Γ. Ξηρογιαννόπουλος: Το άνοιγμα της αγοράς πρέπει να γίνει επί ίσοις όροις

Συνέντευξη του  Γιάννη Ξηρογιαννόπουλου, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΕΜΑ στον Νίκο Σακελλαρίου

Για τις τελευταίες εξελίξεις, τις προκλήσεις και τις προοπτικές της διαμεσολάβησης και των Ελλήνων μεσιτών μιλά ο πρόσφατα εκλεγείς πρόεδρος του ΣΕΜΑ, κ. Γιάννης Ξηρογιαννόπουλος, στο iw, έχοντας ως γνώμονα την ομαδική δράση και σύμπνοια για την ανάδειξη της υπεραξίας του μεσίτη ασφαλίσεων. Μεταξύ άλλων, αναφέρεται στο μείζον θέμα της οδηγίας IDD και στο κατά πόσο θα επηρεάσει τον κλάδο, στις θέσεις του ΣΕΜΑ σε σχέση με τις ασφαλιστικές εταιρείες, στον αθέμιτο τραπεζικό ανταγωνισμό και στο Μητρώο Ασφαλιστών.

Ο κύριος Ξηρογιαννόπουλος είναι από το 2000 μεσίτης ασφαλίσεων και αντασφαλίσεων στην εταιρεία Ξηρογιαννόπουλος ΙΚΕ, η οποία ιδρύθηκε το 1968, με επιτυχημένη παρουσία 50 ετών στην ασφαλιστική αγορά και εξειδίκευση στη διαχείριση και ασφάλιση μεγάλων εμπορικών και βιομηχανικών κινδύνων.

Από το 2015, έχει αναλάβει τη διαχείριση της εταιρείας ως διευθύνων σύμβουλος. Ως ενεργό μέλος σε διάφορες επιτροπές του ΣΕΜΑ, έχει αναλάβει δράσεις για τη σύναψη της πρότυπης σύμβασης συνεργασίας των μεσιτών, την αντιμετώπιση πρακτικών αθέμιτου ανταγωνισμού στην ασφαλιστική αγορά, την εκπαίδευση και επαναπιστοποίηση των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών και την εν γένει αναβάθμιση και προβολή του ρόλου του μεσίτη ασφαλίσεων στην ελληνική αγορά.

iw? Πείτε μας για τις εξελίξεις με το μείζον θέμα της IDD και πώς αυτό θα επηρεάσει τη διαμεσολάβηση και τους μεσίτες…

Γιάννης Ξηρογιαννόπουλος: Η προσαρμογή της νέας Ευρωπαϊκής Οδηγίας IDD στην ελληνική νομοθεσία είναι κάτι που μας απασχολεί ιδιαίτερα στον ΣΕΜΑ. Για τον λόγο αυτό, δημιουργήσαμε ειδική ομάδα εργασίας, με τη συμμετοχή ειδικού νομικού συμβούλου με εξειδίκευση στο ασφαλιστικό δίκαιο, που επεξεργάζεται τα κείμενα της IDD και υποβάλλει τεκμηριωμένα υπομνήματα, με τις θέσεις και την επιχειρηματολογία μας, στη Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή, που είναι υπεύθυνη για την εναρμόνιση της Οδηγίας.

Παράλληλα, είμαστε σε διαρκή επαφή και επικοινωνία με το Υπουργείο Οικονομικών, την Εποπτική Αρχή της ΤτΕ, την Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος, τα κατά τόπους Επαγγελματικά Επιμελητήρια και την ΕΑΔΕ, που απαρτίζουν τη Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή, ώστε οι θέσεις μας να εισακουστούν και να υιοθετηθούν στην τελική διαμόρφωση του κειμένου της νέας νομοθεσίας.

Σκοπός της Οδηγίας και πανευρωπαϊκή τάση είναι, από τη μια πλευρά, να «ανοίξει» η αγορά –πλέον συζητάμε για δίκτυα διανομής και όχι απλά για ασφαλιστική διαμεσολάβηση– και από την άλλη, να διασφαλιστεί η προστασία του καταναλωτή-ασφαλιζομένου.

Πλέον, από την Οδηγία προβλέπεται και ορίζεται η ασφαλιστική διαμεσολάβηση ως δευτερεύουσα δραστηριότητα και, ως εκ τούτου, αναμένονται νέοι «παίκτες» να ενταχθούν στην αγορά, ταυτόχρονα και παράλληλα με τα παραδοσιακά υφιστάμενα δίκτυα διαμεσολάβησης που υπάρχουν σήμερα. Μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων λιανικής πώλησης, σουπερμάρκετ, εκθέσεις αυτοκινήτων και διάφορες άλλες επιχειρήσεις θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να προωθούν ασφαλιστικά προϊόντα τα οποία θα είναι συναφή με τα προϊόντα που εμπορεύονται.

Στο πλαίσιο αυτό, είναι γεγονός ότι θα γίνει μια ανακατάταξη και επανατοποθέτηση των διαφορετικών κατηγοριών διαμεσολάβησης στην αγορά και θα αλλάξει σημαντικά ο τρόπος με τον οποίο θα προωθούνται πλέον τα ασφαλιστικά προϊόντα, και κυρίως στο κομμάτι των ατομικών κινδύνων (retail business).

Θεωρούμε, λοιπόν, ότι θα πρέπει να προσδιοριστούν τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις άσκησης ασφαλιστικής διαμεσολάβησης ως δευτερεύουσας δραστηριότητας και να υπάρχει ξεκάθαρη οριοθέτηση, ώστε να είναι ξεκάθαρο ποιες από αυτές τις δραστηριότητες εμπίπτουν στις διατάξεις της Οδηγίας και ποιες δεν υπάγονται σε αυτήν.

Ως γενική αρχή, πιστεύουμε ότι το ίδιο επίπεδο προστασίας θα πρέπει να ισχύει ανεξάρτητα από τον δίαυλο μέσω του οποίου οι πελάτες αγοράζουν ένα ασφαλιστικό προϊόν.

Η θέση μας, λοιπόν, στον ΣΕΜΑ είναι ότι η μετάλλαξη αυτή της αγοράς θα πρέπει να γίνει συντονισμένα και οργανωμένα. Το άνοιγμα αυτό της αγοράς θα πρέπει να γίνει «επί ίσοις όροις» για όλα τα κανάλια διανομής ασφαλιστικών προϊόντων και θα πρέπει όλα τα δίκτυα διανομής, παραδοσιακά και νέα, να υπάγονται σε νομοθετικές διατάξεις και κανόνες πιστοποίησης επαγγελματικών γνώσεων και πρακτικών και σε συστήματα ελέγχου της άσκησης της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης που ασκούν από την Εποπτική Αρχή. Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα διασφαλιστεί, από τη μία πλευρά, η σωστή ενημέρωση και η προστασία του καταναλωτή/ασφαλιζόμενου πελάτη και, από την άλλη, θα αποφευχθεί η δημιουργία πεδίων ανάπτυξης αθέμιτων πρακτικών στην ασφαλιστική αγορά.

iw? Πώς βλέπετε, γενικότερα, την πορεία της διαμεσολάβησης (μεσίτες) σε μια αγορά που αλλάζει;

Γ.Ξ.: Κάθε επιχειρηματικός κλάδος που προσδοκά να έχει παρουσία και στο μέλλον οφείλει να έχει γρήγορα αντανακλαστικά, να μπορεί να προσαρμόζεται έγκαιρα στις νέες συνθήκες και να είναι σε θέση να αντεπεξέρχεται στις προκλήσεις που δημιουργούνται. Δεν θα μπορούσε να ισχύει κάτι διαφορετικό και για την ασφαλιστική αγορά, γενικότερα, όσο και για τη διαμεσολάβηση και τους μεσίτες ασφαλίσεων, ειδικότερα.

Ο επαγγελματίας μεσίτης ασφαλίσεων οφείλει να προσαρμοστεί, αντίστοιχα, στα νέα δεδομένα, να παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις στην αγορά και να ενσωματώνει στην επαγγελματική του δραστηριότητα, όσο το δυνατόν γρηγορότερα και πιο αποτελεσματικά, τα εργαλεία και τις δυνατότητες που του παρέχονται από τη ραγδαία ανάπτυξη και ευρύτατη χρήση των τεχνολογικών και ηλεκτρονικών συστημάτων.

Είναι βέβαιο –και ήδη συντελείται σε μεγάλο βαθμό– ότι ένα κομμάτι των πωλήσεων ασφαλιστικών προϊόντων (κυρίως retail ασφαλιστικά προϊόντα) θα προωθείται, πλέον, είτε μέσω απευθείας πωλήσεων ασφαλιστικών εταιρειών (direct sales) είτε ηλεκτρονικά μέσω εξειδικευμένων ασφαλιστικών sites.

Επιπλέον, με την καθιέρωση της διαμεσολάβησης ως δευτερεύουσας δραστηριότητας, όπως προβλέπεται από τη νέα Ευρωπαϊκή Οδηγία IDD, η αγορά θα ανοίξει περαιτέρω και θα δημιουργηθούν νέα κανάλια διανομής ασφαλιστικών προϊόντων, που θα παρέχουν την ασφάλιση συμπληρωματικά με το αγαθό που εμπορεύονται ή την υπηρεσία που παρέχουν.

Από την άλλη πλευρά όμως, πιστεύουμε ότι πάντα θα υπάρχει ανάγκη και ζήτηση για παροχή εξειδικευμένων ασφαλιστικών υπηρεσιών προς τους ενδιαφερόμενους πελάτες μας. Όσο πιο εξειδικευμένος είναι ο προς ασφάλιση κίνδυνος τόσο μεγαλύτερη είναι η ανάγκη ενημέρωσης και καθοδήγησης του πελάτη μέσω των συμβουλευτικών υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας που ο επαγγελματίας μεσίτης ασφαλίσεων μπορεί να του παρέχει. Μόνο έτσι θα είναι σε θέση να αξιολογήσει την έκθεσή του στους κινδύνους που αντιμετωπίζει και, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις εναλλακτικές προτάσεις και λύσεις που του προτείνονται, θα μπορεί να αποφασίσει για τον πιο αποτελεσματικό τρόπο διαχείρισης και αντιμετώπισής τους.

iw? Ποια είναι η θέση σας ως ΣΕΜΑ απέναντι στις ασφαλιστικές επιχειρήσεις;

Γ.Ξ.: Ο μεσίτης ασφαλίσεων λειτουργεί για λογαριασμό του πελάτη του, είναι ανεξάρτητος από τις ασφαλιστικές εταιρείες και δεν έχει καμία δέσμευση από αυτές. Δεν πρακτορεύει ασφαλιστικές εταιρείες, συνεργάζεται αυτόνομα μαζί τους και δεν έχει υποχρέωση υπογραφής σύμβασης συνεργασίας.

Ως εκ τούτου, τα μέλη του ΣΕΜΑ αποτελούν, κατά κάποιον τρόπο, κομμάτι του πελατολογίου των ασφαλιστικών εταιρειών και οι ασφαλιστικές εταιρείες λειτουργούν, αντίστοιχα, ως προμηθευτές μας στην παροχή των ασφαλιστικών υπηρεσιών που προσφέρουμε στους πελάτες μας.

Τα μέλη του συνδέσμου μας αποτελούν, ως επί το πλείστον, οργανωμένες επιχειρηματικές μονάδες, κατά συνέπεια ο ΣΕΜΑ αποτελεί ένα σημαντικό και μεγάλο κομμάτι της ασφαλιστικής αγοράς, με συνολική παραγωγή ασφαλίστρων περί τα 500.000.000 ευρώ σε ετήσια βάση και ποσοστό 15% επί της συνολικής ετήσιας παραγωγής ασφαλίστρων της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς.

Επιπλέον, οι μεσίτες ασφαλίσεων παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην ανάλυση, παρουσίαση και διαχείριση των μεγάλων εμπορικών και βιομηχανικών κινδύνων, αλλά και στην τοποθέτησή τους στην ασφαλιστική αγορά, καθώς επίσης και στη μετέπειτα εξυπηρέτηση των «μεγάλων ασφαλιστηρίων συμβολαίων», κάτι που πρακτικά οι ασφαλιστικές εταιρείες αδυνατούν να αναλάβουν, καθώς δεν υπάρχουν εσωτερικά οι κατάλληλες δομές για να υποστηρίξουν κάτι τέτοιο.

Τέλος, είναι επίσης πολύ σημαντικό να αναφέρουμε ότι, μέσω της συνεργασίας τους με επαγγελματίες μεσίτες ασφαλίσεων, οι ασφαλιστικές εταιρείες αποκτούν πρόσβαση σε ένα ευρύτερο πελατολόγιο ασφαλιζόμενων επιχειρήσεων και ιδιωτών, χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση σε έξοδα πρόσκτησης και εξυπηρέτησης των συγκεκριμένων αυτών πελατών, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα δίκτυα διανομής που διατηρούν, όπου εκεί αναλαμβάνουν μέρος ή και εξ ολοκλήρου τα έξοδα αυτά.

iw? Τι θα γίνει με τον αθέμιτο τραπεζικό ανταγωνισμό;

Γ.Ξ.: Το θέμα του αθέμιτου ανταγωνισμού, απ’ όπου κι αν αυτός προέρχεται, είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα, που μας απασχολεί ιδιαίτερα ως ΣΕΜΑ. Θεωρούμε ότι μόνο με τη θέσπιση κοινά αποδεκτών κανόνων δεοντολογίας και επαγγελματικής πρακτικής θα μπορέσουμε να διασφαλίσουμε τον υγιή ανταγωνισμό μεταξύ όλων όσων εμπλέκονται στην ασφαλιστική διαμεσολάβηση.

Στο σημείο αυτό, είναι πολύ σημαντικό να αναφέρουμε ότι ο ΣΕΜΑ δεν βάλλει εναντίον της χρήσης των δικτύων των τραπεζών και της εκμετάλλευσης του πελατολογίου τους για την πρόσκτηση ασφαλιστικών εργασιών, το οποίο μάλιστα θεωρούμε και αναφαίρετο δικαίωμά τους. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν η προσέγγιση στον τραπεζικό πελάτη γίνεται εκβιαστικά, και από δεσπόζουσα θέση ισχύος η τράπεζα συνδέει τη χορήγηση οποιουδήποτε χρηματοπιστωτικού προϊόντος με τις ασφαλιστικές εργασίες του πελάτη και θέτει την ασφαλιστική συνεργασία με την τράπεζα ως απαραίτητη προϋπόθεση για την εξέταση οποιουδήποτε αιτήματος αφορά τραπεζικό δανεισμό.

Άλλωστε, η σχετική Εγκύκλιος 462/14 Μαΐου 2013 της Τράπεζας της Ελλάδος, αναφορικά με το θέμα, είναι αρκετά ξεκάθαρη και αναφέρει τα κάτωθι κύρια σημεία:

• Με τη δανειακή σύμβαση, ο δανειολήπτης δεν έχει δεσμευθεί να ασφαλιστεί σε συνεργαζόμενη με το πιστωτικό ίδρυμα ασφαλιστική επιχείρηση.

• Ο δανειολήπτης διατηρεί το συμβατικό δικαίωμα να προσκομίζει ασφαλιστήριο της επιλογής του, εφόσον αυτό πληροί τις καλύψεις που αναφέρονται στη δανειακή σύμβαση.

• Ο δανειολήπτης έχει το δικαίωμα να συνεργαστεί με ασφαλιστικό διαμεσολαβητή της επιλογής του.

• Κατ’ ουδένα τρόπο επιτρέπεται η παραπομπή του δανειολήπτη σε ασφαλιστικό διαμεσολαβητή συνεργαζόμενο με το πιστωτικό ίδρυμα.

• Επισημαίνεται στα πιστωτικά ιδρύματα ότι οφείλουν να αποφεύγουν κάθε μορφή παραπλανητικής πώλησης.

• Τα πιστωτικά ιδρύματα δεν δύνανται να προβαίνουν σε αυτόματες χρεώσεις πιστωτικών καρτών ή τραπεζικών λογαριασμών για την εξόφληση ασφαλίστρων.

Δυστυχώς, όμως, έχει διαπιστωθεί στην πράξη –και είναι πάρα πολύ συχνό φαινόμενο– τα παραπάνω σημεία να καταστρατηγούνται σε αρκετές περιπτώσεις, όμως όταν η βιωσιμότητα μιας επιχείρησης κρίνεται από τη χορήγηση ή μη κάποιας δανειακής σύμβασης, είναι αδύνατον να υπάρξουν επώνυμες καταγγελίες από τους πελάτες που υφίστανται την πίεση, ώστε, μέσω της διαδικασίας των ελέγχων από την αρμόδια εποπτική αρχή και της υποβολής κυρώσεων, να μπορέσουν να εξαλειφθούν τα φαινόμενα αυτά αντιδεοντολογικών και αθέμιτων πρακτικών πρόσκτησης ασφαλιστικών εργασιών.

iw? Τι πιστεύετε για το Μητρώο Ασφαλιστών;

Γ.Ξ.: Ως ΣΕΜΑ, χαιρετίζουμε και επικροτούμε την προσπάθεια που γίνεται την περίοδο αυτή για την ολοκλήρωση του έργου της δημιουργίας Ενιαίου Μητρώου Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών, με τη συμβολή και τη συνεργασία της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων, της Εποπτικής Αρχής και τους ενδιαφερόμενους φορείς της ασφαλιστικής αγοράς.

Πάγια θέση μας είναι ότι στο Ενιαίο Κεντρικό Μητρώο Ασφαλιστικής Διαμεσολάβησης θα πρέπει να εγγράφονται όλοι όσοι συμμετέχουν στην προώθηση και διανομή ασφαλιστικών προϊόντων –είτε ως κύρια είτε ως δευτερεύουσα δραστηριότητα– και θα πρέπει επίσης να εμφανίζεται και να αναγράφεται ξεκάθαρα σε ποια κατηγορία διαμεσολάβησης ανήκει και με ποια ιδιότητα ασκεί την ασφαλιστική διαμεσολάβηση.

Επίσης, τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις εγγραφής θα πρέπει να είναι ξεκάθαρα για κάθε κατηγορία διαμεσολάβησης ξεχωριστά και θα πρέπει να γίνεται συνεχής έλεγχος από την Εποπτική Αρχή, ώστε να διασφαλίζεται ότι τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις αυτές πληρούνται όχι μόνο κατά την εγγραφή στα επιμέρους επιμελητήρια, αλλά και καθ’ όλη τη διάρκεια της άσκησης της δραστηριότητας ασφαλιστικής διαμεσολάβησης.