Η Δημοκρατία σε αδιέξοδο, η οικονομία σε ομηρία

Αυτήν τη φορά, το κλισέ του αείμνηστου Παύλου Μπακογιάννη δεν δίνει καθησυχαστική απάντηση στις αγωνίες μας. Το δόγμα που λέει ότι στις δημοκρατίες δεν υπάρχουν αδιέξοδα έχει πλέον μόνο σχετική αξία, όταν όλοι αντιλαμβάνονται (ορθότερα: θα έπρεπε να έχουν αντιληφθεί) ότι το δημοκρατικό σύστημα της Ελλάδας έχει φθάσει πλέον σε ένα αδιέξοδο, που δεν μπορεί να ξεπεραστεί μόνο με τη λειτουργία των θεσμών και την ανεμπόδιστη έκφραση της λαϊκής βούλησης.

Από την εποχή που ο Μπακογιάννης διατύπωσε τον αφορισμό του, έχουν αλλάξει πολλά. Τότε, η νεαρή Δημοκρατία της μεταπολίτευσης είχε να διαχειριστεί μόνο τις εσωτερικές αντιπαλότητες για τη νομή της εξουσίας και, πράγματι, στον βαθμό που λειτουργούσαν σχετικά υγιώς οι δημοκρατικοί θεσμοί, οι εκλογές έδιναν την αυθεντική λύση για την υπέρβαση οποιουδήποτε φαινομενικού αδιεξόδου.

Αυτό που έχει αλλάξει από τότε είναι ότι η χώρα αντιμετωπίζει τη χειρότερη οικονομική κρίση της ιστορίας της, «δεμένη» σε ένα πολύ αυστηρό διεθνές σύστημα, που δεν αφήνει πολλά περιθώρια άσκησης εθνικής πολιτικής. Οι εκλογές έχουν πάψει, προ πολλού, να αποτελούν λύση στο οικονομικό πρόβλημα και μετατρέπονται σε παράγοντα διαιώνισής του.

Οι εξελίξεις του 2015 το απέδειξαν περίτρανα: η ελληνική Δημοκρατία λειτούργησε σωστά, οι εκλογές έφεραν στην εξουσία για πρώτη φορά ένα κόμμα της αριστεράς με μια μεγάλη υπόσχεση ανατροπής τής έως τότε ασκούμενης –και σε μεγάλο βαθμό έξωθεν επιβεβλημένης– πολιτικής.

Μόνο που το διεθνές περιβάλλον και οι εξωτερικές δεσμεύσεις της χώρας ακύρωσαν με τραυματικό τρόπο δύο φορές τις επιλογές του κυρίαρχου ελληνικού λαού (η δεύτερη μετά το δημοψήφισμα του Ιουλίου), καθώς η ψήφος των Ελλήνων ούτε σε χρήμα μπορεί να μετουσιωθεί, για να πληρωθεί το δυσβάστακτο χρέος μας, ούτε και είναι αρκετή για να αναθεωρήσουν τη στάση τους οι ξένοι δανειστές μας.

Προς στιγμήν, το αδιέξοδο φάνηκε να ξεπερνιέται με την έγκριση του τρίτου Μνημονίου, με πρωτοφανή κοινοβουλευτική υποστήριξη και τη νέα θετική ψήφο στον Αλέξη Τσίπρα, τον Σεπτέμβριο, αυτήν τη φορά για να εφαρμόσει, και όχι για να ανατρέψει, το Μνημόνιο.

Δυστυχώς, λίγους μήνες αργότερα, η Ελλάδα μοιάζει πάλι να οδεύει σε αδιέξοδο, καθώς η κυβέρνηση βρίσκεται παγιδευμένη ανάμεσα στις υψηλές απαιτήσεις του νέου προγράμματος και στις ακραίες κοινωνικές και πολιτικές αντιδράσεις στο εσωτερικό. Στην ατμόσφαιρα αιωρείται πάλι η απειλή κατάρρευσης της κυβέρνησης και προκήρυξης νέων εκλογών, που θα φέρει το μπαλάκι στο τερέν των ψηφοφόρων.

Θα δώσουν τη λύση, λοιπόν, οι δημοκρατικές διαδικασίες; Δυστυχώς, ακόμη και ο Μπακογιάννης δεν θα ήταν αισιόδοξος. Όποιος και να πάρει την εντολή των πολιτών να κυβερνήσει θα έχει ελάχιστα περιθώρια ελιγμών μακριά από το πρόγραμμα που έχει δεσμευθεί η χώρα να εφαρμόσει και εξίσου λίγα περιθώρια να εφαρμόσει αποτελεσματικά τα μέτρα του προγράμματος όσο η ελληνική κοινωνία θα αντιστέκεται δυναμικά στην εφαρμογή τους και τα πολιτικά κόμματα θα περιμένουν να πέσει και η επόμενη κυβέρνηση σαν «ώριμο φρούτο», για να διεκδικήσουν εκ νέου την εξουσία.

Πηγή: ΧΡΗΜΑWEEK

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*