Παλάτια στην άμμο η ηλεκτρονική υγεία

Του Αιμίλιου Νεγκή, διευθυντή σύνταξης, virus.com.gr & Pharma Health Business magazine

Παλάτια στην άμμο χτίζει η κυβέρνηση με τα έργα πληροφορικής στην υγεία. Με ελλιπή χρηματοδότηση και χωρίς τα κατάλληλα εργαλεία και προετοιμασία, είναι ορατός ο κίνδυνος να τιναχτεί στον αέρα ένα κομβικής σημασίας έργο για τη χρήση και αξιοποίηση συστημάτων πληροφορικής υγείας στα νοσοκομεία του ΕΣΥ.

Βάζω στοίχημα ότι οι περισσότεροι πιστεύετε ότι το ΕΣΥ δεν έχει συστήματα πληροφορικής. Η πραγματικότητα είναι διαφορετική: Υπάρχουν πολλά νοσοκομεία, που διαθέτουν ολοκληρωμένα πληροφοριακά συστήματα και αρκετά, στα οποία το επίπεδο είναι χαμηλό.

Δεν θα αναφερθώ στο γεγονός ότι έχουμε ξοδέψει ως χώρα δεκάδες εκατ. ευρώ ή ότι έχουμε χάσει άλλα τόσα από κοινοτικούς πόρους, που θα μπορούσαμε να βάλουμε συστήματα πληροφορικής ακόμη και στο τελευταίο ιατρείο της χώρας. Ούτε στο ποιος «εθνικός προμηθευτής» στην αγορά πληροφορικής έχει θησαυρίσει ενώ τα συστήματά του ουδέποτε δούλεψαν παραγωγικά.

Θα σταθώ όμως στο εξής: Το μείζον πρόβλημα φυσικά είναι ότι τα υφιστάμενα συστήματα «δεν μιλούν μεταξύ τους» και ότι το Υπουργείο Υγείας δεν μπορεί να συλλέγει αξιόπιστα και συγκρίσιμα μεταξύ τους δεδομένα. Έτσι, δυστυχώς, ο εκάστοτε υπουργός και το επιτελείο του δεν μπορούν να λάβουν τεκμηριωμένες αποφάσεις.

Πριν από λίγους μήνες, λοιπόν, εγκαταστάθηκε στο Υπουργείο Υγείας το λεγόμενο «Σύστημα Συλλογής Στατιστικών Δεδομένων Μονάδων Υγείας» (http://bi.moh.gov.gr). Το έργο αυτό μας στοίχισε περίπου 1,1 εκατ. ευρώ και υλοποιήθηκε από την κοινοπραξία PricewaterhouseCoopers, Business Solutions-Velti.

Με απλά λόγια, το σύστημα αυτό επιτρέπει την επεξεργασία δεδομένων και τροφοδοσία του Υπουργείου Υγείας με δείκτες (λειτουργικούς και οικονομικούς), ώστε επιτέλους η λήψη των αποφάσεων να βασίζεται σε έγκυρα, στατιστικά δεδομένα. Το σύστημα έχει εγκατασταθεί μεν, αλλά δεν λειτουργεί, καθώς για να γίνει αυτό απαιτείται η συλλογή των δεδομένων από τα επιμέρους πληροφοριακά συστήματα κάθε νοσοκομείου.

Ερχόμαστε τώρα στο θέμα μας. Στη διασύνδεση των νοσοκομείων με το κεντρικό σύστημα επιχειρηματικής ευφυΐας, που έχει ήδη στηθεί στο Υπουργείο Υγείας. Προς την κατεύθυνση αυτή λοιπόν πρόσφατα προκηρύχτηκαν δύο διαγωνισμοί με ιδιαίτερα χαμηλό προϋπολογισμό. Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες, οι υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας ζήτησαν συνολικά 2 εκατ. ευρώ και τελικά εγκρίθηκε μόλις το ένα τέταρτο!

Ενδεικτικό της κατάστασης που διαμορφώνεται είναι και το εξής: Ενώ η αγορά πληροφορικής εκτιμά πως για την ολοκληρωμένη διασύνδεση των νοσοκομείων απαιτείται κόστος που κυμαίνεται από 20-80.000 ευρώ ανά νοσοκομείο, αυτή την περίοδο υλοποιούνται δύο διαγωνισμοί με πενιχρούς προϋπολογισμούς:

1. Για τη διασύνδεση 22 νοσοκομείων με προϋπολογισμό μόνο 91.375,20 ευρώ! Αφορά 9 νοσοκομεία της 1ης ΥΠΕ Αττικής, 6 της 4ης ΥΠΕ Μακεδονίας – Θράκης και 7 νοσοκομεία της 6ης ΥΠΕ Πελοποννήσου, Ιονίων Νήσων, Ηπείρου & Δυτικής Ελλάδας.
2. Για τη διασύνδεση 17 Νοσοκομείων με προϋπολογισμό μόλις 68.531,40 ευρώ. Αφορά 10 νοσοκομεία της 6ης ΥΠΕ Πελοποννήσου, Ιονίων Νήσων, Ηπείρου & Δυτικής Ελλάδας, 5 νοσοκομεία της 1ης ΥΠΕ Αττικής και 2 της 2ης ΥΠΕ Πειραιώς & Αιγαίου.

Δηλαδή, κάποιοι στην κυβέρνηση αποδεικνύονται φθηνοί στα πίτουρα και ακριβοί στα αλεύρι. Ενώ καθημερινά σπαταλώνται δεκάδες εκατ. ευρώ στο χώρο της υγείας από νοσοκομεία και ΕΟΠΥΥ, επιχειρείται να υλοποιηθεί ένα τόσο σημαντικό έργο για την πάταξη της σπατάλης, με κόστος περίπου 3-4.000 ανά νοσοκομείο!

Οι προαναφερόμενοι διαγωνισμοί πραγματοποιήθηκαν τη Δευτέρα 13 Ιουνίου από την Κοινωνία της Πληροφορίας ΑΕ στα πλαίσια της Συμφωνίας Πλαίσιο, που είναι σε ισχύ.

Δεν είναι όμως μόνο η ελλιπής χρηματοδότηση. Το έργο έχει δομικές, τεχνικές αδυναμίες:

• Δεν υπάρχει κοινή κωδικοποίηση σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Ότι π.χ. μία γενική αίματος έχει διαφορετικό κωδικό μέσα στο πληροφοριακό σύστημα ενός νοσοκομείου απ’ ότι σε ένα άλλο! Φαινόμενο που προφανώς καθιστά εξαιρετικά δυσχερή -αν όχι αδύνατη – οποιαδήποτε προσπάθεια συλλογής αξιόπιστων στατιστικών στοιχείων.
• Δεν έχει σχεδιαστεί αναλυτικά η αρχιτεκτονική του συστήματος, ώστε να είναι σε θέση να διαχειριστεί μελλοντικά και όταν απαιτηθεί πρόσθετα δεδομένα από επιμέρους πληροφοριακά συστήματα των νοσοκομείων, όπως ψηφιακές εικόνες εξετάσεων, αποτελέσματα εργαστηριακών εξετάσεων κ.ο.κ. (συστήματα PACS, RIS, LIS κλπ.).

Παράλληλα, υπάρχει ακόμη ένα σοβαρό πρόβλημα. Εδώ και μήνες, βρίσκεται σε εκκρεμότητα ένα σημαντικό έργο με τίτλο: «Ενιαίο Πληροφοριακό Σύστημα για την Υποστήριξη των Επιχειρησιακών Λειτουργιών Μονάδων Υγείας του ΕΣΥ», το οποίο έχει αναλάβει η INTRASOFT.

Αφορά 30 μεγάλα νοσοκομεία δυναμικότητας 7.500 κλινών, 37 Κέντρα Υγείας και 350 Περιφερειακά Ιατρεία. Το έργο υλοποιείται μέσω της ΗΔΙΚΑ Α.Ε. και έχει σοβαρά προβλήματα, που αφορούν και στη χρηματοδότησή του, καθώς είχε ενταχθεί στο ΕΣΠΑ 2007-2013, αλλά δεν κατέστη δυνατόν να ολοκληρωθεί.

Εδώ λοιπόν υπάρχει ένας μεγάλος κίνδυνος. Αν τα δύο έργα διασύνδεσης για τα 22 και 17 νοσοκομεία «κολλήσουν» και δεν ολοκληρωθεί το μεγάλο έργο που αφορά τα 30 μεγάλα νοσοκομεία, είναι προφανές ότι δεν πρόκειται να λειτουργήσει αποδοτικά το σύστημα επιχειρηματικής ευφυίας, που έχει εγκατασταθεί στο Υπουργείο Υγείας!

Εύλογα τίθεται το ερώτημα: Μα καλά, γιατί αγοράσαμε και εγκαταστήσαμε ένα τέτοιο σύστημα, πριν εγκαταστήσουμε ολοκληρωμένα πληροφοριακά συστήματα σε όλα τα νοσοκομεία; Διότι προφανώς ουδέποτε καταστρώσαμε ένα ρεαλιστικό και συνεκτικό στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης της πληροφορικής υγείας…