Μ. Βακόλα: Η σημασία της Στρατηγικής Διαχείρισης Αλλαγών

Το νέο σεμινάριο «Strategic Change Management» που δημιούργησε το Ελληνικό Ινστιτούτο Ασφαλιστικών Σπουδών (ΕΙΑΣ) έχει ως στόχο να βοηθήσει τους συμμετέχοντες να αναγνωρίσουν τη σημασία της αλλαγής και να κατανοήσουν τρόπους αλλά και τεχνικές για την αποτελεσματική διαχείριση της αλλαγής τόσο στους ίδιους όσο και στους οργανισμούς για τους οποίους εργάζονται. Η έννοια της αλλαγής δεν είναι κάτι το καινούργιο. Όμως, κατά την τελευταία δεκαετία, οι αλλαγές στο εξωτερικό περιβάλλον λαμβάνουν πρωτοφανή διάσταση και οι επιχειρήσεις που δεν είναι σε θέση να διαχειριστούν αποτελεσματικά αυτή την αλλαγή κινδυνεύουν ουσιαστικά να αφανιστούν. Για το λόγο αυτό, τα σύγχρονα στελέχη πρέπει να γνωρίζουν αποτελεσματικούς τρόπους αναγνώρισης της αλλαγής που συντελείται στο περιβάλλον τους, αλλά και να διαθέτουν γνώσεις και εργαλεία που θα συμβάλλουν στην αποτελεσματική διαχείριση της αλλαγής για την επίτευξη ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος.

Παράγοντες, όπως ο αυξημένος ανταγωνισμός και η τεχνολογική ανάπτυξη καθώς και οι συνθήκες οικονομικής κρίσης, πιέζουν τις επιχειρήσεις να υλοποιήσουν αλλαγές. Οι επιχειρήσεις δεν έχουν πια επιλογή, αφού ή πρέπει  να αλλάξουν ή πρέπει να μείνουν εκτός αγοράς (Beer & Nohria, 2000). Δυστυχώς, αν και η ανάγκη για αλλαγή είναι ξεκάθαρη, η υλοποίηση της αλλαγής είναι μια δύσκολη υπόθεση. Η διοίκηση αλλαγών, στηριζόμενη σε μεθόδους, θεωρητικά μοντέλα και καλύτερες πρακτικές, έχει σκοπό να υποστηρίξει τη μετάβαση αυτή και να εξασφαλίσει την επιτυχία της.

Ποιοι παράγοντες οδηγούν τις επιχειρήσεις σε αλλαγές;

Η οργανωσιακή αλλαγή είναι μια διαδικασία κατά την οποία ένας οργανισμός μετακινείται από την παρούσα κατάσταση στην οποία βρίσκεται σε μια επιθυμητή κατάσταση, προκειμένου να αυξήσει την αποτελεσματικότητά του (Armenakis & Bedeian, 1999; Burnes, 2004). Οργανωσιακή αλλαγή συμβαίνει, όταν ένας οργανισμός αποφασίζει ή υποχρεώνεται να αυξήσει την ικανότητά του να δημιουργεί αξία ή να βελτιώνει την αποτελεσματικότητά του (Kotter, 1996).  Οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν πολλές και διαφορετικές πιέσεις εντός και εκτός των ορίων που τους πιέζουν για να υλοποιήσουν αλλαγές (Armenakis & Harris, 2009; Senior & Fleming, 2006).

Οι εξωτερικοί παράγοντες που πιέζουν τις επιχειρήσεις για να υλοποιήσουν αλλαγές μπορεί να είναι πολιτικοί,  όπως, για παράδειγμα, οι αλλαγές στους νόμους, οι αλλαγές στη φορολογία, η διεθνής κατάσταση, όπως πόλεμοι ή τρομοκρατικά χτυπήματα που χαρακτηρίζουν την εποχή μας, κυβερνητικές ρυθμίσεις κλπ.

Η δεύτερη κατηγορία παραγόντων περιλαμβάνει οικονομικούς παράγοντες, όπως η οικονομική πολιτική μιας χώρας, ο ανταγωνισμός, το επίπεδο των μισθών, η οικονομική κρίση κλπ. Για παράδειγμα, μια αλλαγή για τις  χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που σίγουρα ήταν η αρχή για πολλές αλλαγές στις Ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, ήταν η είσοδος του ευρώ.  Από την προσαρμογή των λειτουργικών συστημάτων, π.χ. ταμειακών μηχανών, μέχρι την εξέταση δυνητικών ευκαιριών σε άλλες αγορές, οι οργανισμοί χρειάστηκε να προσαρμοστούν στα καινούργια δεδομένα. Μια ακόμα αλλαγή είναι αυτή της οικονομικής κρίσης, που έχει αλλάξει πολλά στις επιχειρήσεις από τις μειώσεις των τιμών μέχρι τις απολύσεις των εργαζομένων κλπ.

Η τρίτη κατηγορία αφορά σε παράγοντες κοινωνικοπολιτισμικούς και περιλαμβάνει τις αλλαγές στον τρόπο ζωής, π.χ. ως πελάτες θέλουμε ποιοτικότερες υπηρεσίες, αλλαγές στα ζητήματα ισότητας στην εργασία, μεγαλύτερο σεβασμό  προς το περιβάλλον κλπ. Η τέταρτη και τελευταία κατηγορία περιλαμβάνει τους τεχνολογικούς παράγοντες, που φέρνουν αλλαγές σε έναν οργανισμό εξαιτίας των δυνατοτήτων που έχει να προσφέρει η τεχνολογία. Για παράδειγμα, η τηλεργασία που καταργεί την έννοια του γραφείου και στηρίζεται στην παροχή υπηρεσιών μέσω τεχνολογίας, όπως ηλεκτρονικός υπολογιστής, fax ή τηλέφωνο. Επίσης, η αυτοματοποίηση των διαδικασιών ή η ανάπτυξη του διαδικτύου και η χρησιμοποίηση των κοινωνικών δικτύων έχει οδηγήσει τους οργανισμούς σε αλλαγές.

Οι αλλαγές δεν έρχονται μόνο από το εξωτερικό περιβάλλον μέσα στο οποίο λειτουργεί η επιχείρηση, αλλά και από το εσωτερικό του. Ηγέτες με καινούργια οράματα, γενικευμένη δυσαρέσκεια από τους εργαζόμενους, προσλήψεις ανθρώπων σε θέσεις κλειδιά, καινοτομικές ιδέες είναι μερικές αιτίες που έρχονται από το εσωτερικό του οργανισμού και προκαλούν αλλαγές (Senior & Fleming, 2006). Γεγονός είναι όμως ότι οι εξωτερικοί παράγοντες επηρεάζουν κατά πολύ τους εσωτερικούς παράγοντες, για παράδειγμα, το καινούργιο όραμα διαμορφώνεται με βάση τη γνώση της αγοράς, τον ανταγωνισμό, τις συνθήκες του εξωτερικού περιβάλλοντος, σε συνδυασμό φυσικά και με τις εσωτερικές δυνατότητες του οργανισμού.

Σημείωση:

Το νέο αυτό Σεμινάριο του ΕΙΑΣ υλοποιείται για πρώτη φορά με εισηγητές δύο Πανεπιστημιακούς Καθηγητές του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΟΠΑ). Πρόκειται για την Δρ. Μαρία Βακόλα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια ΟΠΑ και τον Δρ. Αλέξανδρο Παπαλεξανδρή, Επίκουρο Καθηγητή ΟΠΑ. Το σεμινάριο είναι διάρκειας δεκαπέντε (15) εκπαιδευτικών ωρών και διοργανώνεται από το Ελληνικό Ινστιτούτο Ασφαλιστικών Σπουδών στο εκπαιδευτικό του κέντρο  (Λ. Συγγρού 106, 5ος όροφος) στις 21, 23 & 28 Μαρτίου 2016 και ώρες 16:00 – 20:15.

Για περισσότερα & Αίτηση Συμμετοχής