονομική προσαρμογή παγκοσμίως. Αυτοί που διαχειρίστηκαν τις τύχες της χώρας φέρουν βαρύτατες ευθύνες, αφού επέδειξαν μια πρωτοφανή δειλία και ανεπάρκεια στο χειρισμό των κρατικών υποθέσεων και αυτό επιβεβαιώνεται και από τα δεδομένα του πρόσφατου Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ για την ανταγωνιστικότητα, όπου, ενώ η χώρα μας κατατάσσεται 81η ανάμεσα σε 144 χώρες, η επάρκεια και η αποτελεσματικότητα των πολιτικών μας κατατάσσεται στην 129η θέση.

Τα αποτελέσματα αυτής της εμφανούς αδυναμίας απεικονίζονται πλήρως και στη λειτουργία του Υπουργείου Οικονομικών. Από το 2010 έως το 2013, ψηφίστηκαν 23 νόμοι, με 248 τροποποιήσεις και εκδόθηκαν περίπου 111 υπουργικές αποφάσεις και 138 εγκύκλιοι. Και αυτή η κατάσταση συνεχίζεται με τους ίδιους ρυθμούς. Ποτέ άλλοτε δεν είχαν παρουσιαστεί τέτοια φαινόμενα.
Ψηφίστηκε βασικός νόμος φορολογίας εισοδήματος στις 23/7/2013 (Ν. 4172/13), που άλλαζε τη φορολόγηση της υπεραξίας από μεταβιβάσεις ακινήτων και κινητών αξιών, από 1/1 2014, και επί τέσσερις μήνες του 2014 δεν γίνονταν μεταβιβάσεις – κάτι πρωτοφανές –, γιατί δεν είχε προσδιοριστεί ο τρόπος υπολογισμού της υπεραξίας! Και τώρα, πάλι, παρακολουθούμε, μαζί με τα τόσα άλλα, και αυτήν την αχαρακτήριστη κατάσταση με τον ΕΝΦΙΑ, αλλά και με τις ρυθμίσεις των ληξιπροθέσμων χρεών, που περιέλαβαν στις σχετικές διατάξεις και μη ληξιπρόθεσμα χρέη! Και διερωτάται κανείς, τώρα ο κ. Πρωθυπουργός ανακάλυψε τις «λαθάρες», όπως τις χαρακτήρισε, του συγκεκριμένου Υπουργείου;

Η συμβολή του φορολογικού συστήματος και των φορολογικών συντελεστών στην οικονομική ανάπτυξη και κοινωνική ισορροπία μιας χώρας είναι καθοριστική. Αυτό σημαίνει, ότι αυτοί που είναι αρμόδιοι για τη λειτουργία του κράτους και άρα και για τη στελέχωση και τον έλεγχο της αποδοτικής λειτουργίας του αρμόδιου Υπουργείου έχουν τεράστιες ευθύνες, απέναντι στον
πολύπαθο λαό μας. Σύμφωνα, πάλι, με τα δεδομένα του προαναφερόμενου Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, το Φορολογικό Σύστημα επηρεάζει την ανταγωνιστικότητα κατά 16,4% (προηγ. 11,8%), οι Φορολογικοί Συντελεστές κατά 9,4% ( προηγ. 8,5%) και η γραφειοκρατία κατά 19,8% (προηγ. 22,1%) ήτοι σύνολο 45,6%! Αν λάβουμε υπόψη, ότι η ανεπάρκεια και οι παλινωδίες του
Υπουργείου Οικονομικών γεννούν τη μεγαλύτερη γραφειοκρατία στις επιχειρήσεις, τότε γίνεται αντιληπτό και στον πλέον αδαή, πού βρίσκεται το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας και κατά συνέπεια η πηγή των δεινών μας.

Πριν από τέσσερα χρόνια, η Τράπεζα της Ελλάδος, στην ετήσια έκθεσή της, ανέφερε, ότι η το Υπουργείο Οικονομικών, αν είχε τον ίδιο ελεγκτικό μηχανισμό με το έτος 2008, τότε τα έσοδα μόνο από το ΦΠΑ θα ήταν αυξημένα κατά 2,5 δισ., όσα είναι δηλαδή και τα προσδοκώμενα έσοδα από τον ΕΝΦΙΑ, που ρήμαξε και υποβάθμισε, στο χειρότερο σημείο, τα ακίνητα στην Ελλάδα.

Τώρα, αν υπολογίσουμε και το φόρο εισοδήματος που προέρχεται από τα τιμολόγια που περιλαμβάνουν το ΦΠΑ αυτό, τότε το ποσό ανέρχεται περίπου στα 7 δισ. Και τι έκαναν οι αρμόδιοι; Διαλύσανε τον ελεγκτικό μηχανισμό για να φτιάξουν
έναν άλλο, καλύτερο, με αποτέλεσμα να παρακολουθήσουμε απίστευτα φαινόμενα, μέσα στην πιο κρίσιμη περίοδο της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας.

Διαλύσανε τα ΠΕΚ και αποδιοργανώσανε τα ΔΕΚ, για να τα ξαναοργανώσουν αργότερα και να ξαναδιαλύσουν μετά. Δύο χρόνια μετά τη σύσταση και τη λειτουργία της ΔΟΥ Μεγάλων Επιχειρήσεων τη διαλύσανε, για να συστήσουν το ΚΕ.ΜΕ.Π., που ουσιαστικά έχει τις ίδιες αρμοδιότητες με τα ΔΕΚ, δηλαδή ελέγχει τις μεγάλες επιχειρήσεις.

Έχει απόλυτο δίκιο η Τράπεζα της Ελλάδος, καθώς και οι Διεθνείς Οργανισμοί που ανεβάζουν τη φοροδιαφυγή και τη διαφθορά στα ύψη, όπως οι Δείκτες της Παγκόσμιας Διαφάνειας που την υπολογίζουν περίπου στα 22 με 24 δισ. ετησίως. Και γνωρίζουμε όλοι, ότι η γραφειοκρατία αυξάνει ανάλογα και τη φοροδιαφυγή και τη διαφθορά. Άρα, ας μελετήσουν οι αρμόδιοι τις απλές
αυτές αλήθειες και ας ενεργήσουν ανάλογα. Το επιβάλλει η κρισιμότητα των καταστάσεων.

Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο στην αναποτελεσματικότητα του Υπ. Οικονομικών είναι και η αναξιοκρατική ανάδειξη στελεχών. Επίσης, η δραστική μείωση των μισθών άξιων στελεχών με μεγάλες αρμοδιότητες, είχε σαν συνέπεια, μεγάλος και ικανός αριθμός στελεχών του Υπουργείου να αποχωρήσουν και σήμερα να παρουσιάζονται τεράστια προβλήματα στη λειτουργία του. Ήδη,
αναπληρώνονται οι χαμένες θέσεις από νέους και άπειρους υπαλλήλους των 700€. Η οριζόντια μείωση μισθών – πέρα από κάθε λογική και επιστημονική αρχή – , μαζί με την κατάργηση των υπερωριών και των εξόδων κινήσεως, διάλυσε τον κλάδο των εφοριακών. Υβρισμένοι, χαμηλόμισθοι, με τεράστιες υποχρεώσεις, αναζητούν διέξοδο στην πρόωρη αποχώρηση. Ας το καταλάβουν αυτό καλά οι αρμόδιοι, χωρίς επαρκές και καλά αμειβόμενο προσωπικό, θα υπάρχουν αυτά τα δραματικά αποτελέσματα.
Κι ακόμα ένα άλλο σημαντικό στοιχείο καλής οργάνωσης και λειτουργίας ενός Οργανισμού είναι και ο εξοπλισμός. Τα συστήματα του Υπ. Οικονομικών είναιπαμπάλαια, όπως το διαπιστώνουμε καθημερινά. Ας παραμερίσουν τα συμφέροντα και ας χρησιμοποιήσουν χρήματα του ΕΣΠΑ για την ανανέωσή του. Το ελληνικό κράτος είναι ίσως το μοναδικό στον κόσμο που χρησιμοποιεί, αντί ένα, 280 μηχανογραφικά προγράμματα. Μια Βαβέλ, δηλαδή. Γι’ αυτό, άλλωστε, και το σύστημα της δημιουργίας μιας εταιρίας σε μία μέρα, το one stop shop, δε λειτούργησε. Αντίθετα, αυξήθηκε ο χρόνος ίδρυσής των εταιριών.

Υπάρχουν πολλές προτάσεις που θα μπορούσε να κάνεις κανείς. Όπως η ηλεκτρονική τιμολόγηση, η χρήση πιστωτικών και χρεωστικών καρτών για την πληρωμή του ΦΠΑ κ.λπ. Αν εφαρμοστούν αυτά και διορθωθούν όλα όσα αναφέραμε, τότε είναι εφικτή και η μείωση των συντελεστών φορολογίας, που είναι από τους πλέον επαχθείς στον κόσμο. Ήδη, από πέρυσι, έχουμε αύξηση
φορολογίας κατά 22% και του χρόνου θα υπάρχει αύξηση φόρων μισθωτών και συνταξιούχων κατά 1,7 δισ. Και όταν όλα τα διαθέσιμα χρήματα πηγαίνουν στο Δημόσιο, τότε δεν πρόκειται να υπάρξει ανάπτυξη, αφού θα λείπει το κυρίαρχο στοιχείο, η κατανάλωση.

Να σημειώσουμε, ότι η χώρα μας έχει από τους υψηλότερους συντελεστές ΦΠΑ στον κόσμο και να αναφέρουμε μόνο, ότι ο σχετικός συντελεστής στη Ν. Κορέα είναι 10%, ενώ στην Ιαπωνία, από 5% που ήταν φέτος αυξήθηκε σε 8%. Επίσης, ο συντελεστής φορολογίας εισοδήματος των επιχειρήσεων στη Δανία ανέρχεται σε 21% και στη Σουηδία 22%. Κι ακόμα, ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης της αμόλυβδης βενζίνης στην Ελλάδα, ανά 1000 λίτρα, είναι 670 €, όταν στην Αυστρία είναι 515€, στο Λουξεμβούργο 462 € και στη Βουλγαρία 363 €. Ο ΦΠΑ δε επί των καυσίμων είναι 23% στη χώρα μας, ενώ στη Γερμανία 19% και στο Λουξεμβούργο 15%. Επίσης, θα πρέπει να αναφέρουμε, ότι, λόγω της υπερφορολόγησης και του συστήματος φορολόγησης βάσει τεκμηρίων, το 2012, έφυγαν από την Ελλάδα 16.000 σκάφη αναψυχής – από τα 26.000 που υπήρχαν, αφού ο φόρος πολυτελείας ήταν 5% και ο ΦΠΑ 23%, ενώ στη Μάλτα, όλη μαζί η φορολογική επιβάρυνση δεν ξεπερνούσε το 5%. Καταλαβαίνει κανείς πόσα έσοδα χάνονται και πόσες θέσεις εργασίας λόγω του υφιστάμενου καθεστώτος φορολόγησης.

Εξίσου όμως σημαντικό είναι και το θέμα της αποεπένδυσης στη χώρα μας. Οι επενδύσεις, δημόσιες και ιδιωτικές, μειώθηκαν δραστικά όλα αυτά τα χρόνια. Και πώς να μη μειωθούν, όταν ο Ν. 4146/18-4-2013 – ο οποίος δεν πρόλαβε να λειτουργήσει και ήδη σχεδιάζεται να καταργηθεί – δεν προέβλεψε καν ένα σταθερό καθεστώς φορολόγησης των ξένων επενδύσεων, π.χ. για δέκα
χρόνια; Και ερωτάται, είναι ποτέ δυνατόν μέσα στις υπάρχουσες οικονομικές συνθήκες, με τα υψηλότατα επιτόκια χρηματοδότησης, τη χαμηλή ανταγωνιστικότητα, το ασταθές πολιτικό περιβάλλον κ.λπ. , να γίνουν επενδύσεις στην Ελλάδα και όταν μάλιστα, οι μεγάλες ελληνικές εταιρίες –ΒΙΟΧΑΛΚΟ, 3 Ε, ΦΑΓΕ κ.α. – φεύγουν στο εξωτερικό; Δηλαδή, όταν δεν
μπορούμε να κρατήσουμε εδώ τις ελληνικές επιχειρήσεις, θα έρθουν οι ξένες;

Μόνο αφελείς μπορεί να πιστεύουν κάτι τέτοιο. Άλλωστε, η πραγματικότητα και τα στοιχεία μιλούν πάντα την αλήθεια. Και αυτή είναι αμείλικτη.Κι ακόμα, θα πρέπει, τέλος, να κατανοήσουμε – όλοι οι Έλληνες και ειδικά οι πολιτικοί μας -, ότι η οικονομική κατάσταση της χώρας μας είναι πάρα πολύ δύσκολη. Από το 2021 έως το 204, οφείλονται σχεδόν 105 δισ. €. Μόνο το 2022 οι δανειακές μας υποχρεώσεις ανέρχονται σε 33.362 δισ., εκ των οποίων οι τόκοι είναι 24.489 δισ. . Αυτό σημαίνει, ότι, αν υποθέσουμε ότι το ΑΕΠ της χώρας μας τότε θα είναι περίπου 220 δισ., το τοκοχρεολύσιο των 33.362 δισ. αντιστοιχεί σχεδόν στο 16%. Και αυτό το νούμερο, για όσους καταλαβαίνουν τι σημαίνει αυτό, είναι πολύ σοβαρό. Άρα, ας δουν σοβαρά και υπεύθυνα το θέμα και ας αφήσουν τις άσκοπες πολιτικές αντιπαραθέσεις.

Και κάτι για την περίφημη παγκοσμιοποίηση – και αυτό απευθύνεται σε όσους την επικαλούνται για διάφορους λόγους -. Αυτή είναι μια πραγματικότητα. Αν σκεφτούμε ότι, μόνο η αγορά συναλλάγματος, σε μία μόνο μέρα ανέρχεται στο ιλιγγιώδες ποσό των 3 τρισ. – δηλαδή σε τρεις μέρες φτάνει το ΑΕΠ των ΗΠΑ -, τότε θα καταλάβουμε το πραγματικό γεγονός. Και βέβαια, στο ποσό
αυτό δεν συμπεριλαμβάνονται και οι άλλες κινητές αξίες, όπως είναι οι μετοχές, τα ομόλογα κ.λπ.

Ας δούμε, λοιπόν, τα προβλήματα με σοβαρότητα και ευθύνη κι ας αξιοποιήσουμε μεθοδικά τα τεράστια πλεονεκτήματα της χώρας μας, για το καλό των ανθρώπων που ζούνε εδώ.

 

Η εισήγηση πραγματοποιήθηκε στο Athens Law Forum On Taxation