Γυναίκες και Διαβήτης: Μια περίπλοκη σχέση

Η 14η Νοεμβρίου έχει αφιερωθεί στον Σακχαρώδη Διαβήτη και η φετινή Παγκόσμια Ημέρα στρέφει το βλέμμα της στις γυναίκες. Όπως, μάλιστα, ανέφεραν οι ειδικοί, «τα κορίτσια και οι γυναίκες με διαβήτη βιώνουν ορμονικές διαταραχές που επηρεάζουν τόσο την υγεία όσο και την αναπαραγωγική ικανότητά τους».

Όπως αναφέρθηκε σε συνέντευξη τύπου της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας (ΕΕΕ), οι διαταραχές αυτές προκαλούν μια ορμονική ανισορροπία σε γυναίκες με διαβήτη οποιουδήποτε τύπου.

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, σχεδόν οι μισοί πάσχοντες από διαβήτη σε όλο τον κόσμο είναι γυναίκες, δηλαδή 205 εκατομμύρια από τα 422 εκατομμύρια, με τον αριθμό το 2040 να υπολογίζεται ότι θα έχει αυξηθεί σε 313 εκατομμύρια.

Η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών Δρ. Ευανθία Διαμάντη-Κανδαράκη, Γενική Γραμματέας της ΕΕΕ-ΠΕΕ και Διευθύντρια του Τμήματος Ενδοκρινολογίας και Διαβήτη του Θεραπευτηρίου ΥΓΕΙΑ διευκρίνισε ότι δύο στις πέντε γυναίκες με διαβήτη (ή πάνω από 60 εκατομμύρια) είναι αναπαραγωγικής ηλικίας, ενώ η νόσος αποτελεί την 9η κύρια αιτία θανάτου για τις γυναίκες, με 2,1 εκατομμύρια θύματα κάθε χρόνο. Οι γυναίκες με τύπου 2 διαβήτη έχουν σχεδόν 10 φορές περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν καρδιοπάθεια συγκριτικά με τις υγιείς συνομήλικές τους, ενώ οι γυναίκες με τύπου 1 διαβήτη που μένουν έγκυες έχουν αυξημένο κίνδυνο αποβολής ή απόκτησης μωρού με δυσμορφίες, εάν δεν έχουν την κατάλληλη φροντίδα. Οι γυναίκες με ΣΔ τύπου 1 συχνά εμφανίζουν σημαντική έκπτωση του αναπαραγωγικού τους δυναμικού, η οποία κλινικά εκφράζεται ως καθυστέρηση της εμμηναρχής, διαταραχές εμμήνου ρύσης, και πρωιμότερη εμμηνόπαυση, σε σχέση με υγιείς γυναίκες.

Διαβάστε επίσης: Δυσβάσταχτο το “κόστος” του διαβητικού ποδιού

Διαταραχές εμμήνου ρύσης και μειωμένη αναπαραγωγική ικανότητα έχουν επίσης παρατηρηθεί και σε γυναίκες με  ΣΔ τύπου 2. Ειδικότερα τόνισε η κ. Διαμάντη ότι η  συνηθέστερη μορφή συνύπαρξης σακχαρώδη διαβήτη και μειωμένης γονιμότητας της γυναίκας είναι το Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (ΣΠΩ). Συγκεκριμένα, 30-40% των γυναικών με ΣΠΩ παρουσιάζουν διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη, μία προδιαβητική κατάσταση, ενώ 7.5-10% των γυναικών με ΣΠΩ έχουν ΣΔ2, ποσοστά σημαντικά μεγαλύτερα σε σύγκριση με συνομήλικες υγιείς γυναίκες. Οι γυναίκες με ΣΠΩ εμφανίζουν διαταραχές εμμήνου ρύσης, υπερανδρογοναιμία και υπογονιμότητα. Μάλιστα, αρκετά συχνά, είναι απαραίτητη η χρήση μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, ώστε να επιτευχθεί κύηση. Θεραπευτική αντιμετώπιση του ΣΔ2 και επίτευξη των γλυκαιμικών στόχων μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο ποσοστό κυήσεων και τελειόμηνων νεογνών

Με τη σωστή θεραπευτική επιλογή για τον Διαβήτη διασφαλίζεται όχι μόνο η καλή ποιότητα ζωής, αλλά και η επίτευξη ενός από τους υψηλότερους στόχους μίας γυναίκας, που είναι η τεκνοποίηση.

Από την πλευρά της, η καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Περούτζια στην Ιταλία Δρ. Γεωργία Κάσση, Ειδ. Γραμματέας Εκπαίδευσης της ΕΕΕ-ΠΕΕ και Διευθύντρια του Ενδοκρινολογικού Τμήματος του Γενικού Νοσοκομείου Νικαίας, αναφέρθηκε στις επιπτώσεις του διαβήτη στην εφηβική ηλικία. «Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι και στα δύο φύλα ο διαβήτης τύπου 1 συχνά σχετίζεται με καθυστέρηση της ενήβωσης, δηλαδή τα παιδιά αργούν να ψηλώσουν ή να παρουσιάσουν δευτερεύοντα χαρακτηριστικά του φύλου (π.χ. στήθος τα κορίτσια, αυξημένη τριχοφυΐα τα αγόρια)», είπε. «Η καθυστέρηση αυτή μπορεί να οφείλεται σε διάφορους ενδοκρινικούς παράγοντες, που συνήθως εμφανίζονται συνδυαστικά μεταξύ τους, όπως στην ινσουλινοπενία (έλλειψη ινσουλίνης), την αυξημένη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c) και την μείωση της αποτελεσματικότητας της ινσουλίνης που λαμβάνουν οι ανήλικοι ασθενείς».

Ειδικά στα κορίτσια εφηβικής ηλικίας, πρόσθετο πρόβλημα είναι ότι η έναρξη της εμμήνου ρύσεως μπορεί να συνοδεύεται από αυξομειώσεις του σακχάρου, εξαιτίας των ορμονικών αλλαγών που την χαρακτηρίζουν.

Τα κορίτσια με διαβήτη που εμφανίζουν τέτοιες αυξομειώσεις πρέπει να κάνουν τα εξής, κατά την Δρ. Κάσση:

1. Να είναι εξαιρετικά προσεκτικά κατά την αύξηση ή μείωση των μονάδων ινσουλίνης που παίρνουν.
2. Να φροντίσουν να ακολουθούν ένα πρόγραμμα διατροφής, με σταθερές ώρες κατά τις οποίες θα τρώνε (απαγορεύεται το τσιμπολόγημα).
3. Να περιορίσουν την κατανάλωση αλατιού, σοκολάτας, αλκοόλ και καφεΐνης.
4. Εάν τα επίπεδα του σακχάρου (γλυκόζης) αυξάνονται τις μέρες πριν από την έμμηνο ρύση, πρέπει να αυξήσουν την άσκηση και να αποφεύγουν τους υδατάνθρακες. Αντίθετα, εάν είναι χαμηλά τα επίπεδα γλυκόζης, συνιστάται μείωση της άσκησης και αύξηση των υδατανθράκων.

Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι η εμμηνόπαυση αποτελεί δύσκολη περίοδο για τις γυναίκες με διαβήτη  πρόσθεσε η Δρ. Κάσση, με αυξημένο τον κίνδυνο καρδιακών προβλημάτων. Και αυτό διότι οι αλλαγές του μεταβολισμού που υπάρχουν κατά την εμμηνόπαυση αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 και ακολούθως καρδιαγγειακών προβλημάτων, αφού ο διαβήτης επηρεάζει τη συγκέντρωση των τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης περισσότερο στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες.

Επιπλέον, η αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου φαίνεται πως είναι πιο δύσκολη στις γυναίκες. Αυτό ίσως οφείλεται στο ότι ο οργανισμός τους ανταποκρίνεται διαφορετικά στα φάρμακα απ’ ό,τι στους άνδρες (π.χ. οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερη αντίσταση στα φάρμακα για την υπέρταση, στις στατίνες για την χοληστερόλη αλλά και στην ασπιρίνη), πρόσθεσε η Δρ. Κάσση.