Μελέτη EUROBANK: Από τον Ιούλιο η ΕΚΤ θα μπορεί να αγοράζει ελληνικά ομόλογα

Η ΕΚΤ ανακοίνωσε ένα διευρυμένο πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων με στόχο την εκπλήρωση της αποστολής της για διατήρηση της σταθερότητας των τιμών. Οι αγορές ελληνικών κρατικών ομολόγων δύναται να ξεκινήσουν τον Ιούλιο 2015, εφόσον έχει υπάρξει σχετική συμφωνία.

Κατά τη συνεδρίαση της 22ας Ιανουαρίου 2015, το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) αποφάσισε να διευρύνει τις αγορές περιουσιακών στοιχείων, συμπεριλαμβάνοντας κρατικά ομόλογα και χρεόγραφα ειδικών φορέων-εκδοτών και ευρωπαϊκών οργανισμών της ζώνης του ευρώ. Το νέο ευρωπαϊκό πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης θα συμπεριλαμβάνει το πρόγραμμα αγοράς τίτλων που έχουν εκδοθεί έναντι περιουσιακών στοιχείων (asset-backed securities purchase programme – ABSPP) καθώς και το πρόγραμμα αγοράς καλυμμένων ομολογιών (covered bond purchase programme – CBPP3), τα οποία τέθηκαν σε εφαρμογή στα τέλη του 2014. Οι μηνιαίες αγορές περιουσιακών στοιχείων, οι οποίες θα ανέρχονται συνολικά σε 60 δισ. ευρώ, θα ξεκινήσουν το Μάρτιο του 2015 και θα διενεργούνται τουλάχιστον μέχρι το Σεπτέμβριο του 2016. Συνεπώς, το διευρυμένο πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων θα αυξήσει τον ισολογισμό της ΕΚΤ κατά τουλάχιστον €1.140 δις. ευρώ (19 μήνες x 60 δισ. ευρώ/μήνα).

Το πρόγραμμα αυτό σχεδιάστηκε με στόχο τη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών, δεδομένου ότι οι δείκτες τόσο του πραγματικού όσο και του αναμενόμενου πληθωρισμού στις χώρες της ευρωζώνης έχουν πέσει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η διάρκεια διεξαγωγής του εν λόγω προγράμματος συνδέεται άμεσα με τη σταθερή προσαρμογή της πορείας του πληθωρισμού ώστε να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι μιας υπέρμετρα παρατεταμένης περιόδου χαμηλού πληθωρισμού, μιας και η ραγδαία πτώση των τιμών πετρελαίου εγείρει ανησυχίες για τις πτωτικές πιέσεις που προκαλεί στον πληθωρισμό στις χώρες της ευρωζώνης. Οι διευρυμένες αγορές περιουσιακών στοιχείων οδηγούν σε χαλάρωση των νομισματικών και χρηματοπιστωτικών συνθηκών μειώνοντας το κόστος χρηματοδότησης των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, εφόσον τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ έχουν διαμορφωθεί στο κατώτερο όριό τους . Το γεγονός αυτό τείνει να στηρίζει τις επενδύσεις και την κατανάλωση, συμβάλλοντας στη σταδιακή επαναφορά του πληθωρισμού σε επίπεδα πλησίον του 2%.

Επιμερισμό υποθετικών ζημιών θα υφίσταται μόνο το 20% των πρόσθετων αγορών περιουσιακών στοιχείων, εκ των οποίων το 12% θα αφορά τίτλους που εκδίδονται από ευρωπαϊκούς οργανισμούς και το 8% θα αφορά τίτλους των επιμέρους χωρών. Το υπόλοιπο 80% των πρόσθετων αγορών περιουσιακών στοιχείων που θα πραγματοποιούνται από τις επιμέρους ΕθνΚΤ (Εθνικές Κεντρικές Τράπεζες) δεν θα υπόκεινται σε επιμερισμό ζημιών, καθώς η εκάστοτε ΕθνΚΤ (Εθνική Κεντρική Τράπεζα) θα αναλαμβάνει το σχετικό κίνδυνο.

Με βάση την ανακοίνωση της ΕΚΤ και την ομιλία του προέδρου της Μ. Ντράγκι, η «επιλεξιμότητα» των ομολόγων των χωρών που βρίσκονται σε πρόγραμμα στήριξης από την ΕΕ και το ΔΝΤ εξαρτάται από το θετικό αποτέλεσμα της αξιολόγησης. Επιπλέον, οι αγορές κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ δεν θα ξεπερνούν το 33% του συνολικού εμπορεύσιμου χρέους της κάθε χώρας και το 25% της εκάστοτε έκδοσης τίτλου. Αναφορικά με την Ελλάδα, η αξία των διαπραγματεύσιμων ελληνικών ομολόγων ανέρχεται περίπου στα €63,8 δισ. ευρώ, ενώ η αξία των άληκτων εντόκων γραμματίων ελληνικού δημοσίου (ΕΓΕΔ) φτάνει τα €14,4 δισ. Συνεπώς, το συνολικό ποσό των διαπραγματεύσιμων ελληνικών χρεογράφων διαμορφώνεται στα 78,2 δισ. ευρώ.

Με βάση το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, μόνο το 33% του συνολικού διαπραγματεύσιμου χρέους μπορεί να αγοραστεί, ήτοι 25,8 δισ. ευρώ (33% x 78,2 δισ. ευρώ). Το ποσό αυτό υπερβαίνει το ποσό των ελληνικών κρατικών ομολόγων που υπάρχουν στο Ευρωσύστημα (€27 δισ. , εκ των οποίων 20 δισ. περίπου κατέχει η ΕΚΤ στο χαρτοφυλάκιό της και 7 δισ. περίπου οι ΕθνΚΤ), επομένως η Ελλάδα θα μπορεί να συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα αυτό όταν λήξουν κάποιες εκδόσεις ελληνικών ομολόγων. Ο Κ. Ντράγκι ανέφερε πως τον Ιούλιο 2015 θα μπορούν να αγοραστούν ελληνικά κρατικά ομόλογα, καθώς τότε λήγουν ελληνικά ομόλογα αξίας €3,5 δισ. περίπου. Δεδομένου ότι και τον Αύγουστο λήγουν ομόλογα ύψους €3,2 δισ., μέχρι τα τέλη του τρέχοντος έτους θα μπορούσαν να αγοραστούν ελληνικά κρατικά ομόλογα περί τα €5 δις.