Ποιες είναι οι Προοπτικές της Ασφαλιστικής Αγοράς

Παρά τις πρώτες αισιόδοξες εκτιμήσεις που αναφέρουν ότι προς το τέλος του 2009 θα αρχίσουν να φαίνονται τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης, η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται ακόμη στη δίνη της ύφεσης. Ενδεικτικές είναι οι εαρινές εκτιμήσεις που ανακοίνωσε πρόσφατα για την πορεία της οικονομίας στη «Γηραιά Ήπειρο» η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. 

Το ΑΕΠ στις χώρες της Ε.Ε. αναμένεται να μειωθεί κατά 4% το τρέχον έτος και, γενικά, να σταθεροποιηθεί το 2010. Οι αγορές εργασίας θα πληγούν σοβαρά και το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να αυξηθεί στο 11% στην Ε.Ε. το 2010. Όλα τα κράτη μέλη επηρεάζονται από την επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης, παρόλο που οι προοπτικές τους διαφέρουν ανάλογα με τον σχετικό βαθμό έκθεσής τους στη χρηματοπιστωτική κρίση, τη δυναμική της στεγαστικής αγοράς και τον βαθμό ανοίγματος των οικονομιών τους, σημειώνει η Ε.Ε.. 

Η ύφεση επηρεάζει όχι μόνο όλα τα κράτη μέλη αλλά επίσης όλες σχεδόν τις συνιστώσες της ζήτησης. Οι ιδιωτικές επενδύσεις πλήττονται ιδιαίτερα, όπως προκύπτει από τις προβλέψεις για συρρίκνωση της ζήτησης, από την απότομη μείωση της χρήσης της παραγωγικής ικανότητας και από τις δυσχερείς συνθήκες χρηματοδότησης. 

Παρομοίως, οι εξαγωγές μειώθηκαν σημαντικά λόγω της αισθητής κάμψης του παγκόσμιου εμπορίου. Ενώ η ιδιωτική κατανάλωση αντιστέκεται σχετικά καλά χάρη στις χαμηλότερες τιμές του πετρελαίου και στα χαμηλότερα επίπεδα πληθωρισμού, το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα είναι πιθανόν ότι θα μειωθεί λόγω της σταδιακής επιδείνωσης των συνθηκών στην αγορά εργασίας, μέχρι το τέλος του έτους και πριν αρχίσει η ανάκαμψη. 

Η ασφαλιστική βιομηχανία αναπόφευκτα δεν μένει ανεπηρέαστη από την κρίση. Σε διεθνές επίπεδο αλλά και στη χώρα μας, με τις ιδιομορφίες της κάθε αγοράς να χρωματίζουν ιδιαίτερα την εικόνα, αναμένεται να ασκηθεί πίεση στους ρυθμούς ανάπτυξης της ασφαλιστικής αγοράς ενώ σε ορισμένες περιοχές ανάλογα με την επίπτωση που θα έχει η γενικότερη οικονομική κρίση σε αυτές μπορεί να διαμορφωθούν και αρνητικοί ρυθμοί ανάπτυξης για το επόμενο διάστημα. 

Ανά κλάδο παραγωγής παρατηρείται σε ευρωπαϊκό επίπεδο μία σημαντική πτώση της παραγωγής  σε προϊόντα τύπου unit linked ενώ αντιθέτως κερδίζουν έδαφος τα παραδοσιακά ασφαλιστικά προϊόντα που προσφέρουν εγγυημένες αποδόσεις στη λήξη και συνδέονται με την αποταμίευση επηρεάζοντας ανάλογα και τις εταιρείες ή τα κανάλια διανομής που είχαν «επενδύσει» σημαντικό μέρος της ανάπτυξης τους στα συγκεκριμένα προϊόντα. 

Είναι χαρακτηριστικό ότι η παραγωγή ασφαλίστρων στα συγκεκριμένα προϊόντα μειώθηκε πάνω από 50% στο πρώτο τρίμηνο του 2009 και στη χώρα μας. Θετική εικόνα αναμένεται να έχουν και τα συνταξιοδοτικά συμβόλαια κυρίως σε αγορές που λειτουργούν συμπληρωματικά με τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης. Στο κλάδο γενικών ασφαλίσεων, η σημαντική πτώση των πωλήσεων σε νέα αυτοκίνητα θα επηρεάσει τον κλάδο ασφάλισης αυτοκινήτων όπου ήδη ο ανταγωνισμός είναι ιδιαίτερα έντονος και στο επίπεδο των ασφαλίστρων.  

Στους κλάδους περιουσίας η ανάγκη μείωσης του κόστους αναμένεται να πιέσει τους ρυθμούς ανάπτυξης στο τομέα των επιχειρήσεων, αφενός λόγω της ύφεσης που πλήττει τις οικονομίες της Δυτικής Ευρώπης και τους μειωμένους ρυθμούς ανάπτυξης που παρουσιάζουν οι οικονομίες της Ανατολικής Ευρώπης. Τέλος οι ασφαλίσεις υγείας  παρουσιάζουν μία καλύτερη εικόνα καθώς και σε περιόδους κρίσης η ασφάλιση υγείας παραμένει σε πρώτη ζήτηση ιδιαίτερα σε χώρες που το δημόσιο σύστημα υγείας αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα. 

Παράλληλα με τα παραπάνω αναμένεται έξαρση των ακυρώσεων συμβολαίων. Μία τάση που έχει ήδη εμφανισθεί σε αγορές όπου ο βαθμός της ασφαλιστικής συνείδησης δεν είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένος, και αναμένεται να διατηρηθεί για ένα ακόμη διάστημα. Σταδιακά βέβαια το φαινόμενο αυτό θα μειώνεται. Όμως οι ακυρώσεις και εξαγορές συμβολαίων θα εντείνουν τις πιέσεις ρευστότητας που δέχονται ήδη οι ασφαλιστικές εταιρείες, από την μείωση των ασφαλιστικών εργασιών. Η έλλειψη ρευστότητας συνιστά την μεγαλύτερη απειλή για πολλές ασφαλιστικές εταιρείες. 

Επιπλέον ανεπηρέαστες δεν θα μείνουν και οι επενδύσεις των ασφαλιστικών εταιρειών στο βαθμό που δεν θα αλλάξει το επενδυτικό κλίμα. Οι επιπτώσεις δεν είναι βέβαια ίδιες σε όλες τις αγορές και σε όλους τους ασφαλιστικούς ομίλους, όπως έδειξε και η πρόσφατη εμπειρία. Εταιρείες που ήταν εκτεθειμένες σε «τοξικά» προϊόντα κλυδωνίσθηκαν χωρίς να έχουν καταφέρει ακόμη να βρουν τον δρόμο τους. Επιπλέον άλλοι ασφαλιστικοί όμιλοι θα χρειασθούν κεφαλαιακή ενίσχυση ενώ σταδιακά αναμένεται ένα νέο κύμα εξαγορών και συγχωνεύσεων ενόψει και των σημαντικών μεταβολών που θα επιφέρει το νέο θεσμικό πλαίσιο (Solvency II). 

Ο Όμιλος Generali επηρεάσθηκε αναπόφευκτα και αυτός από την παγκόσμια οικονομική κρίση.  Επικεντρώνοντας ωστόσο στις βασικές ασφαλιστικές εργασίες ενίσχυσε την παραγωγή ασφαλίστρων κατά 3,9% στα 69 δισ. ευρώ. Ο κλάδος ζωής αύξησε την παραγωγή κατά 3,2% στα 46,8 δις. ευρώ. 

Η παραγωγή των γενικών ασφαλίσεων αυξήθηκε κατά 5,5% στα 22 δισ. Ευρώ. Στηριζόμενος σε τέσσερις επιχειρηματικούς άξονες (πολυκαναλικό δίκτυο πωλήσεων με ιδιαίτερη βαρύτητα στο ιδιόκτητο δίκτυο συνεργατών, χαρτοφυλάκιο με έμφαση στα παραδοσιακά ασφαλιστικά προϊόντα και στις ασφαλίσεις περιουσίας, ικανή γεωγραφική διασπορά δραστηριοτήτων, συνετή επενδυτική πολιτική με μηδενική έκθεση σε τοξικά προϊόντα) ο όμιλος αναπτύσσεται προς όφελος των ασφαλισμένων, των συνεργατών, των εργαζόμενων και των μετόχων της εταιρείας, με σκοπό να καθορίσει τις εξελίξεις και να βγει ακόμη πιο δυνατός από την κρίση.